του Σπύρου Γεωργόπουλου
Πώς συνδέονται τα αλλεπάλληλα κύματα μεταναστών των τελευταίων δυο δεκαετιών, η κάθετη ιεραρχία των πολυεθνικών, οι τεράστιες εκτάσεις εγκαταστάσεων τηλεφωνικών κέντρων με την παγκοσμιοποίηση και την ίδρυση μιας νέας εργατικής τάξης;
1. Ένα σύντομο ιστορικό για το μεταναστευτικό της νέας εποχής
Οι διαρκείς πόλεμοι στη Μέση Ανατολή όπως στην περίπτωση της Συρίας το 2015, συνέβαλαν στον βίαιο και καταναγκαστικό ξεριζωμό, την μετακίνηση λαών καθώς και την ολοκληρωτική κατεδάφιση των δικτατορικών καθεστώτων μιας άλλης εποχής.
Οι αφηγήσεις των «πρωταγωνιστών» των άλλοτε «εμφυλίων» και άλλοτε γενικευμένων σε παγκόσμια κλίμακα συρράξεων στην «τριτοκοσμική» Μ. Ανατολή δεν αφήνει κανένα περιθώριο για μια ιστορική αναδρομή χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι συνέπειες στις «πολυπολιτισμικές» και «πολιτισμένες» δυτικές κοινωνίες.
Εξ άλλου οι αφηγήσεις των «πρωταγωνιστών», όσων καταφέρνουν να επιβιώσουν από το μαρτυρικό ταξίδι διάρκειας μηνών και πολλές φορές ετών με τελικό προορισμό την Δύση του «πολιτισμού», των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» της «ελευθερίας» και του «φωτός», τους βρίσκει αντιμέτωπους μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, σε ένα νέο καθεστώς «ανελευθερίας» και «σύγχρονης δουλείας». Την στιγμή όπου οι γλωσσικές, θρησκευτικές και κοινωνικές διάφορες μεταξύ των λαών της Μέσης Ανατολής, όπως στο Ιράν και στη Συρία, αποτελούν μερικούς από τους βασικούς λόγους συγκρούσεων με κατοχικά στρατεύματα της Δύσης, ξεκληρίζοντας γενιές ανθρώπων, οι πολυεθνικές της ίδιας αλληλέγγυας «Δύσης» κάνουν λόγο για «πολιτισμική ποικιλομορφία / cultural diversity”.
Συνεπώς, η «ξένη» γλώσσα, η «ξένη» θρησκεία παύουν να είναι σημείο σύγκρουσης και αλληλοσπαραγμού συνθέτοντας ένα «πολυπολιτισμικό μωσαϊκό» υπό την κοινή συνιστώσα της σύγχρονης δουλείας και τον σεβασμό στην «διαφορετικότητα». Η Δύση των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» και του «διεθνισμού» βασιζόμενη σε μια διαστρεβλωμένη αντίληψη του ιδανικού της αλληλεγγύης και του ανθρωπισμού ορίζει ως κοινωνικά «δίκαιο» την βίαιη και καταναγκαστική ενσωμάτωση μιας νέας πληθυσμιακής ομάδας στους κόλπους των πολυεθνικών εταιρειών και συγκεκριμένα στον τομέα της εξυπηρέτησης πελατών.
2. Πολυεθνικές του σήμερα
Οι πολυεθνικές-κολοσσοί στον τομέα της τεχνολογίας όπως η Apple η Microsoft και η HP εξουσιοδοτούν εξωτερικούς συνεργάτες όπως την Teleperformance και την Webhelp με εξειδίκευση στην παροχή υπηρεσιών όπως την εξυπηρέτηση πελατών (call center) και την πρώτη και δεύτερη βαθμίδα τεχνικής υποστήριξης. Η επεκτατική πολιτική των δυνάμεων της Δύσης δεν σταματούν στην Μ. Ανατολή αφού μετά τον ξεριζωμό των «μελλοντικών τους εργαζόμενων» επέρχεται η ενσωμάτωση τους στην «γη της επαγγελίας». Οι χώρες όπου επιλέγονται για το στήσιμο των σύγχρονων εγκαταστάσεων δεν είναι άλλες από αυτές όπου το εργασιακό πλαίσιο είναι αλλοτριωμένο – χώρες της Ευρώπης όπως η Ελλάδα, η Πολωνία και η Πορτογαλία αλλά της Λ. Αμερικής όπως το Μεξικό είναι πρώτες σε προτεραιότητα για το “στήσιμο” υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων, δίνοντας την ψευδαίσθηση ενός εργασιακού χώρου όπου σέβεται τον εργαζόμενο και την «διαφορετικότητα». Οι «φτηνές» εργασιακές συμβάσεις και τα χαμηλά κόστη καθώς και το καθεστώς απόλυτης ανομίας που επικρατεί στην αγορά εργασίας αποτελούν τα βασικά συστατικά για την έλευση ενός «εργασιακού μεσαίωνα».
