Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, στην Σαγκάη, οι εκπρόσωποι των 20 πλουσιότερων χωρών, υπουργοί και τραπεζίτες, συναποφάσισαν ότι δεν μπορούν, προς το παρόν τουλάχιστον, να έχουν μια από κοινού απάντηση στην κρίση.
Πριν από επτά χρόνια ακριβώς, έξι μήνες μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, υπουργοί και κεντρικοί τραπεζίτες στην τότε συνάντηση του G-20 είχαν συμφωνήσει να “ρίξουν” στις τράπεζες ό,τι… χρήμα είχαν διαθέσιμο και να τυπώσουν όσο ακόμα μπορούσαν για να κρατήσουν το τραπεζικό σύστημα “όρθιο”.
Λίγο πολύ το κατάφεραν αυξάνοντας το “χρέος” παγκόσμια σε πάνω από 60 τρισ. δολ. Οι τράπεζες έμειναν πράγματι ανοικτές αλλά έπαψαν στο μεταξύ να λειτουργούν ως τράπεζες.
Η βασική τους δραστηριότητα ο δανεισμός κεφαλαίων σε επιχειρήσεις και ιδιώτες στις χώρες τους έχει περιορισθεί δραματικά ή σε ορισμένες περιοχές έχει καταρρεύσει.
Την ίδια περίοδο όμως οι τεράστιοι όγκοι κεφαλαίων που διοχετεύθηκαν από τις κεντρικές τράπεζες στο τραπεζικό σύστημα με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, με διάφορα σύνθετα επενδυτικά εργαλεία, τα λεγόμενα παράγωγα, “δανείσθηκαν” σε μεγάλες πολυεθνικές και χιλιάδες κερδοσκοπικά hedge funds για να επενδυθούν με την σειρά τους στις αποκαλούμενες αναπτυσσόμενες αγορές, τροφοδοτώντας μία γιγάντια –ακόμα και σε σύγκριση με αυτή που έσκασε το 2008– φούσκα χρέους.
Όταν η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα (fed), με πρόσχημα την απειλή μελλοντικού πληθωριστικού κινδύνου, αποφάσισε να δρομολογήσει την επιχείριση αποσυμπίεσης της “φούσκας” για να εκτονώσει την πραγματική απειλή ενός τρισχειρότερου εφιάλτη από εκείνον του 2008, τότε, το α’ εξάμηνο του 2014, εμφανίσθηκαν τα πρώτα σημάδια ενός νέου “εφιάλτη” για το σύστημα. H αναστροφή των ροών κεφαλαίου που είχαν φύγει από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες και η ανάδυση πλήθους από “μαύρες τρύπες” στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Η “τεχνική” που προσπάθησε να εφαρμόσει η Fed ήταν αυτή της διακοπής των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης (τύπωμα χρήματος) και στη συνέχεια η σταδιακή αύξηση των επιτοκίων.
Μετά την πρώτη μικρή αύξηση των επιτοκίων τον περασμένο Δεκέμβριο, το “βαθύ κόκκινο” έβαψε τις χρηματιστηριακές αγορές των μετοχών και των εμπορευμάτων καθώς οι “αγορές” άρχισαν να προεξοφλούν και να τροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο υποτίμησης των τιμών των μετοχών, των εμπορευμάτων και των νομισμάτων, ποντάροντας στην επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και την εμβάθυνση της ύφεσης.
Κάποια στιγμή μάλιστα, στα μέσα Φεβρουαρίου, η διάρκεια και το εύρος της πτώσης ήταν τέτοια που άρχισε να διαχέεται η εκτίμηση πως η Fed μπροστά σε τέτοιο Αρμαγεδδώνα θα ανέκρουε πρύμναν και θα αναδιπλωνόταν στην προηγούμενη πολιτική της.
Την Παρασκευή 26/2 στο G-20 κεντρικοί τραπεζίτες και υπουργοί οικονομικών, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε κανένα από τα αμφισβητούμενα σημεία ούτε καν στο πως θα μπορούσαν να συνεργασθούν στο επίπεδο της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής.
Λίγα 24ωρα αργότερα, από δηλώσεις αμερικάνων τραπεζιτών άρχισε να διαφαίνεται ότι η Fed, αντίθετα από τις προσδοκίες των αγορών κεφαλαίου για το αν θα ξαναγυρίσει στο να “τυπώνει” χρήμα, φαίνεται πως εξακολουθεί να φοβάται περισσότερο το σκάσιμο της “φούσκας” του χρέους από ό,τι την αιμοραγία διαρκείας των χρηματιστηρίων.
Το σημαντικότερο όμως εδώ είναι ότι την περασμένη Παρασκευή στη Σαγκάη, οι πολιτικές και οικονομικές ηγεσίες στις 20 πλουσιότερες χώρες του πλανήτη, απέναντι στη διαπίστωση πως δεν έχουν καταφέρει να… σκοτώσουν τον δράκο της κρίσης, παραδέχονται ότι δεν έχουν πλέον ούτε τα “όπλα” για να τον πολεμήσουν.
Κι αυτό γιατί το μοναδικό τους όπλο, τα χαμηλά επιτόκια, όχι μόνο έχει εξαντληθεί, αλλά πολύ περισσότερο έχει αρχίσει να παρασύρει μεγάλες νομισματικές περιοχές, όπως αυτή του ευρώ και του γιεν, σε άγνωστες και αδιάβατες περιοχές όπως αυτές των αρνητικών επιτοκίων…
Γ. Aγγ.
