του Leib Erlej
Η ανάπτυξη, πριν λίγες ημέρες, του νέου διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου της Ρωσίας, του Sarmat, αποτέλεσε νέο ορόσημο. Πρόκειται για ένα ακόμη κεφάλαιο στη νέα εξοπλιστική αναμέτρηση, στην οποία κυριαρχεί ένας νέος τύπος πυραύλων, οι λεγόμενοι “υπερηχητικοί” πύραυλοι.

Υπερηχητική θεωρείται μια ταχύτητα που υπερβαίνει την ταχύτητα του ήχου (v = 340 m/s ή 1224 Km/h). Για την ακρίβεια, τα νέα “υπερηχητικά” όπλα δεν διαφέρουν από τους παραδοσιακούς βαλλιστικούς πυραύλους (τα κύρια μέσα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών) ως προς την ταχύτητα, καθώς οι πύραυλοι αυτοί φτάνουν σε ταχύτητες πολύ πάνω από 5 Mach. Η διαφορά είναι ότι οι “παλιοί” βαλλιστικοί πύραυλοι έχουν παραβολική τροχιά πτήσης. Επομένως, όταν ανιχνεύονται και παρακολουθούνται από συστήματα ραντάρ, η τροχιά τους και το σημείο πρόσκρουσης μπορούν να υπολογιστούν. Αυτό καθιστά δυνατή την αναχαίτισή τους με συστήματα αντιβαλλιστικών πυραύλων. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία διαθέτουν τέτοια συστήματα, αλλά λόγω μιας πολύχρονης συνθήκης και οι δύο απέφυγαν να αναπτύξουν τέτοια συστήματα στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ παραβίασαν αυτήν την συνθήκη το 2008, αναπτύσσοντας αντιβαλλιστικά πυραυλικά συστήματα στην Ανατολική Ευρώπη. Έγινε δυνατή η αναχαίτιση πυραύλων που η Ρωσία θα μπορούσε να εκτοξεύσει προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, καταλύοντας ουσιαστικά τη στρατηγική ισοτιμία μεταξύ των δύο κρατών. Τότε ήταν που η Ρωσία επέλεξε να ξεκινήσει τις εργασίες ανάπτυξης των υπερηχητικών “υπερόπλων” που παρουσίασε δημοσίως ο Πούτιν το 2019, συμπεριλαμβανομένου του διηπειρωτικού πυραύλου Sarmat.
Τα νέα όπλα με την (λανθασμένη) ονομασία “υπερηχητικά” είναι εκείνα που όχι μόνο υπερβαίνουν την ταχύτητα των 5 Mach, αλλά μπορούν επίσης να ελίσσονται με αυτές τις ταχύτητες, με αποτέλεσμα να έχουν ακανόνιστες και ελλειπτικές τροχιές, οι οποίες τα καθιστούν δύσκολα ανιχνεύσιμα από τα υπάρχοντα συστήματα ραντάρ (επειδή μπορούν να αποφύγουν τις ζώνες αναζήτησης) και είναι πρακτικά αδύνατο να προβλεφθεί η τροχιά τους και, επομένως, αδύνατο να αναχαιτιστούν με τα υπάρχοντα μέσα.
Εν γένει, υπάρχουν δύο τύποι υπερηχητικών όπλων, εκείνα που χρησιμοποιούν τους δικούς τους κινητήρες και προωθητήρες (είτε κινητήρες scramjet είτε πυραυλοκινητήρες) για υπερηχητική πτήση και τα λεγόμενα “υπερηχητικά ανεμόπτερα”. Οι τελευταίοι μεταφέρονται με πυραύλους, όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται για την εκτόξευση δορυφόρων σε τροχιά, ή οι ίδιοι οι διηπειρωτικοί πύραυλοι, στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, όπου αφήνονται να πέσουν ελεύθερα και να “γλιστρήσουν” (και να κάνουν ελιγμούς) μέσα σε αυτό το στρώμα με ταχύτητες περίπου 20 φορές την ταχύτητα του ήχου. Οι Ρώσοι έχουν ήδη ένα ανεμοπλάνο σε υπηρεσία, το Avangard, που παρουσιάστηκε μαζί με τον πύραυλο Sarmat, ο οποίος μπορεί να το μεταφέρει. Ο ίδιος ο Sarmat χαρακτηρίζεται από τεράστιο βεληνεκές, καθώς η αντιβαλλιστική υποδομή των ΗΠΑ είναι στοχευμένη και καλύπτει την τροχιά του πυραύλου από τη Ρωσία μέχρι τον Βόρειο Πόλο. Το Sarmat έχει βεληνεκές που καθιστά δυνατή τη ρίψη πυρών από τη Ρωσία προς τις ΗΠΑ, αλλά μέσω του Νότιου Πόλου και ο εξοπλισμός των Avangards καθιστά τις σημερινές άμυνες των ΗΠΑ εντελώς άχρηστες.
