Πρόλογος της Νέας Προοπτικής
Στα πλαίσια του ιστορικού μας αφιερώματος για τα 100 χρόνια της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, δημοσιεύουμε σήμερα το τέταρτο μέρος. Είναι το κύριο άρθρο-editorial στο τεύχος του εβδομαδιαίου «Εργατικού Αγώνα», εφημερίδας του ΣΕΚΕ της Κυριακής 6ης Ιουνίου 1921. Αυτό το ανυπόγραφο άρθρο γράφτηκε με σκοπό να επαναφέρει στην ημερήσια διάταξη την υπόθεση της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, λίγες μόλις μέρες μετά την σύγκληση της 2ης Συνδιάσκεψής της, που έλαβε χώρα στη Σόφια, τον Μάϊο του 1921.
Σε αυτή την Συνδιάσκεψη το Ελληνικό κόμμα δεν είχε πάρει μέρος. Είναι η εποχή που ακόμη ταλανίζεται από τις άλυτες εσωτερικές πολιτικές διαμάχες ανάμεσα στους οπαδούς της Τρίτης Διεθνούς και της ΒΚΟ, και στους πολέμιούς της. Διαμάχες που θα κρατήσουν για αρκετό καιρό ακόμη.
Ο «Εργατικός Αγώνας», ήταν ακόμη εκείνη την εποχή το επίσημο όργανο του ΣΕΚΕ. Είναι τον Αύγουστο του ίδιου έτους, λίγους μήνες αργότερα δηλαδή, που θα αντικατασταθεί με τον ημερήσιο Ριζοσπάστη ο οποίος μέχρι εκείνη την στιγμή έχει μια χαλαρή οργανωτική σχέση με το κόμμα, ανήκοντας ακόμη σε ιδιώτες σοσιαλιστές δημοσιογράφους.
Ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος, αρχισυντάκτης του «Εργατικού Αγώνα», ήταν αυτός που πάλεψε για τον προσανατολισμό του νέου κόμματος προς την Τρίτη Διεθνή και την ΒΚΟ. Όμως έχει ήδη δολοφονηθεί λίγους μήνες νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 1920, γυρίζοντας από την Μόσχα όπου είχε πάρει μέρος στο Β΄ Συνέδριο της Τρίτης Διεθνούς. Την εποχή που γράφτηκε αυτό το άρθρο, βρισκόμαστε λίγο πριν την 3η Συνδιάσκεψη της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας, που θα λάβει χώρα τον Ιούλιο του 1921 και στην οποία τελικά θα πάρει μέρος και ο Ν. Δημητράτος εκπροσωπώντας το Ελληνικό τμήμα.
Δεν γνωρίζουμε τον/τους συγγραφείς, καθώς λίγα πράγματα είναι γνωστά για τον «Εργατικό Αγώνα» και την συντακτική του επιτροπή, μετά την δολοφονία του Λιγδόπουλου. Φαίνεται όμως ότι αποτελείται από τους ομοϊδεάτες του, οπαδούς της ΒΚΟ και της ανάγκης συμμετοχής σε αυτήν. Αυτά τα στελέχη δηλαδή, που θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον προσανατολισμό του ΣΕΚΕ προς την Τρίτη Διεθνή και την μετατροπή του σε ΚΚΕ. Τους επόμενους μήνες, με την συγχώνευση των δύο εντύπων, ο ημερήσιος Ριζοσπάστης, εκπροσωπώντας πλέον το κόμμα, θα συνεχίσει την δημοσίευση των ντοκουμέντων, αποφάσεων και ανταποκρίσεων από τις Συνδιασκέψεις της ΒΚΟ.
Μεταγγραφή – επιμέλεια Γιώργος Χλωρός
Κύριο άρθρο του Εργατικού Αγώνα, 6 Ιουνίου 1921
Τον Ιανουάριο του 1920 αντιπρόσωποι των Σοσιαλιστικών και Κομμουνιστικών Κομμάτων Βουλγαρίας, Γιουγκοσλαβίας (Σερβίας), Ρουμανίας και Ελλάδας συνήλθαν στη Σόφια στην πρώτη Βαλκανική Κομμουνιστική Συνδιάσκεψη που ίδρυσε τη Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία. Στην πρώτη αυτή Συνδιάσκεψη είχαν τεθεί οι βάσεις μιας κοινής δράσεως της εργατικής τάξεως των Βαλκανίων.
