του Σωτήρη Παπαδημητρίου*
Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο είναι μνημονιακές δεσμεύσεις, «προαπαιτούμενα» που ανέλαβαν την υποχρέωση να υλοποιήσουν όλοι όσοι ψήφησαν μνημόνια. Είναι τα προαπαιτούμενα που δεν υλοποιήθηκαν ακόμα. Ως φαίνεται η κυβέρνηση του Μητσοτάκη δεν είναι διατεθειμένη να καθυστερήσει και άλλο την λήψη τους. Γίνεται σαφές πως τα προωθεί για νομοθέτηση, πριν τον νέο έλεγχο της χώρας από τους Θεσμούς, ως ένδειξη συμμόρφωσης στις απαιτήσεις των δανειστών, ώστε να ανάψει το πράσινο φως στην χρηματοδότηση, όσων επιχειρήσεων κριθούν «υγιείς», με δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης. Συγχρόνως, όπως πολλά άλλα, επιχειρεί να τα ψηφίσει «εδώ και τώρα» αισθανόμενη ότι το έδαφος φεύγει κάτω από τα πόδια της και ότι σύντομα θα έχει να αντιμετωπίσει την οργή των μαζών, σε συνδυασμό με τις δικές της εσωτερικές αντιφάσεις όχι μόνο στα πολιτικά-κοινωνικά ζητήματα αλλά και στην εξωτερική πολιτική…
Περιέχει μέτρα που εδώ και πολλά χρόνια ζητούσαν και οι Έλληνες κεφαλαιοκράτες. Τα μέτρα, έχουν, λένε, σκοπό να «διευθετήσουν την αγορά εργασίας», να την «εκσυγχρονίσουν». Διευθετούν λοιπόν τον χρόνο, τα μέσα, τις συνθήκες, δηλαδή τους όρους κάτω από τους οποίους προσφέρουν την εργασία τους οι εργάτες, με σκοπό να κάνουν ακόμα φθηνότερη την εργασία. Κατά το σκεπτικό τους αυτό θα βελτιώσει τα περιθώρια κέρδους του κεφαλαίου που έχει δραστηριοποιηθεί ή θα δραστηριοποιηθεί στην χώρα, ώστε η προσδοκώμενη ανάπτυξη να δώσει έσοδα που να συντηρήσει, αν δεν μπορεί να αποπληρώσει, τα θαλασσοδάνεια των Ελλήνων και ξένων «καπιτα-ληστών» που έχουν γίνει καταθέσεις σε Ελβετικές και άλλες τράπεζες.
Για να πετύχει ο Χατζηδάκης, αυτό που ο Βρούτσης φάνηκε ότι δεν μπορούσε να καταφέρει, χρησιμοποιεί το «καλοπληρωμένο μελάνι» από τις κυβερνητικές επιδοτήσεις στον τύπο, που ανέλαβε για χάρη του νέου υπουργού να κάνει το μαύρο άσπρο, παίζοντας με τους καημούς των πιο κατατρεγμένων της τάξης μας και τις συγχυσμένες αντιλήψεις περί εργασίας των μικροαστικών στοιχείων της κοινωνίας. Ώστε να διαμορφωθεί και το έδαφος που θα χρησιμοποιήσουν για να δικαιολογηθούν οι κρατικοδίαιτοι εργοδοτικοί και κυβερνητικοί συνδικαλιστές, για να συνδράμουν τον υπουργό.
Ας δούμε λοιπόν τι και πως το κάνει:
Νομοθετεί λοιπόν την κατάργηση του 8ώρου νομιμοποιώντας τις 10 ώρες δουλειά την ημέρα, εισάγοντας την δυνατότητα να ρυθμίζεται «ευέλικτα» το ωράριο, ώστε η επιχείρηση να επωφελείται από παραπανήσια εργασία, όταν την χρειάζεται χωρίς να την πληρώνει.