Ο όρος “κούρσα εξοπλισμών” είναι πραγματικά παραπλανητικός. Το θέμα δεν είναι αν κάποιος θα είναι “πρώτος” σε έναν συγκεκριμένο στόχο ή ανάπτυξη, αλλά αν είναι σε θέση να διατηρήσει σε βάθος χρόνου –επ’ αόριστον- ένα πολύ υψηλό επίπεδο στρατιωτικών δαπανών για την ανάπτυξη και υιοθέτηση νέων οπλικών συστημάτων, στη συνέχεια των συστημάτων για την καταπολέμηση αυτών των νέων όπλων, στη συνέχεια μιας άλλης γενιάς όπλων, και ούτω καθεξής επ’ άπειρον, σε μια επανάληψη κύκλων που οδηγεί σε ένα σταθερό στρατιωτικό πλεονέκτημα έναντι ενός εχθρού που έχει επίσης παρ-ακολουθεί αυτές τις εξελίξεις. Αντί για “αγώνα” πρόκειται για “μαραθώνιο”. Δηλαδή, η ικανότητα ενός κράτους να εισέλθει και να διατηρήσει μια θέση σε αυτή την κούρσα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκταση της εξελισσόμενης παγκόσμιας κρίσης και τη δυνατότητα απόσπασης αυξανόμενων πόρων από τον πληθυσμό.
Όσον αφορά τις θέσεις που κατέχει κάθε χώρα στην εν εξελίξει κούρσα εξοπλισμών, οι Ρώσοι βρίσκονται στην πρώτη θέση όσον αφορά τον αριθμό και την ποικιλία αυτών των όπλων που βρίσκονται ήδη σε υπηρεσία ή στα τελικά στάδια ανάπτυξης. Οι Κινέζοι ακολουθούν από κοντά. Οι Αμερικανοί, ενώ είχαν ένα αρχικό προβάδισμα στην αλλαγή της χιλιετίας, αναγκάστηκαν να αποεπενδύσουν στην ανάπτυξη λόγω του λειτουργικού κόστους των πολέμων που ξεκίνησαν, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Τώρα παρακολουθούν τους εχθρούς τους από πίσω, με διάφορα προγράμματα σε εξέλιξη (κάποια γνωστά, κάποια μυστικά), αλλά κανένα δεν είναι σε προχωρημένο στάδιο ή κοντά στην έγκριση. Μια πτυχή είναι αξιοσημείωτη και αυτή είναι ότι, για να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου προγράμματος, του Υπερηχητικού Όπλου Μεγάλης Απόστασης ή LRHW (που βασίζεται επίσης σε ένα ανεμοπλάνο όπως το Avangard), αποσύρθηκαν το 2019 από τη Συνθήκη Πυρηνικών Δυνάμεων Μέσου Βεληνεκούς που είχαν υπογράψει με την ΕΣΣΔ. Με άλλα λόγια, η ανάπτυξη των υπερηχητικών όπλων απαιτεί τη διάλυση ολόκληρης της διπλωματικής αρχιτεκτονικής που αποσκοπεί στον περιορισμό του πυρηνικού πολέμου.
25/04/2022
Μετάφραση Αρ.Μα.
- To κείμενο προέρχεται από το μπλογκ της Politica Obrera