[Αρχικά, η ώθηση να αναδημοσιεύσουμε το κείμενο του Λένιν του καλοκαιριού του 1918, υπήρξε η παρούσα εν εξελίξει αμερικανική εξέγερση, μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ, στις 25 Μαΐου 2020. Θεωρούμε ότι είναι καλό, για τη διαμόρφωση μιας ιστορικής υλιστικής αντίληψης για τις επαναστατικές διαδικασίες στην Αμερική να γνωρίζει κανείς τις θέσεις των μαρξιστών για την γιγάντια αυτή χώρα πριν ένα αιώνα.
Το Γράμμα στους Αμερικανούς εργάτες είναι ένα σπουδαίο κείμενο του Λένιν και σ’ αυτό μπορεί κανείς να δει συμπυκνωμένη την αντίληψή του σε πάμπολλα ζητήματα στρατηγικής, τακτικής και υλιστικής διαλεκτικής. Ιστορική αντίληψη για την αμερικάνικη επανάσταση-υπόδειγμα επαναστατικού πολέμου για το τσάκισμα της φεουδαρχικής δουλείαςˑ για την παρακμή του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, την αναγκαιότητα σοσιαλιστικής επανάστασης ενάντια στην καπιταλιστική μισθωτή δουλεία. Ο ρόλος του Α’ ιμπεριαλιστικού παγκόσμιου πολέμου και η πάλη των διεθνιστών ενάντιά του. Ζητήματα τακτικής των επαναστατών διεθνιστών ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.Αντίληψη για την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση. Η πάλη ενάντια στον σοσιαλσωβινισμό, ενάντια στη «δική τους» πατρίδα.
Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί συμβατές αυτές τις αντιλήψεις του Λένιν με τη μετέπειτα διατυπωμένη θεωρία του σοσιαλισμού σε μία μόνη χώρα… – Θ.Κ.]
Β.Ι. ΛΕΝΙΝ
Σύντροφοι! Ένας Ρώσος μπολσεβίκος, που πήρε μέρος στην επανάσταση του 1905 κι έπειτα έκανε πολλά χρόνια στη χώρα σας, μου πρότεινε να αναλάβει ο ίδιος να φτάσει το γράμμα μου σε σας. Αποδέχτηκα την πρότασή του με μεγαλύτερη ακόμη ευχαρίστηση, επειδή οι αμερικανοί επαναστάτες προλετάριοι καλούνται ακριβώς τώρα να παίξουν εξαιρετικά σπουδαίο ρόλο, σαν ανειρήνευτοι εχθροί του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, του πιο φρέσκου, του πιο ισχυρού, του τελευταίου στη σειρά συμμετοχής στο παγκόσμιο μακελειό των λαών για τη διανομή των κερδών των καπιταλιστών. Ακριβώς τώρα οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι, αυτοί οι σύγχρονοι δουλοκτήτες, εγκαινίασαν μια εξαιρετικά τραγική σελίδα στη αιματοβαμμένη ιστορία του αιματοβαμμένου ιμπεριαλισμού, δίνοντας τη συγκατάθεσή τους -άσχετα αν είναι άμεση ή έμμεση, ανοιχτή ή υποκριτικά σκεπασμένη- για ένοπλη εκστρατεία των αγγλοϊαπωνικών θηρίων με σκοπό το πνίξιμο της πρώτης Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας.
Η ιστορία της νεότερης, της πολιτισμένης Αμερικής, αρχίζει με έναν από εκείνους τους μεγάλους, πραγματικά απελευθερωτικούς, πραγματικά επαναστατικούς πολέμους, που ήταν τόσο λιγοστοί στην πληθώρα των ληστρικών πολέμων, οι οποίοι, όπως και ο τωρινός ιμπεριαλιστικός πόλεμος, είχαν προκληθεί από τη διένεξη ανάμεσα στους βασιλιάδες, τους τσιφλικάδες, τους καπιταλιστές για τη διανομή των αρπαγμένων εδαφών ή των ληστεμένων κερδών. Ήταν πόλεμος του αμερικανικού λαού ενάντια στους Άγγλους ληστές που καταδυνάστευαν και κρατούσαν σε αποικιακή σκλαβιά την Αμερική, όπως και τώρα ακόμη οι «πολιτισμένοι» αυτοί αιμοβόροι καταδυναστεύουν και κρατούν σε αποικιακή σκλαβιά εκατοντάδες εκατομμύρια στην Ινδία, στην Αίγυπτο και σε όλες τις γωνιές του κόσμου.
Από τότε πέρασαν 150 περίπου χρόνια. Ο αστικός πολιτισμός προσκόμισε όλους τους πλούσιους καρπούς του. Η Αμερική κατέλαβε την πρώτη θέση ανάμεσα στις ελεύθερες και προηγμένες χώρες ως προς το ύψος ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων της ενωμένης ανθρώπινης εργασίας, ως προς τη χρησιμοποίηση των μηχανών και όλων των θαυμάτων της νεότερης τεχνικής. Η Αμερική έγινε ταυτόχρονα μια από τις πρώτες χώρες ως προς το βάθος της αβύσσου που υπάρχει ανάμεσα σε μια χούφτα αποθρασυμένων δισεκατομμυριούχων, βουτηγμένων μέσα στη βρωμιά και στη χλιδή από τη μια μεριά, και στα εκατομμύρια των εργαζομένων, από την άλλη, που ζουν αιώνια στα όρια της εξαθλίωσης. Ο αμερικανικός λαός που πρόσφερε στον κόσμο υπόδειγμα επαναστατικού πολέμου, ενάντια στη φεουδαρχική δουλεία, έπεσε στη νεότερη, καπιταλιστική, μισθωτή δουλεία μιας χούφτας δισεκατομμυριούχων, κατάντησε να παίζει ρόλο μισθωτού δημίου, που για χατίρι των καθαρμάτων πλουτοκρατών έπνιγε το 1898 τις Φιλιππίνες με το πρόσχημα της «απελευθέρωσής» τους, και το 1918 προσπαθεί να πνίξει τη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρωσίας, με το πρόσχημα της «υπεράσπισής» της από τους Γερμανούς.
Όμως τα τέσσερα χρόνια της ιμπεριαλιστικής σφαγής των λαών δεν πήγαν στα χαμένα. Η εξαπάτηση του λαού από τους αχρείους και των δύο ληστρικών ομάδων, και της αγγλικής και της γερμανικής, ξεσκεπάστηκε ολοκληρωτικά με αδιαφιλονίκητα και εξόφθαλμα γεγονότα. Τα τέσσερα χρόνια του πολέμου έδειξαν με τα αποτελέσματά του το γενικό νόμο του καπιταλισμού, εφαρμοσμένο στον πόλεμο ανάμεσα σε ληστές για τη διανομή της λείας μεταξύ τους: ο πιο πλούσιος και ο πιο ισχυρός θησαύρισε και λήστεψε περισσότερο από όλουςˑ τον πιο ανίσχυρο τον λήστεψαν, τον βασάνισαν, τον καταπίεσαν, τον στραγγάλισαν κυριολεκτικά.
