του Θόδωρου Κουτσουμπού
Εκατομμύρια αγρότες στην Ινδία βρίσκονται σε κατάσταση εξέγερσης. Στο πλευρό τους τάσσονται εκατομμύρια εργάτες που στις 26 Νοεμβρίου πραγματοποίησαν ίσως τη μεγαλύτερη γενική απεργία στην ιστορία με πάνω από 250 εκατομμύρια απεργούς. Οι αγρότες διαμαρτύρονται ενάντια στους αντι-αγροτικούς νόμους που ψήφισε η δεξιά κυβέρνηση Μόντι τον Σεπτέμβριο εκμεταλλευόμενη τις συνθήκες πανδημίας του Covid-19.
Την Τετάρτη 23/12/2020 περίπου 300.000 αγρότες (κάποιοι μιλούν ακόμη και για 1 εκατομμύριο!) βρίσκονταν στρατοπεδευμένοι έξω από την πρωτεύουσα της χώρας Δελχί. Η απόπειρα της εκστρατείας «DilliChalo» («ας πάμε στο Δελχί») να μπουν με τρακτέρ και με τα πόδια στην πρωτεύουσα για να διαδηλώσουν ενάντια στους αντι-αγροτικούς νόμους έχει ανακοπεί από την αστυνομία που χρησιμοποίησε δακρυγόνα και κανόνια νερού, έσκαψε δρόμους, έστησε οδοφράγματα χρησιμοποιώντας στρώματα και σωρούς άμμου. Η κίνηση των τρένων προς την πρωτεύουσα απαγορεύτηκε. Τρεις τουλάχιστον ήταν οι νεκροί αγρότες στις συγκρούσεις. Οι περισσότεροι από τους αγρότες προέρχονται από τις πολιτείες Punjab, Haryana και Uttar Pradesh και έχουν κατασκηνώσει στα σύνορα της πρωτεύουσας από τις 25 Νοεμβρίου. Είναι μπλοκαρισμένοι από ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας, αλλά συγχρόνως έχουν μπλοκάρει την πρωτεύουσα. Στους αυτοσχέδιους καταυλισμούς άλλοι κοιμούνται στο δρόμο, στο έδαφος ή στα τρακτέρ τους. Επιβιώνουν με σπόρους που έχουν φέρει μαζί τους κι από φαγητά που προσφέρουν διάφορες κοινωνικές ομάδες, ακόμη και χώροι λατρείας.
Ταυτόχρονα, χιλιάδες άλλοι αγρότες κατευθύνονται προς το Δελχί προκειμένου να ενισχύσουν τους συναδέλφους τους. Οι αγρότες έχουν απευθύνει έκκληση στους συναδέλφους τους στο κρατίδιο Μπιχάρ και σε άλλα κρατίδια να συμμετάσχουν στις διαμαρτυρίες. Εν τω μεταξύ, χιλιάδες αγρότες ξεκίνησαν από τη Μαχαράστρα για να συμμετάσχουν στη διαμαρτυρία στο Δελχί.Οι αγρότες που έρχονταν από το Ουτάρ Πραντές για να ενωθούν με αυτούς έξω από το Δελχί εμποδίστηκαν από την αστυνομία στα διόδια Moradabad.
Οι αγρότες παλεύουν για την κατάργηση τριών αντι-αγροτικών νόμων που ψήφισε η κεντρική κυβέρνηση και τους οποίους οι αγροτικές ενώσεις χαρακτηρίζουν «νόμους κατά των αγροτών» που αφήνουν τους αγρότες «στο έλεος των εταιριών». Αντίθετα, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι με τους νέους νόμους ολοκληρώνει την απαραίτητη «γεωργική μεταρρύθμιση» που θα επιτρέψει στους αγρότες «να ενισχύσουν την παραγωγή μέσω ιδιωτικών επενδύσεων».
