του Θόδωρου Κουτσουμπού
Σπουδαστές Καλλιτεχνικών Σχολών. Από το τέλος του Δεκέμβρη βρίσκονται διαρκώς σε κινητοποιήσεις. Με καταλήψεις των σχολών, με διαδηλώσεις, με καλλιτεχνικά δρώμενα, βρίσκονται στο κέντρο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής.
Αυτό το μαζικό, ανυπόταχτο, ολοζώντανο κίνημα δεν έχει πέσει ως κεραυνός εν αιθρία. Το Προεδικό Διάταγμα ΠΔ85 απλώς ήταν ίσως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ή, ίσως, το σημείο βρασμού διαδικασιών που συντελούνταν και συντελούνται στην πίσω σκηνή της κοινωνικής, πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής, στο υπέδαφος μιας κοινωνίας σε αναβρασμό.
Είναι τα παιδιά που βιώσανε την απαξίωση, την κακοποιητική συμπεριφορά της εξουσίας και των μικροεξουσιών. Που είδαν τους Λιγνάδηδες, τους συναγελαζόμενους με τους υπουργούς και πρωθυπουργούς, να ορίζονται διευθυντές του Εθνικού Θεάτρου και άλλων θεσμών· τους βιαστές και παιδοβιαστές “κολλητούς” της εξουσίας να ορίζουν τις ζωές και τη σταδιοδρομία τους. Τα όνειρα και τα ταλέντα τους να θάβονται από ένα αποανθρωποποιημένο σύστημα υποτιμητικού ελέγχου.
Το ΠΔ85, όπως προείπαμε, ήταν το κρίσιμο σημείο της έκρηξης. Δεν είναι “συντεχνιακή” έκρηξη, δεν αφορά μόνο τον απαξιωτικό νόμο για τα πτυχία. Αφορά τη ζωή και τις ζωές, τα οράματα και τις ελπίδες – τις ελπίδες που γεννιούνται από την απελπιστική ασφυκτική καταπίεση, υποτίμηση,, καταστροφή κάθε ελπίδας. Το κίνημα των νέων καλλιτεχνών έχει βαθύτατα επαναστατικό περιεχόμενο και πρέπει να βρει στηρίγματα από όλο το εργατικό κίνημα. Είναι ένα επαναστατικό κίνημα, προμήνυμα και μήνυμα για τα μελλούμενα. Μισοσυνειδητά – μισοασυνείδητα, εκφράζει βαθύτατες διαδικασίες που διαπερνούν όλη την κοινωνία, στην περίοδο της άλυτης παγκόσμιας κρίσης -οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής- του καπιταλιστικού συστήματος. Η κρίση που εκδηλώθηκε το 2008 -που στην Ελλάδα σφραγίστηκε με τον ανέλπιστο Δεκέμβρη της ελπίδας και της εξέγερσης-, και συνεχίστηκε με τα δραματικά για τις ζωές του εργαζόμενου λαού μνημόνια, τις ελπίδες των μαζικών κινημάτων και των πλατειών, τις απογοητεύσεις και προδοσίες, η κρίση που εξελίχθηκε σε κρίση πανδημίας, περιβαλλοντική κρίση και τώρα σε έναν εν εξελίξει παγκόσμιο πόλεμο (του ΝΑΤΟ) στην Ουκρανία, έχει προσφέρει το υλικό έδαφος για την εκδήλωση εκρηκτικών κοινωνικών κινημάτων.
Χθες βράδυ, Πέμπτη 2 Μαρτίου, ήταν μια ημέρα που θα μπορούσε ένας παρατηρητής να δει κάτι περισσότερο από μια ακόμη μαζική διαδήλωση, που στην Ελλάδα δεν είναι και τόσο ασυνήθιστο φαινόμενο τα τελευταία χρόνια, με διάφορες αφορμές (Κουφοντίνας, Μιχαηλίδης, ξεσήκωμα για την αστυνομική βία στη Νέα Σμύρνη, πανεπιστημιακή αστυνομία κ.λπ.).
Ο καιρός ήταν απαίσιος, λίγο μετά τις 6 μ.μ. η βροχή στην πλατεία Συντάγματος ήταν καταρρακτώδης. Και το ψυχικό κλίμα πιο βαρύ από την ανείπωτη τραγωδία του χαμού 43 (γνωστών ως εκείνη τη στιγμή) επιβατών της αμαξοστοιχίας έξω από τη Λάρισα, των δεκάδων αγνοουμένων και τραυματιών. Μαζί με τη θλίψη και τον θρήνο, κι ο θυμός για τις αιτίες της τραγωδίας μεγάλος. Η πρόσβαση επίσης στην πλατεία Συντάγματος ήταν πολύ δύσκολη λόγω της απεργίας του μετρό Αθήνας – μια εξαιρετική και παραδειγματική απεργία που αποφάσισε το σωματείο των εργαζομένων ΣΕΛΜΑ ως αντίδραση στους θανάτους, και διαμαρτυρία για την υποβάθμιση των συγκοινωνιών που στοιχίζει ανθρώπινες ζωές. Παρά τις δυσκολίες της προσέλευσης στο Σύνταγμα και την καταρρακτώδη βροχή, δέκα χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν και πραγματοποίησαν μια μεγαλειώδη πορεία στους δρόμους της Αθήνας, από την Βουλή μέχρι την Ομόνοια, κοντά στο Σταθμό Λαρίσης και τον Σταθμό Αττικής στην οδό Λιοσίων.