Οι ληστές του αγγλικού ιμπεριαλισμού ήταν οι ισχυρότεροι ως προς τον αριθμό των «αποικιακών δούλων» τους. Οι Άγγλοι καπιταλιστές δεν έχασαν ούτε σπιθαμή από τα «δικά τους» εδάφη (δηλαδή από τα αρπαγμένα στη διάρκεια αιώνων), αλλά άρπαξαν όλες τις γερμανικές αποικίες στην Αφρική, άρπαξαν τη Μεσοποταμία, την Παλαιστίνη, στραγγάλισαν την Ελλάδα και άρχισαν να ληστεύουν τη Ρωσία.
Οι ληστές του γερμανικού ιμπεριαλισμού ήταν οι ισχυρότεροι ως προς την οργανωτικότητα και την πειθαρχία του «δικού τους» στρατού, αλλά ήταν πιο αδύνατοι σε αποικίες. Έχασαν όλες τις αποικίες, καταλήστεψαν όμως τη μισή Ευρώπη, κατέπνιξαν τις περισσότερες μικρές χώρες και τους περισσότερους αδύνατους λαούς. Τι μεγάλος «απελευθερωτικός» πόλεμος και από τις δύο πλευρές! Τι καλά που «υπεράσπιζαν την πατρίδα» οι ληστές και των δύο ομάδων, οι Αγγλογάλλοι και οι Γερμανοί καπιταλιστές, μαζί με τους λακέδες τους, τούς σοσιαλσωβινιστές, δηλαδή τους σοσιαλιστές που πέρασαν με το μέρος της «δικής τους»αστικής τάξης!
Οι Αμερικανοί δισεκατομμυριούχοι ήταν ίσως οι πλουσιότεροι και βρίσκονταν στην πιο ασφαλή γεωγραφική θέση. Θησαύρισαν περισσότερο από όλους.Μετέτρεψαν όλες τις χώρες, ακόμη και τις πιο πλούσιες, σε φόρου υποτελείς τους. Κατάκλεψαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Και στο κάθε δολάριο είναι φανερά τα ίχνη της βρωμιάς: των βρωμερών μυστικών συμφώνων ανάμεσα στην Αγγλία και στους«συμμάχους» της, ανάμεσα στη Γερμανία και στους υποτελείς της, των συμφώνων για τη διανομή της αρπαγμένης λείας, των συμφώνων για αμοιβαία «βοήθεια» στην καταπίεση των εργατών και τη δίωξη των σοσιαλιστών-διεθνιστών. Πάνω στο κάθε δολάριο υπάρχει ένας βρώμικος λεκές από τις «επικερδείς» πολεμικές παραγγελίες που πλούτιζαν στην κάθε χώρα τους ζάπλουτους και ρήμαζαν τους φτωχούς. Πάνω στο κάθε δολάριο υπάρχουν ίχνη αίματος από τα ποτάμια αίμα που έχυσαν τα 10 εκατομμύρια σκοτωμένοι και τα 20 εκατομμύρια σακατεμένοι στο μεγάλο, ευγενικό, απελευθερωτικό,ιερό αγώνα για το ποιος θα πάρει τη μεγαλύτερη λεία, ο Άγγλος ή ο Γερμανός ληστής, για το ποιος από τους στραγγαλιστές των αδύνατων λαών όλου του κόσμου, οι Άγγλοι ή οι Γερμανοί δήμιοι, θα πάρει τα πρωτεία.
Αν οι Γερμανοί ληστές έσπασαν ρεκόρ σε πολεμικές θηριωδίες, οι Άγγλοι έσπασαν ρεκόρ όχι μόνο στον αριθμό των αποικιών που άρπαξαν, αλλά και στην εκλεπτυσμένη αηδιαστική τους υποκρισία. Ακριβώς τώρα ο αγγλογαλλικός και ο αμερικανικός τύπος διαδίδουν σε εκατομμύρια και εκατομμύρια αντίτυπα την ψευτιά και τη συκοφαντία για τη Ρωσία, δικαιολογώντας υποκριτικά τη ληστρική εκστρατεία τους ενάντιά της με το ότι θέλουν τάχα να «υπερασπίσουν» τη Ρωσία από τους Γερμανούς!
Δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να ξετινάξουμε αυτή τη σιχαμερή και άτιμη ψευτιά: φτάνει να αναφέρουμε ένα πασίγνωστο γεγονός. Όταν τον Οκτώβρη του 1917 οι εργάτες της Ρωσίας ανέτρεψαν την ιμπεριαλιστική τους κυβέρνηση, η Σοβιετική εξουσία, η εξουσία των επαναστατών εργατών και αγροτών, πρότεινε ανοιχτά δίκαιη ειρήνη, χωρίς προσαρτήσεις και επανορθώσεις, ειρήνη με απόλυτο σεβασμό της ισοτιμίας για όλα τα έθνη – τέτοια ειρήνη πρότεινεσε όλες τις εμπόλεμες χώρες.
Η αγγλογαλλική και αμερικανική αστική τάξη ήταν εκείνη που δεν αποδέχθηκε την πρότασή μας, ήταν εκείνη που αρνήθηκε ακόμη και να διαπραγματευτεί μαζί μας για γενική ειρήνη! Αυτή ακριβώς ενήργησε προδοτικά απέναντι στα συμφέροντα όλων των λαών, αυτή ακριβώς παρέτεινε το ιμπεριαλιστικό μακελειό!
Αυτή ήταν που, έχοντας την πρόθεση να ξανασύρει τη Ρωσία στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, απέφυγε τις ειρηνικές διαπραγματεύσεις και έτσι αποδέσμευσε τα χέρια των εξίσου ληστών καπιταλιστών της Γερμανίας, που επέβαλαν στη Ρωσία την εκβιαστική ειρήνη των προσαρτήσεων, την ειρήνη του Μπρεστ!
