ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Συνέντευξη με τον πιανίστα Παύλο Αντωνιάδη
O Παύλος Αντωνιάδης, πιανίστας σύγχρονης και πειραματικής μουσικής, με έδρα το Βερολίνο, είναι ο καλλιτέχνης που με τη συναυλία σε έργα σύγχρονης μουσικής και ρωσικής πρωτοπορίας θα ανοίξει τον κύκλο εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης της Πρωτοβουλίας «Το 2017 για το το 1917», την Δευτέρα 30 Οκτώβρη στις 7 μ.μ. στο Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηνών, πρώην ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Ο Παύλος Αντωνιάδης είναι μουσικός που διακρίνεται για την εκτέλεση πρωτοποριακών έργων τής σύγχρονης μουσικής, ξεχωριστών για τη πιανιστική τους δυσκολία και το μουσικό-καλλιτεχνικό ενδιαφέρον τους. Έχοντας σπουδάσει πιάνο στη Ευρώπη και την Αμερική, τώρα, πέρα από τα διδακτικά του καθήκοντα ως καθηγητής computer μουσικής και σύγχρονης ερμηνείας, είναι ερευνητής στο παγκόσμιας φήμης Ινστιτούτο Έρευνας και Συντονισμού Μουσικής/Ακουστικής (IRCAM) στο Παρίσι και στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Δίνει συναυλίες σε όλο τον κόσμο ως σολίστ αλλά και ως μέλος συνόλων σύγχρονης λόγιας μουσικής, έχοντας ερμηνεύσει έργα πολύ σημαντικών συνθετών. Η Νέα Προοπτική, με την αφορμή του επερχόμενου ρεσιτάλ πιάνου του Παύλου Αντωνιάδη, μίλησε μαζί του.
Νέα Προοπτική: Τι σημαίνει για σένα η συμμετοχή στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης;
Παύλος Αντωνιάδης: Ευθύνη για μία λοξή ματιά, που στηλιτεύει εξίσου τόσο τον τρέχοντα νεοφιλελεύθερο αντικομμουνισμό, όσο και τον μεταεπαναστατικό κομμουνιστικό εκφυλισμό, προκειμένου να αναστήσει την άγρια πρωτογενή χαρά της εξέγερσης ως ρωγμής και πράξης αξιοπρέπειας, όπως εκφράστηκε στην Επανάσταση.
Νέα Προοπτική: Ποιά είναι η συμβολή της ρωσικής και σοβιετικής πρωτοπορίας στη μουσική του 20ου αιώνα;
Παύλος Αντωνιάδης: Όχι όσο μεγάλη ήταν η συμβολή της στα εικαστικά του 20ου αιώνα, παρόλα αυτά εντυπωσιακή ως δείγμα του Zeitgeist και της υπέροχης σύγχισης που πάντα ενδημεί στη μεγάλη τέχνη. Οι περισσότεροι από αυτούς κοιτούν προς τον όψιμο αριστοκράτη Scriabin και ταλαιπωρούνται πολύ στις επιτροπές λογοκρισίας και τα γκουλάγκ, μετά από τα φρέσκα πρώτα χρόνια της επαναστατικής ορμής.
Νέα Προοπτική: Ποιά είναι τα έργα που έχεις επιλέξει να παίξεις στη συναυλία της 30 Οκτώβρη και πώς συνδέουν το ταραγμένο τώρα με το θυελλώδες τότε, την τομή του 1917;
Παύλος Αντωνιάδης: Την τελευταία, έκτη, σονάτα για πιάνο της Galina Ustvolskaya, σχεδόν έργο αρτωδικού θεάτρου της σκληρότητας για τον πιανίστα, που μάλλον ενσωματώνει παρά αναπαριστά το φυσικό πόνο.
Τη δεύτερη σονάτα του Sergej Protopopov, ως φόρο τιμής στη ρωσική και σοβιετική πρωτοπορία. Έργο που για μένα ρίχνει μία κονστρουκτιβιστική ματιά στον όψιμο στατικό αρμονικό κόσμο του Scriabin.
