Εκδήλωση του ΕΕΚ στο Χαϊδάρι Παλαιό δημαρχείο Χαϊδαρίου (Kουμουνδούρου 5 KAI Nικομήδειας) Tετάρτη 21/6/23 στις 19.00 Oμιλητές: Θεόδωρος Kουτσουμπός, Σάββας Στρούμπος
του Ερνέστο Αγγελή
Του επαναστάτη η αυταπάρνηση είναι βουβή και έχει μέσα στον εαυτό της την αμοιβή της.
Παντελής Πουλιόπουλος, Γενάρης 1941.
Στις 6 Ιούνη του 2023 τιμάμε τον Παντελή Πουλιόπουλο, για την επέτειο των 80 χρόνων από την εκτέλεσή του από τους ιταλούς φασίστες, στις 6 Ιουνίου του 1943, στο Νεζερό Δομοκού Φθιώτιδας. Ο αφοσιωμένος στο προλεταριάτο και ηρωικός αγωνιστής ηγέτης του Τροτσκισμού στην Ελλάδα, σύντροφος Παντελής Πουλιόπουλος, πέρασε από τότε και για πάντα, στο πάνθεον των ηρώων του νεότερου τροτσκιστικού και ευρύτερα κομμουνιστικού κινήματος, ενώ το έργο του συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς και πηγή γνώσης για την εργατική τάξη και τους καταπιεσμένους σήμερα, στην πάλη για την συντριβή του καπιταλισμού με την σοσιαλιστική επανάσταση.
Ο Παντελής Πουλιόπουλος, γεννημένος το 1900 στη Θήβα, προσχώρησε στο κομμουνιστικό κίνημα στο τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική, στις οποίες διέπρεψε, δείχνοντας μια εκπληκτική γλωσσομάθεια. Συγχρόνως με την βαθιά μελέτη των κλασικών έργων του μαρξισμού, συσσώρευσε από πολύ νεαρός, σε ηλικία μόλις 19 ετών, μια πλούσια πρακτική εμπειρία, δουλεύοντας στο μικρασιατικό μέτωπο, για την μετατροπή του πολέμου σε εμφύλιο, μέσα από την ίδρυση και ανάπτυξη ενός παράνομου κομμουνιστικού δικτύου φαντάρων. Η δράση του αυτή, η οποία τον οδήγησε στην φυλάκιση με απόφαση εκτέλεσης «επ’ εσχάτη προδοσία», συνεχίστηκε μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, αφότου δραπέτευσε από τις φυλακές που ήταν κρατούμενος, με την κατάρρευση του μετώπου το 1922. Ο Παντελής Πουλιόπουλος, ήταν από τους πρωτοπόρους αγωνιστές του δυναμικού και μαζικού κινήματος των παλαιών πολεμιστών και των αναπήρων πολέμου, συγγράφοντας τις προγραμματικές του θέσεις που αργότερα θα εκδοθούν υπό τον εμβληματικό τίτλο, «Πόλεμος κατά του Πολέμου».
Τα επόμενα χρόνια της ζωής του, ο Παντελής Πουλιόπουλος, αναδείχθηκε σε ηγέτη του νεαρού τότε Κομμουνιστικού Κόμματος. Εκλέχθηκε ως ο πρώτος Γραμματέας του, κατά την μετατροπή του ΣΕΚΕ(ΚΚΕ) σε ΚΚΕ, το 1924. Εκπροσώπησε το ΚΚΕ στο 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, τον Ιούνιο του 1924 στη Μόσχα. Για τη θέση του Κόμματος στο Μακεδονικό ζήτημα θα δικαστεί, θα καταδικαστεί και θα εξοριστεί. Στη διάρκεια της φυλάκισής του θα γράψει ένα περίφημο κείμενο ιδεολογικής αντιπαράθεσης – κριτική στις θέσεις που είχε αναπτύξει ο Αλέξανδρος Δελμούζος. Το «Εθνικισμός και Αγριανθρωπισμός» του Πουλιόπουλου ενάντια στον Εθνισμό του Δελμούζου είναι ένα ιδεολογικό μαρξιστικό κείμενο υψηλού επιπέδου που διατηρεί μέχρι σήμερα την αξία του. (Αυτό το κείμενο, που είχε δημοσιευτεί σε συνέχειες στον Ριζοσπάστη, είχε θαφτεί για πολλές δεκαετίες εξ αιτίας της υποστήριξης που έδωσε ο Πουλιόπουλος στην Αριστερή Αντιπολίτευση στην Ρωσία.) Μετά την ανατροπή της δικτατορίας του Πάγκαλου από τον Κονδύλη, το 1926, θα απελευθερωθεί μαζί με άλλους κρατούμενους κομμουνιστές από την Φολέγανδρο. Στην επιστροφή του πάλεψε ενάντια στην δεξιόστροφη, σταλινική πολιτική της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ, από τη σκοπιά της αναγκαιότητας της ανόδου του μαρξιστικού θεωρητικού επιπέδου του Κόμματός του. Τελικά, υποστηρίζοντας τις θέσεις της Αριστερής (Τροτσκιστικής) Αντιπολίτευσης, θα διαγραφεί το 1927 για Τροτσκισμό, πρωταγωνιστώντας στην έκδοση του σημαντικού περιοδικού μαρξιστικής θεωρίας, Σπάρτακος, μαζί με τους Σεραφείμ Μάξιμο και Κώστα Σκλάβο, μεταξύ άλλων.