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πιο σιχαμερή υποκρισία από εκείνη, με την οποία η αγγλογαλλική και αμερικανική αστική τάξη πάει να επιρρίψει σε μας την «ευθύνη» για την ειρήνη του Μπρεστ! Ακριβώς οι καπιταλιστές των χωρών εκείνων, από τις οποίες εξαρτιόταν η μετατροπή του Μπρεστ σε γενικές διαπραγματεύσεις για γενική ειρήνη, είναι οι ίδιοι που παρουσιάζονται σαν «κατήγοροί» μας! Οι γύπες του αγγλογαλλικού ιμπεριαλισμού, που θησαύρισαν από την καταλήστευση των αποικιών και από το μακελειό των λαών, παρέτειναν μετά το Μπρεστ τον πόλεμο σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο, και αυτοί οι ίδιοι «κατηγορούν» εμάς, τους μπολσεβίκους, που προτείναμε σε όλες τις χώρες μια δίκαιη ειρήνη – εμάς που ξεσχίσαμε, που φέραμε στη δημοσιότητα, που παραδώσαμε στη γενική καταισχύνη τις μυστικές εγκληματικές συμφωνίες του πρώην τσάρου με τους αγγλογάλλους καπιταλιστές.
Οι εργάτες όλου του κόσμου, σε όποια χώρα και αν ζουν, μας χαιρετίζουν, μας συμπαθούν, μας χειροκροτούν, γιατί σπάσαμε τους σιδερένιους κρίκους των ιμπεριαλιστικών δεσμών, των ιμπεριαλιστικών βρωμερών συμφώνων, των ιμπεριαλιστικών αλυσίδων, γιατί κατακτήσαμε τη λευτεριά, δίνοντας γι’ αυτό τις πιο βαριές θυσίες, γιατί εμείς σαν Σοσιαλιστική Δημοκρατία, αν και καταβασανισμένη, καταληστεμένη από τους ιμπεριαλιστές, μείναμε έξω από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και ξεδιπλώσαμε του μπροστά σε όλο τον κόσμο τη σημαία της ειρήνης, τη σημαία του σοσιαλισμού.
Δεν είναι εκπληκτικό πως η σπείρα των διεθνών ιμπεριαλιστών μας μισεί γι’ αυτό, πως μας «κατηγορούν», πως όλοι οι λακέδες των ιμπεριαλιστικών, μαζί και οι δικοί μας δεξιοί εσέροι και οι μενσεβίκοι, μας «κατηγορούν» κι αυτοί. Από το μίσος αυτών των μαντρόσκυλων του ιμπεριαλισμού προς τους μπολσεβίκους, καθώς και από τη συμπάθεια των συνειδητών εργατών όλων των χωρών αντλούμε νέα πεποίθηση στο δίκιο της υπόθεσής μας.
Δεν είναι σοσιαλιστής όποιος δεν καταλαβαίνει ότι για τη νίκη ενάντια στην αστική τάξη, για το πέρασμα της εξουσίας στους εργάτες, για την έναρξη της διεθνούς επανάστασης, μπορεί και πρέπει να μη διστάσουμε μπροστά σε καμιά θυσία, ακόμη και μπροστά στη θυσία ενός τμήματος του εδάφους, ακόμη και μπροστά στη θυσία να υποστούμε βαριές ήττες από τον ιμπεριαλισμό. Δεν είναι σοσιαλιστής όποιος δεν απόδειξε με έργα ότι είναι αποφασισμένος να δώσει τις πιο μεγάλες θυσίες από την πλευρά της «δικής του» πατρίδας, φτάνει να προωθηθεί έμπρακτα η υπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης.
Οι ιμπεριαλιστές της Αγγλίας και της Γερμανίας για τη «δική τους» υπόθεση, δηλ. για την κατάκτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας, δεν δίστασαν μπροστά στην πλήρη καταστροφή και την κατάπνιξη ολόκληρης σειράς χωρών, αρχίζοντας από το Βέλγιο και τη Σερβία και συνεχίζοντας με την Παλαιστίνη και τη Μεσοποταμία. Ε, λοιπόν, και οι σοσιαλιστές για τη «δική τους» υπόθεση, για την απελευθέρωση των εργαζομένων όλου του κόσμου από το ζυγό του κεφαλαίου, για την επίτευξη μας γενικής σταθερής ειρήνης, πρέπει μήπως να περιμένουν να βρεθεί δρόμος χωρίς θυσίες, πρέπει μήπως να φοβούνται να αρχίσουν τη μάχη ωσότου δεν θα υπάρξει «εγγυημένη» εύκολη επιτυχία, πρέπει μήπως να βάζουν πιο ψηλά την ασφάλεια και την ακεραιότητα της «δικής τους», της δημιουργημένης από την αστική τάξη «πατρίδας», από τα συμφέροντα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης;
Τα αποβράσματα του διεθνούς σοσιαλισμού, οι λακέδες της αστικής ηθικής που σκέπτονται έτσι, αξίζουν εκατό φορές την πιο βαθιά περιφρόνηση.
Τα αρπακτικά θεριά του αγγλογαλλικού και αμερικανικού ιμπεριαλισμού μας «κατηγορούν» ότι συνάψαμε «συμφωνία» με το γερμανικό ιμπεριαλισμό. Τι υποκριτές! Παλιάνθρωποι που συκοφαντούν την εργατική κυβέρνηση, τρέμοντας από φόβο μπροστά στη συμπάθεια που τρέφουν για μας οι εργάτες των ίδιων των «δικών τους» χωρών! Η υποκρισία του όμως θα ξεσκεπαστεί. Καμώνονται πως δεν καταλαβαίνουν τάχα τη διαφορά ανάμεσα σε μια συμφωνία «σοσιαλιστών» με την αστική (δική τους και ξένη) ενάντια στους εργάτες, ενάντια στους εργαζόμενους, και μια συμφωνία για την περιφρούρηση των εργατών που νίκησαν τη δική τους αστική τάξη, με την αστική τάξη μιας απόχρωσης ενάντια στην αστική τάξη μιας άλλης εθνικής απόχρωσης, για να εκμεταλλευτεί το προλεταριάτο την αντίθεση ανάμεσα στις διάφορες ομάδες της αστικής τάξης.
Στην πραγματικότητα ο κάθε Ευρωπαίος γνωρίζει θαυμάσια τη διαφορά αυτή, και ο αμερικανικός λαός, όπως θα δείξω αμέσως, τη «δοκίμασε» πολύ παραστατικά στην ίδια του την ιστορία. Υπάρχουν συμφωνίες και συμφωνίες, υπάρχουν fagotsetfagots [πράγματα και πράγματα], όπως λένε οι Γάλλοι.
