Η πορεία των προσφύγων στη Μυτιλήνη στις 4 Φεβρουαρίου που χτυπήθηκε άγρια από τα ΜΑΤ πυροδότησε μια σειρά από εξελίξεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Καταρχάς με το κλίμα που είχε καλλιεργήσει προσωπικά ο περιφερειάρχης Β. Αιγαίου Μουντζούρης, που ουσιαστικά κάλεσε «τον κόσμο να πάρει την κατάσταση στα χέρια του», έκαναν την επανεμφάνισή τους χρυσαυγίτικες ομάδες κρούσης, που επιχείρησαν το ίδιο βράδυ κιόλας και τις μέρες που ακολούθησαν, να κάνουν πογκρόμ ενάντια σε διερχόμενους από το χωριό της Μόριας, πρόσφυγες και εργαζόμενους σε ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον καταυλισμό, προπηλακίζοντας και χειροδικώντας εναντίον τους.
Μια τεράστια -για τα αριθμητικά δεδομένα της Μυτιλήνης- αντιφασιστική πορεία εκατοντάδων διαδηλωτών οργανώθηκε με δυνατή περιφρούρηση την ίδια μέρα των γεγονότων αυτών, κάνοντας επίδειξη δύναμης του αντιφασιστικού κινήματος. Ωστόσο οι ναζί επιχειρούν με τις πλάτες του κράτους. Και μπορεί την επόμενη μέρα κιόλας η αστυνομία να αναγκάστηκε να συλλάβει 7 από αυτούς (ανάμεσα στους συλληφθέντες Χρυσαυγίτες ήταν και ένας Αλβανός και ένας Βούλγαρος, μετανάστες δηλαδή οι ίδιοι που προτίμησαν να δείξουν το ρατσιστικό τους μίσος ενάντια στους Σύριους και Αφγανούς πρόσφυγες), ωστόσο αυτό το έκανε απαγγέλοντας παράλληλα κατηγορίες σε 13 πρόσφυγες που σύμφωνα με την άποψή της «πρωτοστάτησαν στην κινητοποίηση».
Την ίδια στιγμή βλέπουν το φως της δημοσιότητας μια σειρά από ειδήσεις που υπογραμμίζουν τον οργανωμένο και επίσημο θεσμικό ρατσισμό του Ελληνικού κράτους πάντα σε συνεργασία με την ΕΕ. Σε μια περίπτωση ο υπουργός Μηταράκης έλεγε θριαμβευτικά πως τις επόμενες μέρες θα απελαθεί οικογένεια προσφύγων στην Τουρκία καθώς το Ευρωπαϊκό δικαστήριο δεν έκανε δεκτή την ένστασή τους ενάντια στην απόρριψη ασύλου σε πρώτο βαθμό.
Σε μια άλλη περίπτωση σε πρόσφυγα από την Σενεγάλη που σπαράσσεται από την βία του εμφυλίου πολέμου, απορρίφθηκε η αίτησή του μετά από 30 δευτερόλεπτα συνέντευξης διότι ζήτησε να μιλήσει με διερμηνέα που μιλάει την διάλεκτο Ουαλούφ, διάλεκτο που μιλάν πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι σε Σενεγάλη, Γκάμπια και Μαυριτανία, ενώ ο διερμηνέας που του είχε ορίσει η Επιτροπή Ασύλου ήταν… Γαλλόφωνος. «Λόγος απόρριψης ασύλου: δεν συνεργάστηκε με τις αρχές», έγραφε το χαρτί με το οποίο τον τύλιξε το Ελληνικό κράτος.
Αλλά αυτό που κορύφωσε τις αντιδράσεις στα νησιά ήταν η απόφαση της ακροδεξιάς κυβέρνησης να ανακοινώσει και μάλιστα με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, την αναγκαστική επίταξη των εκτάσεων που φιλοδοξεί να δημιουργήσει στα πέντε επιλεγμένα νησιά του Αιγαίου τις νέες κλειστές δομές χωρητικότητας 4 έως 7 χιλιάδων προσφύγων.