Συνεχίζοντας την πάλη του για την σωστή καθοδήγηση του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, ο Παντελής Πουλιόπουλος, στα επόμενα χρόνια, πέραν της αδιάλειπτης συμμετοχής του στην ταξική πάλη, μετάφρασε πυρετωδώς σημαντικά θεμελιακά έργα του μαρξισμού, μεταξύ των οποίων την Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας του Μαρξ, όπως και αργότερα,
την Προδομένη Επανάσταση του Τρότσκι. Επίσης, ως μαχόμενος δικηγόρος της πρώτης γραμμής, υπερασπίστηκε αμισθί πολλούς διωκόμενους με το βενιζελικό αντικομμουνιστικό ιδιώνυμο αγωνιστές εργάτες και διανοούμενους, κερδίζοντας την εκτίμηση φίλων και αντιπάλων του στο εργατικό κίνημα, παρά και ενάντια στις λυσσασμένες σταλινικές επιθέσεις και συκοφαντίες εναντίον του, λόγω της σημαντικής του επιρροής και του πολιτικού αναστήματος που ενοχλούσε τους σταλινικούς ηγήτορες. Αναμφίβολα κορυφαία θεωρητική-πολιτική μαρξιστική συμβολή του Παντελή Πουλιόπουλου στο εργατικό κίνημα εκείνα τα χρόνια, υπήρξε το βιβλίο του «Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα», με το οποίο εκμηδένισε τα ιδεολογήματα της καταστροφικής -όπως αποδείχτηκε αργότερα με τη Βάρκιζα το 1945- για το μέλλον του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, 6ης ολομέλειας του ΚΚΕ, το 1934. Στην απόφαση της 6ης ολομέλειας αναπτύσσονταν η διαβόητη σταλινική στρατηγική «των σταδίων της αστικοδημοκρατικής επανάστασης», η οποία στην πραγματικότητα εντάσσονταν στο πλαίσιο της διεθνούς αντεπαναστατικής σταλινικής πολιτικής των “λαϊκών μετώπων”, που υιοθετήθηκε και προωθήθηκε και με τη σφραγίδα της πλέον εκφυλισμένης Κομμουνιστικής Διεθνούς, το 1935, στο χαρακτηριζόμενο από τον Τρότσκι 7ο Συνέδριο της διάλυσης. Ο Παντελής Πουλιόπουλος, από τη σκοπιά της θεωρίας της διαρκούς επανάστασης, αντιπαράθεσε στις σταλινικές αιτιάσεις που σκόπευαν στην προώθηση μιας πολιτικής ταξικής συνεργασίας του ΚΚΕ με την αστική τάξη, την θεωρητική-πολιτική και τεκμηριωμένη μαρξιστική ανάλυση της ουσίας του εγχώριου καπιταλισμού, ως αντίφασης κεφαλαίου-εργασίας, η λύση της οποίας, λόγω του διεθνούς πλέον χαρακτήρα της καπιταλιστικής οικονομίας, ήταν αδύνατο να λυθεί, έξω από την νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα και διεθνώς. Είναι χαρακτηριστική της μαρξιστικής οξύνοιας του συν τοις άλλοις μεγάλου ρήτορα Παντελή Πουλιόπουλου, η ρήση του, που συνοψίζει μέσα σε λίγες λέξεις όλη την ουσία του ιστορικού χαρακτήρα της ελληνικής αστικής τάξης: «η ελληνική μπουρζουαζία, γεννήθηκε γριά», μια εκτίμηση που επιβεβαιώθηκε συντριπτικά, με όλη την αθλιότητα της συνέχειας του πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης σε αυτήν την χώρα, μέχρι και τις μέρες μας.
