του Γιάννη Αγγέλη
Η περιλάλητη απόφαση της Κομισιόν και του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας για την οποία επαίρεται (και) ο Μητσοτάκης, είναι άλλη μια ΑΠΑΤΗ χωρίς προηγούμενο. Και αυτό πέρα από το γεγονός ότι αμέσως μετά τις σχετικές ανακοινώσεις και ενώ η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου έχει πέσει κάτω από τα 100 ευρώ στην Ελλάδα από την 1/1/2023 κυβέρνηση και πετρελαιάδες ετοιμάζονται για νέα αύξηση 30% στο ρεύμα!
Να τα βάλουμε όμως στη σειρά.
Πριν απ’ όλα η τιμή που όρισαν ως πλαφόν πλησιάζει στο σχεδόν διπλάσιο από την τρέχουσα… Θα μπορούσαμε βέβαια να πούμε ότι έχει “πέσει” αφενός επειδή οι αποθήκες σ’ όλη την Ευρώπη είναι σχεδόν υπερπλήρεις και αφετέρου δεν έχει αρχίσει ακόμα η μεγάλη κατανάλωση του χειμώνα που θα τις αδειάσει.
Όμως ακόμα και εάν η τιμή του φυσικού αερίου σήμερα ήταν 50% ψηλότερα από εκεί που είναι, π.χ. στα 150 ή στα 160 ευρώ / MWh, δηλαδή πολύ κάτω από το ανώτατο όριο που έχει οριστεί στα 180, οι λογαριασμοί θα ήταν πάλι υψηλότεροι από τους τρέχοντες που είναι ήδη αδύνατο να πληρωθούν, αφού είναι πολλαπλάσιοι από τις τιμές πριν από ένα χρόνο.
Που πάει να πει ότι το περιβόητο «ανώτατο όριο τιμών», έχει τεθεί σε ένα επίπεδο που δεν πρόκειται να θίξει ποτέ τα περιθώρια κερδοσκοπίας των πετρελαιάδων και των χρηματιστηρίων.
Καμία σχέση με την “υπεράσπιση των καταναλωτών”.
Ας πάρουμε όμως το επιχείρημα ότι θα μπορούσε οι τιμές να τιναχτούν τόσο ψηλά όταν θα αρχίσουν να αδειάζουν τα αποθέματα στα μέσα του χειμώνα ή και την άνοιξη. Τότε δεν θα ήταν χρήσιμο αυτό το όριο που τέθηκε;
Η απάντηση που δίνει κάθε προσεκτική προσέγγιση σ’ αυτό, είναι πως θα ήταν εξαιρετικά αμφίβολο να συμβεί κάτι τέτοιο, για τους ακόλουθους λόγους που έχουν να κάνουν αφενός με τους νόμους της αγοράς και αφετέρου με τις λεπτομέρειες που συνοδεύουν την περιβόητη απόφαση.
Όσον αφορά την αντίδραση της αγοράς εύκολα μπορεί να δει κανείς ότι οι προμηθεύτριες χώρες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να μην πουλήσουν φυσικό αέριο, αν τηρηθεί ένα «απαράδεκτο» γι’ αυτούς όριο στην τιμή που καθορίζεται από τον αγοραστή.
Όμως εδώ άλλο είναι το σημαντικό.
Στη συμφωνία που μας… πούλησε η κα Φον Ντερ Λάιεν έχουν τεθεί όροι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «αυτόματη αναστολή» του ανώτατου ορίου τιμών. Και αυτό αφορά στη φάση εκείνη που για κάποια χώρα υπάρχει ανάγκη πλήρωσης των αποθεμάτων και αυτό είναι αδύνατο λόγω του ορίου που ορίστηκε.
Συγκεκριμένα έχει προβλεφθεί αυτόματη απενεργοποίηση του ανώτατου ορίου τιμών σε περίπτωση «δυσκολιών στον εφοδιασμό» έστω και μιας χώρας-μέλους ή σε περίπτωση σημαντικής μείωσης των εισαγωγών φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του LNG, ή ακόμη και σε περίπτωση αύξησης της ζήτησης κατά 15% σε ένα μήνα ή κατά 10% για δύο μήνες.