Το クロマモルフII (Chromamorphe II) του Ιάπωνα πιανίστα και συνθέτη Yuji Takahashi, ένα φόρο τιμής στο στοχαστικό έργο Herma του Ιάννη Ξενάκη, που του ανέθεσε και πρώτος ερμήνευσε ο ίδιος ο Takahashi. Όπως και στον Ξενάκη, έτσι κι εδώ η αφαίρεση και η μαθηματική δομή πρέπει να διαβαστεί ως νεύμα προς την ουτοπία κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένης της επαναστατικής.
Το …sofferte onde serene… ( ήρεμα κύματα μαρτυρίου) του Ιταλού κομμουνιστή αριστοκράτη Luigi Nono, για πιάνο και μαγνητοταινία, ως οραματικό έργο κομβικό που μετουσιώνει τον πόνο σε φόρμα μουσική πολυπρισματική, χωρίς ούτε να τον εξιδανικεύει ούτε να τον ξεχνά.
Το when the panting STARTS του Αγγλο-γερμανού συνθέτη Wieland Hoban που θα είναι παρών, άλλο ένα κομμάτι σωματικού θεάτρου σχεδόν για τον πιανίστα, όπως ορίζεται από τις θηριώδεις δυσκολίες της πολυφωνικής γραφής σε δεκατρία πεντάγραμμα, με αναφορά στον Beckett.
Ο άξονας είναι με άλλα λόγια ο άξονας ουτοπίας και πόνου, στοιχεία υπαρκτά σε κάθε επαναστατική διαδικασία. Νομίζω ότι στο ζήτημα του πόνου με επηρρέασε πολύ η ιστορία του χώρου της συναυλίας, το πρώην κολαστήριο της ΕΑΤ-ΕΣΑ.
Νέα Προοπτική: Πώς η κρίση επιδρά στους καλλιτέχνες και την τέχνη, στην Ευρώπη και τον κόσμο και τι διεργασίες έχεις αντιληφθεί ότι γίνονται;
Παύλος Αντωνιάδης: Υπάρχει οπωσδήποτε παντού και με διαφορετικά σημεία αιχμής μία εξαιρετική κινητοποίηση των καλλιτεχνών: Κρίση, μεταναστευτικό, ζητήματα φύλου, φεμινισμός, περιβαλλοντική καταστροφή, ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία στο ίντερνετ… Ωστόσο πολλές από τις επιδράσεις είναι επιφανειακές και για το θεαθήναι μίας λάιφστάιλ ταυτότητας του εξεγερμένου καλλιτέχνη. Η πραγματικά ρηξικέλευθη τέχνη που αποτυπώνει τις ηλεκτρικές εκκενώσεις της εποχής είναι πολύ σπάνια κατά τη γνώμη μου, και δύσκολο να βρεθεί στα γνωστά κανάλια της θεαματικοποίησης της καλλιτεχνικής ζωής.
Νέα Προοπτική: Ποιές είναι οι προοπτικές από την σκοπιά ενός πρωτοποριακού μουσικού, της πάλης για την ολοκλήρωση της Οκτωβριανής Επανάστασης;
Παύλος Αντωνιάδης: Ως μουσικός περφόρμερ διψάω να ενσαρκώσω την πρωταρχική κραυγή ενώ ταυτοχρόνως παλεύω, ως λόγιος μουσικός της πρωτοπορίας, με κείμενα ιδέες και τους λαβυρίνθους της Ιστορίας, ένα πρότζεκτ δηλαδή ασύμβατο και τελικά απάλευτο. Δε νομίζω ότι είναι η ολοκλήρωση της Επανάστασης το ζητούμενο, αλλά μάλλον η διαιώνισή της ως opera aperta, ως ανοιχτής ρωγμής ελευθερίας για το άμεσο μέλλον.
Ερνέστο Α.