Όταν οι άρπαγες του γερμανικού ιμπεριαλισμού το Φλεβάρη του 1918 οδήγησαν τα στρατεύματά τους ενάντια στην αλληλεγγύη του προλεταριάτου, προτού ωριμάσει πλήρως η διεθνής επανάσταση, είχε αποστρατεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της, τότε δεν δίστασα καθόλου να συνάψω τη γνωστή «συμφωνία» με τους Γάλλους μοναρχικούς. Ο Γάλλος λοχαγός Σαντούλ που στα λόγια συμπαθούσε τους μπολσεβίκους, ενώ στην πράξη υπηρετούσε με πίστη και αφοσίωση το γαλλικό ιμπεριαλισμό, μου έφερε το Γάλλο αξιωματικό ντε Λυμπερσάκ. «Είμαι μοναρχικός, μοναδικός μου σκοπός είναι η ήττα της Γερμανίας», μου δήλωσε ο ντε Λυμπερσάκ. Αυτό είναι αυτονόητο, απάντησα (celavasansdire). Αυτό δεν με εμπόδισε καθόλου «να συμφωνήσω» με τον ντε Λυμπερσάκ, για τις υπηρεσίες που επιθυμούσαν να μας προσφέρουν οι ειδικοί στις υπονομεύσεις Γάλλοι αξιωματικοί, για την ανατίναξη των σιδηροδρομικών γραμμών με σκοπό να παρεμποδιστεί η επιδρομή των Γερμανών. Αυτό ήταν ένα παράδειγμα «συμφωνίας», που θα την επιδοκιμάσει κάθε συνειδητός εργάτης, συμφωνίας προς όφελος του σοσιαλισμού. Ανταλλάξαμε χειραψία με το Γάλλο μοναρχικό, ξέροντας ότι και ο ένας και ο άλλος θα κρεμούσε ευχαρίστως το «συνεταίρο» του. Αλλά τα συμφέροντά μας συμπίπτανε προσωρινά. Ενάντια στους επιτιθέμενους Γερμανούς άρπαγες χρησιμοποιούσαμε εμείς, για το συμφέρον της ρωσικής και της διεθνούς σοσιαλιστικής επανάστασης τα εξίσου αρπακτικά, μα αντιτιθέμενα συμφέροντα των άλλων ιμπεριαλιστών. Εξυπηρετούσαμε έτσι τα συμφέροντα της εργατικής τάξης της Ρωσίας και των άλλων χωρών, ενισχύαμε το προλεταριάτο και αδυνατίζαμε την αστική τάξη όλου του κόσμου, χρησιμοποιούσαμε το νομιμότατο και υποχρεωτικό σε κάθε πόλεμο μανουβράρισμα, ελιγμό, υποχώρηση περιμένοντας τη στιγμή κατά την οποία θα ωριμάσει πέρα για πέρα η προλεταριακή επανάσταση που ωριμάζει γοργά σε μια σειρά προηγμένες χώρες.
Και όσο κι αν ουρλιάζουν από το κακό τους οι καρχαρίες του αγγλογαλλικού και αμερικανικού ιμπεριαλισμού, όσο κι αν μας συκοφαντούν, όσα εκατομμύρια κι αν ξοδεύουν για την εξαγορά των δεξιοεσέρικων, των μενσεβίκικων και των άλλων σοσιαλπατριωτικών εφημερίδων δεν θα διστάσω ούτε στιγμή να συνάψω παρόμοια «συμφωνία» με τους άρπαγες του γερμανικού ιμπεριαλισμού, σε περίπτωση που η επίθεση των αγγλογαλλικών στρατευμάτων κατά της Ρωσίας θα το απαιτήσει. Και ξέρω καλά πως την τακτική μου θα την επιδοκιμάσει το συνειδητό προλεταριάτο της Ρωσίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας, της Αμερικής, με ένα λόγο, όλου του πολιτισμένου κόσμου. Η τακτική αυτή θα διευκολύνει την υπόθεση της σοσιαλιστικής επανάστασης, θα επιταχύνει τον ερχομό της, θα εξασθενίσει τη διεθνή αστική τάξη, θα ενισχύσει τις θέσεις της εργατικής τάξης που κερδίζει νίκες ενάντια στην τάξη αυτή.
Και ο αμερικανικός λαός χρησιμοποίησε προ πολλού και με όφελος για την επανάσταση την τακτική αυτή. Όταν διεξήγαγε το μεγάλο απελευθερωτικό του πόλεμο ενάντια στους Άγγλους δυνάστες, απέναντί του ορθώνονταν επίσης οι Γάλλοι και οι Ισπανοί δυνάστες στους οποίους ανήκε ένα μέρος από το τωρινό έδαφος των Ενωμένων Πολιτειών της Βόρειας Αμερικής. Στο δύσκολο απελευθερωτικό του πόλεμο ο αμερικανικός λαός έκλεισε επίσης «συμφωνίες» με μερικούς δυνάστες ενάντια στους άλλους, για την εξασθένιση των δυναστών και την ενίσχυση εκείνων που πάλευαν επαναστατικά ενάντια στην καταπίεση, για το συμφέρον των καταπιεζομένων μαζών. Ο αμερικανικός λαός εκμεταλλεύτηκε τη διχόνοια που υπήρχε ανάμεσα στους Γάλλους, Ισπανούς και Άγγλους, που και που μάλιστα πολέμησε με τα στρατεύματα των Γάλλων και Ισπανών δυναστών τους Άγγλους δυνάστες, νίκησε στην αρχή τους Άγγλους και έπειτα απελευθερώθηκε (εν μέρει με εξαγορά) και από τους Γάλλους και από τους Ισπανούς.
Η ιστορική δράση δεν είναι πεζοδρόμιο της λεωφόρου Νιέβσκι, έλεγε ο μεγάλος Ρώσος επαναστάτης Τσερνισέβσκι. Όποιος «αποδέχεται» την επανάσταση του προλεταριάτου μόνο «με τον όρο» ότι αυτή θα εξελιχθεί εύκολα και ομαλά, ότι θα υπάρχει από την πρώτη στιγμή συνδυασμένη δράση των προλετάριων των διαφόρων χωρών, ότι θα υπάρχει εκ των προτέρων εγγύηση πως δεν θα υποστεί ήττες, ότι ο δρόμος της επανάστασης θα είναι πλατύς, ελεύθερος, ευθύς, ότι δεν θα χρειαστεί στο δρόμο προς τη νίκη να υποστεί από καιρό σε καιρό τις πιο βαριές θυσίες, «να βρεθεί κλεισμένος μέσα σε πολιορκημένο φρούριο», ή να περάσει από τα πιο στενά, αδιάβατα, σπειροειδή κι επικίνδυνα ορεινά μονοπάτια – αυτός δεν είναι επαναστάτης, δεν απαλλάχθηκε από το σχολαστικισμό της αστικής διανόησης, στην ουσία θα ξεγλιστράει συνεχώς στο στρατόπεδο της αντεπαναστατικής αστικής τάξης, όπως οι δικοί μας δεξιοί εσέροι, οι μενσεβίκοι, ακόμη (αν και σπανιότερα) και οι αριστεροί εσέροι.
