της Ewa Groszewska
Ο τωρινός πρόεδρος Andrzej Duda νίκησε στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών με 51,03%. Στις κάλπες προσήλθε το 68% των ψηφοφόρων, ποσοστό το οποίο θεωρείται ρεκόρ.
Ο Andrzej Duda, ο οποίος σχετίζεται με το μετά-Αλληλεγγύη (Solidarność ) κίνημα του συντηρητικού κόμματος «Νόμος και Δικαιοσύνη» (Prawo I Sprawiedliwość (PiS)) ψηφίστηκε κυρίως από εργάτες, αγρότες, άνεργους και κατοίκους μικρών πόλεων. Ο Rafał Trzaskowski ο οποίος σχετίζεται με τη μετά-Αλληλεγγύη (Solidarność ) νεοφιλελεύθερη αντιπολίτευση, κυρίως από το κόμμα «Πλατφόρμα Πολιτών» (Platforma Obywatelska -PO) ψηφίστηκε από επιχειρηματίες, διευθυντές και κατοίκους μεγάλων πόλεων.
Το πρόγραμμα του τωρινού προέδρου έδινε έμφαση στον κοινωνικό χαρακτήρα της κυβερνητικής πολιτικής, στη διατήρηση των επιδομάτων για τα παιδιά, στην αύξηση των επιδομάτων ανεργίας και στην εισαγωγή επιδόματος αλληλεγγύης για τους εργαζόμενους που έχασαν τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19 και στην απαγόρευση της ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας. Το πρόγραμμα του αντιπάλου του, Trzaskowski, έδινε έμφαση σε ζητήματα περισσότερο σημαντικά προς τις προσδοκίες της μεσαίας τάξης όπως αστικές επενδύσεις, καθαρό περιβάλλον και ισότητα ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας. Η κυβέρνηση και ο Andrzej Duda προσπαθούν να διατηρήσουν την εντύπωση ότι είναι υπέρ των φτωχών και των επιχειρηματιών επίσης, αλλά η λεγόμενη “προστατευτική ασπίδα” κατά τη διάρκεια της πανδημίας έδειξε ότι η συντηρητική ιδεολογία της ταξικής αλληλεγγύης προστατεύει τους επιχειρηματίες σε βάρος των εργαζομένων. Τα λεφτά ρέουν προς τις υποστηριζόμενες εταιρίες οι οποίες δεν έχασαν κέρδη απαραίτητα κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενώ οι εργαζόμενοι ειδικότερα αυτοί με “συμβόλαια-σκουπίδια” έμειναν χωρίς υποστήριξη.
Για αυτό το λόγο και η κυβερνητική πλευρά και η αντιπολίτευση έχτισαν τη ρητορική τους αναφερόμενοι (και ο δύο) στην ταυτότητα: ο Duda στην παράδοση και στη θρησκεία, πιο κοντά στα κατώτερα στρώματα και ο Trzaskowski στο μοντερνισμό και την “Ευρωπαϊκότητα”, αλλά και οι δύο υποστηρίζοντας μια αντικομμουνιστική αφήγηση η οποία χρησιμοποιούνταν (και από τους δύο) ως προσβολή για τον αντίπαλο. Η πλευρά του Andrzej Duda προσπάθησε να παίξει με τη φρικτή αντι-LGBT καμπάνια ξ οποία απαντήθηκε με αγανάκτηση από τους φιλελεύθερους και με κατηγορίες εναντίον του κυβερνώντος κόμματος “Νόμος και Δικαιοσύνη” και του υποψηφίου του για το προεδρικό αξίωμα. Αλλά επίσης, και οι φιλελεύθεροι που σχετίζονται με τον Trzaskowski και με ένα μέρος της κοινοβουλευτικής αριστεράς απαντούσαν με τις κλασσικές Δαβινιστικές αφηγήσεις εναντίον όλων αυτών που θα ήθελαν να υποστηρίξουν τον Andrzej Duda.
Γι’ αυτό μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν ήταν τόσο η συντηρητική αφήγηση που προκάλεσε τους εργάτες και τους αγρότες να ψηφίσουν τον Duda αλλά η περιφρονητική ανταπόκριση των φιλελεύθερων που προκάλεσαν αυτό το μέρος της εργατικής τάξης να ψηφίσουν όχι υπέρ του Duda αλλά ενάντια στο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο που ανήκει ο Trzaskowski. Ο Trzaskowski σχετίζονταν με την ιδιωτικοποίηση των εργατικών σπιτιών στη Βαρσοβία η οποία προκάλεσε πολύ ζημιά. Επιπλέον, ο λαός θυμάται πόσο χαμηλά ήταν τα ωριαία ημερομίσθια όταν κυβερνούσε το κόμμα του.
Ο Trzaskowski διακήρυξε μια πολιτική υπέρ της ΕΕ και συνδέεται με τα συμφέροντα της Γερμανίας. Ο Duda διακήρυξε την εθνική κυριαρχία αλλά είναι ολοφάνερο ότι είναι ο εκτελεστής της πολιτικής των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα, αυτός ο παράγοντας, ο οποίος είναι απών από τη συνείδηση της Πολωνικής κοινωνίας, θα είναι πολύ σημαντικός στην κρατική πολιτική της Πολωνίας στα επόμενα χρόνια.
14 Ιουλίου 2020