Ο Παντελής Πουλιόπουλος, για ένα διάστημα δύο ετών, διαφώνησε με την εισήγηση του μεγάλου μπολσεβίκου επαναστάτη ηγέτη Λέον Τρότσκι για την ίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς μετά την καταστροφική για το διεθνές εργατικό κίνημα ήττα του γερμανικού προλεταριάτου με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, το 1933, ιδρύοντας το 1934 την ΟΚΔΕ η οποία για λίγο συμμετείχε στην κεντριστική (αντιτροτσκιστική) διεθνή ομάδα του Κουρτ Λαντάου. Σύντομα όμως διόρθωσε το λάθος του και έγινε ένας πρωτεργάτης του αγώνα για την ίδρυση και τις προοπτικές της Τέταρτης Διεθνούς στην Ελλάδα, μετατρέποντας την οργάνωσή του το 1937 σε ΕΟΚΔΕ, αντιπρόσωπος της οποίας, πήρε μέρος στο ιδρυτικό συνέδριο της Τέταρτης Διεθνούς, το 1938, έξω από το Παρίσι.
Τα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας, ο Παντελής Πουλιόπουλος, δουλεύοντας πολιτικά στην παρανομία, όπως και πλείστοι ακόμα Τροτσκιστές, συνελήφθη μετά από κατάδοση, γνωρίζοντας στη συνέχεια, την φυλάκιση στην Ακροναυπλία, την παράδοσή του από τις μεταξικές αρχές στους Ιταλούς φασίστες και τελικά την εκτέλεσή του, μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια ασθένειας και βασανιστηρίων από τους ανθρωποφύλακες φασίστες και ντόπιους μοναρχοφασίστες συνεργάτες τους. Στις χειρότερες συνθήκες της βίας κατά των Τροτσκιστών φυλακισμένων ιδίως και της σταλινικής παραβίας που αυτοί αντιμετώπιζαν συγχρόνως, ο Παντελής Πουλιόπουλος, μαζί με την πρακτική πολιτική του δουλειά, συνέχισε το θεωρητικό του έργο, ερχόμενος σε σύγκρουση με τις φενακιστικές ιδεοληψίες του Άγι Στίνα, τόσο σε σχέση με την φύση της ΕΣΣΔ και την αναγκαιότητα της χωρίς όρους υπεράσπισής της, στον τότε επερχόμενο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, όσο και προηγουμένως, σε σχέση με τη φύση της μεταξικής δικτατορίας, την οποία λανθασμένα ο Άγις Στίνας, μετέπειτα αρχιτέκτονας της λανθασμένης επίσης πολιτικής της πλειονότητας των Τροτσκιστών απέναντι στο εαμικό κίνημα, χαρακτήριζε ως φασιστική, παραβλέποντας ουσιώδεις διαφορές που αφορούσαν στην φύση του μεταξικού καθεστώτος και τον ιστορικό προσδιορισμό των καπιταλιστικών του
θεμελίων μέσα στην τότε διεθνή καπιταλιστική οικονομία και την μεσοπολεμική κρίση της. Ο Παντελής Πουλιόπουλος, παρ’ ότι δεν είχε πρόσβαση στην τρομερής σημασίας για το διεθνές τροτσκιστικό κίνημα τελευταία θεωρητική μάχη του Λέοντα Τρότσκι ενάντια στην μικροαστική αντιπολίτευση των Μπάρναμ-Σαχτμαν στο ΣΕΚ των ΗΠΑ, ανέπτυξε μια αντίστοιχης διαλεκτικής οξύτητας πολεμική ενάντια στα μηχανιστικά σχήματα του Άγι Στίνα, αποσαφηνίζοντας μαρξιστικά, με κείμενα θεωρητικής αξίας κορυφαία, καθώς και τις προγραμματικές θέσεις της οργάνωσής του, τον ταξικό χαρακτήρα της ΕΣΣΔ και την επαναστατική πολιτική του Κόμματος της Τέταρτης Διεθνούς στην Ελλάδα, εν όψει του παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού σφαγείου που εξαπέλυσε ο γερμανο-ιταλικός ιμπεριαλιστικός συνασπισμός και ο αστικο-δημοκρατικός ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ, Μ. Βρετανίας και Γαλλίας από την άλλη, με την ειδοποιό διαφορά, σε σχέση με τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, της συμμετοχής σε αυτόν του πρώτου εργατικού κράτους, της Σοβιετικής Ένωσης. Ιδίως τα κείμενα του Παντελή Πουλιόπουλου εκείνης της περιόδου και κυρίως, τα περίφημα Τετράδια της Ακροναυπλίας, αξίζει και πρέπει να διαβαστούν από κάθε επαναστάτη αγωνιστή σήμερα, που οι σειρήνες ενός νέου χειρότερου παγκοσμίου ιμπεριαλιστικού πολέμου, απειλούν ξανά την ανθρωπότητα, μέσα από τον διεθνή πόλεμο του ιμπεριαλισμού, δηλαδή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας.
