Τα νούμερα του χρέους έχουν πάρει πλέον τερατώδεις διαστάσεις. Και αυτό το φαινόμενο αντί να προκαλεί ένταση φαίνεται σαν να οδηγεί σε φαινόμενα πολιτικής και οικονομικής… ύπνωσης.
Πρώτα να δούμε τους αριθμούς και μετά την “λογική” τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 2017 όπως τα έχει δημοσιοποιήσει σε Έκθεσή του το Institute of International Finance στις αρχές του μήνα, το παγκόσμιο χρέος των επιχειρήσεων, των κρατών και των ιδιωτών, ξεπερνά τα 233 τρισεκατομμύρια δολάρια (!).
Σύμφωνα με την Έκθεση το παγκόσμιο χρέος μέσα σε ενα χρόνο από τα τέλη του 2016 έχει αυξηθεί κατά 16,5 τρις δολ.
Αν πάρουμε υπ’ όψη μας την τελευταία δεκαετία, δηλαδή από την αρχή της κρίσης που ξέσπασε το 2007 μέχρι και σήμερα η αύξησή του είναι 71 τρις δολάρια.
Αν η σύγκριση γίνει με τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 και συγκεκριμένα με το 1997 (κρίση στην ΝΑ Ασία) τότε η αύξηση του παγκόσμιου χρέους είναι 163 τρις δολ.
Για να έχουμε μία ιδέα του μεγέθους αυτών των ποσών μπορούμε να τα συγκρίνουμε είτε με το σύνολο μιας παγκόσμιας “φούσκας” όπως αυτή της κεφαλαιοποίησης όλων των χρηματιστηρίων της γης, που είναι 80 τρις δολ., είτε με το παγκόσμιο ΑΕΠ που είναι 77 τρις δολάρια…
Αυτή την ιστορικά πρωτοφανή σε μέγεθος ωρολογιακή βόμβα έχει τροφοδοτήσει μετά το ξέσπασμα της κρίσης το 2007 – 2008, η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών. Αυτές με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, δηλαδή της τροφοδοσίας με “εκτύπωση” χρήματος, το οποίο με την μορφή φθηνού έως και μηδενικού κόστους δανεισμού πέρασε μέσα από το τραπεζικό σύστημα, έδωσαν μια μεγάλη ώθηση στην αύξηση του χρέους για να ανακόψουν τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής καταστροφής και να κρατήσουν τις τράπεζες ανοιχτές.
Πόσα ήταν αυτά; Σύμφωνα με τους υπάρχοντες υπολογισμούς ξεπερνούν τα 15 τρις δολ., αλλά περνώντας μέσα από το τραπεζικό σύστημα και μάλιστα με σχεδόν μηδενικά επιτόκια πολλαπλασιάσθηκε για να γεννήσει αυτή την τρομακτικών διαστάσεων δανειακή φούσκα. Αυτό το κύμα δανείων από τις κεντρικές τράπεζες που πολλαπλασιάστηκε περνώντας μέσα από τις τράπεζες επέτρεψε τα τελευταία δύο – τρία χρόνια να τροφοδοτηθεί μια συγκρατημένη ανάκαμψη της οικονομίας που σαν αποτέλεσμα αύξησε το ΑΕΠ.
Έτσι, ακριβώς επειδή τα τελευταία 2 χρόνια ενισχύθηκε σε απόλυτους αριθμούς το ΑΕΠ από τα δάνεια, αυτό το τερατώδες σε όγκο παγκόσμιο χρέος εμφανίζεται ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ να μειώνεται το 2017 σε 318% του ΑΕΠ, από 321% του ΑΕΠ που ήταν το 2016.
Συμπέρασμα πρώτο : Αυτό που εμφανίζεται ως ξεπέρασμα της κρίσης παγκοσμίως δεν είναι τίποτα άλλο από μία επίφαση ανάκαμψης που έχει “πληρωθεί” με αυτό το τεράστιο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.
Συμπέρασμα δεύτερο : Η άμεση πλέον απειλή έκρηξης αυτής της πρωτοφανούς και σε παγκόσμια κλίμακα ωρολογιακής βόμβας υποχρεώνει τις κεντρικές τράπεζες, με πρώτη την Fed, να επιχειρούν να “ξαναμαζέψουν” κατά το δυνατόν σταδιακά αυτό το χρέος διακόπτοντας αφ’ ενός τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και αυξάνοντας σταδιακά τα επιτόκια.
Συμπέρασμα τρίτο : Αν οι κεντρικές τράπεζες πραγματοποιήσουν τον σκοπό τους αυξάνοντας τα επιτόκια η κάθε μία για το νόμισμά της, δεν μπορούν παρά να προκαλέσουν μια χωρίς προηγούμενο “επιστροφή” αυτού του χρέους με την μορφή επιστροφής κεφαλαίων και με σημεία συγκέντρωσης τις “πηγές”, ήτοι τις ΗΠΑ, την Ευρωζώνη, την Ιαπωνία, κ.λπ. προκαλώντας μία χωρίς ιστορικό προηγούμενο νομισματική σύγκρουση, στοιχεία της οποίας έχουν ήδη διατυπωθεί στην πολιτική Τραμπ. Προκαλώντας ταυτόχρονα χρεοκοπίες και “λιμό” από τις περιοχές που θα αποχωρούν (αποεπενδύονται) εκτός και εντός συνόρων.
Συμπέρασμα τέταρτο : Η “λογική” αυτής της αδυσώπητης αλλά και αδιέξοδης κρίσης είναι που προσδιορίζει και επιβάλλεται είτε με έμμεσο είτε με άμεσο τρόπο στις επιλογές, πολιτικές και οικονομικές, του κεφαλαίου και της πολυδιασπασμένης αστικής τάξης ανά τον κόσμο.
Γ. Aγγ.