Ταυτόχρονα νομοθετεί και την αύξηση της νόμιμης υπερωρίας σε 150 ώρες για όλους τους κλάδους. Έτσι σε συνδυασμό με την ισχύ της παραπάνω παραγράφου, αν παρά το «ευέλικτο» 8ωρο, υπάρξουν υπερωρίες, ο διπλασιασμός των νόμιμων υπερωριών θα συγκρατήσει χαμηλά το κόστος τους (καθώς οι υπερωρίες πέραν του νόμιμου ορίου, πληρώνονται με αυξημένο συντελεστή προσαύξησης).
Έτσι ενώ αφαιρεί το υπερωριακό εισόδημα από τους εργαζόμενους, ο υπουργός και οι πληρωμένοι του κοντυλοφόροι, μιλούν για την «ελευθερία» του εργαζόμενου να καθορίσει τον χρόνο εργασίας του! Και αυτό το «θαύμα» θα διασφαλιστεί με την «ηλεκτρονική ΕΡΓΑΝΗ»!
Στην αγορά εργασίας που υπό την απειλή της ανεργίας, κυριαρχεί η ανεξέλεγκτη εργοδοτική αυθαιρεσία, μια «ΕΡΓΑΝΗ», χωρίς υπαλλήλους, με έναν τρόπο «ηλεκτρονικά, μαγικό», θα «εγγυάται» την καταπολέμηση της «μαύρης», ανασφάλιστης εργασίας και θα «εξασφαλίζει» ένσημο και πληρωμή, ακόμα και από τους «κακούς εργοδότες». Παραμύθια με υπογραφή… Χατζηδάκη!
Με παραμύθια περί προστασίας και παροχές χωρίς πληρωμή, δημιουργούν ένα προπέτασμα καπνού για να εμποδίσουν να κατανοηθεί από το σύνολο της εργατικής τάξης, πως η απλήρωτη υπερωρία ενώ θα μειώσει τα εργατικά εισοδήματα πολλαπλασιάζοντας την απελπισία που ήδη υπάρχει στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, θα αυξήσει κατά 15% την κερδοφορία του κεφαλαίου (Γιάννης Κουζής, κοσμήτορας της Σχολής Πολιτικών Επιστημών Πάντειου Πανεπιστημίου).
Ο στόχος των δυο αυτών ρυθμίσεων είναι οι βιομηχανικοί εργαζόμενοι, οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις δημόσιου συμφέροντος ιδιωτικού δικαίου και οι κλάδοι που παρουσιάζουν εποχιακή ή περιοδική ένταση στην ζήτηση της εργασίας (τουρισμός, συγκοινωνίες, κατασκευές, κ.ά.). Αυτοί κυρίως είναι οι χώροι που επιβιώνουν οι υπερωριακές καταβολές. Και γι’ αυτό ο νόμος συνοδεύεται με «συνδικαλιστικές ρυθμίσεις» που θα εμποδίζουν τόσο την απόφαση για απεργία (ηλεκτρονική ψηφοφορία), όσο και την απεργιακή αποτελεσματικότητα (προσωπικό ασφάλειας 40%, απαγόρευση περιφρούρησης). Ενώ ζητά και σαν προϋπόθεση νομιμότητας των συνδικάτων το «αυτο-φακέλωμά» τους!
Στην υπόλοιπη χώρα η αγορά εργασίας, ιδιαίτερα στην επαρχία, το 10ωρο, 12ωρο ακόμα και 14ωρο, με σύμβαση εργασίας μερικής υποαπασχόλησης, είναι η «ασυζητητί προϋπόθεση» για να εργαστείς. Τα παραμύθια της προστασίας που θα φέρει η «ηλεκτρονική ΕΡΓΑΝΗ» στους παραπάνω κατατρεγμένους, είναι της ίδιας αξιοπιστίας με αυτά που πούλησαν στους συνταξιούχους για δήθεν γρήγορη απονομή σύνταξης όταν έκαναν την μετατροπή του ΕΦΚΑ σε «e-ΕΦΚΑ».
