Γυναίκες – Ζωή – Ελευθερία
της Κατερίνας Μάτσα
Δυο μήνες έχουν περάσει από την κρατική δολοφονία της Μαχσά Αμινί και οι μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στο αντιδραστικό, θεοκρατικό καθεστώς της ισλαμικής δημοκρατίας συνεχίζονται και κλιμακώνονται. Δεν υπάρχει πόλη σε όλη τη χώρα που να μην γίνονται διαδηλώσεις
Στις 40 μέρες από τη δολοφονία της 22χρονης Μαχσά από την περιβόητη Αστυνομία Ηθών, η μνήμη της τιμήθηκε με μεγάλη αντικυβερνητική διαδήλωση, σύμφωνα και με την τακτική που καθιέρωσε η Ιρανική Επανάσταση του 1978-79, με κινητοποιήσεις στις κηδείες και τα μνημόσυνα των θυμάτων του τυραννικού καθεστώτος του Σάχη Ρεζά Παχλεβί. Η κατάσταση που διαμορφώνεται, παρά την σύγχυση και τους ιμπεριαλιστές που καραδοκούν, έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την Επανάσταση που ανάτρεψε τελικά το καθεστώς του Παχλεβί, το άλλοτε πανίσχυρο προπύργιο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Μέση Ανατολή
Η αστυνομική καταστολή είναι τρομερή. Οι νεκροί ξεπερνούν τους 380, οι τραυματίες είναι χιλιάδες, οι συλληφθέντες που κρατούνται στις φυλακές είναι 1000 -με βάση τα στοιχεία που δίνει το ίδιο το καθεστώς. Παρόλα αυτά, τίποτα δεν μπορεί να ανακόψει το κύμα των διαδηλώσεων. Κορίτσια και αγόρια, γυναίκες που έχουν πετάξει τη μαντήλα, ακόμα και άλλες με τσαντόρ, φτωχοί από εργατικές συνοικίες, φοιτητές και εργάτες διαδηλώνουν όλοι μαζί στους δρόμους της Τεχεράνης και όλων των μεγάλων πόλεων. Μάλιστα, σε μια πράξη ύψιστου συμβολισμού, όταν βλέπουν μουλάδες στο δρόμο απλώνουν το χέρι και τους τραβούν το τουρμπάνι! Το ηθικό των διαδηλωτών παραμένει υψηλό, παρά τις συντονισμένες προσπάθειες των δυνάμεων καταστολής να εξευτελίσουν τους διαδηλωτές, υποχρεώνοντας μέσα από βασανιστήρια κάποιους κρατούμενους να «ομολογήσουν» στην τηλεόραση ότι οι γυναίκες ξεσηκώνονται από σεξουαλική στέρηση!
Λέγεται, μάλιστα, ότι το ίδιο το καθεστώς πυρπόλησε, στις 15 Οκτωβρίου 2022, τη διαβόητη φυλακή του Εβίν, όπου κρατούνται πολιτικοί κρατούμενοι και αντικυβερνητικοί διαδηλωτές!
Είναι πια φανερό ότι αυτή η εξέγερση δεν αφορά απλά τη μαντίλα των γυναικών. Ούτε είναι έργο της CIA, όπως ισχυρίζεται ο αγιατολάχ Χαμενέϊ. Σύμφωνα με πηγές (Βλ. Iran Dossier, La “differentia Specifica” du soulevement iranien-alencontre.org/moyenorient/iran, 15\11\22) υπάρχουν δύο κινήματα με αντίθετες πολιτικές λογικές και διαφορετικές οργανωτικές αρχές, που αγωνίζονται ενάντια στο θεοκρατικό καθεστώς.
Το ένα, με χειραφετητικό χαρακτήρα, κατεβαίνει με το σύνθημα Γυναίκα – Ζωή – Ελευθερία και συσπειρώνει τμήματα της εργατικής τάξης και των φτωχών μικροαστών, μαζί με φεμινίστριες, εθνικές μειονότητες, κυρίως Κούρδους, φοιτητές, ακτιβιστές, συλλογικότητες, οργανώσεις της Αριστεράς, συνδικαλιστές κ.ά., σε ένα δραστήριο άτυπο δίκτυο στο εσωτερικό όλης της χώρας.
Το άλλο, σαφώς αντιδραστικό, κατεβαίνει στις διαδηλώσεις με δύο συνθήματα, που ομοιοκαταληκτούν στα περσικά, Γυναίκα – Ζωή – Ελευθερία και… Άντρας – Πατρίδα – Ευημερία(;!). Μιλά για «εθνική επανάσταση», που θα διασώσει την πολιτιστική κληρονομιά του παραδοσιακού “Ιράν του Ζάγρου”. Συσπειρώνει τμήματα της αστικής και της ανώτερης μικροαστικής τάξης, εθνικιστές, βασιλικούς (στο όνομα του γιου του ανατραπέντος από την Επανάσταση του 1979 Σάχη). Το υποστηρίζουν διάφορα δίκτυα από το εξωτερικό, που χρηματοδοτούνται και συντονίζονται από τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ.
