Το κράτος δολοφονεί στα σωφρονιστικά του κλουβιά
της Βίκυς Κανατά
Από τον Αύγουστο του 2022, στο κολαστήριο που αποκαλούν «φυλακές Κασσαβέτειας», το ελληνικό κράτος εφαρμόζει μια ακόμα πιο κυνική εκδοχή της τιμωρητικής του μηχανής. Ανήλικοι και νεαροί ενήλικες μέχρι 22 ετών στοιβάζονται μαζί, υπό τον τίτλο της «σωφρονιστικής διαχείρισης», σε ένα περιβάλλον όπου η καθημερινότητα είναι χτισμένη πάνω στον φόβο, τη βία και την υποτίμηση κάθε ανθρώπινης υπόστασης.
Το ίδιο το σωματείο των σωφρονιστικών υπαλλήλων —όχι κάποια ριζοσπαστική φωνή— παραδέχεται με επιστολή του προς τους αρμόδιους βουλευτές της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής για τα Σοφρωνιστικα Συστήματα ότι η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη: καθημερινές συμπλοκές, μαχαιρώματα, βιασμοί. Και όλα αυτά, όχι ως παρεκτροπές, αλλά ως δομικά χαρακτηριστικά ενός εγκληματικού σχεδιασμού. Η συμβίωση ανηλίκων με μεγαλύτερους κρατούμενους έχει μετατρέψει τις φυλακές σε ένα διαρκές ναρκοπέδιο, όπου ο πιο ευάλωτος γίνεται το εύκολο θήραμα. Και το κράτος, μακριά από κάθε έννοια «προστασίας της νεότητας» που επικαλείται όταν θέλει να απαγορεύσει συναυλίες και καταλήψεις, εδώ κλείνει τα μάτια. Γιατί η καταστολή των απόκληρων είναι πάντα πιο σημαντική από την ίδια τους τη ζωή.
Η λύση που προτείνουν οι υπεύθυνοι; Μείωση του χρόνου προαυλισμού, διαχωρισμοί χωρίς μέριμνα, ψευτομπαλώματα σε ένα σαπισμένο σύστημα. Κι έτσι, η μόνη διέξοδος για εκατοντάδες νέους ανθρώπους είναι ένα κελί λίγο μικρότερο από τον τάφο τους. Η στέρηση του προαυλισμού —βασικού δικαιώματος— επιβάλλεται στο όνομα της «τάξης». Μα τι είναι η τάξη, αν όχι το καμουφλάζ της βαρβαρότητας;
Αυτό που συμβαίνει στην Κασσαβέτεια δεν είναι εξαίρεση. Είναι το ίδιο το πρόσωπο της φυλακής, όπως την ονειρεύονται τα αφεντικά αυτού του κόσμου. Ένα μέρος που δεν «σωφρονίζει», αλλά εξοντώνει. Που δεν προσφέρει «επανένταξη», αλλά επιβάλλει παραδειγματική τιμωρία σε όσους τολμούν να μην χωρέσουν στον πειθαρχημένο κορσέ του συστήματος. Ειδικά όταν πρόκειται για τους νεότερους — αυτούς που ακόμα δεν έχουν μάθει να σκύβουν το κεφάλι. Αυτούς που περισσεύουν.
Η φυλακή δεν είναι λάθος του συστήματος. Είναι το εργαλείο του. Είναι η προέκταση της ταξικής εκμετάλλευσης, της πατριαρχίας, του ρατσισμού, της ποινικοποίησης της φτώχειας. Εκεί καταλήγουν όσοι δεν μπορούν να πληρώσουν εγγυήσεις, όσοι δεν έχουν φράγκα για δικηγόρους, όσοι μεγάλωσαν στα λάθος σπίτια, στις λάθος γειτονιές, με τις λάθος προφορές. Όχι οι βιαστές με γραβάτες. Όχι οι ληστές με τα κοστούμια. Αυτοί είναι στις Βουλές και στα Δ.Σ. των τραπεζών.
Και μην τολμήσει κανείς να μιλήσει για «ανθρώπινα λάθη». Εδώ έχουμε να κάνουμε με συνειδητή πολιτική. Με κρατικές αποφάσεις που στοιβάζουν ανήλικους σαν σκουπίδια, που επιβάλλουν βίαιες μεταγωγές, που νομοθετούν την εγκατάλειψη και τη βαρβαρότητα. Ό,τι δεν ελέγχεται, φυλακίζεται. Ό,τι δεν συμμορφώνεται, εξοντώνεται. Αυτή είναι η ουσία του σωφρονιστικού συστήματος: ένας μηχανισμός παραγωγής σιωπής.
Όμως η σιωπή σπάει. Από τις εξεγέρσεις στα προαύλια των φυλακών, μέχρι τις φωνές που επιμένουν να μιλούν έξω από τα τείχη. Από τις δομές αλληλεγγύης, μέχρι τα μαχητικά καλέσματα για την κατάργηση κάθε μορφής εγκλεισμού. Γιατί καμία φυλακή δεν είναι «ανθρώπινη». Γιατί κανένα παιδί δεν ανήκει στα κελιά. Γιατί δεν υπάρχει ειρήνη όσο υπάρχουν κάγκελα.
Η λύση δεν είναι «μεταρρυθμίσεις». Είναι το γκρέμισμα των φυλακών. Είναι η ανατροπή ενός κόσμου που τιμωρεί τη ζωή και προστατεύει το κεφάλαιο. Ένας κόσμος που φυλακίζει τους πιο νέους, μήπως και γλιτώσει από την οργή τους.
Για κάθε κρατούμενο παιδί, για κάθε ζωή που λιγοστεύει στα κελιά της δημοκρατίας σας!