Η νέα νομοθεσία όμως, σε αυτόν τον τομέα μπορεί κάλλιστα να γίνει ένα εργαλείο εκβιασμών, με την δυνατότητα οι έλεγχοι αλλά και οι συνέπειές τους να είναι στο χέρι του υπουργού που θα τα χειρίζεται αναλόγως, σαν εργαλεία πολιτικού κατευνασμού και εκλογικών ρεγάλων, απέναντί σε αυτούς που θα συνεχίσουν να κάνουν χρήση της φθηνότερης «μαύρης εργασίας».
Οι δε δήθεν παροχές, έχουν επίσης στόχο να φέρουν σύγχυση και προσδοκίες στα χειρότερα σε αμοιβή και συνθήκες εργαζόμενα τμήματα της τάξης. Είναι δε, χωρίς, ή με ελάχιστο κόστος, μιας και είναι ή άδεια άνευ αποδοχών ή πληρώνονται με το ύψος του επιδόματος ανεργίας (άδεια πατρότητας, κ.λπ.).
Το αποτελέσμα
Η υπερφόρτωση των ωραρίων από απλήρωτες υπερωρίες, στη χώρα με τον υψηλότερο πραγματικό εργάσιμο χρόνο στην Ευρώπη, συνεπάγεται αυξημένους κίνδυνους εργατικών ατυχημάτων, από την απογοήτευση και την κόπωση σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη μείωση του εισοδήματος. Η βίωση της νέας μείωσης θα αποδιαρθρώσει πάρα πέρα, τόσο την κοινωνική ζωή, όσο και τον οικογενειακό προγραμματισμό.
Πουθενά στον κόσμο δεν έχει υπάρξει ένα παράδειγμα που να επιτεύχθηκε αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας από εργάτες που υποχρεώνονται να εργάζονται υπό απελπιστικές συνθήκες διαβίωσης. Αυτά μπορούν να συμβούν μόνο στα παραμύθια του Χατζηδάκη και τους λάθος συντελεστές της τρόικας!
Έτσι για μια ακόμα φορά από την αρχή της απειλητικής, για την ζωή της κοινωνίας, πανδημίας και ενώ έχουν μπροστά και την προοπτική να αντιμετωπίσουν τις τραγικές συνέπειες που θα κάνουν την εμφάνισή τους ιδιαίτερα μετά την απόσυρση των μέτρων στήριξης (αύξηση της ανεργίας έως 35/% με 40% κατά τα αισιόδοξα σενάρια), η κυβέρνηση προτάσσει έναν σχεδιασμό που μεριμνά για την σωτηρία του «υγιούς κεφαλαίου», αδιαφορώντας για τις συνέπειες που θα έχει αυτή η επιλογή, στη ζωή χιλιάδων εργαζόμενων και των οικογενειών τους, καθώς και πολλών μικρών ιδιοκτητών, επιχειρηματιών, αυτοαπασχολούμενων που η φυγόκεντρος της κρίσης θα εκτροχιάσει.
Ο νόμος αυτός κατά πως φαίνεται λοιπόν, έχει όλα τα στοιχεία για να μην μακροημερεύσει, όπως και ο υπουργός με την κυβέρνηση που το φέρνει για ψήφιση, γιατί εμποδίζει την ζωή, γκρεμίζοντας κάθε τι το ανθρώπινο, απλώνοντας το σκοτάδι της απελπισίας. Έχει όλες τις προϋποθέσεις να είναι το προσάναμμα στην πυρκαγιά που θα καταστρέψει τα αναχώματα της απελπισίας και ανημποριάς των εργαζόμενων μαζών, ελευθερώνοντας ένα ενεργητικό ανθρώπινο ποτάμι, που θα ανατρέψει ένα σύστημα σχέσεων και αξιών, που έχει ξεζήσει και απειλεί την κοινωνία με την σαπίλα του, για να το αντικαταστήσει με μια κοινωνική οργάνωση που θα λειτούργει σύμφωνα με τις ανθρώπινες ανάγκες της ζωής.
* Ο Σωτήρης Παπαδημητρίου είναι αντιπρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Λιβαδειάς