Ο Παντελής Πουλιόπουλος, με τους τροτσκιστές συντρόφους του, παραδόθηκε, μαζί με εκατοντάδες κομμουνιστές πολιτικούς κρατούμενους από τις αρχές της Μεταξικής δικτατορίας στα ιταλικά στρατεύματα κατοχής. Σε αυτό βοήθησε ο άθλιος ρόλος της σταλινικής ηγεσίας των κρατούμενων στην Ακροναυπλία, που χαρακτήρισαν ως «προβοκάτσια» την πρόταση του Παντελή Πουλιόπουλου για απόδραση από την φυλακή, μετά την κατάρρευση της μεταξικής δικτατορίας κατά την εισβολή των ιταλών φασιστών. Η εκτέλεση του Παντελή Πουλιόπουλου από τους φασίστες, μαζί με 105 ακόμα συγκρατούμενούς του τον Ιούνιο του 1943, ως αντίποινα για την ανατίναξη της σήραγγας του Κούρνοβο από τους αντάρτες, στέρησε το εγχώριο εργατικό κίνημα από έναν κορυφαίο ηγέτη του, η παρέμβαση του οποίου στην επαναστατική κατάσταση που διαμορφώνονταν μετά την νίκη του αντιφασιστικού αντάρτικου και τον εμφύλιο πόλεμο που στην πραγματικότητα είχε ήδη αρχίσει, τουλάχιστον από το 1943, θα μπορούσε να αποδειχθεί καταλυτική για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ελλάδα.
Ενάντια όμως στην ντόπια άρχουσα τάξη την οποία ασυμβίβαστα πολέμησε σε όλη του τη συνειδητή ζωή ο Παντελής Πουλιόπουλος, ενάντια και στους φασίστες αξιωματικούς δήμιους του, τους ιμπεριαλιστές και τους συνεργάτες τους, ο Παντελής Πουλιόπουλος, 80 χρόνια μετά, συνεχίζει να εμπνέει και με το έργο του να διδάσκει τους νεότερους αγωνιστές, ως ένας επαναστάτης ηγετικός αγωνιστής υποδειγματικού ήθους, αφοσίωσης, τόλμης, ικανότητας και πάθους. Ο Παντελής Πουλιόπουλος, στις τελευταίες ώρες μιας ζωής γεμάτης αυταπάρνησης αλλά και κοινής αγωνιστικής χαράς όπως αποκάλεσε κάποτε το επαναστατικό Κόμμα, στις 6 Ιουνίου του 1943, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα θα μιλήσει στα ιταλικά στους στρατιώτες, καλώντας τους στο όνομα του προλεταριακού διεθνισμού να εξεγερθούν ενάντια στους ιμπεριαλιστές, με αποτέλεσμα αυτοί να κατεβάσουν τα όπλα τους για να αναλάβει την εκτέλεσή του και μαζί του των τριών ακόμα Τροτσκιστών συντρόφων του, Νώντα Γιαννακού, Γιάννη Μακρή και Γιάννη Ξυπόλυτου, και των άλλων 102 συγκρατουμένων του, ο φασίστας αξιωματικός. Η μαρτυρία αυτού του γεγονότος, είναι μια αδιάψευστη μαρτυρία, του επαναστατικού δυναμικού του Τροτσκισμού, ως της θεωρίας και πράξης της διαρκούς επανάστασης στην εποχή της ιμπεριαλιστικής παρακμής, σήψης και επιθανάτιας αγωνίας, του λυκοφωτικού καπιταλισμού, για την απελευθέρωση από τα δεσμά του, με την οριστική τους συντριβή και την παντοτινή χειραφέτηση της ανθρωπότητας. Το ΕΕΚ-Τροτσκιστές, στα 80 χρόνια από την εκτέλεση του Παντελή Πουλιόπουλου, τιμώντας φέτος και τα 60 χρόνια από την ίδρυση της προκατόχου του ΕΔΕ-Τροτσκιστές, το 1963, αποτίουμε ταπεινά τιμητικό φόρο, στον μεγάλο αυτό διεθνιστή ήρωα του Τροτσκισμού στην Ελλάδα, δίνοντας κομμουνιστικό όρκο τιμής, να συνεχίσουμε την πάλη του.
