[H εκλογική νοθεία στις πρόσφατες εκλογές, αλλά και η γενικότερη δυσαρέσκεια του ρωσικού λαού απέναντι στη βοναπαρτιστική διακυβέρνηση Πούτιν έδωσαν το έναυσμα για γιγάντιες διαδηλώσεις. H Pωσία φαίνεται να ζει μέρες από το δικό της κίνημα Occupay Wall Street.
To κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο από τους Αντρέι Κολγκάνοφ και Αλεξάντρ Μπουζγκάλιν, του Ρωσικού Κοινωνικού Κινήματος ‘Alternativi’.]
Γιατί, μετά από τόσα χρόνια παγωμένης κινηματικής πολιτικής στους δρόμους της Ρωσίας, οι πολίτες απέκτησαν και πάλι τη γεύση της πάλης στους δρόμους; Μετά τη δημόσια συγκέντρωση κοντά στο σταθμό του Μετρό Κρίστι Προύντι στο κέντρο της Μόσχας η οποία προσέλκυσε έξι με επτά χιλιάδες κόσμο, τι προκάλεσε δέκα φορές περισσότερο κόσμο να μαζευτεί στην πλατεία Μπολότνοβα;
Μπορεί να είναι η κρίση; Η πτώση του βιοτικού επιπέδου; Όταν η κρίση χτύπησε για πρώτη φορά, τίποτα παρόμοιο με τις πρόσφατες συγκεντρώσεις δεν συνέβη.
Όταν μια κρίση αρχίζει να αρπάζει τους ανθρώπους από το λαιμό, εκείνοι έχουν την τάση να μην βγαίνουν στο προσκήνιο και να διαμαρτύρονται, αλλά να προσπαθούν απλά να επιβιώσουν. Μπορούν φυσικά να οδηγηθούν στην πλήρη απόγνωση, αλλά αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια, δεν θα είναι μια δημόσια συγκέντρωση, αλλά μια εξέγερση, μια ανταρσία, μια επανάσταση.
Οι άνθρωποι που βγήκαν στην πλατεία Μπολότνοβα φαίνονταν εξωτερικά εύποροι, δεν ήταν άποροι ή περιθωριοποιημένοι, και ούτε ήταν οι γνωστές φιγούρες που πάντα περιμένουμε να δούμε σε πολιτικές συγκεντρώσεις (οι τελευταίοι ήταν πιθανώς εκεί, αλλά χάθηκαν μέσα στο πλήθος σε σημείο που δεν ξεχώριζαν πλέον). Εδώ αναμφίβολα βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα, “Γιατί;” – γιατί αν εύποροι άνθρωποι οι οποίοι είχαν συνηθίσει να στέκονται στα δικά τους πόδια, ταπεινώνονται συστηματικά και η αξιοπρέπειά τους έχει ποδοπατηθεί, κάποια στιγμή σταματούν πια να το ανέχονται. Άνθρωποι σαν αυτούς δεν θα υποφέρουν στη σιωπή ατελείωτα.
Είναι αυτοί οι άνθρωποι που συμμετέχουν τώρα στις διαδηλώσεις στους δρόμους της Μόσχας. Έχουν αναγκαστεί πολύ ξεδιάντροπα, και για πάρα πολύ καιρό, να συμμετάσχουν σε εκλογές-φάρσα, όπου το απαιτούμενο ποσοστό των ψήφων επιτυγχανόταν με τη μαζική ρίψη πακέτων από ψηφοδέλτια στην κατεύθυνση του «κόμματος εξουσίας», μέσω ενός εύθυμου κύκλου ψηφοφόρων με ύποπτα διαπιστευτήρια, διώχνοντας τους πολύ περίεργους παρατηρητές από τις θέσεις καταγραφής των ψήφων και μέσω της άμεσης πλαστογραφίας των εκλογικών εγγράφων. Στο πλαίσιο των μεθόδων αυτών, οι καταγγελίες για άνισες ευκαιρίες στην προεκλογική εκστρατεία φαίνονταν σχεδόν εκτός θέματος.
