Τι σχέση έχουν οι εκπρόσωποι κομμάτων από το φάσμα της λαϊκίστικης δεξιάς, όπως το Κίνημα των 5 αστέρων του Μπέπε Γκρίλλο από την Ιταλία, το “δικό μας” ΕΠΑΜ του Καζάκη ή το Κόμμα της Ανεξαρτησίας από τη Φινλανδία, με γνωστά στελέχη αριστερών κομμάτων και κινημάτων από όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων και γνωστών στελεχών της ΛΑΕ όπως ο Κώστας Ήσυχος, ο Παναγιώτης Σωτήρης, ο Αλέκος Αλαβάνος, ή ο Κώστας Λαπαβίτσας (εντός/εκτός ΛΑΕ);
Θα χαιρόμασταν ειλικρινά αν μπορούσαμε να απαντήσουμε «καμία απολύτως» σε αυτήν την ερώτηση. Ωστόσο, όλοι οι παραπάνω θα συναντηθούν ως ομιλητές στο 3ο Διεθνές “No Euro” Φόρουμ στην Ιταλία, τον προσεχή Σεπτέμβριο, φιλοδοξώντας να επεξεργαστούν μια «κοινή στρατηγική» για την «έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ και το ΝΑΤΟ»[1].
Οι θέσεις του ΕΕΚ και της Συντονιστικής για την Eπανίδρυση της Tέταρτης Διεθνούς είναι γνωστές και σαφείς τόσο για την ανάγκη πάλης για την διάλυση της ιμπεριαλιστικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και απέναντι στις εθνικιστικές φωνές μέσα στην αριστερά που διαχωρίζουν το ζήτημα της ΕΕ ή του ευρωπαϊκού νομίσματος από την πάλη για μια σοσιαλιστική διέξοδο από την κρίση, την εργατική εξουσία και τον προλεταριακό διεθνισμό. Το ζήτημα δεν είναι να διαλέξουμε ανάμεσα στην χολέρα Βρυξελών και τη φαιά πανούκλα. Το δίλημμα δεν είναι «ΕΕ ή εθνικισμός». Η μόνη εναλλακτική είναι ο μαχητικός διεθνισμός ενάντια στον ιμπεριαλιστικό ευρωπαϊσμό και τον εθνικισμό (με αριστερό ή δεξιό πρόσημο). Όπως στην κρίση αστικής εξουσίας η εναλλακτική πρόταση εξουσίας πρέπει να είναι η εργατική εξουσία, έτσι και στην κρίση της ιμπεριαλιστικής ΕΕ η πρόταση πρέπει, τώρα περισσότερο από ποτέ, να είναι η διάλυση της ΕΕ και η σοσιαλιστική ενοποίηση της Ευρώπης από την Λισαβώνα ως το Βλαδιβοστόκ.
Συνεπώς, θα αρκούσε ίσως η αδιάφορη σιωπή μας για κάποιους που “το πάνε αλλού”; Εν τούτοις, οφείλουμε να προειδοποιήσουμε επίμονα για άλλη μία φορά πως αυτός ο δρόμος δεν οδηγεί απλώς σε αδιέξοδο, αλλά… στο βάλτο της αντίδρασης.
Θα μας βοηθήσει σε αυτό μας το έργο ο οικονομολόγος Ζακ Σαπίρ, διότι δεν διστάζει να οδηγήσει την ιδεούλα τού ξεχωριστού σταδίου της αντι-ΕΕ και αντι-ευρώ πάλης μέχρι την έσχατη λογική της συνέπεια. Ο παραπάνω κύριος λοιπόν -προερχόμενος από την αριστερά- και ένας εκ των προεξαρχόντων στο περί ου ο λόγος Φόρουμ, υποστήριξε δημόσια την ανάγκη δημιουργίας ενός «εθνικού απελευθερωτικού μετώπου» ενάντια στο ευρώ και την ΕΕ, υπέρ της εθνικής κυριαρχίας και της δημοκρατίας, το οποίο θα ξεκινά από τις δυνάμεις της αριστεράς, τους σοσιαλιστές και τους σοσιαλδημοκράτες, και θα φτάνει μέχρι μια αλλαγμένη άκρα δεξιά του Εθνικού Μετώπου και της Μαρίν Λε Πεν στη Γαλλία. Ο κ. Σαπίρ μπορεί να έχασε έναν από τους πιο στενούς συνεργάτες του, τον Φιλίπ Μουρέ, ο οποίος έγινε το δεξί χέρι της Λε Πεν στην κατάρτιση του οικονομικού προγράμματος του Εθνικού Μετώπου, δεν υπαναχωρεί όμως στο διακριτικό του φλερτ με την «αλλαγμένη» άκρα δεξιά και την ελπίδα πως «θα εξελιχθεί κι άλλο».