Η δεξιά κυβέρνηση Μόντι (ένας συνασπισμός δεξιών, συντηρητικών, νεοφιλελεύθερων και εθνικιστών) επιχειρεί να παρουσιάσει τους νόμους στο όνομα της…ελευθερίας. Διά νόμου, απαγορεύεται στις τοπικές κυβερνήσεις να αγοράζουν την παραγωγή των αγροτών εξασφαλίζοντάς τους μία βασική τιμή, όπως ίσχυε μέχρι τώρα – ως αποτέλεσμα της «πράσινης επανάστασης» της Ίντιρα Γκάντι πριν από μισό αιώνα. Για δεκαετίες, η ινδική κυβέρνηση προσέφερε εγγυημένες τιμές στους αγρότες για ορισμένες καλλιέργειες, δημιουργώντας έναν σταθερό οδηγό για τη λήψη αποφάσεων και επενδύσεων για τον επόμενο κύκλο καλλιέργειας.
Σύμφωνα με τους προηγούμενους νόμους, οι αγρότες έπρεπε να πουλήσουν τα αγαθά τους σε δημοπρασία στην Επιτροπή Αγοράς Γεωργικών Προϊόντων του κρατιδίου τους. Οριζόταν μια ελάχιστη τιμή σε συμφωνία με την κυβέρνηση για τα προϊόντα και στη δημοπρασία κανονιζόταν ποιος θα μπορούσε να αγοράσει, με υποχρέωση να διατηρεί ανώτατα όρια τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης.
Ο πρωθυπουργός της κεντρικής κυβέρνησης Narendra Modi λέει ότι οι νέοι νόμοι δίνουν στους αγρότες την ευκαιρία να αποφασίσουν τις δικές τους τιμές και να πουλήσουν απευθείας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως αλυσίδες παντοπωλείων, παρακάμπτοντας τους ενδιάμεσους, που όμως είναι η επιτροπή αγοράς γεωργικών προϊόντων της πολιτείας. Οι αγρότες, αντίθετα, υποστηρίζουν ότι οι νέοι νόμοι του Modi βοηθούν τις μεγάλες εταιρείες να μειώσουν τις τιμές. Ενώ οι αγρότες θα μπορούν να πουλήσουν προϊόντα σε υψηλότερες τιμές, αν υπάρχει ζήτηση, στις περιπτώσεις χαμηλής ζήτησης θα καταστραφούν…
Δηλαδή, οι αγρότες θα έχουν την «ελευθερία» να πωλούν τα προϊόντα τους σε καπιταλιστικές εταιρίες. Ιδιώτες καπιταλιστές θα έχουν το δικαίωμα να έρχονται σε συμφωνίες προαγοράς αγροτικών προϊόντων σε «ελεύθερες διαπραγματεύσεις» με τους παραγωγούς, ενώ επιτρέπεται το ηλεκτρονικό εμπόριο των αγροτικών προϊόντων – διαδικασία στην οποία δεν μπορεί να συμμετάσχει κανείς πραγματικός αγρότης. Στο όνομα της ελευθερίας, θεσμοθετείται η βαρύτερη εκμετάλλευση των αγροτών κι ανοίγει ο δρόμος να απωλέσουν τη γη τους – άλλη μία περίπτωση εφαρμογής του νεοφιλελευθερισμού στην πράξη.
Οι αντι-αγροτικοί νόμοι δεν είναι προϊόν μόνο της βουλιμίας της ινδικής μπουρζουαζίας να εκμεταλλευτεί στο έπακρον την γη και την εργασία των αγροτών. Πίσω από την ινδική δεξιά νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση βρίσκονται οι ΗΠΑ, άλλες μεγάλες καπιταλιστικές οικονομίες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) που απαιτούν να διαλυθεί του καθεστώς επιδοτήσεων και το σύστημα δημόσιων προμηθειών και διανομής των αγροτικών προϊόντων.