Ακολουθώντας το παράδειγμα της αστικής τάξης, οι κύριοι αυτοί αρέσκονται να μας κατηγορούν για «το χάος» της επανάστασης, για την «καταστροφή» της βιομηχανίας, για την ανεργία και την έλλειψη ψωμιού. Πόσο υποκριτικές είναι τούτες οι κατηγορίες από μέρους εκείνων που επικροτούσαν και υποστήριζαν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ή «έκλειναν συμφωνίες» με τον Κερένσκι που συνέχιζε αυτόν τον πόλεμο! Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι ακριβώς η αιτία όλων αυτών των δεινών. Μια επανάσταση που τη γέννησε ο πόλεμος δεν μπορεί να μην περάσει μέσα από απίστευτες δυσκολίες και βάσανα, που άφησε κληρονομιά το πολύχρονο καταστροφικό, αντιδραστικό μακελειό των λαών. Το να μας κατηγορούν για «την καταστροφή» της βιομηχανίας ή για «την τρομοκρατία» – σημαίνει ότι υποκρίνονται ή αποκαλύπτουν ένα στείρο σχολαστικισμό, ανικανότητα να καταλάβουν τους βασικούς όρους της λυσσαλέας και υπεροξυμένης ταξικής πάλης που λέγεται επανάσταση.
Ουσιαστικά οι τέτοιοι «κατήγοροι», αν «παραδέχονται» την ταξική πάλη, περιορίζονται να την παραδέχονται στα λόγια, ενώ στην πράξη πέφτουν διαρκώς στη μικροαστική ουτοπία της «συμφωνίας» και της «συνεργασίας» των τάξεων. Γιατί στην εποχή της επανάστασης η ταξική πάλη έπαιρνε πάντα τη μορφή του εμφυλίου πολέμου, και δεν μπορεί να νοηθεί εμφύλιος πόλεμος ούτε χωρίς τις πιο βαριές καταστροφές, ούτε χωρίς τρομοκρατία, ούτε χωρίς περιορισμό της τυπικής δημοκρατίας χάρη του πολέμου. Μόνο μελίρρυτοι παπάδες –αδιάφορο αν είναι χριστιανοί ή «κοσμικοί», όπως είναι οι κοινοβουλευτικοί σοσιαλιστές του σαλονιού- μπορούν να μη βλέπουν, να μην καταλαβαίνουν, να μη νιώθουν αυτήν την ανάγκη. Μόνο άψυχοι «άνθρωποι σε θήκη» είναι σε θέση από μια τέτοια αφορμή να απομακρύνονται από την επανάσταση, αντί να ρίχνονται με όλο το πάθος και την αποφασιστικότητα στη μάχη, όταν η ιστορία επιτάσσει να λύνονται με την πάλη και τον πόλεμο τα πιο μεγαλειώδη προβλήματα της ανθρωπότητας.
Ο αμερικανικός λαός έχει επαναστατική παράδοση, την οποία αφομοίωσαν οι καλύτεροι εκπρόσωποι του αμερικανικού προλεταριάτου, που εκδήλωσαν επανειλημμένα την πλήρη συμπάθειά τους απέναντι σε μας, τους μπολσεβίκους. Η παράδοση αυτή είναι ο απελευθερωτικός πόλεμος του 18ου αιώνα ενάντια στους Άγγλους και σε συνέχεια ο εμφύλιος πόλεμος του 19ου αιώνα. Το 1870 η Αμερική βρισκόταν από ορισμένες απόψεις, αν υπολογίσουμε μόνο την «καταστροφή» ορισμένων κλάδων της βιομηχανίας και της εθνικής οικονομίας, πιο πίσω σε σύγκριση με το 1860. Πόσο όμως σχολαστικός, πόσο ανόητος θα ήταν εκείνος που, βασισμένος σ’ αυτό το γεγονός, θα ήθελε να αρνηθεί την τεράστια, κοσμοϊστορική, προοδευτική και επαναστατική σημασία του εμφυλίου πολέμου του 1863-1865 στην Αμερική!
Οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης καταλαβαίνουν ότι το γκρέμισμα της δουλείας των μαύρων, το γκρέμισμα της εξουσίας των δουλοκτητών είχε σαν κόστος να περάσει όλη η χώρα μέσα από πολύχρονο εμφύλιο πόλεμο, μέσα από ατέλειωτες ερημώσεις, καταστροφές, τρομοκρατία που συνοδεύουν τον κάθε πόλεμο. Τώρα όμως που πρόκειται για ένα καθήκον ασύγκριτα πιο μεγάλο, για το καθήκον της ανατροπής της μισθωτής, της καπιταλιστικής δουλείας, της ανατροπής της εξουσίας της αστικής τάξης –τώρα οι εκπρόσωποι και οι υπερασπιστές της αστικής τάξης, καθώς και οι σοσιαλιστές-ρεφορμιστές, τρομαγμένοι από την αστική τάξη, φοβούμενοι την επανάσταση δεν μπορούν και δεν θέλουν να καταλάβουν την αναγκαιότητα και τη νομιμότητα του εμφυλίου πολέμου.
Οι Αμερικανοί εργάτες δε θα ακολουθήσουν την αστική τάξη. Θα έλθουν με το μέρος μας, υπέρ του εμφυλίου πολέμου, ενάντια στην αστική τάξη. Όλη η ιστορία του παγκόσμιου και του αμερικανικού εργατικού κινήματος εδραιώνει την πεποίθησή μου αυτή. Θυμάμαι επίσης τα λόγια του Ευγένιου Ντεμπς, ενός από τους πιο αγαπημένους ηγέτες του αμερικανικού προλεταριάτου που έγραφε στην εφημερίδα «Έκκληση στο Λογικό» (AppealtoReason) -νομίζω στα τέλη του 1915- στο άρθρο «Whatshall I fightfor» («Γιατί θα πολεμήσω») -(μια περικοπή από το άρθρο αυτό είχα διαβάσει στις αρχές του 1916 σε μια δημόσια εργατική συγκέντρωση στη Βέρνη, στην Ελβετία)-ότι αυτός, ο Ντεμπς, θα προτιμούσε να τον τουφεκίσουν, παρά να ψηφίσει τις πιστώσεις για τον τωρινό εγκληματικό και αντιδραστικό πόλεμοˑ ότι ο ίδιος ο Ντεμπς ξέρει ότι μόνο ένας πόλεμος είναι ιερός και δίκαιος από την άποψη των προλετάριων, δηλαδή ο πόλεμος ενάντια στους καπιταλιστές, ο πόλεμος για την απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τη μισθωτή σκλαβιά.
