Νταβίντ Ντουσμάν, ο τελευταίος επιζών απελευθερωτής του στρατοπέδου θανάτου
του Θόδωρου Κουτσουμπού
Ο Νταβίντ Αλεξάντροβιτς Ντουσμάν (Давид Александрович Душман, 1 Απριλίου 1923 – 4 Ιουνίου 2021), ήταν νεαρός στρατιώτης του σοβιετικού Κόκκινου Στρατού το 1945. Στην αντεπίθεση–επέλαση του Κόκκινου Στρατού για την τελική συντριβή του γερμανικού ναζιστικού στρατού, ήταν ο άνθρωπος που με το τανκς του γκρέμισε τα ηλεκτροφόρα σύρματα του Άουσβιτς και απελευθέρωσε τους εναπομείναντες Εβραίους κρατούμενους.
Ο Νταβίντ Ντουσμάν, σοβιετικός πολίτης εβραϊκής καταγωγής, πέθανε σε ηλικία 98 χρόνων σε κλινική του Μονάχου, το βράδυ της Παρασκευής 4 Ιουνίου 2021. Την ανακοίνωση του θανάτου του έκανε η εβραϊκή κοινότητα του Μονάχου–Άνω Βαυαρίας την Κυριακή 06/06, περιγράφοντας τον ως «απελευθερωτή», «ήρωα του Άουσβιτς». Η πρόεδρος της τοπικής εβραϊκής κοινότητας Σάρλοτ Νόμπλοχ δήλωσε ότι «Κάθε σύγχρονος μάρτυρας που πεθαίνει αποτελεί απώλεια, αλλά το αντίο στον Νταβίντ Ντουσμάν είναι εξαιρετικά οδυνηρό».
Ο Νταβίντ Ντουσμάν στις 27 Ιανουαρίου 1945 οδηγώντας το τανκς Τ-34 του Κόκκινου Στρατού γκρέμισε τον ηλεκτροφόρο φράχτη του ναζιστικού στρατοπέδου Άουσβιτς, στο έδαφος της κατειλημμένης από τους ναζί Πολωνίας, συμβάλλοντας στην απελευθέρωση των επιζώντων κρατουμένων.
«Δεν γνωρίζαμε για το Άουσβιτς», είπε σε μια συνέντευξή του το 2015 στη γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung. Αλλά παντού είδαν σκελετωμένους ανθρώπους. «Τρεκλίζοντας ήλθαν, κάθισαν και ξάπλωσαν ανάμεσα στους νεκρούς. Τρομερό! Τους ρίξαμε όλα τα κονσερβοποιημένα φαγητά μας και συνεχίσαμε να κυνηγάμε τους φασίστες», είπε.
Μόνο μετά το τέλος του πολέμου έμαθε για το μέγεθος των φρικαλεοτήτων στο στρατόπεδο θανάτου. Από τα έξι εκατομμύρια Εβραίους που θυσιάστηκαν στη Σοά (το Ολοκαύτωμα), περισσότεροι από ένα εκατομμύριο δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, οι περισσότεροι στους περιβόητους θαλάμους αερίων. Μαζί τους δολοφονήθηκαν με φρικτό τρόπο χιλιάδες σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου, αλλά και ομοφυλόφιλοι, Ρομά και άλλοι που κρίνονταν ότι δεν ταιριάζουν με τα Άρια χαρακτηριστικά του γερμανικού ρατσισμού.
Στις μάχες για την κατατρόπωση των ναζιστικών στρατευμάτων ο ελευθερωτής σοβιετικός στρατός πλήρωσε βαρύ τίμημα. Από την μεραρχία των 12.000 στρατιωτών στην οποία υπηρετούσε, ο Ντουσμάν ήταν ένας από τους 69 επιζήσαντες στρατιώτες, αν και με σοβαρό τραύμα και απώλεια του ενός πνεύμονά του. Ο ίδιος πολέμησε στη μάχη του Στάλινγκραντ και στο Κουρκς, την πιο μεγάλη αρματομαχία στην ιστορία. Για τις ανδραγαθίες του τιμήθηκε με 40 μετάλλια και διακρίσεις. Στον Κόκκινο Στρατό είχε καταταχθεί εθελοντικά!
Ο Νταβίντ Ντουσμάν γεννήθηκε στο Γκντανσκ της Πολωνίας, την 1η Απριλίου 1923. Ο πατέρας του ήταν στρατηγός, αθλητικός γιατρός και στρατιωτικός γιατρός στον Κόκκινο Στρατό, ενώ η μητέρα του ήταν παιδίατρος. Το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας το πέρασε στο Μινσκ της Λευκορωσίας, προτού η οικογένειά του μετακομίσει στη Μόσχα, όπου ο πατέρας του είχε προσληφθεί ως επικεφαλής του ιατρικού κέντρου στο κρατικό ινστιτούτο αθλητισμού. Στα σκοτεινά χρόνια των σταλινικών εκκαθαρίσεων, το 1938, ο πατέρας του θα κλειστεί σε ένα γκούλαγκ στον Αρκτικό Κύκλο, όπου πέθανε δέκα χρόνια αργότερα.
Ο Ντουσμάν έζησε στην Αυστρία για μερικά χρόνια κατά τη δεκαετία του 1990 πριν μετακομίσει στο Μόναχο. Από το 1996 μέχρι το θάνατό του στις 4 Ιουνίου 2021, έζησε στο Μόναχο–Neuperlach, μαζί με τη σύζυγό του Zoja μέχρι το θάνατό της πριν αρκετά χρόνια.
Η «Ήρωας του Άουσβιτς» ήταν ακατάβλητος. Παρά το τραύμα θα αναδειχθεί σε κορυφαίο ξιφομάχο της Σοβιετικής Ένωσης το 1951 και σε έναν από τους καλύτερους προπονητές ξιφομαχίας στον κόσμο. Ήταν η προπονητής της εθνικής ομάδας ξιφασκίας γυναικών της Σοβιετικής Ένωσης από το 1952 έως το 1988. Εκπρόσωπος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής σε μια σύντομη δήλωσή του απέτισε φόρο τιμής στον Ντουσμάν. Ο επικεφαλής της ΔΟΕ Τόμας Μπαχ εξέφρασε τη λύπη του για το θάνατό του. «Όταν συναντηθήκαμε το 1970, ο κ. Ντουσμάν μου πρόσφερε αμέσως φιλία και συμβουλές, παρά την προσωπική εμπειρία, που είχε από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και το Άουσβιτς, παρότι ήταν άνθρωπος εβραϊκής καταγωγής», δήλωσε ο Τόμας Μπαχ, ο οποίος είναι Γερμανός.
«Αυτή ήταν μια βαθιά ανθρώπινη χειρονομία που δεν θα την ξεχάσω ποτέ», πρόσθεσε ο πρόεδρος της ΔΟΕ. Μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια, εξακολουθούσε να πηγαίνει σχεδόν καθημερινά στο κλαμπ και να δίνει μαθήματα, πρόσθεσε.