Όντας εργαζόμενος δύο χρόνια στην Teleperformance Hellas είχα αφενός την τύχη να γνωρίσω ανθρώπους που αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση τον κίνδυνο απέλασης από την χώρα και αφετέρου την ατυχία να βιώσω συνθήκες απάνθρωπης εργασιακής μεταχείρισης.
Οι «ξένες γλώσσες» αποτελούν το μοναδικό κριτήριο πρόσληψης για μια θέση στο εργασιακό κολαστήριο της Teleperformance και λοιπών «εξωτερικών συνεργατών» όπου μόνο ανθρωπιστικό χαρακτήρα δεν έχουν καθώς η σύμβαση εργασίας των νεοεισερχομένων εργαζόμενων (όπου πολλές φορές η διαδικασία επιλογής τους γίνεται σε κέντρα κράτησης μεταναστών) είναι άμεσα συμβεβλημένη με την άδεια παραμονής τους.
Η ανανέωση των συμβάσεων γίνεται ανά 3 μήνες ακόμη και για εργαζόμενους με προϋπηρεσία στην συγκεκριμένη εταιρεία άνω των 5 ετών. Ο εργαζόμενος-μετανάστης του φόβου, της υποδούλωσης, της ταπείνωσης και της ανασφάλειας δεν έχει σε καμία περίπτωση τη δυνατότητα να διεκδικήσει την μονιμοποίησή του καθώς δεν είναι λίγες οι φορές όπου έχουν απειληθεί με λήξη της σύμβασης εργασίας και απέλαση από την χώρα.
Οι ατέλειωτες ώρες υπερωρίες, ρωτώντας σε ρητορικά αν συμφωνείς να τις εργασθείς, αποτελεί καθημερινό φαινόμενο και είναι άλλο ένα μελανό σημείο από τα εκατοντάδες που σκιαγραφούν τον απάνθρωπο τρόπο διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού εκμεταλλευόμενοι το δυσνόητο νομικό κατεστημένο της εργασιακής νομοθεσίας εν Ελλάδι.
Οι πρόσφατες απεργιακές κινητοποιήσεις του συνδικάτου εργατοϋπαλλήλων τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής (Σ.Ε.Τ.Η.Π) ήταν οι πρώτες από το έτος ιδρύσεως τους (2011) που κίνησαν το ενδιαφέρον των ΜΜΕ. Ελάχιστοι ήταν οι «ξένοι» όπου συμμετείχαν στις απεργιακές κινητοποιήσεις καθώς είχαν ενημερωθεί από τους άμεσα υπεύθυνους ότι θα υπάρξουν κυρώσεις σε περίπτωση συμμετοχής τους.
Η ιεραρχία εντός της εταιρείας είναι ξεκάθαρη: στα χαμηλότερα επίπεδα υποστήριξης πελατών το μεγαλύτερο ποσοστό είναι «ξένοι» ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις θα υπάρξει προαγωγή μόλις στο αμέσως επόμενο επίπεδο υποστήριξης. Σ’ αυτό το σημείο το όνειρο μιας θαυμαστής επαγγελματικής καριέρας στον χώρο των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας ολοκληρώνεται για τον άνθρωπο που έχει χάσει οικογένεια και πατρίδα για το αντίτιμο των 850€.
3. Ίδρυση ενός νέου προλεταριάτου
Εκτός από την απόλυτη εκμηδένιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μέσω της εκμετάλλευσης των «εργασιακών» δικαιωμάτων που με τόσο ζήλο προασπίζουν οι πολυεθνικές της Δύσης, κατασκευάζεται μια νέα εργατική τάξη. Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών και της πελατειακής υποστήριξης θέτει τις βάσεις ενός «νέου προλεταριάτου» δίχως καμία εξειδίκευση, καμία γνώση των εργασιακών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δίχως κουράγιο για αγώνα υπέρ των ιδανικών της συναδελφικότητας, της ισότιμης εργασίας και της πνευματικής δημιουργικότητας.
Το νέο καθεστώς στον τομέα των υπηρεσιών κατασκευάζει ένα εργασιακό μοντέλο, με αρχές την απόλυτη αποξένωση, την κατάλυση των εργασιακών και κοινωνικών σχέσεων μέσω της τεχνολογίας με απώτερο σκοπό την μόνιμη και ολοκληρωτική υποδούλωση του «παγκόσμιου ανθρώπου» από την «μηχανή».
