Μετά το άλμα στο κενό, το οποίο ξεκίνησε η κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας με την πολιτική της στο πεδίο της “στήριξης” της απασχόλησης μετά το ξέσπασμα της κορονο-κρίσης, πλέον προχωρά σε ένα κενό… .

Η κίνηση αυτή φάνηκε στις εξαγγελίες Μητσοτάκη από το βήμα της “Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης” το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου, ειδικά σ’ ό,τι αφορά τα νέα ασφαλιστικά – εργασιακά μέτρα.

Συγκεκριμένα, ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε δύο εντελώς νέες παρεμβάσεις: Αφενός την κρατική επιδότηση των εισφορών για την πρόσληψη 100.000 ανέργων αλλά και υπό αναστολή εργαζομένων για 6 μήνες (αρχής γενομένης από την 1η Οκτωβρίου 2020) και αφετέρου τη μείωση των εισφορών κατά 3 μονάδες από το 2021.

H μείωση των εισφορών θα προέλθει, κατά βάση, από τις κρατήσεις τις οποίες πληρώνουν εργοδότες και εργαζόμενοι υπέρ του ΟΑΕΔ, δηλαδή του οργανισμού που στόχο έχει την καταπολέμηση της ανεργίας μέσα από προγράμματα αλλά και επιδόματα σε όσους χάνουν τη δουλειά τους.

Η σχεδιαζόμενη μείωση των εισφορών υπέρ του ΟΑΕΔ, (δηλαδή υπέρ των ανέργων) θα οδηγήσει σε παραπέρα μείωση εσόδων του (κοντά στα 800 εκατ. ευρώ σε ετήσια κλίμακα), την ώρα που ήδη το έλλειμμά του ήδη “τρέχει” ολοταχώς για τα 200 εκατ. ευρώ.

Και αυτό την ώρα που, με βάση τα επίσημα στοιχεία, οι άνεργοι έχουν αυξηθεί κατά 170.000 από τον περασμένο Μάρτιο, ενώ αναμένεται παραπέρα αύξηση τους, μετά το φιάσκο του τουρισμού φέτος.

Μ’ άλλα λόγια, ενώ θα χρειαστούν επιπλέον κονδύλια για τη στήριξη των ολοένα και περισσότερων ανέργων, η κυβέρνηση υπονομεύει ανοιχτά τα έσοδα του οργανισμού ο οποίος καταβάλλει επιδόματα και επιχορηγήσεις θέσεων απασχόλησης για ανέργους.

Είναι γι’ αυτό που η ίδια -όπως προαναφέρθηκε- θα στήσει πρόγραμμα επιδότησης εισφορών για την πρόσληψη 100.000 ανέργων, αν και τα σχετικά κονδύλια δεν θα προέλθουν πιθανότατα από το εθνικό σκέλος του προϋπολογισμό του ΟΑΕΔ, το οποίο τροφοδοτείται από το κράτος και τις εισφορές, αλλά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε από κοινοτικά κονδύλια, είτε από το νέο κορονο-πρόγραμμα πιστώσεων για τη «στήριξη» της απασχόλησης “SURE”.

Ωστόσο αυτή η πρόσληψη θα είναι μόνο για 6 μήνες, ενώ θα αφορά λίγο πάνω από τους μισούς από τους νέους εγγεγραμμένους ανέργους.

Οι άλλοι, λιγότεροι από τους μισούς νέους εγγεγραμμένους του ΟΑΕΔ που δεν θα επιδοτηθούν, έστω και για 6 μήνες τι θα κάνουν; Θα περιμένουν την επόμενη 2μηνη παράταση των επιδομάτων τους που θα λήξουν ή θα περιμένουν το επόμενο πρόγραμμα επιδότησης εισφορών – μισθών τους επόμενους 6 μήνες αφού λήξει το τρέχον; Και όσοι δεν δικαιούνται επίδομα ανεργίας ή τελειώσει το πρόγραμμα επιδότησης των εισφορών – μισθών, τι θα κάνουν ;

Και ποιος θα συνεχίσει να τα πληρώνει όλα αυτά ; Ο ήδη ελλειμματικός ΟΑΕΔ, ο οποίος, καθώς θα μειωθούν οι εισφορές υπέρ αυτού, θα γίνει ακόμα πιο ελλειμματικός. Ή μήπως επειδή η κυβέρνηση θα μειώσει τις εισφορές κατά 3 μονάδες, θα πέσει αρκετά το δημοσιονομικό κόστος της κάλυψης του μη μισθολογικού κόστους και έτσι θα είναι πιο εύκολο για το κράτος να συνεχίσει ή ακόμα και να επεκτείνει τα προγράμματα στο μέλλον ; Πολύ πιθανό. Και αυτό γιατί ο μηχανισμός “Συν-Εργασία”, με τον οποίο επιχειρήθηκε μία “γέφυρα” από την επιδότησης της άτυπης ανεργίας (μέσω της αναστολής των συμβάσεων εργασίας) στην επιδότηση της εργασίας, μάλλον απέτυχε – όπως έγκαιρα είχε προειδοποιήσει η “Νέα Προοπτική” https://neaprooptiki.gr/sta-oria-toy-o-korono-kratismos-sti/ , καθώς προσέλκυσε ελάχιστες επιχειρήσεις και εργαζομένους. 

Αντίθετα, το μέτρο της αναστολής της εργασίας στις επιχειρήσεις που ανήκουν στους πληττόμενους κλάδους, συνεχίζει να έχει μαζική απήχηση, αλλά ούτε το κράτος το ”σηκώνει” άλλο οικονομικά, ούτε οι εργοδότες δέχονται να μην μπορούν να βάλουν να δουλέψουν εργαζομένους που πληρώνει το κράτος ενώ δεν… δουλεύουν. 

