[ To Μανιφέστο 22, είναι διακήρυξη προοπτικών της ομώνυμης καλλιτεχνικής πρωτοβουλίας που παλεύει για μια ανεξάρτητη επαναστατική τέχνη. Έχει τρία μέρη: εισαγωγή – αξιώματα – μουσική σύνθεση. ]
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Μανιφέστο 22, γράφτηκε στη δίνη δύο ιστορικών γεγονότων εκ των οποίων το χρονικά δεύτερο, ο πόλεμος στην Ουκρανία, δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της φονικής πανδημίας που δεν έχει ακόμα κοπάσει, έχει την καθοριστική πολιτική βαρύτητα. Εντούτοις δεν πρόκειται για ένα ντοκουμέντο επικαιρότητας, ούτε μόνο μια απόκριση στο γεμάτο ένταση Παρόν ως Ιστορία. Είναι το περισσότερο ή λιγότερο ολοκληρωμένο αν και πάντα αναπτυσσόμενο αποκρυστάλλωμα ενός μεγαλύτερης διάρκειας προβληματισμού, σε σχέση με τη φύση και τις προοπτικές της επαναστατικής τέχνης και συγκεκριμένα της μουσικής σύνθεσης, ως πεδίο αναστοχασμού και έκφρασης του ανοικτού και συχνά απροσδόκητου δυναμικού της ζωής, στην εμμενή της αντιφατικότητα, έμπλεης των δύο μεγάλων δυνάμεων που την διέπουν, στην κλίμακα της φύσης και εκείνη της ιστορίας: του έρωτα και της καταστροφής. Μεθοδολογικά, επιχειρεί να ξεπεράσει το ασφυκτικό δίπολο “ερώτησης-απάντησης”, διερευνώντας διαλεκτικά την συχνά γκρίζα ζώνη της έντασης που περιέχεται στην διερώτηση περί του Όντος, του Μη-Όντος και του Γίγνεσθαι μέσα στην ενορμική-τοπολογική τους εμμένεια. Και είναι μόνο μέσα από αυτήν την ατραπό της διαλεκτικής που το Μανιφέστο 22 επιτρέπει στο σκεπτόμενο υποκείμενο να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις του νυν Καιρού, χρησιμεύοντας και λειτουργώντας ως συγκεκριμένη αν και επιδεχόμενη επαναπροσδιορισμό πυξίδα, μέσα στα αχαρτογράφητα νερά της κρίσης, της σύγχυσης και της αγωνίας που βιώνει η ανθρωπότητα.
Το Μανιφέστο 22, διαπνέεται από την αντίληψη της διαρκούς επανάστασης στη ζωή και την τέχνη, ως άνευ όρων και ορίων επανακαθορισμό και έμπνευση της προσωπικής και κοινωνικής, καθημερινής και Ιστορικής, εκφραστικής και πολιτισμικής δράσης, πραγμάτωσης και διαλεκτικού ξεπεράσματος, όλων των τραγικά ανεκπλήρωτων αλλά και εκρηκτικά ζωντανών οραμάτων που φλόγισαν και συνεχίζουν να φλογίζουν την επαναστατική πρωτοπορία των ποιητών της δράσης και του λόγου, του ήχου, της εικόνας και της έκφρασης, για πάνω από έναν αιώνα, ο οποίος ενάντια στους κάλπικους ισχυρισμούς των κλονισμένων κυρίαρχων και των γραφιάδων τους, δεν έχει τελειώσει αλλά συνεχίζεται αδιάλειπτα. Πρόκειται για ένα κείμενο μάχης, που εισηγείται την διαλεκτική υπέρβαση του χάσματος ανάμεσα στις προσδοκίες, τα επιτεύγματα και τις προκλήσεις της πρωτοποριακής τέχνης του μοντερνισμού, όπως αυτά αντανακλώνται στο επαναστατικά