Οι πολίτες της Ρωσίας έχουν δείξει ότι θέλουν δημοκρατία – και όχι την παρωδία που έχουν αναγκαστεί να δεχτούν μέχρι τώρα, αλλά το πραγματικό δικαίωμα να ψηφίσουν και να ακουστούν. Όλες οι οργανώσεις που έχουν βοηθήσει στην πραγματοποίηση των διαδηλώσεων ή που έχουν παραβρεθεί με τα πλακάτ και τα πανό τους έχουν θέσει πρώτα απ’ όλα δημοκρατικά συνθήματα. Αυτό είναι απολύτως σωστό, δεδομένου ότι αυτά τα αιτήματα αποτελούν την κοινή πλατφόρμα που ενώνει την αντιπολίτευση. Ο καθένας, όποια και αν είναι η ακριβής απόχρωση της πολιτικής του, χρειάζεται αξιόπιστους μηχανισμούς για την καταμέτρηση της ψήφου των πολιτών, ακόμα κι αν αυτοί οι μηχανισμοί είναι μόνο μερικώς αξιόπιστοι στα πρώτα στάδια.
Είναι σαφές, ωστόσο, ότι οι άνθρωποι οι οποίοι κατέχουν τώρα την εξουσία προτίθεται να φτύσουν τα συνθήματα και τα αιτήματα της αντιπολίτευσης. Μήπως υποθέτετε ότι φοβήθηκαν το θόρυβο από τις συγκεντρώσεις, και ότι θα αρχίσουν εθελοντικά να αδειάζουν τις τσέπες τους, που είναι γεμάτες από τα χρήματα που μας έχουν κλέψει; Εάν η εξουσία επρόκειτο να αλλάξει χέρια τότε οι σημερινές αρχές θα αναγκάζονταν να το πράξουν, έτσι ώστε να μπορέσουν να είναι ενωμένοι στην υπεράσπιση του δικαιώματός τους να μας κλέβουν, να παίρνουν μίζες, να καταχρώνται και ούτω καθεξής. Για να τρομάξουν πραγματικά οι αρχές πρέπει να βγουν στους δρόμους του αγώνα όχι 7000, και όχι 70.000, αλλά τουλάχιστον 700.000 άνθρωποι. Πού είναι η αντιπολίτευση για να φέρει τόσους πολλούς διαδηλωτές;
Η αντιπολίτευση θα βρει αυτούς τους υποστηρικτές, αν θυμηθεί ότι στη Ρωσία υπάρχουν άνθρωποι για τους οποίους το πιο σημαντικό πράγμα δεν είναι ο τρόπος καταμέτρησης των ψήφων, αλλά πώς τα βγάζουν πέρα μέχρι την ημέρα πληρωμής, πώς να βρουν ένα κέντρο παιδικής φροντίδας για τα παιδιά τους, πώς για να βγάλουν χρήματα για να τα στείλουν σχολείο και να τα ταΐσουν αύριο, πώς να πληρώσουν για την ανώτατη εκπαίδευσή τους, και πώς να αγοράσουν ένα διαμέρισμα στις σημερινές απίστευτες τιμές. Με λίγα λόγια, αν η δημοκρατική αντιπολίτευση θυμηθεί τα προβλήματα που βαραίνουν το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, τότε υπάρχει η πιθανότητα αυτή η πλειοψηφία των ανθρώπων να την ακούσει και να την υποστηρίξει. Αλλά αν νομίζει ότι μέσω του αιτήματος για αξιόπιστη ψήφο θα κερδίσει έδρες στο κοινοβούλιο στις επόμενες εκλογές, όλο το καζάνι διαμαρτυρίας θα εξατμιστεί με ένα σφύριγμα και η σημερινή έκρηξη πολιτικού ακτιβισμού θα παραμείνει μια τρικυμία σε ένα ποτήρι τσάι. Εν τω μεταξύ, η αντιπολίτευση μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει καμια έξυπνη απάντηση στο ερώτημα του πώς η άρχουσα τάξη θα μπορούσε να αναγκαστεί να παραδώσει το “δικαίωμα” που έχει να σφετερίζεται και να χειραγωγεί τη βούληση των πολιτών. Οι κυβερνήτες της Ρωσίας δεν θα αφήσουν πρόθυμα τις θέσεις που κατέχουν στον τομέα αυτό.
