της Βίκυς Κανατά
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όταν οι περισσότεροι άνθρωποι συγκεντρώνονται με φίλους και οικογένεια για να γιορτάσουν την αλλαγή του χρόνου, ένα πλήθος ανθρώπων επέλεξε να βρεθεί έξω από τις φυλακές Κορυδαλλού. Δεν ήταν μια τυχαία επιλογή. Ήταν μια συνειδητή πράξη αντίστασης, αλληλεγγύης και υπενθύμισης ότι οι κρατούμενοι δεν είναι μόνοι τους.
Το σκηνικό ήταν συγκινητικό: πανό με συνθήματα αλληλεγγύης, φωνές που έσκιζαν τη σιωπή της νύχτας, στέλνοντας μήνυμα ελπίδας και δύναμης στους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τα τείχη. Η στιγμή αυτή δεν ήταν απλώς μια συμβολική κίνηση, αλλά μια πολιτική πράξη που αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία των από τα κάτω αντιμετωπίζει το ζήτημα της φυλάκισης και της ποινικοποίησης.
Οι φυλακές δεν είναι απλώς χώροι περιορισμού της ελευθερίας. Είναι μηχανισμοί καταστολής που επιβάλλουν την κρατική εξουσία και τιμωρούν όσους δεν προσαρμόζονται στα κυρίαρχα πρότυπα. Είτε πρόκειται για ποινικούς κρατούμενους, είτε για πολιτικούς κρατούμενους, η φυλακή λειτουργεί ως ένα εργαλείο που απομονώνει, καταστέλλει και διαλύει τη ζωή των ανθρώπων.
Η αλληλεγγύη στους κρατούμενους δεν αφορά μόνο όσους βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία όλων μας είναι συνδεδεμένη. Ο έλεγχος, η επιτήρηση και η καταστολή δεν περιορίζονται μόνο μέσα στις φυλακές. Επεκτείνονται στην καθημερινότητά μας μέσω των καμερών, της αστυνόμευσης, των νόμων που περιορίζουν τις ελευθερίες μας.
Η επιλογή να βρεθεί κάποιος έξω από τις φυλακές την παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι μια δήλωση ότι οι κρατούμενοι δεν ξεχνιούνται. Ότι η κοινωνία δεν μπορεί να σιωπά μπροστά στην αδικία. Η αλληλεγγύη είναι η πράξη που υπερβαίνει την ατομική μας ύπαρξη και συνδέει τη μοίρα μας με εκείνη των άλλων.
Η κίνηση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους πολιτικούς κρατούμενους, που συχνά βιώνουν την πιο σκληρή μορφή απομόνωσης. Είναι εκείνοι που κρατούνται για τις ιδέες και τις πράξεις τους, για την αντίστασή τους στην εξουσία, για τη συμμετοχή τους σε κοινωνικούς αγώνες. Όμως, ακόμα και για τους ποινικούς κρατούμενους, αυτή η στιγμή έχει σημασία. Είναι μια υπενθύμιση ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι “χαμένος”, ότι κάθε ζωή έχει αξία, ανεξαρτήτως των λαθών ή των συνθηκών που την οδήγησαν στη φυλακή.
Ως κομμουνιστές έχουμε σταθερά ταχθεί υπέρ της κατάργησης των φυλακών, ως μέρος μιας ευρύτερης κριτικής στο σύστημα που τις παράγει. Οι φυλακές δεν είναι λύση στα κοινωνικά προβλήματα· είναι αποτέλεσμα ενός συστήματος που παράγει ανισότητες, βία και περιθωριοποίηση.
Η ιδέα της απονομής δικαιοσύνης μέσω της τιμωρίας είναι μια βαθιά ριζωμένη πρακτική που βασίζεται στην εκδίκηση και όχι στη θεραπεία ή την αποκατάσταση. Αντί να αντιμετωπίζουμε τις αιτίες της κοινωνικής ανισότητας, της φτώχειας και της παραβατικότητας, δημιουργούμε κελιά για να κρύψουμε τα “προβλήματα” της κοινωνίας.
Η κατάργηση των φυλακών δεν είναι απλώς ένα ουτοπικό όραμα. Είναι μια πρόταση που βασίζεται στην ιδέα ότι μπορούμε να οικοδομήσουμε κοινωνίες που δεν χρειάζονται τιμωρητικούς μηχανισμούς, αλλά που στηρίζονται στην αλληλεγγύη, τη δικαιοσύνη και την αποκατάσταση.
Η επιλογή να περάσει κάποιος την αλλαγή του χρόνου έξω από τις φυλακές Κορυδαλλού είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία και η αλληλεγγύη δεν είναι δεδομένες. Είναι μια δήλωση ότι η αντίσταση συνεχίζεται, ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα δεν έχουν ξεχαστεί.
Το ρεβεγιόν έξω από τις φυλακές, εκδήλωση αλληλεγγύης και αγώνα, έχει ιδιαίτερη σημασία στις μέρες μας, όταν η κρατική καταστολή εντείνεται και η κοινωνική αδιαφορία γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένη. Σε μια εποχή που η ατομικότητα προωθείται εις βάρος της συλλογικότητας, τέτοιες πράξεις αναδεικνύουν τη δύναμη της κοινότητας και της αλληλεγγύης. Υπενθυμίζει ότι η ελευθερία είναι ένα κοινό αγαθό που δεν μπορεί να περιορίζεται, ότι οι κρατούμενοι είναι κομμάτι της κοινωνίας μας και ότι ο αγώνας για δικαιοσύνη είναι συνεχής.
Αυτή η βραδιά ήταν κάτι παραπάνω από μια συμβολική κίνηση. Ήταν ένα μήνυμα προς την κοινωνία: οι φυλακές, ως μηχανισμοί καταστολής, δεν μπορούν να σβήσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξεχνούν, που αγωνίζονται, που υψώνουν τη φωνή τους για τους αδύναμους, υπάρχει ελπίδα για έναν κόσμο χωρίς καταπίεση, χωρίς αδικία, χωρίς τείχη.
