Παγκόσμια οικονομία

Η λογική πίσω από τον παραλογισμό

του Γιάννη Αγγέλη

Η τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου έγινε το σκηνικό του τέλειου παραλογισμού στη «λειτουργία» του συστήματος. Κλείνοντας το Β’ τρίμηνο του 2020 δημοσιοποιήθηκαν οι αριθμοί με τους οποίους εκφράσθηκε η καταστροφική πορεία του ΑΕΠ σε όλες τις μεγάλες οικονομίες.

Στην Ευρωζώνη, όπως και στις ΗΠΑ, η καταστροφή του ΑΕΠ ήταν πρωτοφανής στην ιστορία του συστήματος. Στις ΗΠΑ η πτώση ξεπέρασε το 32% (!) ενώ στην Ευρωζώνη το 12%. Και στις δύο περιπτώσεις η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας σε τέτοια ποσοστά δεν έχει ιστορικό προηγούμενο από τότε που κρατιούνται επίσημα στατιστικά στοιχεία. Η εικόνα αυτή όσον αφορά τις ΗΠΑ συνοδεύτηκε αμέσως και από την υποβάθμιση της αξιοπιστίας από τους Οίκους αξιολόγησης, καθώς ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη.

Ετησία πορεία του Βιομηχανικού Μέσου του Dow Jones (Πηγή: tradingeconomics.com )

Στην Ευρωζώνη, η Γερμανική οικονομία παρά τις πρωτοφανείς παρεμβάσεις οικονομικής στήριξης της Κυβέρνησης και Bundesbank/ECB, η πτώση ξεπέρασε το 10% επίσης για πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισμού. Για την Ελλάδα τα στοιχεία «ποικίλουν» καθώς άλλα δίνει η Κυβέρνηση, άλλα η Τράπεζα Ελλάδος (ΤτΕ), άλλα η Κομισιόν, αλλά όλα τείνουν να αγγίξουν και να ξεπεράσουν το 10%, σε μια οικονομία η οποία έχει ήδη χάσει το 25% του ΑΕΠ στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας των τριών μνημονίων.

Παρ’ όλα αυτά, και ενάντια σε κάθε λογική πρόβλεψη, το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, αντί να βυθιστεί στα τάρταρα από την εφιαλτικά άσχημη πορεία της οικονομίας, χτύπησε νέα υψηλά ρεκόρ ανόδου!

Παράδοξο; Προφανώς παράδοξο, αλλά έχει πίσω του μία «λογική» η οποία χαρακτηρίζει την «λειτουργία» του συστήματος ιδιαίτερα τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά κυρίως μετά το Α’ τρίμηνο του 2020.

Την Τετάρτη 29/7, μία ημέρα πριν την εφιαλτική ανακοίνωση για το ΑΕΠ, η Κεντρική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (FED), είχε επιβεβαιώσει ότι θα «ρίχνει» στις αγορές 125 δις δολάρια κάθε μήνα μέχρι το τέλος του 2021 ή και αργότερα αν χρειασθεί. Ήτοι άλλα 2,1 τρις δολ. πέραν των 6 τρις που έχει ήδη ξοδέψει μέχρι σήμερα το τελευταίο δεκάμηνο αγοράζοντας ό,τι είδους χρέος βρίσκει… μπροστά της, από κρατικά ομόλογα και έντοκα μέχρι τιτλοποιημένο χρέος ιδιωτικών επιχειρήσεων και τραπεζών.

Με άλλα λόγια η βυθισμένη σε πρωτοφανή επίπεδα ύφεσης οικονομία στις ΗΠΑ, «λειτουργεί» όσο λειτουργεί, με πάνω από 15 εκατομμύρια ανέργους και άλλους τόσους που λογαριάζονται σαν απασχολούμενοι, χωρίς να μπορούν να γυρίσουν στις δουλειές τους λόγω Covid 19, μόνο χάρη στην διογκούμενη φούσκα χρέους που τροφοδοτείται από την Fed. Από την Fed και την κυβέρνηση, η οποία λόγω επερχόμενων(;) εκλογών ετοιμάζεται να χρηματοδοτήσει με επιδόματα επιχειρήσεις και εργαζόμενους με «επιταγές» συνολικού ύψους 2 τρις δολ.

Το παγκόσμιο χρέος έφτασε στα 258 τρις $ τον Ά τετράμηνο του 2020 (Πηγή: IIF, BIS, IMF, National Sources)

Στην Ευρωζώνη η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική, παρά το γεγονός ότι η υποτροπή της πανδημίας δεν έχει ακόμα πάρει τις διαστάσεις που έχει στις ΗΠΑ. Η ΕΚΤ εξακολουθεί με τεράστια ποσά «δανείων» με αρνητικά επιτόκια (δηλαδή πληρώνει τόκο στις τράπεζες που δανείζονται αντί για το αντίστροφο!), να κρατάει σε «λειτουργία» το τραπεζικό σύστημα, όπως και μία σειρά από χώρες που διαφορετικά -αν δηλαδή η ΕΚΤ δεν αγόραζε σαν τρελή το χρέος τους- θα είχαν χρεοκοπήσει, π.χ. Ιταλία, Ισπανία, κ.α.

Η τιμή του χρυσού στην τελευταία 30ετία (Πηγή: goldprice.org)

Βέβαια κανείς δεν ξεχνά ότι αυτό το τεράστιο «χρέος» με το οποίο οι Κεντρικές Τράπεζες φορτώνουν τις οικονομίες για να τις κρατήσουν «εν ζωή», έστω και έτσι, «μετριέται» σε νόμισμα. Με αποτέλεσμα τα βασικά νομίσματα των υπερχρεωμένων ΗΠΑ, της Ευρωζώνης, κ.λπ. να διολισθαίνουν έναντι της «πραγματικής αξίας» που διατηρεί ο χρυσός με ρυθμούς πρωτοφανείς… Αν κανείς θέλει να έχει μία ιδέα για την πραγματική απαξίωση των νομισμάτων δεν έχει παρά να δει την ισοτιμία τους με τον χρυσό. Η ουγγιά χρυσού στα τέλη του 2019, δηλαδή έξι μήνες πριν, κινούνταν σε ένα φάσμα τιμών γύρω από τα 1.500 δολάρια. Σήμερα κινείται με ταχύτητα κοντά στα 2.000 με προοπτική σύμφωνα με την Goldman Sachs να «χτυπήσει» σύντομα τα 3.500 δολάρια! Η «μετάφραση» αυτής της πρόβλεψης σε απλά ελληνικά είναι ότι πάμε με πρωτοφανή ταχύτητα σε μια συναλλαγματική κρίση με πυροκροτητή την ύφεση και το χρέος. Αυτά σε επίπεδο αριθμών βέβαια γιατί στις κοινωνίες των «ανεπτυγμένων» χωρών η κοινωνική κρίση και οι εξεγέρσεις ενάντια στις κυβερνήσεις ξεφυτρώνουν πλέον σαν τα μανιτάρια… Και όσο κι αν οι Κεντρικές Τράπεζες «ψεκάζουν» με δολάρια και ευρώ, η «πυρκαγιά» δεν σβήνει, εξαπλώνεται και δεν συγκρατείται.