Πάντως, παρά την πόλωση ανάμεσα στα δύο κινήματα, οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις συσπειρώνουν όλες τις εθνότητες, Πέρσες, Κούρδους, Τουρκομάνους, Άραβες, Βελούχους κ.ά. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι και τα δύο κινήματα αναφέρονται, με εντελώς αντίθετο τρόπο, στο ίδιο μεγάλο ιστορικό συμβάν, την αντισαχική αντιιμπεριαλιστική Επανάσταση του 1979. Το μεν πρώτο έχει ως διακηρυγμένο στόχο να ανασυγκροτήσει σε νέα, λαϊκή βάση, την Επανάσταση, το δε δεύτερο να καταστρέψει ό,τι κερδήθηκε από την Επανάσταση. Στο ενδιάμεσο των δύο, βέβαια, βρίσκονται και όλοι εκείνοι που το θεοκρατικό καθεστώς έχει συνθλίψει κάτω από τις μπότες του, δεν αντέχουν άλλο τη μιζέρια και αγωνίζονται για μια ζωή με αξιοπρέπεια.
Οι σημερινοί αγώνες στην ουσία τους αποτελούν τη συνέχεια πολλών αγώνων που προηγήθηκαν. Ιδιαίτερα, μετά το 2010 έγιναν πολλές κινητοποιήσεις (2017 – 2018, 2019, 2021), ενάντια στις αυξήσεις στα καύσιμα, στα βασικά είδη διατροφής, στο νερό κ.ά. Υπάρχουν εργατικές απεργίες, που συνεχίζονται επί χρόνια, ενάντια στην ελαστικοποίηση της εργασίας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Όμως αυτό που χαρακτηρίζει τη σημερινή εξέγερση είναι ότι έχει πλέον καταρριφθεί το τείχος του φόβου, ότι στην ηγεσία βρίσκονται γυναίκες και ότι συμμετέχουν μαζικά οι εργάτες και προπαντός η νέα γενιά, η περίφημη γενιά Ζ (αυτοί που γεννήθηκαν στις αρχές του 21ου αιώνα). Αυτή η γενιά, που όλοι τη θεωρούσαν «χαμένη», που είχε σαν μότο «δεν θέλουμε τίποτα», έχει πλέον περάσει στο «τα θέλουμε όλα» και αγωνίζεται ενάντια στην καταστολή, για ελευθερία και δικαιοσύνη.
Είναι τόσο μαζικές οι αντιστάσεις που το κυβερνητικό οικοδόμημα αρχίζει να παρουσιάζει ρωγμές. Χαρακτηριστικά, ο συντηρητικός πολιτικός πρώην πρόεδρος της Βουλής Αλί Παριζιανί ζήτησε επανεξέταση των νόμων για την υποχρεωτικότητα της μαντήλας, ο αντιπρόεδρος της επιτροπής πολιτισμού Μονταζερί κάλεσε το καθεστώς να δείξει κατανόηση και ανεκτικότητα απέναντι στους διαδηλωτές.
Η λαϊκή εξέγερση στο Ιράν είναι μια αυθόρμητη εξέγερση, που γίνεται κάθε μέρα και πιο μαζική και οφείλουμε να την υποστηρίξουμε. Έχει ταξικό χαρακτήρα, συσπειρώνει τα πιο φτωχά και καταπιεσμένα στρώματα της κοινωνίας, που δεν αντέχουν πια το παλιό καθεστώς. Συνάμα πρέπει να αντιταχθούμε ενεργά σε οποιαδήποτε ιμπεριαλιστική στρατιωτική επέμβαση ή σε κυρώσεις από ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, ΕΕ και προπαντός τις ΗΠΑ και το Ισραήλ του νεοεκλεγμένου Νετανιάχου και της σιωνιστικής ακροδεξιάς.
Από αυτήν την άποψη, το κάλεσμα του Τουντέχ, του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ιράν, για “Ενιαίο Μέτωπο” με όσους είναι αντίθετοι στο ισλαμικό καθεστώς εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους, αφού στους αντίπαλους του καθεστώτος περιλαμβάνονται οι φιλοδυτικοί αστοί φιλελεύθεροι, οι μοναρχικοί, οι οργανωμένες φιλοϊμπεριαλιστικές ομάδες και άλλα αντιδραστικά στοιχεία. Το σταλινικό Τουντέχ είχε την ίδια γραμμή και το 1979, όταν, εφαρμόζοντας τη γραμμή της Μόσχας, καλούσε σε Ενιαίο Μέτωπο των πάντων ενάντια στη δικτατορία του Σάχη και υποστήριξε άκριτα το καθεστώς των μουλάδων, που, στη συνέχεια, εξόντωσε τους αριστερούς αγωνιστές, μαζί και ηγέτες και μέλη του Τουντέχ. Μια επανάληψη της ίδιας πολιτικής δεν θα είναι φάρσα αλλά θα φέρει νέα τραγωδία, όπως γράφει η μαρξίστρια Yassmine Mather που είχε πάρει μέρος στην Ιρανική Επανάσταση (Workers Weekly, 3/11/22).
Η Ιρανική επανάσταση πρέπει να προχωρήσει πέρα από τα όρια που την εγκλώβισαν στην θεοκρατία μετά την ανατροπή του Σάχη. Να γίνει διαρκής, υπερασπίζοντας συνάμα το αντιιμπεριαλιστικό κεκτημένο του 1979. Να μετεξελιχθεί σε σοσιαλιστική επανάσταση χωρίς να κάνει καμιά παραχώρηση στον ιμπεριαλισμό, στις επεμβάσεις του και στα όργανά του στην περιοχή, μέσα στο ίδιο το Ιράν και σε ένα κόσμο σε κρίση που βρίσκεται πια κάτω από την άμεση ιμπεριαλιστική απειλή κατολίσθησης σε έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
21 Νοεμβρίου 2022