Στην Ινδία, δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στη Γη με 1,38 δισεκατομμύρια κατοίκους, πάνω από τον μισό της πληθυσμό είναι αγρότες, σύμφωνα με την -τελευταία- απογραφή του 2011.Στα χρόνια 2018-2019, ο μέσος Ινδός αγρότης κέρδιζε 10.329 ρουπίες (περίπου 140 δολάρια) το μήνα, σύμφωνα με στοιχεία των HindustanTimes. 263 εκατομμύρια από τους αγρότες βασίζονται αποκλειστικά στη γεωργία για να εξασφαλίζουν τα βασικά είδη διατροφής και τη στέγαση.
Η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, καταναλωτής και εξαγωγέας μπαχαρικών στον κόσμο – παράγει περίπου το 68% των παγκόσμιων μπαχαρικών, σύμφωνα με την Spices Board India. Το 2019, οι 10 πρώτοι αγοραστές ινδικών μπαχαρικών ήταν οι ΗΠΑ, η Κίνα, το Βιετνάμ, το Χονγκ Κονγκ, το Μπαγκλαντές, η Ταϊλάνδη, το Ηνωμένο Βασίλειο, τα ΗΑΕ, η Μαλαισία και η Σρι Λάνκα. Είδη όπως πιπέρι, κάρδαμο, τσίλι, τζίντζερ, κουρκουμάς, κόλιανδρο, κύμινο, σκόρδο, κάρρυ και μάραθο είναι μεταξύ των εξαγωγών.
Η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού Basmati και ο μεγαλύτερος παραγωγός γάλακτος στον κόσμο στην παγκόσμια αγορά, σύμφωνα με την Αρχή Ανάπτυξης Εξαγωγών Τροφίμων και Μεταποιημένων Προϊόντων της Ινδίας. Η κύρια παραγωγή της χώρας πραγματοποιείται σε πολιτείες όπως το Punjab, Haryana και το Δελχί – όπου βρίσκονται οι διαμαρτυρόμενοι αγρότες. Η χώρα είναι επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός ρυζιού στον κόσμο, σιτάρι και άλλα δημητριακά, και κατέχει τη δεύτερη θέση στην παραγωγή φρούτων και λαχανικών στον κόσμο. Στην Ινδία επίσης φύονται χιλιάδες φυτά, από τα οποία τα 7.500 χρησιμοποιούνται για ιατρικές χρήσεις, σύμφωνα με στοιχεία της Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine. Τα ίδια δεδομένα αναφέρουν ότι περίπου το 25% των φαρμάκων προέρχονται από φυτά. Ακόμη η Ινδία έχει αναδειχθεί ως ο κορυφαίος παραγωγός βαμβακιού στον κόσμο, ξεπερνώντας την Κίνα.
Αλληλεγγύη
Στο πλευρό των μαχόμενων αγροτών της Ινδίας έχουν ταχθεί η εργατική τάξη, που όπως ειπώθηκε πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη απεργία στην ιστορία. Ενώσεις οδηγών φορτηγών, επίσης, τάσσονται στο πλευρό των αγροτών και απειλούν να πάψουν να μεταφέρουν εφόδια στο Δελχί και στις πόλεις. Στο πλευρό τους είναι επίσης καλλιτέχνες, ηθοποιοί και αθλητές, κάποιοι απ’ τους δήλωσαν ότι θα επιστρέψουν τα βραβεία που έλαβαν από την κυβέρνηση εάν δεν επιλύσει τα ζητήματα των αγροτών.
Διαδηλώσεις αλληλεγγύης οργανώθηκαν επίσης από αριστερά κόμματα μαζί με άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης στις πολιτείες της Δυτικής Βεγγάλης, Τζαρκάντ, Μαχαράστρα, Τριπούρα, Κεράλα, Ταμίλ Νάντου, Παντζάμπ, Μπιχάρ και άλλες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στη Μαχαράστρα, οι διαδηλώσεις αλληλεγγύης περιελάμβαναν καταλήψεις σε μεγάλες οδικές αρτηρίες και κεντρικές κυβερνητικές υπηρεσίες.