Τι γίνεται με τα πολιτικά κόμματα που ισχυρίζονται ότι βρίσκονται σε συμμαχία με την αντιπολίτευση; Υπήρχαν ακροδεξιοί εθνικιστές στην πλατεία Μπολότνοβα, αλλά ο οξύφωνος δημαγωγός Ζιρινόφσκι, ο οποίος αγαπά να ποζάρει στα τηλεοπτικά σόου ως ένας ατρόμητος αφηγητής της αλήθειας (ενώ ψηφίζει με την καθοδήγηση του Κρεμλίνου), δεν το έθεσε αυτό σε καμία του εμφάνιση. Ούτε υπήρχε κανένα σημάδι της ευφυούς αερόφουσκας Γιαβλινόσκι, ο οποίος είναι πολύ προσεκτικός στο πρόγραμμά του αναφορικά με τις ερωτήσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, αλλά τόσο αβοήθητος όταν πρόκειται για συγκεκριμένες ενέργειες – αν και πάλι, πολλοί υποστηρικτές του πήραν μέρος στις διαδηλώσεις. Ο Μιρόνοφ, που το κόμμα του, η «Ρωσική Δικαιοσύνη», μας έδωσε κουράγιο με την ανησυχία του για τη λαϊκή ευημερία – και το οποίο εν τω μεταξύ λειτουργεί ως πιστή αντιπολίτευση για τις «εξοχότητές τους» – δεν εμφανίστηκε επίσης, αν και η Οξάνα Ντιμιτρίεβα μίλησε από την πλατφόρμα. Τέλος, οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν εμφανίστηκαν, αν και υπήρχαν πλακάτ των διαφόρων οργανώσεων του κόμματος. Ίσως ο κομμουνιστής ηγέτης Γκενάντι Ζουγκάνοφ να αρέσκεται επίσης στον ρόλο της πιστής αντιπολίτευσης.
Παρόλα αυτά, δεν θα πρέπει να είμαστε άδικοι, καθένα από τα κόμματα που αναφέρονται εδώ είναι έτοιμα να εμφανιστούν σε μια διαδήλωση διαμαρτυρίας. Αλλά πόσο μακριά θα πάνε στα αιτήματά τους, και πόσο ριζοσπαστικές θα είναι οι πράξεις που είναι έτοιμοι να προτείνουν; Θα παραμείνουν τα κόμματα αυτά, όπως και στο παρελθόν, στο ρόλο του υπάκουου, μετριοπαθούς εταιρικού διαλόγου; Και κυρίως, θα εμφανίσουν οποιαδήποτε επιθυμία ή ικανότητα να ενωθούν με τη μάζα των πολιτών που δεν είναι μέλη των πολιτικών κομμάτων, στην οργάνωση δράσεων οι οποίες να πιέζουν πραγματικά τις αρχές, ακόμη και αν οι δράσεις περιορίζονται στο επίπεδο της διαμαρτυρίας όπως το κίνημα «Καταλάβετε την Wall Street»; Ή, για μια ακόμη φορά τα κόμματα αυτά έθεσαν ως στόχο να καθοδηγήσουν «τις μάζες» και το «εκλογικό σώμα» μόνο με την ελπίδα να πάρουν άλλες δέκα έδρες στο κοινοβούλιο;
