Στην Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ 12-14 Απρίλη 2019 επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις του Ταμείου ότι η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία με ανισόμερο τρόπο έχει ήδη εισέλθει σε μία νέα φάση οικονομικής επιβράδυνσης η οποία για ορισμένες χώρες έχει ήδη τα χαρακτηριστικά ύφεσης ενώ για άλλες χαρακτηρίζεται ως στασιμότητα.
Στη “χειρότερη” θέση, βάσει των εκτιμήσεων αυτών, βρίσκεται κυρίως η Ευρωζώνη καθώς η μεν ιταλική οικονομία είναι σε ύφεση, η δε γερμανική βρίσκεται σε κατάσταση στασιμότητας, ενώ η βρετανική κινείται μεταξύ “φθοράς και αυθαρσίας”.
Με δεδομένο ότι το Brexit είτε γίνει με συμφωνία είτε γίνει με άτακτο και ανεξέλεγκτο τρόπο θα έχει σοβαρές περαιτέρω επιπτώσεις ειδικά στην ήδη επιβαρυμένη οικονομία της Ευρωζώνης και την Μ. Βρετανία, οι προοπτικές της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας σύμφωνα με το ΔΝΤ κινούνται σε ακόμα χειρότερη προοπτική.
Μία προοπτική που έχει ακόμα να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των εμπορικών συγκρούσεων και της ανάδυσης σκληρού προστατευτισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ Κίνας – ΗΠΑ, ΗΠΑ – Ευρωζώνης και Ευρωζώνης – Κίνας.
Το ενδιαφέρον της Έκθεσης του ΔΝΤ είναι ότι ενώ άμεσα αποφεύγει να αποδόσει την ευθύνη αυτής της κατάστασης στην στροφή της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, έμμεσα το παραδέχεται επισημαίνοντας την ανάγκη να μη συνεχισθεί η περιοριστική πολιτική που έχουν δρομολογίσει με σχετικά συγχρονισμένο τρόπο οι κεντρικές τράπεζες.
Η ανομολόγητη αλήθεια τους είναι ότι από την στιγμή που πρώτη η Fed το 2015 και στη συνέχεια από τα τέλη του 2018 η ΕΚΤ επιχείρησαν να αφαιρέσουν από τις οικονομίες τους το “ντοπάρισμα” του φθηνού χρήματος και των μηδενικών επιτοκίων, οι οικονομίες άρχισαν να δείχνουν την πραγματική τους κατάσταση και η ύφεση άρχισε να εμφανίζεται πάλι στον ορίζοντα…
Η αλήθεια είναι ότι η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία απέναντι στο αδιέξοδο της κρίσης του 2008, χρησιμοποίησε αφ’ ενός τα “εργαλεία” της νομισματικής πολιτικής και αφ’ ετέρου δραστικές πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας, επιχειρώντας από τη μια μεριά να διασώσει το χρηματιστικό κεφάλαιο και από την άλλη να μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος του κόστους της κρίσης σε μία ιστορικών διαστάσεων αύξηση της εκμετάλλευσης της εργασίας σε παγκόσμια κλίμακα.
Αποτέλεσμα του πρώτου σκέλους αυτής της πολιτικής ήταν να εκτινάξει σε πρωτοφανή ύψη το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος σε παγκόσμια κλίμακα. Την ίδια στιγμή με το δεύτερο σκέλος, την δημοσιονομική πολιτική που εφάρμοσαν, κατάφεραν να προκαλέσουν μια χωρίς προηγούμενο πολιτική κρίση και αποσάθρωση των πολιτικών θεμελίων της εξουσίας τους με πλέον χαρακτηριστική αυτή που μαίνεται στην Ευρώπη ή την ανάδειξη πολιτικών καθεστώτων τύπου Τραμπ, ή Μπολσονάρο στη Βόρεια και Νότια Αμερική.
Το πρόβλημα που αναδεικνύεται από την συντονισμένη πλέον οικονομική επιβράδυνση σε παγκόσμια κλίμακα –ακόμα και η Κίνα σημειώνει κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης– είναι ότι τα μέτρα και οι πολιτικές αυτές μπορεί να ανέκοψαν την κατάρρευση το 2008/2009 δεν κατάφεραν όμως να δώσουν απάντηση στην κρίση που επανέρχεται με νέες πλέον διάστασεις.
Το ουσιαστικό είναι ότι το νέο τσουνάμι της κρίσης έρχεται να συναντηθεί με την πολιτική κρίση που προκάλεσε η εφαρμογή αυτών των πολιτικών στη δεκαετία 2018/2019.
Δεν μπορεί να προβλέψει κανείς με βεβαιότητα την μορφή που το νέο τσουνάμι θα διαχυθεί σε παγκόσμια κλίμακα και τι “εκρήξεις” σε οικονομικό επιπεδο θα προκαλέσει, παρά το γεγονός ότι στη βάση εκκίνησής του χτυπάει ασταμάτητα η ωρολογιακή βόμβα του χρέους.
Εκείνο όμως που μπορεί να διακρίνει κανείς χωρίς καμία αμφιβολία είναι ότι ο συνδυασμός αυτού, με το νέο περιβάλλον πολιτικής κρίσης που έχει στο μεταξύ διαμορφωθεί, είναι… εκρηκτικός.
Αυτή η νέα δυναμική της ταξικής πάλης, χωρίς πλέον διεξόδους πολιτικές και οικονομικές στα όρια του συστήματος, πρέπει να γίνει αντιληπτή και οδηγός στην πράξη του εργατικού κινήματος…
Γιαν. Aγγ.