υποσχόμενο εκρηξιγενές παρόν από τη μία πλευρά και από την άλλη, την πολύχρονη καθυστέρηση, σύγχυση και οπισθοδρόμηση που προκάλεσε η κυριαρχία του νεοσυντηρητισμού με την ταμπέλα του “μεταμοντέρνου” στην κουλτούρα και τον πολιτισμό, μια ασφυκτική εκ των άνω επιβαλλόμενη τεχνητή παλινδρόμηση η οποία καθήλωσε σημαντικά πεδία της τέχνης κάτω από την επιρροή ενός ακαδημαϊκά διαστρεβλωμένου παρελθόντος, μην κατορθώνοντας βέβαια -και πώς άλλωστε- να εξουδετερώσει το φορτίο του δυναμίτη των πρωτοποριακών κινημάτων της εποχής, από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, τον φουτουρισμό, την σοβιετική πρωτοπορία και τον σουρεαλισμό, ως τον ταχισμό (tachisme), τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό, το Fluxus, το Aktionismus, την COBRA και τους καταστασιακούς και από την Δεύτερη Σχολή της Βιέννης, την ατονικότητα, την μικροτονικότητα και τον Σειραϊσμό, ως την σχολή του Ντάρμσταντ, τη Σχολή της Νέας Υόρκης, τον καθολικό σειραϊσμό, τον αλεατορισμό (στην αμιγή και ελεγχόμενη μορφή του), την Συγκεκριμένη μουσική (Μusique concrete), την Στοχαστική, την ηλεκτρονική και την πολυμορφικά σημειογραφημένη μουσική.
Το Μανιφέστο 22, στην συγκεκριμένη του μορφή, είναι ένα θεωρητικό εγχείρημα βγαλμένο μέσα από την μουσική πράξη. Είναι ωστόσο κατανοητό, βάσει των αξιωμάτων του και της κεντρικής τους έννοιας της Ενόρμησης, είναι ανοικτό για παραπέρα εμπλουτισμό σε καλλιτέχνες άλλων τεχνών, στοχαστές, δημιουργούς ή απλούς ενδιαφερόμενους, χωρίς τεχνητούς διαχωρισμούς. Όλους εκείνους τους συχνά αφανείς εργάτες της Απόλυτης Έκφρασης που είναι διατεθειμένοι να τολμήσουν, με θάρρος, λογισμό και πάθος, την περιπλάνηση, όχι χωρίς κινδύνους και ρίσκο, στο εντελώς ανοίκειο, αδιανόητο, ανήκουστο και αλησμόνητο της σύγχρονης ζωής και της τέχνης. Σε αυτούς απευθύνεται το Μανιφέστο 22, προτείνοντας με λακωνικά διατυπωμένες προτάσεις, την χωρίς οίκτο επιστράτευση των αξιωμάτων του προς επίλυση νέων και προγενέστερων προβλημάτων της τέχνης τους και την παραγωγή νέων Έργων. Η ωκεανοπορία του Μανιφέστου 22 στον κόσμο, ήδη διασχίζει και το πέλαγος του θεωρητικού -αλλά όχι αφηρημένου και θεωρησιακού ή πολύ λιγότερο θεωρητικολογικού- στοχασμού παρ’ ότι στο επίκεντρό του είναι η αχανής ήπειρος της κριτικής-πρακτικής-επαναστατικής δραστηριότητας ως Τέχνης. Το Μανιφέστο 22, δεν αντιπροσωπεύει μια πρόχειρα ή περισσότερο προσεκτικά διατυπωμένη συνταγή εργασίας, αλλά μάλλον, τον ανοικτό οδηγό δράσης που δείχνει οριστικά και αμετάκλητα τον δρόμο προς το Σήμερα, ως Αύριο και Χθες. Ο γνώμονας της συγγραφής και της έκδοσής του, είναι το ζητούμενο για το οποίο μόνη απόδειξη είναι η πράξη: η έμπρακτη