Κύκλο εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια της πρώτης νικηφόρας προλεταριακής επανάστασης του 1917 οργανώνει η κ.ο. του ΕΕΚ στη Μαγνησία. H πρώτη εκδήλωση έγινε στις 31 Μάρτη στη Λέσχη Εργαζομένων & Νεολαίας με ομιλητή το σ. Θ. Κουτσουμπό και τίτλο “Η Φεβρουαριανή Επανάσταση – το απροσδόκητο της Ιστορίας”.
Η εισήγηση κάλυψε τα γεγονότα από το Φλεβάρη έως το Μάρτη του 1917, την ανατροπή του τσαρισμού, την πρώτη συγκρότηση των εργατικών συμβουλίων (σοβιέτ) και το σχηματισμό της Προσωρινής κυβέρνησης – ενός μπλοκ της μεγάλης μπουρζουαζίας και των γαιοκτημόνων.
Eπόμενες εκδηλώσεις θα καλύψουν όλα τα γεγονότα της ρώσικης επανάστασης που όπως τονίστηκε δεν ήταν απλά μια προλεταριακή επανάσταση στον εθνικό χώρο της (αχανούς) Pωσίας. Συνιστούσε το σπάσιμο της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας στον πιο αδύναμο κρίκο της κι έτσι εγκαινίαζε την απαρχή της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης. Kαι ο κύκλος που άνοιξε ο Oκτώβρης δεν έχει κλείσει, όπως δείχνει και η ανικανότητα των καπιταλιστών να λύσουν την παγκόσμια κρίση που ξέσπασε το 2007-8. Aν το 1917 ο παγκόσμιος πόλεμος ήταν ο μεγάλος σκηνοθέτης της παγκόσμιας ιστορίας, σήμερα είναι η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση που πυροδοτεί την παγκόσμια επανάσταση όχι σαν μια γραμμική και συνεχή διαδικασία, αλλά με σπασμούς, άλματα, οπισθοχωρήσεις και διακοπές της συνέχειας που προετοιμάζουν το άλμα στον ουρανό – ή ίσως μια καταστροφή γιατί την ιστορία τη γράφουν ζωντανοί άνθρωποι, ταξικές δυνάμεις και όχι τα ιστορικά κισμέτ του μηχανιστικού υλισμού και της παθητικότητας.
Όπως τόνισε ο ομιλητής, το έδαφος της επανάστασης είχε προετοιμαστεί από το σφαγείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, με εκατομμύρια νεκρούς από όλες τις πλευρές· οι τραγικές συνέπειές του μέσα στην τσαρική Ρωσία, η διογκούμενη οργή συνοδευόμενη από την πείνα και τη συστηματική καταπίεση του τσαρικού καθεστώτος μέσω της αστυνομίας και ειδικών στρατιωτικών και παραστρατιωτικών σωμάτων που εμφανίστηκαν από την πρώτη αποτυχημένη επανάσταση του 1905, οδήγησαν στις “5 ημέρες που συγκλόνισαν το κόσμο”.
Μέσα στη νεκρική σιγή του πολέμου, με εξαίρεση ελάχιστες φωνές που σε διεθνή κλίμακα κράτησαν διεθνιστική στάση και πάλευαν για τη μετατροπή του σε εμφύλιο πόλεμο, ο εορτασμός της Ημέρας της Γυναίκας στις 22 Φλεβάρη στην Πετρούπολη, αποτέλεσε την αρχή του τέλους της τσαρικής αυτοκρατορίας: στις 27 Φλεβάρη γκρέμισε ένα χιλιόχρονο καθεστώς.
Η ταξική σύνθεση της αχανούς χώρας ήταν αγροτική, όμως συγκέντρωνε ένα μικρό αλλά μαχητικό προλεταριάτο συγκεντρωμένο σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Η διαδήλωση της 23 Φλεβάρη (8 Mάρτη με το νέο ημερολόγιο) με τις γυναίκες στην Πετρούπολη να ζητούν ψωμί και ειρήνη έβαλε ορμητικά το προλεταριάτο σε μαζική απεργιακή δράση εναντίον του απολυταρχισμού και του πολέμου.