Η πράξη της επίταξης επιλέχθηκε μετά την άρνηση όλων ανεξαιρέτως των δημοτικών αρχών και των κοινοτικών συμβουλίων να παραχωρήσουν εκτάσεις για αυτόν τον σκοπό. Στην περίπτωση της Λέσβου, η έκταση που τελικά επιλέχθηκε ήταν δίπλα από τον ΧΥΤΑ του Μανταμάδου σε μια περιοχή που απέχει 20 χιλιόμετρα από την πόλη.
Στην Χίο επιλέγεται το 17ο χιλιόμετρο στο οροπέδιο του Αίπους για τις αφιλόξενες συνθήκες του οποίου έχουμε γράψει σε προηγούμενα φύλλα.
Οι αντιδράσεις των κατοίκων με αποκλεισμούς της περιοχής και με άρνηση όλων των μελών των Τεχνικών Επιμελητηρίων να συνδράμουν για έργα τόσο μεγάλης έκτασης, οδήγησε τον Μηταράκη σε μια κωλοτούμπα για πολλοστή φορά με το προσωρινό πάγωμα της εφαρμογής της απόφασης και διορία για νέες διαβουλεύσεις (που όμως διαψεύστηκε από την κυβέρνηση!).
Είναι όμως σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα έδαφος συνεργασίας των τοπικών κοινωνιών που κινητοποιούνται αν και οι τοπικοί δήμαρχοι και περιφερειακοί σύμβουλοι της ΝΔ επιχειρούν με διάφορες μεθοδεύσεις να βρουν μια συμφωνία και να διαχειριστούν το άδειασμα που έκαναν πρώτα και κύρια στους ψηφοφόρους που τους εξέλεξαν με πρόγραμμα την αποσυμφόρηση των νησιών.
Ωστόσο ακόμη και με τεχνικούς όρους τα σχέδια αυτά είναι σχεδόν αδύνατον να πραγματοποιηθούν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα συντονισμένων δράσεων που απαιτούν τεράστια κονδύλια και κεντρικό κρατικό σχεδιασμό.
Έτσι, αν π.χ. υποθέσουμε ότι σχετικά σύντομα απορριφθούν οι νομικές προσφυγές των κατοίκων είτε για την προστασία της κοινοτικής και ιδιωτικής περιουσίας είτε για την προστασία του χαρακτήρα Natura για ορισμένες εκτάσεις (π.χ. στη Χίο) κ.λπ. θα πρέπει να ανοιχτεί νέο οδικό δίκτυο σε όσες περιοχές επιλεγούν, και να φτιαχτούν θηριώδεις υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης στη μέση του πουθενά, πολύ μακριά από το συνολικό οικιστικό δίκτυο των νησιών. Επίσης να υπάρχει η ανάλογη υποδομή σε ηλεκτρισμό και δίκτυα τηλεφωνίας, τέτοια που να είναι σε θέση να καλύπτει πληθυσμούς 4 έως 7 χιλιάδων ανθρώπων συν αρκετών χιλιάδων ακόμη που θα εργάζονται εκεί.
Επίσης η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να αναλάβει τόσο το κόστος της ταχύτερης διεκπεραίωσης των αιτήσεων όσο και της φύλαξης των συνόρων από την στιγμή που η ΕΕ δεν έκανε αυτά που προέβλεπε η συμφωνία του 2016. Έτσι ο Μηταράκης ανακοίνωσε την πρόσληψη 800 συνοριοφυλάκων και 500 δικηγόρων για τα νησιά του Αιγαίου με εθνικούς πόρους. Είναι προφανές ότι επιχειρεί να «λαδώσει» τις τοπικές κοινωνίες και να αμβλύνει τις αντιδράσεις.
Ωστόσο, αυτή η πορεία στο κενό που φαίνεται να κάνει η ακροδεξιά ρατσιστική κυβέρνηση δεν γίνεται έξω και πέρα από τον προβληματισμό που υπάρχει στα ψηλότερα κλιμάκια της ΕΕ. Η Γερμανία έχει ήδη αφήσει να διαρρεύσει όχι μόνο το νέο σχέδιο που επιθυμεί να περάσει στην προσεχή σύνοδο κορυφής του Ζάγκρεμπ στα τέλη Μαρτίου. Αλλά ακόμη και τον ιδιαίτερο τρόπο που αναμένεται να εφαρμοστεί εις ό,τι αφορά την Ελλάδα.