ανταπόκριση στο κάλεσμα της Άλλης και του Άλλου, του πρόσφυγα, της κακοποιημένης γυναίκας, του εργαζόμενου και άνεργου εργάτη, του κάθε καταπιεσμένου και εξεγερμένου, όλων εμάς που διεκδικούμε χωρίς περιστροφές και συμβιβασμούς, την εδώ και τώρα πραγμάτωση του μεγάλου αιτήματος της ελευθερίας, μέσα σε έναν κόσμο Δικαιοσύνης. Το Μανιφέστο 22 αναπέμπει την πολεμική κραυγή και το κάλεσμα αγρύπνιας όλων των οραματιστών και ασυμβίβαστων μαχητών της μεταβατικήςεποχής των τεράτων, στο μάτι του κυκλώνα της και ενάντια στο χωρίς πνεύμα πνεύμα της, με ορίζοντα το καθαρτήριο και μια δικαίωση όχι σε κάποιο ανύπαρκτο επέκεινα αλλά σε αυτόν τον κόσμο και στο μέλλον του, στο οποίο η ζωή όλων θα γίνει ποίηση και η ποίηση όλων θα γίνει Ζωή αντάξια του γένους των ανθρώπων σε αρμονία με τη φύση.
Από αυτήν την άποψη και άρρηκτα δεμένο με αυτήν, το Μανιφέστο 22 θα κριθεί ουσιαστικά στην ένταση της διαμάχης που θα προκαλέσει και κυρίως στα έργα που θα εμπνεύσει στη βάση των αξιωμάτων του. Εξαπολύεται με περισσή δύναμη αλλά όχι χωρίς στόχευση, στα κεφάλια των ποικιλώνυμων προστατών, τιμητών και χορηγών μιας “τέχνης” βολικής, δηλαδή περιορισμένων προδιαγραφών και οριστικά απορριπτέας, διακηρύσσοντας με πάθος την ανάγκη της εφόρμησης στο ακατόρθωτο ως το διακύβευμα των ημερών που έρχονται ολοταχώς.
ΕΠΤΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ
1. Synthetic semiotics (Συνθετική σημειωτική).
Ως συνθετική σημειωτική εννοούμε δείκτες δράσης (action symbols) με διαφορετικό βαθμό αιτιότητας ή τυχαιότητας.
2. Granular / linear perception (Κοκκώδης / γραμμική αντίληψη).
Κοκκώδης / γραμμική αντίληψη ορίζεται ο προσδιορισμός ενός στοιχείου ως scalar (βαθμωτό μέγεθος) ή ως vector (διάνυσμα).
3. Interaction of sheaves (Αλληλεπίδραση δραγμάτων).
Δράγματα εννοούμε κοκκώδεις ή γραμμικές συστάδες ή και συνδυασμούς τους, ως ενότητες δράσης.
4. Permanently Transformable structures in motion (Διαρκώς μετασχηματιζόμενες δομές σε κίνηση).
Οι δομές είναι κινούμενα συστήματα σε συνεχή μεταμόρφωση.
5. Stochasticity beyond perception (Στοχαστικότητα πέραν της αντίληψης).
Ως στοχαστικότητα πέραν της αντίληψης ορίζεται ο περιβάλλων μη προσδιορίσιμος τόπος (ambient no defined topos) επενεργώντας ως σημαινόμενο ενός πιθανολογικού σημαίνοντος.
6. Impulsive approach (Ενορμική προσέγγιση).
Με τον όρο ενορμική προσέγγιση εννοούμε την αντίληψη ενός συνόλου, ως σημαίνον (Lautbild) και ως σημαινόμενο (Vorstellung) σε ετερότητα και σε μεταβολή.
7. Expanded temporality within interacting toposes (Διευρυμένη χρονικότητα εντός αλληλεπιδρώντων τόπων).
Εμπλεκόμενοι τόποι διαφορετικής χρονικότητας διαμορφώνουν τόπο σύνθετης χρονικότητας.
ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
1. Synthetic notation (Συνθετική σημειογραφία).
Η σημειογραφία καθορίζει τον τρόπο έκφρασης του μουσικού περιεχομένου. Στην ιδιαίτερη εκδήλωσή της, η σημειογραφία, είναι η μορφή μέσα από την οποία προκύπτει η φόρμα της σύνθεσης. Επινοείται από εκφραστική αναγκαιότητα και ατονεί όταν εκλείψουν οι συνθήκες.
2. Granular/linear composition (Κοκκώδης/γραμμική σύνθεση).
Κάθε ήχος μπορεί να προσδιοριστεί ως στιγμιαίος ή διαρκής. Στιγμή είναι ο κόκκος, διάρκεια η γραμμή. Μέσα από σωρευτικές διαδικασίες κόκκων και γραμμών κατά τη διαμόρφωση μεγάλης κλίμακας καταστάσεων, δημιουργούνται ηχητικά πεδία σε μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
3. Composition of textual sheaves (Σύνθεση δραγμάτων πλοκής).
Με τον όρο δράγματα ορίζουμε συστάδες από κοκκώδεις ή γραμμικές κινήσεις ή και τον συνδυασμό τους. Σχηματίζουν αντιστικτική βάση, πού από μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία διαμορφώνει το δομικό περιεχόμενο μιας σύνθεσης. Συγκλίνουσες, αποκλίνουσες, μεικτές ή συγκρουσιακές καταστάσεις δημιουργούν ένα μη προβλέψιμο ενεργειακό περιβάλλον.
4. Structures in motion under permanent transformation (Δομές σε κίνηση υπό διαρκή μετασχηματισμό).
Ένα δομικό σύνολο μεταβάλλεται στη διάρκεια της δράσης του ως συνέπεια της εμπλοκής του με εξωγενείς παράγοντες αλλά και της διαφοροποίησης των στοιχείων που το συναποτελούν. Έχει ρευστότητα στην ένταση, στην πυκνότητα και την κατεύθυνση. Αυτές οι προϋποθέσεις διαμορφώνουν μια σύνθεση σε διαρκή μετασχηματισμό.
5. Stochasticity of topos beyond its perception (Στοχαστικότητα του τόπου πέραν της αντίληψής του).
Τόπος χωρίς ήχο δεν νοείται. Η σιωπή ως έννοια είναι ανύπαρκτη. Ήχοι, υπόηχοι και υπέρηχοι ενσωματώνονται στη σύνθεση μαζί με μη-ηχητικά φαινόμενα, τα οποία όμως εμπεριέχονται στον χώρο που περιβάλλει τους τόπους της σύνθεσης, αλλά παραμένουν απροσδιόριστα. Κάθε ενότητα είναι σύνθετη με σημαντικό βαθμό αιτιότητας και τυχαιότητας.
6. Impulsive procedure of composition (Ενορμική διαδικασία σύνθεσης).
Μουσική δεν είναι η σύνθεση και η επεξεργασία ήχων και δομών, αλλά η αλληλεπίδραση ορμών. Η δημιουργία από μόνη της συνιστά ενορμική διαδικασία ως σημαίνον και σημαινόμενο σε συνεχή μεταβολή .
7. Expanded temporality within interacting structural fields (Διευρυμένη χρονικότητα εντός αλληλεπιδρώντων δομικών πεδίων).
Η μουσική εξελίσσεται εντός χρονικής διάρκειας. Η διάρκεια προέρχεται από τους τόπους της δράσης, καθιστώντας το έργο τοπικό φαινόμενο. Κάθε τόπος ορίζεται από τα στοιχεία του και την χρονικότητά τους. Επομένως, η εμπλοκή τόπων διαμορφώνει και μείξη χρονικοτήτων.
Οι συντάκτες,
9/3/2022