Δεν παραξενεύομαι που ο Ουίλσον, η κεφαλή των Αμερικανών δισεκατομμυριούχων, ο υπηρέτης των καρχαριών καπιταλιστών έριξε τον Ντεμπς στη φυλακή. Ας διαπράττει θηριωδίες η αστική τάξη ενάντια στους αληθινούς διεθνιστές, στους αληθινούς εκπροσώπους του επαναστατικού προλεταριάτου! Όσο θα μεγαλώνει η αγριότητα και η θηριωδία της, τόσο θα πλησιάζει η μέρα της νικηφόρας προλεταριακής επανάστασης.
Μας κατηγορούν για τις καταστροφές που προξένησε η επανάστασή μας… Αλλά ποιοι είναι οι κατήγοροι; Οι λακέδες της αστικής τάξης – της ίδιας αυτής αστικής τάξης που, αφού μέσα στα τέσσερα χρόνια του ιμπεριαλιστικού πολέμου ρήμαξε όλο σχεδόν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, οδήγησε την Ευρώπη στη βαρβαρότητα, στην εξαγρίωση, στην πείνα. Αυτή η αστική τάξη μας ζητάει τώρα να κάνουμε την επανάσταση όχι πάνω σ’ αυτές τις καταστροφές, όχι μέσα στα ερείπια του πολιτισμού, στα ερείπια και τα χαλάσματα που προξένησε ο πόλεμος, όχι με τους ανθρώπους τους εξαγριωμένους από τον πόλεμο. Ω, τι ανθρωπιστική και δίκαιη που είναι αυτή η αστική τάξη!
Οι υπηρέτες της μας κατηγορούν για τρομοκρατία… Οι Άγγλοι αστοί ξέχασαν το δικό τους 1649, οι Γάλλοι το δικό τους 1793. Η τρομοκρατία ήταν δίκαιη και θεμιτή, όταν τη χρησιμοποιούσε η αστική τάξη προς όφελός της ενάντια στους φεουδάρχες. Η τρομοκρατία έγινε τερατώδης και εγκληματική, όταν τόλμησαν να τη χρησιμοποιήσουν οι εργάτες και οι αγρότες ενάντια στην αστική τάξη! Η τρομοκρατία ήταν δίκαιη και θεμιτή, όταν τη χρησιμοποιούσαν για την αντικατάσταση μιας εκμεταλλεύτριας μειοψηφίας από μιαν άλλη εκμεταλλεύτρια μειοψηφία. Η τρομοκρατία έγινε τερατώδης και εγκληματική όταν άρχισαν να τη χρησιμοποιούν για την ανατροπή κάθε εκμεταλλεύτριας μειοψηφίας, υπέρ της πραγματικά τεράστιας πλειοψηφίας, προς το συμφέρον του προλεταριάτου και του μισοπρολεταριάτου, της εργατικής τάξης και της φτωχής αγροτιάς!
Η αστική τάξη του διεθνούς ιμπεριαλισμού εξόντωσε 10 εκατομμύρια ανθρώπους, σακάτεψε 20 εκατομμύρια στο «δικό της» πόλεμο, στον πόλεμο για το ποιος θα κυριαρχήσει σε όλο τον κόσμο: οι Άγγλοι ή οι Γερμανοί άρπαγες.
Αν ο δικός μας πόλεμος, ο πόλεμος των καταπιεζομένων και εκμεταλλευομένων ενάντια στους καταπιεστές και τους εκμεταλλευτές κοστίζει μισό εκατομμύριο ή ένα εκατομμύριο θύματα σε όλες τις χώρες – η αστική τάξη θα πει ότι στην πρώτη περίπτωση οι θυσίες ήταν δικαιολογημένες, ενώ στη δεύτερη είναι εγκληματικές.
Το προλεταριάτο θα μιλήσει εντελώς διαφορετικά.
Τώρα, μέσα από τις φρικαλεότητες του ιμπεριαλιστικού πολέμου το προλεταριάτο αφομοιώνει πέρα για πέρα και παραστατικά τη μεγάλη αλήθεια που διδάσκουν όλες οι επαναστάσεις, την αλήθεια που κληροδότησαν στους εργάτες οι καλύτεροι δάσκαλοί του, οι θεμελιωτές του σύγχρονου σοσιαλισμού. Η αλήθεια είναι τούτη, ότι δεν μπορεί μια επανάσταση να έχει επιτυχία, αν δεν πνίξει την αντίσταση των εκμεταλλευτών. Όταν εμείς, οι εργάτες και οι εργαζόμενοι αγρότες, καταλάβαμε την κρατική εξουσία, είχαμε χρέος να πνίξουμε την αντίσταση των εκμεταλλευτών. Είμαστε περήφανοι που το κάναμε και το κάνουμε αυτό. Λυπούμαστε που το κάνουμε με ανεπαρκή σταθερότητα και αποφασιστικότητα.
Ξέρουμε ότι σε όλες τις χώρες είναι αναπόφευκτη η λυσσαλέα αντίσταση της αστικής τάξης ενάντια στη σοσιαλιστική επανάσταση και ότι η αντίσταση αυτή θα φουντώνει στο βαθμό που θα φουντώνει αυτή η επανάσταση. Το προλεταριάτο θα τσακίσει την αντίσταση αυτή, και στην πορεία της πάλης ενάντια στην αστική τάξη που προβάλλει αντίσταση, θα ωριμάσει οριστικά για τη νίκη και την εξουσία.
Ας ωρύεται σε όλο τον κόσμο ο πουλημένος αστικός Τύπος για κάθε λάθος που κάνει η επανάστασή μας. Εμείς δεν φοβόμαστε τα λάθη μας. Οι άνθρωποι δεν έγιναν άγιοι επειδή άρχισε η επανάσταση. Οι εργαζόμενες τάξεις που επί αιώνες τις καταπίεζαν, τις αποβλάκωναν, τις εξουθένωναν με τη βία στη μέγγενη της αθλιότητας, της αμορφωσιάς, της αγριότητας, δεν μπορούν να κάνουν την επανάσταση χωρίς λάθη. Και το πτώμα της αστικής κοινωνίας, όπως έχω πει κάποτε, δεν μπορεί να το καρφώσεις σε ένα φέρετρο και να το θάψεις. Ο σκοτωμένος καπιταλισμός σαπίζει, αποσυντίθεται ανάμεσά μας, μολύνοντας την ατμόσφαιρα με μιάσματα, δηλητηριάζοντας τη ζωή μας, τυλίγοντας το νέο, το φρέσκο, το νεαρό, το ζωντανό με τις χιλιάδες νήματα και δεσμούς του παλιού, του σάπιου, του νεκρωμένου.
