Η απαράδεκτη απόφαση της κυβέρνησης του Μητσοτάκη να ξεθεμελιώσει όλες τις αρχαιότητες που βρίσκονται κάτω από τον σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης, αντί να κατασκευάσει τον σταθμό με διατήρηση των αρχαιοτήτων (όπως προτείνει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις. Είναι σαν να έβρισκε κανείς μια υπόγεια Πομπηΐα και να ήθελε να την τεμαχίσει και να μεταφέρει να κομμένα μέλη με υπολογισμό το κόστος του έργου και τα… κέρδη του εργολάβου.
Οι Ιταλοί αρχαιολόγοι αντιτίθενται στην απόσπαση των αρχαίων και την μεταφορά τους εκτός πόλεως. Δημοσιεύουμε παρακάτω την ανακοίνωση της Ιταλικής Ομοσπονδίας Πανεπιστημιακών Συμβουλίων Αρχαιολογίας.
Όχι στην απόσπαση των αρχαίων από το σταθμό Bενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης
Με επιστολή του ο καθηγητής Giuliano Volpe, Πρόεδρος του Πανεπιστημιακού Συμβουλίου της Μετακλασικής Αρχαιολογίας και της Ομοσπονδίας των Πανεπιστημιακών Συμβουλίων Αρχαιολογίας της Ιταλίας, λέει όχι στην απόσπαση των αρχαίων και προτείνει τη διατήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων κατά χώρα.
Ιταλική Ομοσπονδία Πανεπιστημιακών Συμβουλίων Αρχαιολογίας
Ως Πρόεδρος του Πανεπιστημιακού Συμβουλίου της Μετακλασικής Αρχαιολογίας, που εκπροσωπεί Καθηγητές της Υστερορρωμαϊκής, Χριστιανικής και Μεσαιωνικής Αρχαιολογίας, και ως Πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Πανεπιστημιακών Συμβουλίων Αρχαιολογίας, που εκπροσωπεί τους Καθηγητές αρχαιολογίας (Προϊστορία και Πρωτοϊστορία, Κλασική, Χριστιανική και Μεσαιωνική αρχαιολογία, αρχαιολογία Ανατολικών Λαών, Νομισματική) των ιταλικών πανεπιστημίων, εκφράζω την ανησυχία των Ιταλών αρχαιολόγων για τους κινδύνους που διατρέχει ένα σύνθετο αρχαιολογικό σύνολο εξαιρετικής σημασίας, όπως αυτό του Σταθμού Βενιζέλου στο Μετρό στη Θεσσαλονίκης.
Δεν θεωρούμε σκόπιμο να κάνουμε υποδείξεις στις ελληνικές Αρχές, οι οποίες είναι βέβαιο ότι ενδιαφέρονται εξαιρετικά για την τύχη αυτού του αρχαιολογικού χώρου και γνωρίζουν πώς να βρουν την καλύτερη δυνατή λύση, κι επομένως λογικά ελπίζουμε ότι υπάρχουν οι εγγυήσεις και οι καλύτερες προϋποθέσεις για τη γνώση, τη μελέτη, την προστασία, την ανάδειξη και την κοινωνική/δημόσια χρήση του χώρου.
Ταυτόχρονα, ας μας επιτραπεί να προτείνουμε – επειδή, καταρχήν, κατά τη γνώμη μας, αυτή αντιπροσωπεύει την καλύτερη δυνατή επιλογή, από επιστημονικής και πολιτιστικής άποψης– τη διατήρηση των αρχαιολογικών ευρημάτων κατά χώρα, λαμβάνοντας παράλληλα όλα τα μέτρα για τη συνύπαρξη της διαφύλαξης των αρχαιοτήτων με την πραγματοποίηση ενός τόσο σημαντικού έργου υποδομής, όπως ο σταθμός του μετρό, ο οποίος μπορεί επίσης να γίνει ένα από τα πιο όμορφα αρχαιολογικά «μουσεία» στον κόσμο, ένας χώρος στον οποίο μπορούν να αναδειχθούν σημαντικές σελίδες της ιστορίας της πόλης και μια μαρτυρία για το βαθύ σύνδεσμο που υπάρχει μεταξύ του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος στη Θεσσαλονίκη.
Στην πραγματικότητα, η απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών καταλοίπων δεν είναι μόνο πολύ λεπτές και σύνθετες εργασίες, αλλά και εξαιρετικά επεμβατικές και «καταστροφικές», οι οποίες οδηγούν αναπόφευκτα στη δημιουργία ενός είδους «αντιγράφου», ακόμη και αν γίνεται με πρωτότυπα κομμάτια. Οι τρέχουσες τεχνολογίες σίγουρα επιτρέπουν τη δυνατότητα διατήρησης κατά χώρα του αρχαιολογικού συνόλου, αν και με αναπόφευκτες «θυσίες», συμβατές με την κατασκευή του σταθμού.
Ελπίζουμε λοιπόν ότι όλες οι ελληνικές Αρχές, εθνικές και τοπικές, θα θελήσουν να επανεξετάσουν το έργο και να υιοθετήσουν μια λύση, που θα έθετε την Ελλάδα ακόμη περισσότερο στην παγκόσμια πρωτοπορία στον τομέα της έρευνας της αστικής αρχαιολογίας και των στρατηγικών συνύπαρξης των αρχαιολογικών καταλοίπων με τις σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές.
Με τους θερμούς χαιρετισμούς μου
Ρώμη, 25.4.2020
Ο Πρόεδρος, Καθ. Giuliano Volpe