Έτσι η πρόβλεψη που είδε το φως της δημοσιότητας, λέει πως θα αναθεωρηθεί η διαδικασία του Δουβλίνου ξανά με σκοπό:
1. Να υπάρχει μια πρώτη ταχύτατη εκτίμηση εντός 3-4 εβδομάδων για το εάν ο αιτών άσυλο έχει καταρχάς προϋποθέσεις για αυτό. Αυτό σημαίνει ότι θα εισαχθούν εντελώς αυθαίρετα κριτήρια όπως η α πριόρι απόρριψη λόγω καταγωγής. Π.χ. πρόσφυγας διωγμένος για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό από την Αλγερία ή το Ιράν θα απορρίπτεται καθώς οι χώρες προέλευσης δεν έχουν status εμπόλεμου κράτους. Και ας κινδυνεύει άμεσα η ζωή του σε περίπτωση απέλασης. Βέβαια για να λειτουργήσει αυτό το μέτρο χρειάζεται να συμφωνήσουν και οι χώρες επανεισδοχής, δηλαδή η Τουρκία σε πρώτη φάση και άλλες, που θα υπάρχουν σε μια λίστα «ασφαλών κρατών» που πρέπει να συμφωνηθεί
2. Εις ό,τι αφορά όσους επιλεχθούν να κάνουν αίτηση ασύλου, αυτή είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο βαθμό θα εξετάζεται μεν στο πρώτο κράτος εισόδου όπως και τώρα (στην προκειμένη περίπτωση η Ελλάδα) αλλά μέχρι να τελεσιδικήσει, ο αιτών άσυλο θα μπορεί να μεταφερθεί και να διαμένει σε άλλη χώρα της ΕΕ. Αυτό για να γίνει δεκτό από τις άλλες χώρες, και ειδικά από τις σκληρές του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) συν την Αυστρία και την Δανία που αντιδρούν, θα υπάρξει ένας εκ νέου προσδιορισμός των ποσοστώσεων για όλα τα κράτη μέλη αλλά και των οικονομικών κυρώσεων που θα καλούνται να καταβάλλουν τα κράτη αυτά συνεισφέροντας στα οικονομικά των κρατών που θα δεχθούν. Με άλλα λόγια, η κατανομή των προσφύγων καθίσταται αντικείμενο εμπορικής συναλλαγής ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ όπως ακριβώς γίνεται και με το εμπόρευμα των εκπομπών ρύπων που κάποια κράτη πληρώνουν κάποια άλλα για να διατηρούν το δικαίωμα να ρυπαίνουν. Προφανώς και αυτό το μέτρο είναι σίγουρο ότι θα αποτύχει χαμένο μέσα στα δαιδαλώδη μονοπάτια της Ευρωπαϊκής διπλωματίας.
3. Τέλος, εις ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο αυτό θα λειτουργούσε στην περίπτωση της Ελλάδας, η Γερμανική κυβέρνηση φαίνεται πως βλέπει θετικά το «χαλάρωμα των πλεονασμάτων» για να χρυσώσει το χάπι και να δώσει πολιτικό αέρα στην κυβέρνηση να ισχυριστεί ότι βγαίνει από την τανάλια των παράλογων πλεονασμάτων εξαιτίας της πολιτικής της στο προσφυγικό. Σε αυτή την περίπτωση η ΕΕ θα συμφωνήσει στην κατασκευή αυτών των κλειστών δομών και θα επέλεγε είτε την άμεση κοινοτική χρηματοδότησή τους είτε την χρηματοδότηση από τους εθνικούς πόρους που θα απελευθερώνει η μείωση των πλεονασμάτων.
Σε κάθε περίπτωση αυτή η ακροδεξιά στροφή του Ελληνικού κράτους τους τελευταίους μήνες πάει χέρι χέρι με τις αλλαγές στην ΕΕ για το ζήτημα αυτό στο φόντο των νέων προσφυγικών ροών που με μαθηματική ακρίβεια έρχονται λόγω των τελευταίων εξελίξεων στη Συρία, την Λιβύη και την Υποσαχάρια Αφρική.
Οι αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές κινητοποιήσεις που οργανώθηκαν ή προγραμματίζονται τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα και κοινές δράσεις αλληλεγγύης ντόπιων και προσφύγων είναι ο μοναδικός τρόπος να μπει φραγμός και να ανατραπεί αυτή η πολιτική.
ΓΧ