Σε κάθε εκατό δικά μας λάθη, για τα οποία ωρύεται σε όλο τον κόσμο η αστική τάξη και οι λακέδες της (μαζί και οι δικοί μας μενσεβίκοι και δεξιοί εσέροι), αναλογούν 10.000 μεγαλειώδεις και ηρωικές πράξεις που τις κάνει ακόμη πιο μεγαλειώδεις και ηρωικές το ότι είναι απλές, αφανείς, κρυμμένες στην καθημερινή ζωή της εργατικής συνοικίας ή του απόμερου χωριού. Το ότι γίνονται από ανθρώπους που δεν έχουν συνηθίσει (και δεν έχουν τη δυνατότητα) να διαλαλούν σε όλο τον κόσμο την κάθε τους επιτυχία.
Μα κι αν ακόμη τα πράγματα ήταν αντίστροφα -αν και ξέρω πως μια τέτοια υπόθεση δεν είναι σωστή- κι αν ακόμη στις 100 σωστές πράξεις μας αναλογούσαν 10.000 λάθη, και πάλι η επανάστασή μας θα ήταν και θα είναι απέναντι στην παγκόσμια ιστορία μεγαλειώδης και ακατανίκητη, γιατί για πρώτη φορά όχι μια μειοψηφία, όχι μόνο οι πλούσιοι, όχι μόνο οι μορφωμένοι, αλλά η αληθινή μάζα, η τεράστια πλειοψηφία των εργαζομένων χτίζουν μόνοι τους μια νέα ζωή, λύνουν με τη δική τους πείρα τα δυσκολότατα προβλήματα της σοσιαλιστικής οργάνωσης.
Κάθε λάθος σ’ αυτή τη δουλειά, σ’ αυτή την ευσυνειδητότατη και ειλικρινέστατη δουλειά των δεκάδων χιλιάδων εκατομμυρίων απλών εργατών και αγροτών για την ανάπλαση της ζωής του – κάθε τέτοιο λάθος αξίζει χίλιες και ένα εκατομμύριο «αλάθητες» επιτυχίες της εκμεταλλεύτριας μειοψηφίας, επιτυχίες στην εξαπάτηση και τον εμπαιγμό των εργαζομένων. Γιατί μόνο μέσα από τέτοια λάθη οι εργάτες και οι αγρότες θα μάθουν να χτίζουν τη νέα ζωή, θα μάθουν να τα βγάζουν πέρα χωρίς τους καπιταλιστές, μόνο έτσι θα ανοίξουν το δρόμο τους -μέσα από χιλιάδες εμπόδια- προς το νικηφόρο σοσιαλισμό.
Κάνουν λάθη, αναπτύσσοντας δημιουργικά την επαναστατική τους δουλειά οι αγρότες μας που με ένα χτύπημα, μέσα σε μία νύχτα της 25 προς τις 26 Οκτώβρη (με το παλιό ημερολόγιο) 1917 κατάργησαν κάθε ατομική ιδιοκτησία πάνω στη γη και τώρα, μήνα με το μήνα, υπερνικώντας τεράστιες δυσκολίες, διορθώνοντας οι ίδιοι τον εαυτό τους, λύνουν πρακτικά το δυσκολότατο πρόβλημα της οργάνωσης των νέων συνθηκών της οικονομικής ζωής, της πάλης ενάντια στους κουλάκους, της εξασφάλισης γης στους εργαζόμενους (και όχι στους πλούσιους), του περάσματος στην κομμουνιστική μεγάλη γεωργία.
Κάνουν λάθη, αναπτύσσοντας δημιουργικά την επαναστατική τους δουλειά οι εργάτες μας, που έχουν εθνικοποιήσει τώρα, μέσα σε μερικούς μήνες, σχεδόν όλα τα μεγάλα εργοστάσια και μαθαίνουν με τη δύσκολη, καθημερινή δουλειά τους την καινούργια τέχνη της διεύθυνσης ολόκληρων βιομηχανικών κλάδων, οργανώνουν τις εθνικοποιημένες επιχειρήσεις, κατανικώντας τη γιγάντια αντίσταση της ρουτίνας, του μικροαστισμού, του εγωισμού, βάζουν λιθάρι το λιθάρι τα θεμέλια της νέας κοινωνικής σχέσης, της νέας πειθαρχίας στη δουλειά, της νέας εξουσίας των συνδικάτων των εργατών πάνω στα μέλη τους.
Κάνουν λάθη, αναπτύσσοντας δημιουργικά την επαναστατική τους δουλειά τα Σοβιέτ μας που από το 1905 ακόμη είχαν δημιουργηθεί χάρη στην ισχυρή έξαρση των μαζών.Τα Σοβιέτ των εργατών και των αγροτών είναι ο νέος τύπος κράτους, νέος, ανώτερος τύπος δημοκρατίας, είναι η μορφή της δικτατορίας του προλεταριάτου, μέθοδος διακυβέρνησης του κράτους χωρίς την αστική τάξη και ενάντια στην αστική τάξη. Για πρώτη φορά η δημοκρατία εδώ εξυπηρετεί τις μάζες, τους εργαζόμενους, παύοντας να είναι δημοκρατία για τους πλούσιους, όπως εξακολουθεί να είναι η δημοκρατία σε όλες, ακόμη και στις πιο δημοκρατικές αστικές Δημοκρατίες. Για πρώτη φορά οι λαϊκές μάζες εκπληρώνουν σε κλίμακα που μετέχουν εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι το καθήκον της πραγματοποίησης της δικτατορίας των προλετάριων και μισοπρολετάριων –καθήκον, που χωρίς την εκπλήρωσή του ούτε λόγος μπορεί να γίνει για σοσιαλισμό.
Οι σχολαστικοί ή οι άνθρωποι που τα κεφάλια τους είναι αθεράπευτα παραγεμισμένα με αστικοδημοκρατικές ή κοινοβουλευτικές προκαταλήψεις, ας κουνούν με αμηχανία το κεφάλι για τα Σοβιέτ των βουλευτών μας, αναφερόμενοι λ.χ. στο γεγονός ότι δεν γίνονται άμεσες εκλογές. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ξέχασαν τίποτε και δεν διδάχθηκαν τίποτε στο διάστημα των μεγάλων ανατροπών του 1914-1918. Ο συνδυασμός της δικτατορίας του προλεταριάτου με τη νέα δημοκρατία για τους εργαζόμενους -το. υ εμφυλίου πολέμου με την πιο πλατιά προσέλκυση των μαζών στην πολιτική- ένας συνδυασμός δεν πετυχαίνεται μεμιάς και δεν τοποθετείται μέσα στα ξεπερασμένα σχήματα του ρουτινιασμένου κοινοβουλευτικού δημοκρατισμού. Ένας νέος κόσμος, ο κόσμος του σοσιαλισμού – να τι διαγράφεται μπροστά μας όταν λέμε Σοβιετική Δημοκρατία. Και δεν είναι εκπληκτικό που ο κόσμος αυτός δεν γεννιέται έτοιμος, δεν βγαίνει μονομιάς, όπως η Αθηνά από το κεφάλι του Δία.