«Το ζήτημα του ευρώ θα επιβάλει συμμαχίες που θα υπερβούν τη διάκριση ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά»[2] μας λέει ο κύριος Σαπίρ και δεν μπορούμε παρά να θυμηθούμε τα διάσημα λόγια της κυρίας Λε Πεν και του “αλλαγμένου” Εθνικού Μετώπου της : «η πολιτική δεν είναι πια μια μάχη ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά, αλλά ανάμεσα στον εθνικισμό και το διεθνισμό»[3]. Αντίστοιχες δεν είναι οι θέσεις του ΕΠΑΜ στην Eλλάδα; Το ίδιο άλλωστε αυτοπροσδιορίζεται ως «εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο» και θεωρεί άκαιρη ή παρωχημένη τη διάκριση δεξιάς και αριστεράς μπροστά στον εθνικό κίνδυνο, ενώ δεν παραλείπει τις δηλητηριώδεις επιθέσεις κατά των προσφύγων «που έρχονται να συντρίψουν τα εργασιακά μας δικαιώματα»…
Δεν είναι στις προθέσεις μας να χολώσουμε ούτε τον κύριο Σαπίρ ούτε τους συν αυτώ στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά οι ιδέες τους δεν είναι καθόλου καινούριες. Τουναντίον, έχουν παλιώσει και μυρίζουν πτωμαΐνη όπως και το κράτος-έθνος ή η «δημοκρατική επανάσταση»[4] που ευαγγελίζονται. Τα έθνη-κράτη διαμορφώθηκαν μαζί με τον καπιταλισμό στην εποχή της ανόδου και της ορμής του, αλλά ζούμε πλέον στην εποχή του ιμπεριαλισμού, την εποχή της επιθανάτιας αγωνίας του παγκόσμιου καπιταλισμού και δεν υπάρχει κανένα προοδευτικό τμήμα της αστικής τάξης στις ιμπεριαλιστικές και διαμορφωμένες καπιταλιστικές χώρες για να συμμαχήσει το εργατικό κίνημα και η αριστερά χωρίς να σκάβει το λάκκο της με τα ίδια της τα χέρια. Θα προτιμούσαμε να ήταν αχρείαστο, αλλά δεν είναι, έναν αιώνα μετά τον Αύγουστο του 1914, να θυμίσουμε σε ανθρώπους που αναφέρονται στον κομμουνισμό ότι όταν η ιστορική σοσιαλδημοκρατία υποτάχτηκε στην εθνική ενότητα που ξεπερνά τις διαφορές δεξιάς και αριστεράς μετατράπηκε στη μεγαλύτερη αντεπαναστατική δύναμη της ιστορίας που οδήγησε στο πρώτο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σφαγείο εκατομμύρια εργάτες, μετατρέποντας τα συνδικάτα σε επιτροπές στρατολόγησης νεοσυλλέκτων. Η καπιταλιστική τάξη είναι μια τάξη γερασμένη και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι αντιπροσωπεύουν έναν κόσμο γερασμένο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε στην Ελλάδα και υποτάχτηκε στο ντόπιο και διεθνές κεφάλαιο, γιατί δεν έσπασε όχι απλά με την Ευρωζώνη ή την ΕΕ αλλά και με τις σχέσεις καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και το καπιταλιστικό κράτος. Η υποταγή στην τρόικα άρχισε με την υποταγή στο κεφάλαιο μέσα στην ίδια μας τη χώρα. Η λιτότητα, οι πολιτικές κοινωνικού κανιβαλισμού που επιβάλλουν οι καπιταλιστές, αποτελούν την προσπάθεια μιας γερασμένης κοινωνικής τάξης να επιβιώσει μαζί με το σύστημά της εις βάρος της εργατικής τάξης και του εργαζόμενου λαού. Η πάλη ενάντια στις πολιτικές λιτότητας δεν είναι ούτε εθνικό ούτε νομισματικό ζήτημα, αλλά ταξικό και επιλύεται με τα μέσα και τις μεθόδους της ταξικής πάλης του προλεταριάτου, συνοπτικά, με τη σοσιαλιστική επανάσταση.
Η αντίφαση ανάμεσα στις γερασμένες δυνάμεις του κεφαλαίου και την εργασία αποτελεί τη βάση για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο. Μόνο με την σοσιαλιστική επανάσταση και τη διεθνή της επέκταση μπορούν και οι καταπιεσμένοι λαοί να βρουν λευτεριά και η Ελλάδα να πάψει να είναι προτεκτοράτο της ΕΕ ή αποικία χρέους και βάση του ΝΑΤΟ. Στα Βαλκάνια μπορείς να είσαι ή ασυμφιλίωτος διεθνιστής ή αθεράπευτος σωβινιστής, έλεγε ο Λέον Τρότσκι, και τα λόγια του επιβεβαιώνονται έναν αιώνα μετά για όσους ετοιμάζονται να δώσουν τα χέρια με τις δυνάμεις της βαρβαρότητας – έχοντας πάντα καλές προθέσεις, που όμως δεν οδηγούν πάντα στον Παράδεισο…
Μετά το Brexit σε μια διαλυόμενη Ευρώπη όπου οι καπιταλιστές κυρίαρχοι υψώνουν τείχη για να αποκλείσουν τους πρόσφυγες και στραγγαλίζουν τους “ντόπιους”, επαναλαμβάνουμε την πρόσκλησή μας στις δυνάμεις της εργατικής τάξης της Ευρώπης για την επείγουσα κοινή πάλη για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης και του κόσμου για να μην επιτρέψουμε να μας θάψουν στα ερείπια της διαλυόμενης μέσα στους εθνικισμούς ιμπεριαλιστικής ΕΕ.
Νίκος Τζιρής*
* O Nίκος Tζιρής είναι στέλεχος του EEK.