Η ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ

Η πρόσφατη απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας να απελευθερώσει την ισοτιμία του ελβετικού φράγκου από το σταθερό φάσμα διακύμανσης με το ευρώ δρομολογεί σοβαρές εξελίξεις στα όρια του συναλλαγματικού πολέμου με τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών, αλλά και στο εσωτερικό της Ευρωζώνης.

Η απόφαση της Ελβετίας μέσα σε λίγα 24ωρα αύξησε κατακόρυφα το χρέος όλων των δανείων σε ελβετικό φράγκο, το οποίο μέχρι πρότινος ήταν εξαιρετικά ελκυστικό λόγω των πολύ χαμηλών επιτοκίων. Οι συνέπειες όμως αυτής της “απελευθέρωσης” δεν αφορούν  μόνο τα δάνεια. Οι επιπτώσεις είναι πολύ πιο μεγάλες στις συναλλαγές του λεγόμενου “σκιώδους” τραπεζικού συστήματος, ήτοι στις συναλλαγές “στοιχημάτων” (συμβάσεων παραγώγων σε συνάλλαγμα και επιτόκια) που επενδυτικοί φορείς συνδεδεμένοι με τράπεζες κάνουν για λογαριασμό τους προκειμένου αυτές να είναι εκτός εποπτείας της ΕΚΤ.

Πόσα τέτοια “στοιχήματα” έχουν σκάσει μετά την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας; Πόσες τράπεζες αυτή την στιγμή έχουν δημιουργήσει μέσω τρίτων τεράστιες ζημίες εκτός επίσημου ισολογισμού; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει, όπως κανείς δεν γνώριζε το εύρος των τιτλοποιημεών subprime δανείων που έστειλαν… αδιάβαστη την Lehman Brothers πριν από έξι χρόνια.  

Η “απελευθέρωση” του φράγκου είναι προφανές ότι επισπεύσθηκε λόγω της επικείμενης απόφασης της ΕΚΤ να προχωρήσει σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης κατά πάσα πιθανότητα την επόμενη εβδομάδα, στις 22 Ιανουαρίου. Ο λόγος μεταξύ άλλων ήταν η “απόκρουση” της κερδοσκοπίας εις βάρος του ελβετικού φράγκου, καθώς είχαν αρχίσει να αυξάνονται οι αγορές φράγκου με ευρώ (λόγω της σχεδόν σταθερής συναλλαγματικής τους σχέσης) πριν επέλθει η έτσι κι αλλιώς ανατροπή της συναλλαγματικής ισοτιμίας μετά την έναρξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ.

Στην πραγματικότητα η “απελευθέρωσή” ήταν αναπόφευκτη καθώς το φράγκο συνδεδεμένο με το ευρώ συνθλιβόταν από την πτωτική τάση του ευρώ και την ανοδική του δολαρίου. Η αλλαγή αυτή όμως επηρεάζει άμεσα τις δυνάμεις στις αγορές συναλλάγματος καθώς η ροή κεφαλαίων από τα αδύναμα νομίσματα στα ισχυρά υποχρεώνει πολλές αναδυόμενες οικονομίες να αυξήσουν τα επιτόκιά τους για να συγκρατήσουν την φυγή κεφαλαίων όπως συμβαίνει τώρα σε χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία, η Ν. Αφρική ή οι οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, βυθίζοντας τις χώρες αυτές σε ύφεση.

Η αλήθεια είναι ότι το επεισόδιο αυτό δεν είναι παρά μία ισχυρή καμπή στις εξελίξεις που δρομολογήθηκαν από την στιγμή που οι ΗΠΑ αποφάσισαν να σταματήσουν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που είχαν αρχίσει το 2010 και διέκοψαν οριστικά τον Οκτώβριο του 2014 αποσύροντας τις πολιτικές με τις οποίες είχαν επιχειρήσει να ανακόψουν τις συνέπειες της κρίσης που ξέσπασε το 2008. Τώρα ετοιμάζονται για το επόμενο βήμα που είναι η αύξηση των επιτοκίων στο δολάριο από την άνοιξη. Στην πραγματικότητα μέσω της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός εδώ και ένα περίπου χρόνο έχει πυροδοτήσει το νέο κύκλο της άλυτης κρίσης του 2008 εξάγοντας ένα μεγάλο μέρος τους “κόστους” αυτής της πολιτικής στον υπόλοιπο κόσμο. Και ο ιμάντας αυτής της μεταφοράς κόστους είναι το δολάριο και οι ισοτιμίες του με τα άλλα νομίσματα. Η μορφή που παίρνει αυτή η “διαδικασία” είναι ο νομισματικός πόλεμος που συνθλίβει τις αναδυόμενες οικονομίες σε παγκόσμια κλίμακα.  

Γ. Aγγ.