Από την προηγούμενη μέρα, οι σπουδαστές καλλιτεχνικών σχολών των καταλήψεων ΡΕΞ, Τσίλλερ, ΑΣΚΤ, ΚΣΟΤ, ΣΚΤΝ, ΚΘΒΕ, Ολύμπια, Ειρ. Παππά είχαν την πρόνοια να αλλάξουν το πλαίσιο της προγραμματισμένης διαδήλωσής τους. Η ανακοίνωσή τους ήταν σαφής:
«ΑΛΛΑΓΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΠΑΝΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΠΕΜΠΤΗΣ 02.03.23
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ
ΟΙ ΖΩΕΣ ΜΑΣ ΜΕΤΡΑΝΕ
Μετά τη σημερινή τραγωδία μας είναι απολύτως αντιληπτό πως η προγραμματισμένη αυριανή διαδήλωση αλλάζει περιεχόμενο. Το καλλιτεχνικό κίνημα δεν μπορεί να μείνει αμέτοχο μπροστά σε ένα έγκλημα που συντελείται χρόνια εις βάρος των κατώτερων στρωμάτων και εκδηλώθηκε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Η διαρκής στρατηγική απαξίωση κάθε δημόσιου αγαθού, κάθε δημόσιας και δωρεάν υπηρεσίας αποτελεί μια πάγια πολιτική στάση τόσο στη χώρα όσο και σε ολόκληρο τον τρανό δυτικό πολιτισμό, όπου κυριαρχεί το καπιταλιστικό σύστημα. Η ίδια ιδεολογική μήτρα από όπου πηγάζει η υποβάθμιση όλων των πτυχών των ζωών μας (υγεία, παιδεία, πολιτισμός) είναι αυτή που γεννά τέτοια τραγικά συμβάντα. Άνθρωποι δολοφονούνται στον βωμό του κέρδους.
Τραγική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός πως ο πρωθυπουργός σήμερα επρόκειτο να επισκεφθεί το Κέντρο Τηλεδιοίκησης – Σηματοδότησης Σιδηροδρομικού Δικτύου Βορείου Ελλάδος, στο οποίο θα επαινούσε δημοσίως την ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ.»
Στους δρόμους της Αθήνας, με την αδιάκοπη βροχή, τα ποταμάκια, που όμως σου μούσκευαν για τα καλά τα πόδια, χιλιάδες άνθρωποι, στην πλειοψηφία οι νέοι των κατειλημμένων σχολών, με συμμετοχή καλλιτεχνικών σωματείων και αριστερών οργανώσεων, κατηφόρισαν την Πανεπιστημίου με σκοπό να φθάσουν στο Σταθμό Λαρίσης, στο σταθμό των τρένων.
«Δέκα – εκατό – χιλιάδες καταλήψεις, ενάντια σε έναν κόσμο οργανωμένης σήψης». «Aυτοί μιλάνε για κέρδη και ζημιές – Εμείς μιλάμε γι’ ανθρώπινες ζωές», ήταν μερικά από τα συνθήματα. Μαζί και η καταγγελία ότι η σύγκρουση των τρένων «δεν ήταν δυστύχημα, ήταν δολοφονία».
Το διεκδικούμενο είναι η ζωή. Ζωή, όχι επιβίωση. Ενάντια στον κόσμο της “οργανωμένης σήψης”, της αντιαισθητικής γκλαμουριάς που καλλιεργούν η εξουσία και τα τηλεοπτικά κανάλια της εφοπλιστικής μαφίας, ενάντια στη θανατοπολιτική της εξουσίας, της κυβέρνησης και των καπιταλιστικών θεσμών, οι νέοι προβάλλουν ένα διαμετρικά αντίθετο όραμα μιας άλλης ζωής, ζωής αξιοβίωτης συνδυασμένης με την τέχνη και την καλλιτεχνική δημιουργία και την ελευθερία.
Η βία με την οποία η εξουσία τούς αντιμετωπίζει, οι εκατοντάδες αστυνομικοί σε όλα τα στενά από το Σύνταγμα, στην Πανεπιστημίου, 3η Σεπτεμβρίου, Ιουλιανού, το ισχυρό φράγμα με αστυνομικές “κλούβες” μπροστά από το σταθμό του ΟΣΕ, ο εξαναγκασμός να πορευτεί η διαδήλωση στη Λιοσίων μέχρι τον σταθμό Αττικής, δεν μπορούν να πτοήσουν τους εξεγερμένους καλλιτέχνες, ούτε τους φοιτητές, ούτε το λαό. Δείχνουν μια πανικόβλητη εξουσία που προσπαθεί να στηριχθεί στο ψέμα και την υποκρισία και την ωμή καταστολή για να συνεχίσει την πολιτική της εξυπηρέτησης των καπιταλιστικών συμφερόντων, των αφεντικών, της καπιταλιστικής κρατικής και παρακρατικής μαφίας.
Όταν ο κόμπος φθάνει στο χτένι τότε είτε ο κόμπος είτε το χτένι θα σπάσουν. Οι “από κάτω”, οι φτωχοί, οι κατατρεγμένοι, οι αδικημένοι, οι εκμεταλλευόμενοι και καταπιεσμένοι, οι νικημένοι που δεν νικήθηκαν ποτέ, γράφουν ιστορία, αυτοί είναι που γράφουν την ιστορία – την ιστορία ως ανοικτό ερώτημα. Αλλά αντίθετα με το πνεύμα δυσφορίας και απογοήτευσης, δικαιολογημένης εν πολλοίς, ένα άλλο πνεύμα εξέγερσης, επανάστασης, ελευθερίας, απαιτεί τη θέση του και τη δοκιμασία του στην ιστορία.
Φωτογραφίες Θόδωρου Κουτσουμπού