Στην πραγματικότητα, δηλαδή, το πλαφόν πάει περίπατο εάν η προσφορά είναι κατά οποιονδήποτε τρόπο ανεπαρκής σε σχέση με τη ζήτηση ή εάν η ζήτηση αυξηθεί σημαντικά για οποιοδήποτε λόγο η κάθε χώρα αποφασίσει.
Πράγμα όχι ιδιαίτερα απίθανο άμα είσαι σε μία κατάσταση που θέλεις να γεμίσεις γρήγορα τα αποθέματα… Τότε το ανώτατο όριο τιμών πάει… περίπατο.
Υπάρχει βέβαια και ο εύκολος τρόπος της αγοράς να «ξεπεράσει» με βάση τις διευκολύνσεις των… αστερίσκων της απόφασης τα όρια αυτής της πολιτικής του πλαφόν και μάλιστα τόσο εύκολα που σκέφτεσαι το ποιος τελικά έγραψε αυτή την απόφαση και τους αστερίσκους της. Όπως αναφέρουν κάποια ρεπορτάζ στα διεθνή ΜΜΕ η αγορά μπορεί εύκολα να προκαλέσει απότομες διακυμάνσεις στο εύρος της τιμής, αυξάνοντας την τιμή πάνω από 180 ευρώ/MWh μόνο για δύο ημέρες.
Έτσι ώστε να μην ενεργοποιείται το ανώτατο όριο, αλλά διασφαλίζοντας απίθανα κέρδη για τις εταιρείες προμηθευτές.
Αν μάλιστα λάβεις υπόψη ότι εφόσον η τιμή του φυσικού αερίου «πρέπει» να είναι 35 ευρώ υψηλότερη από αυτή του LNG, αν το τελευταίο είναι για παράδειγμα στα 160 – 170 ευρώ, τότε το ανώτατο όριο δεν θα ήταν πλέον 180, αλλά πολύ πάνω από αυτό.
Πέραν αυτού είναι σε όλους γνωστό ότι η αγορά γνωρίζει ότι όταν έχει ένα ανώτατο όριο τιμής σε ένα προϊόν «τείνει» διαρκώς και με κάθε τρόπο να το φτάσει…
Να υπενθυμίσουμε βέβαια ότι με τέτοια επίπεδα τιμών η αγορά απορροφά με μεγάλη ευκολία το πολύ ακριβότερο αμερικάνικο LNG το οποίο έγινε και πάλι λόγω τιμών βιώσιμο στις διεθνείς αγορές. Με άλλα λόγια οι τιμές μένουν τόσο ψηλά για τους Ευρωπαῒους που άρχισαν να ξεχρεώνουν οι παραγωγοί από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, εκεί που πριν από ένα χρόνο αντιμετώπιζαν σοβαρές απειλές γενικευμένης χρεοκοπίας λόγω κόστους παραγωγής.
Μετά από χρόνια ίσως η απάτη αυτή μείνει στην ιστορία, ως η απάτη με την οποία ξεχρέωσαν οι Αμερικάνοι παραγωγοί φυσικού αερίου εις βάρος της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης με την βοήθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Και για όσους ενδεχομένως όλα αυτά να φαίνονται υπερβολικά ή… προπαγάνδα, ιδού η δήλωση του Christian Zinglersen στους Financial Timesγια το θέμα αυτό του “πλαφόν” της τιμής του φυσικού αερίου: “Προσωπικά, θα ήμουν απρόθυμος να βασίσω ολόκληρη την ευρωπαϊκή στρατηγική για την προστασία των οικονομιών από τις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, μόνο μέσω του ανώτατου ορίου τιμών. ..”. Ποιός είναι ο κ. Christian Zinglersen ; Ο πλέον αρμόδιος από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών για να μιλήσει για το θέμα, ήτοι ο επικεφαλής της Acer, του “Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας”.
Είδε κανείς να αναπαράγεται η δήλωση αυτή στα ελληνικά ΜΜΕ, έστω και στα ψιλά γράμματα, παράλληλα με τις “διθυραμβικές” κυβερνητικές δηλώσεις που συνόδευσαν την ανακοίνωση της απόφασης για το πλαφόν τιμών στο φυσικό αέριο; Όχι βέβαια…, η “λίστα Πέτσα” φροντίζει γιά την σιωπή.