Τον Οκτώβριο αναμένεται να βγουν σε αναστολή κοντά στους 450.000 εργαζόμενοι (δηλαδή 1 στους 4 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα), οι οποίοι κατά την κυβέρνηση και τους καπιταλιστές  αποζημιώνονται από το κράτος, χωρίς να εργάζονται… Αντ’ αυτού, και καθώς η “Συν-Εργασία” που προβλέπει ενίσχυση όσων μειώνονται οι αποδοχές πήγε… άπατη, η κυβέρνηση προωθεί την επιδότηση όλων των εισφορών (αλλά και μέρους του μισθού για όσοι είναι μακροχρόνια άνεργοι), αλλά μόνο για τους νεοπροσληφθέντες. Ποιους εννοεί, όμως, σαν τέτοιους ; Η σχετική τροπολογία αναφέρει χαρακτηριστικά πως “ο νεοπροσληφθείς κατά τη στιγμή της πρόσληψης του δεν πρέπει να έχει ενεργή σύμβαση εργασίας για τουλάχιστον ένα μήνα πριν από την επιδοτούμενη πρόσληψή του”, δηλαδή θα αφορά εκείνους που απολύθηκαν πριν ένα μήνα.

Το εν λόγω πρόγραμμα επιχειρεί να στήσει, προπαντός, μία νέα “γέφυρα” από το “καθεστώς” των αναστολών στο “καθεστώς” της εργασίας, αλλά κάλυψη όλων των εισφορών και 6μηνη μόνο διάρκεια. Οι εργοδότες θα είναι διπλά κερδισμένοι: Θα δώσουν χαμηλότερο μισθό και παράλληλα το κράτος θα επιδοτήσει τις εισφορές…

Αλλά και το κράτος θα είναι κερδισμένο. Οι προβολές δείχνουν πως η κυβέρνηση έχει προϋπολογίσει πως για κάθε επιδοτούμενο νεοπροσλαμβανόμενο θα καταβάλλει κάθε μήνα, κατά μέσο όρο το ποσό των 583 ευρώ.

Αντίθετα το μέσο μηνιαίο κόστος (για το κράτος) για κάθε ένα υπό αναστολή εργαζόμενο ανέρχεται σε 743 ευρώ, καθώς καταβάλλεται η αποζημίωση των 534 ευρώ αλλά και οι εισφορές του οι οποίες ανέρχονται σε 209 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως το μέσο μηνιαίο κόστος από το ειδικό πρόγραμμα επιδότησης για 100.000 ανέργους είναι κατά 21% χαμηλότερο σε σχέση με το μηνιαίο κόστος ανά υπό αναστολή εργαζόμενο… Η μείωση, όμως, αυτή μπορεί να ωφελήσει τα οικονομικά του κράτους, αλλά όχι της εργατικής τάξης και των ασφαλιστικών ταμείων τους. Το αντίθετο, μάλιστα. Αυτό είναι βέβαιο.

Το μόνο που μένει να δει κανείς είναι ποια θα είναι η ανταπόκριση των εργοδοτών στο όψιμο αυτό (3ο κατά σειρά) εγχείρημα “κορονο-κρατισμού” με στόχο τη “στήριξη” της απασχόλησης. Το πρώτο εγχείρημα προέβλεπε την αποζημίωση των εργαζομένων (και την καταβολή των εισφορών τους) που βγήκαν σε αναστολή λόγω του lockdown της περασμένης Άνοιξης. Το δεύτερο, μετά το lockdown, προέβλεπε επιδότηση εισφορών και μισθών για όσους θα επέστρεφαν στη δουλειά. Ωστόσο απέτυχε, γιατί το τέλος του lock down κάθε άλλο παρά συνοδεύτηκε με το τέλος της ύφεσης, όπως φάνηκε από το φετινό φιάσκο των ελπίδων για ελεγχόμενη πτώση στον τουρισμό. Το τρίτο εγχείρημα θα επιχειρήσει να απαντήσει στις προκλήσεις της σταδιακής, καθώς φαίνεται, μετάβασης σε ένα νέο lockdown και θα προβλέπει όχι μόνο (με ένα άλλο) τρόπο την επιδότηση των εισφορών αλλά και τη μείωσή τους. Από αυτήν την άποψη αποτελεί ένα… “κενό άλμα”, καθώς το κράτος κόβει τα ίδια του τα… πόδια (μέσω της περικοπής των εισφορών) την ώρα που έχει ανάγκη για μακρύτερα άκρα προκειμένου να αντιμετωπίσει τις ανάγκες χρηματοδότησης των απωλειών στα λαϊκά εισοδήματα λόγω της μαινόμενης κορονο-κρίσης.

Από αυτήν την άποψη το βασικό στοιχείο του τρίτου εγχειρήματος του “κορονο-κρατισμού” στην απασχόληση είναι η απόπειρα… αναίρεσής του, καθώς το κράτος μειώνει τις εισφορές που εισπράττει την ίδια ώρα που υποτίθεται διακηρύσσει πως συνεχίζει να στηρίζει, με κρατικό χρήμα, την απασχόληση, η οποία εξακολουθεί να κρέμεται από μια κλωστή πριν την ανεξέλεγκτη κατάρρευση. Έτσι η κυβέρνηση επιχειρεί μία επιστροφή στις νεοφιλελεύθερες ρίζες της, όπως φαίνεται εξάλλου και από τις εξαγγελίες για “μεταρρύθμιση” του εργασιακού αλλά και της επικουρικής ασφάλισης στην κατεύθυνση της “κεφαλαιοποίησης” 

Δ.Κ.

* Φωτογραφία: Θόδωρος Κουτσουμπός