Όταν τα παλιά αστικοδημοκρατικά Συντάγματα διατυμπάνιζαν π.χ. την τυπική ισότητα και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι – το δικό μας, το Σοβιετικό Σύνταγμα, το προλεταριακό και αγροτικό απορρίπτει την υποκρισία της τυπικής ισότητας. Όταν οι αστοί ρεμπουμπλικάνοι γκρέμιζαν τους θρόνους, τότε δεν νοιάζονταν για την τυπική ισότητα ανάμεσα στους μοναρχικούς και του ρεπουμπλικάνους. Όταν πρόκειται για το γκρέμισμα της αστικής τάξης, μόνο προδότες ή ηλίθιοι μπορούν να ζητούν την επίσημη ισότητα δικαιωμάτων για την αστική τάξη. Η «ελευθερία του συνέρχεσθαι» δεν αξίζει πεντάρα για τους εργάτες και τους αγρότες, εφόσον όλα τα καλύτερα κτίρια τα έχει αρπάξει η αστική τάξη. Τα Σοβιέτ μας πήραν από τους πλούσιους όλα τα καλά κτίρια και στις πόλεις και στα χωριά και τα παρέδωσαν όλα αυτά τα κτίρια στους εργάτες και τους αγρότες για να τα χρησιμοποιήσουν για τις δικές τους ενώσεις και συγκεντρώσεις. Αυτή είναι η δική μας ελευθερία του συνέρχεσθαι – για τους εργαζόμενους! Αυτό είναι το νόημα και το περιεχόμενο του Σοβιετικού μας, του σοσιαλιστικού μας Συντάγματος!
Και να γιατί είμαστε όλοι μας τόσο βαθιά πεπεισμένοι πως όποια δεινά και αν περάσει ακόμη η Δημοκρατία των Σοβιέτ μας, αυτή είναι ακατανίκητη.
Είναι ακατανίκητη γιατί κάθε χτύπημα του λυσσαλέου ιμπεριαλισμού, κάθε ήττα που μας προξενεί η διεθνής αστική τάξη, ξεσηκώνει στον αγώνα όλο και καινούργια στρώματα εργατών και αγροτών, τα διδάσκει με το τίμημα τεράστιων θυσιών, τα ατσαλώνει, γεννά νέο μαζικό ηρωισμό.
Ξέρουμε ότι η βοήθειά σας, σύντροφοι αμερικανοί-εργάτες, θα έλθει ίσως όχι και τόσο γρήγορα, γιατί η ανάπτυξη της επανάστασης στις διάφορες χώρες συντελείται με διαφορετικές μορφές, με διαφορετικούς ρυθμούς (και δεν μπορεί να συντελείται αλλιώς). Ξέρουμε ότι η ευρωπαϊκή προλεταριακή επανάσταση μπορεί και να μην ανάψει ακόμη στις ερχόμενες εβδομάδες, όσο γρήγορα κι αν ωριμάζει τον τελευταίο καιρό. Υπολογίζουμε στο αναπόφευκτο της παγκόσμιας επανάστασης, αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου ότι σαν ηλίθιοι υπολογίζουμε στο αναπόφευκτο της επανάστασης μέσα σε μια καθορισμένη σύντομη προθεσμία. Έχουμε δει στη χώρα μας δύο μεγάλες επαναστάσεις, του 1905 και του 1917 και ξέρουμε ότι οι επαναστάσεις δεν γίνονται ούτε κατά παραγγελία, ούτε με συμφωνία. Ξέρουμε ότι οι περιστάσεις προώθησαν στην πρώτη γραμμή το δικό μας τμήμα, το ρωσικό τμήμα του σοσιαλιστικού προλεταριάτου, όχι χάρη στα προσόντα μας, αλλά χάρη στην ιδιαίτερη καθυστέρηση της Ρωσίας και ότι πριν εκραγεί η παγκόσμια επανάσταση, ενδέχεται μερικές επαναστάσεις να υποστούν μια σειρά ήττες.
Παρ’ όλα αυτά, ξέρουμε πολύ καλά πως είμαστε ακατανίκητοι, γιατί η ανθρωπότητα δεν θα τα διπλώσει μπροστά στο ιμπεριαλιστικό μακελειό, αλλά θα το κατανικήσει. Και η πρώτη χώρα που έσπασετις αλυσίδες του ιμπεριαλιστικού πολέμου, ήταν η δική μας χώρα. Δώσαμε τις πιο βαριές θυσίες στην πάλη για το σπάσιμο αυτών των αλυσίδων, μα τις σπάσαμε. Είμαστεέξω από τα δεσμά της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης, ξεδιπλώσαμε μπροστά σε όλο τον κόσμο τη σημαία της πάλης για την ολοκληρωτική ανατροπή του ιμπεριαλισμού.
Ώσπου να έλθουν σε βοήθειά μας άλλα τμήματα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης, βρισκόμαστε σαν σε πολιορκημένο φρούριο. Τα τμήματα αυτά όμως υπάρχουν, είναι πιο πολυάριθμα από τα δικά μας, ωριμάζουν, αναπτύσσονται, δυναμώνουν όσο συνεχίζονται οι θηριωδίες του ιμπεριαλισμού. Οι εργάτες ξεκόβουν από τους σοσιαλπροδότες τους, τύπου Γκόμπερς, Χέντερσον, Ρενοντέλ, Σάιντεμαν, Ρέννερ. Οι εργάτες βαδίζουν αργά, μα σταθερά προς την κομμουνιστική, την μπολσεβίκικη τακτική, προς την προλεταριακή επανάσταση, που μόνο αυτή είναι σε θέση να σώσει τον πολιτισμό και την ανθρωπότητα από το χαμό.
Με ένα λόγο, είμαστε ακατανίκητοι, γιατί είναι ακατανίκητη η παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση.
20 του Αυγούστου 1918
Ν. Λένιν
«Πράβντα», αρ. φύλ. 178
22 Αυγούστου 1918
Δημοσιεύεται σύμφωνα με το κείμενο της εφημερίδας «Πράβδα», που παραβλήθηκε με το χειρόγραφο.
[Αναδημοσιεύεται από τα Β.Ι. Λένιν, Άπαντα, τομ. 37, εκδ. Σύγχρονη Εποχή, πέμπτη έκδοση]