Την αλληλεγγύη τους εξέφρασαν 15 εθνικές και διεθνείς ομάδες της «κοινωνίας των πολιτών» όπως η Ένωση Γυναικών της Δημοκρατίας της Ινδίας (AIDWA), το Επιστημονικό Δίκτυο Όλων των Λαών της Ινδίας (AIPSN), η Ένωση Γυναικών Προοδευτικής Ινδίας (AIPWA), το Δίκτυο Οικονομικής Ευθύνης Ινδίας (FAN India), το Φόρουμ Δικαιοσύνης του Εμπορίου, Janwadi Lekha Sangh, η Λαϊκή Ένωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες (PUCL), το Έθνος για τους Αγρότες και το Δικαίωμα στην Εκστρατεία για τα Τρόφιμα. «Συμπαρατασσόμαστε με τους αγρότες, καθώς δεν είναι μόνο ο αγώνας τους. Αγωνίζονται για όλους μας. Είναι ένας αγώνας για την προστασία των τροφίμων και τη δημοκρατία», είπε η Καβίτα Κρίσναν, η οποία ηγείται του AIPWA.
Μελετητές, ακαδημαϊκοί και συγγραφείς εκφράζουν ανησυχίες και να αμφισβητούν τη «σοφία» πίσω από την ψήφιση αυτών των νομοσχεδίων. «Πιστεύουμε ότι αυτοί οι νόμοι θα οδηγήσουν σε περαιτέρω έλλειψη γης και φτώχεια καθώς οι νόμοι επιτρέπουν την ανεξέλεγκτη λεηλασία από το λόμπι των επιχειρηματιών παραγωγών», δηλώνουν.
Αλλά υπάρχει και ισχυρή αλληλεγγύη από Ινδούς μετανάστες σε όλο τον κόσμο. Μεγάλες συγκεντρώσεις διοργανώθηκαν από την Ινδική διασπορά σε πρεσβείες και προξενεία της Ινδίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία. Η Καλιφόρνια στις ΗΠΑ έγινε μάρτυρας ενός «συλλαλητηρίου αλληλεγγύης στο Kisan (αγρότες)», με ένα καραβάνι διαδηλωτών που ταξίδευσε από το Όκλαντ στο Σαν Φρανσίσκο. Μικρότερες διαδηλώσεις από Αμερικανικές ομάδες Σιχ και άλλες προοδευτικές οργανώσεις της διασποράς πραγματοποιήθηκαν επίσης σε διάφορα μέρη των ΗΠΑ.
Παρομοίως, σε όλο το Λονδίνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, χιλιάδες συγκεντρώθηκαν σε μέρη όπως η πλατεία Τραφάλγκαρ και το κτίριο της Ινδικής Ύπατης Επιτροπής την Κυριακή 6 Δεκεμβρίου. Μεγάλες διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις σημειώθηκαν επίσης στο Ώκλαντ στη Νέα Ζηλανδία, στο Τορόντο στον Καναδά και σε μεγάλες πόλεις στην Αυστραλία κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.
«Η πανδημία μας έδειξε ότι υπάρχουν δύο οικονομίες. Οι βασικοί εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο υποφέρουν. Οι αγρότες στην Ινδία εκπροσωπούν όλους τους εργαζόμενους και η αντίστασή τους στην άδικη νομοθεσία που ευνοεί τις πλούσιες εταιρείες είναι μια αντίσταση που μιλάει σε πολλούς από εμάς σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ένας ηγέτης από το εξωτερικό.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, όπως κάνουν όλες οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις, για να συκοφαντήσει το κίνημα των αγροτών, το χαρακτηρίζει «υποκινούμενο» από το εξωτερικό, από εχθρικές δυνάμεις, κυρίως από το Πακιστάν ή και την Κίνα…
