Απάντηση της Συνέλευσης Αγωνιζόμενων Ηθοποιών στο άρθρο “Θυμωμένοι Καλλιτέχνες” του Στάθη Καλύβα. Στην Καθημερινή της 15.05.2022 ο κ. Καλύβας έγραψε:
“Η φύση της καλλιτεχνικής δημιουργίας ως επαγγελματικής δραστηριότητας είναι τέτοια που καθιστά τους φορείς της ψυχολογικά ευάλωτους, στρέφοντάς τους προς μια μόνιμη αυτοθυματοποίηση και έναν στρεβλό και τελικά φτηνό δημόσιο λόγο με έντονα στοιχεία συναισθηματικής υπερβολής. Πρόκειται κατ’ αναλογία για εφηβικού τύπου αντίδραση που εδράζεται πάνω στη βαθύτερη ανάγκη της απόρριψης εξαρτήσεων που είναι τελικά δύσκολο να αποφευχθούν. Στρεβλός λόγος εμφανίζεται άλλωστε και σε άλλες επαγγελματικές ομάδες με ανάλογο καθεστώς αβεβαιότητας”.
Στάθης Καλύβας, εφημερίδα Καθημερινή, 15.05.2022
Την περασμένη βδομάδα έπεσε στα χέρια μας ένα λιβελογράφημα της εφημερίδας “Καθημερινή” με τίτλο “Θυμωμένοι Καλλιτέχνες” δια χειρός Στάθη Καλύβα. Ο εν λόγω κύριος αποτελεί μέρος της κάστας των “αρίστων”, που το κράτος και το ανάλογο πολιτικό σύστημα έχουν επιστρατεύσει προκειμένου να αναπαράγεται η κυρίαρχη ιδεολογία και αισθητική, ώστε οι κυβερνώντες να κάνουν απρόσκοπτα τη δουλειά τους. Δεν μπορούμε, βέβαια, να αγνοήσουμε το γεγονός πως ο συγγραφέας του λιβέλου με τον οποίο ασχολούμαστε, στο παρελθόν έχει γράψει για τη Χούντα ότι: “οι πραξικοπηματίες συνέβαλαν τελικά στον πλήρη εκδημοκρατισμό της Δεξιάς και διαμέσου αυτής και της χώρας”, ή ότι “η δικτατορία ταυτίστηκε με μια εποχή μεγάλης οικονομικής ανόδου και αισιοδοξίας, με την κορύφωση ουσιαστικά του μεταπολεμικού ελληνικού οικονομικού θαύματος1Βλ. Καθημερινή 18.06.2017.”. Η πένα του δεν περιορίστηκε μονάχα στους αμερικανοτραφείς φασίστες της Χούντας, έφτασε και ως τα τάγματα ασφαλείας την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, επιχειρώντας επί της ουσίας να νομιμοποιήσει, αν όχι να εξιδανικεύσει την παρουσία και τη δράση τους2Για περισσότερα στοιχεία βλ. https://stathiskalyvas.files.wordpress.com/2016/01/ta.pdf..
Η πορεία της σκέψης του αρθρογράφου στον λίβελό του για την τέχνη και τους καλλιτέχνες είναι ιδιαίτερα απλοϊκή και με εμφανή “λογικά” άλματα: Ως καλλιτέχνες είμαστε ψυχικά ευάλωτοι, μας αρέσει να αυτοθυματοποιούμαστε, να εκφραζόμαστε συναισθηματικά και τελικά, να παράγουμε ένα στρεβλό δημόσιο λόγο… Πόσο κοντά είμαστε στους χαρακτηρισμούς που ακούστηκαν για τους καλλιτέχνες δια στόματος υπουργού περί “μαύρης εργασίας”! Πόσο κοντά είμαστε σε αποφθέγματα φιλοκυβερνητικών παιδοβιαστών ότι “η ηθοποιία είναι παιδική νεύρωση και όχι εργασία”…
Τα κυβερνητικά think tanks μας προτείνουν μία και μόνη λύση: να κάτσουμε στα αβγά μας, να υφιστάμεθα κάθε μορφή εργοδοτικής κακοποιητικής συμπεριφοράς, να δουλεύουμε χωρίς αμοιβή για την εργασία μας, σε καμία περίπτωση να μην διεκδικούμε, να μην αγωνιζόμαστε, διατηρώντας την αυταπάτη ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, μέσα από την τέχνη μας μπορούμε να εκφραζόμαστε “ελεύθερα” και να στεκόμαστε κριτικά, και όποτε πληρωνόμαστε να είναι μισθοί πείνας. Αγαπητέ κύριε, ταπεινωμένοι άνθρωποι, που δεν ξέρουν τι θα πει διεκδίκηση, αγώνας για αξιοπρεπή ζωή και πραγματική ελεύθερη έκφραση, άνθρωποι που ανεβαίνουν στη σκηνή ως πιόνια των ορέξεων του κάθε μεγαλοπαραγωγού για ένα κομμάτι ψωμί, ούτε να δημιουργήσουν μπορούν, ούτε κριτικά να σταθούν, ούτε μέσα από την τέχνη τους να εκφραστούν. Καθόλου τυχαία, η καλλιτεχνική δημιουργία ήδη από την αρχαιότητα ταυτίζεται με την ελευθερία, με τον αγωνιζόμενο για μια αξιοβίωτη ζωή άνθρωπο.
Η πραγματικότητά μας, βέβαια, είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι αναφέρεται στο λιβελογράφημα. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ο κύριος Καλύβας ζει στην Ελλάδα, ωστόσο σίγουρα υπάρχει και ανασαίνει στην ταξική του φούσκα, που ίπταται πάνω από τα ακριβά στέκια των καλοπληρωμένων ατόμων της βιομηχανίας του θεάματος. Διαφορετικά θα είχε την παρατηρητικότητα, την ενσυναίσθηση και την αντίληψη να κατανοήσει ότι οι καλλιτέχνες ως εργαζόμενοι ζουν και αλληλεπιδρούν μέσα σε ένα περιβάλλον όπου η μία οικονομική κρίση διαδέχεται την άλλη, σε μια κοινωνία φτωχοποίησης, σε μια χώρα χρεοκοπημένη, όπου οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Οι καλλιτέχνες παραμένουν εργαζόμενοι που παράγουν υπεραξία για τους λίγους μεγαλοπαραγωγούς, όπως κάθε εργαζόμενος για το εκάστοτε αφεντικό.
Η οικονομική κρίση, η πανδημία και τώρα ο πόλεμος έχουν οδηγήσει στην εξαθλίωση όλη την κοινωνία και προφανώς και τους εργαζόμενους στις τέχνες, όπου οι εργασιακές σχέσεις είναι κατεστραμμένες, οι επιχορηγήσεις από το ΥΠΠΟ πενιχρές, συλλογικές συμβάσεις δεν υπάρχουν, ενώ η πανδημία μας άφησε για δυο χρόνια χωρίς αντικείμενο εργασίας. Σε πείσμα των κυβερνητικών λιβελογράφων, εμείς θα επιμείνουμε στον δρόμο της αλληλεγγύης, της συσπείρωσης και της συλλογικής διεκδίκησης.
Όλη η εξουσία στον έναστρο ουρανό!
Βελιμίρ Χλιέμπνικωφ
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ
Υποσημειώσεις