Η απεργιακή δράση στην Πετρούπολη οδηγεί στην αποσύνθεση των σταθμευμένων στρατιωτικών τμημάτων, κυρίως αγροτικής προέλευσης, προορισμένων να καταπνίξουν την επανάσταση.
Όλα τα σχέδια καταστολής της επανάστασης αποτυγχάνουν καθώς οι μισητές αστυνομικές δυνάμεις, οι επονομαζόμενοι “φαραώ”, αν και βαρούν το πλήθος στο ψαχνό αδυνατούν να το κάνουν να οπισθοχωρήσει. Όταν η άρχουσα τάξη βγάζει στο δρόμο το στρατό, αποδεικνύεται ότι από το 1914 έως τις αρχές του 1917, το στράτευμα έχει υποστεί ραγδαίες συνειδησιακές αλλαγές. Μπροστά στις γυναίκες και τους εργάτες, οι πάνοπλοι στρατιώτες παθαίνουν αφλογιστία. Με το πέρασμα του στρατού στο πλευρό των εργατών, ο τσαρισμός ανατρέπεται.
Μετά την Πετρούπολη, ολόκληρη η χώρα μπαίνει στο χορό της επανάστασης και της δημιουργίας των σοβιέτ, που όμως πέφτουν στα χέρια των συμφιλιωτών μενσεβίκων και σοσιαλ-επαναστατών που αναγνωρίζουν ότι ο μελλοντικός διάδοχος της διακυβέρνησης είναι οι δημοκράτες μοναρχικοί και οι αστοί φιλελεύθεροι κι έτσι παραχωρούν την κυβέρνηση σε αυτούς, δημιουργώντας μια ιδιότυπη κατάσταση: Την εγκαθίδρυση μιας δυαδικής εξουσίας, ο λαός να αναγνωρίζει τα σοβιέτ ως εξουσία και τα σοβιέτ ως νόμιμο διάδοχο της νέας εξουσίας την Προσωρινή Κυβέρνηση. Η κατάσταση αυτή ήταν αποτέλεσμα της έλλειψης συνείδησης των μαζών να πάρουν την εξουσία. Aλλά επίσης ιδεολογικές φόρμουλες όπως ο αστικός χαρακτήρας της επανάστασης (που έβλεπε τη Pωσική επανάσταση σαν επανάληψη της Mεγάλης Γαλλικής) και στρατηγικά προτάγματα όπως η «επαναστατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς» έδεναν πολιτικά τους επαναστάτες στο άρμα της κριτικής υποστήριξης της Προσωρινής κυβέρνησης κι έστρεφαν προς τα δεξιά το επαναστατικό κόμμα, το κόμμα του (εξόριστου στην Eλβετία) Λένιν. Αυτό ήταν ιδιαίτερα εμφανές όταν οι Kάμενεφ και Στάλιν επέστρεψαν από την εξορία και έστρεψαν δεξιότερα το τιμόνι της «Πράβδα».
H δυαδική εξουσία ήταν μια ανυπόφορη κατάσταση καθώς αδυνατούσε να ικανοποιήσει τα στοιχειώδη αιτήματα των μαζών για «ψωμί, ειρήνη, γη». Αυτός ο αδύναμος συμβιβασμός έμελλε να σπάσει τον Οκτώβρη του 1917.
Aλλά για να συμβεί αυτό χρειαζόταν ο θεωρητικός και πολιτικός «επανεξοπλισμός» του μπολσεβίκικου κόμματος με τις Θέσεις του Aπρίλη του Λένιν.
Γ.Χ.
- Αντίστοιχες εκδηλώσεις έγιναν στην Πάτρα στις 29 Μάρτη και 3 Απρίλη