Στις αρχές του Μαΐου 1921 συνήλθε πάλι στη Σόφια, η δεύτερη Συνδιάσκεψη της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας. Οι αποφάσεις της, το Καταστατικό της και η προκήρυξή της προς τους εργάτες και χωρικούς όλων των Βαλκανικών χωρών, δημοσιεύονται στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» και πρέπει να διαβαστούν απ’ όλους τους συντρόφους της Ελλάδος.
Ας δούμε όμως τι σημασία έχει το γεγονός της ιδρύσεως και τι ρόλο έχει να παίξει η Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία; Τι είναι εκείνο που συνδέει τις εργατικές τάξεις των Βαλκανικών χωρών μεταξύ τους; Γιατί οι αστικές κίτρινες εφημερίδες δεν καταδέχονται να γράψουν ούτε μια λέξη για ένα τόσο σπουδαίο γεγονός;
Στο τελευταίο αυτό ερώτημα μπορεί κανείς να απαντήσει πολύ εύκολα. Ο αστικός τύπος, άψυχο νευρόσπαστο στα χέρια των πλουτοκρατών και των πλουτοκρατικών Κυβερνήσεων, προσπαθεί να πνίξει με τη σιωπή του τον πόθο των λαών της Βαλκανικής να συνεργαστούν αδελφικά επάνω στο οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, επιδιώκει να παρατείνει και να ανάψει ένα φυλετικό άγριο μίσος ονομάζοντάς το «προαιώνια παράδοση».
Δια να εξυπηρετήσουν οι αστικές κυβερνήσεις των Βαλκανίων τους κηδεμόνες των, Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, δεν διστάζουν να κάνουν μεταξύ τους συνθήκες και συμμαχίες (Βαλκανική Συμμαχία του 1912, Ελληνο-Σερβική Συνθήκη του 1913, Ελληνο-Ρουμανικά πριγκηπικά συνοικέσια, Μικρή Αντάντ).*
Όταν όμως πρόκειται για μια πραγματική συνεννόηση όχι των Κυβερνήσεων αλλά των λαών της Βαλκανικής, ο αστικός πληρωμένος τύπος, η «προγονική παράδοσις», τα «εθνικά ιδεώδη» και η «Εθνική αποκατάστασις» είναι αρκετά όπλα με τα οποία προσπαθούν οι κυβερνήσεις να πνίξουν το λαϊκό αίσθημα.
Και όταν δεν φτάνουν αυτά, μπαίνει σ’ εφαρμογή το τελευταίο μέσον: οι καταδιώξεις που στρέφονται κυρίως κατά των εργατών και των κομμουνιστών (Λευκή τρομοκρατία στη Ρουμανία, απαγόρευση της λειτουργίας του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Γιουγκοσλαβία, καταδιώξεις των κομμουνιστών στη Βουλγαρία, κυριαρχία του χαφιεδισμού στην Ελλάδα).
Όλα αυτά τα αλλεπάλληλα γεγονότα που συγκλόνισαν τα Βαλκάνια, απ’ το 1912 έως σήμερα, φανερώνουν μίαν εξαιρετική κατάσταση, μια κρίσιμη ιστορική στιγμή που περνούν οι λαοί και οι χώρες των Βαλκανίων. Ήταν πάντα τα Βαλκάνια το πεδίο που διασταυρώνονταν τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα των μεγάλων Δυνάμεων στην Ανατολή. Είχαν πάντα τα Βαλκάνια ιδιαίτερη σημασία για τις Ευρωπαϊκές Δυνάμεις, γιατί ήταν ο μόνος δρόμος για τις πλούσιες χώρες της Εγγύς Ανατολής, και γι’ αυτό ακριβώς το λόγο οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις προσπαθούσαν διαρκώς να τα κρατούν υπό την κηδεμονία τους.
Σήμερα όμως στη χαρακτηριστική αυτή κατάσταση των Βαλκανίων προστίθεται κι ένα νέο γεγονός που επιτείνει την παγκόσμια ιστορική και γεωγραφική τους σημασία. Εκεί στην Ανατολή γεννιέται μια νέα δύναμη: είναι η Σοβιετική Ρωσία. Απειλεί να ανατρέψει τα κατακτητικά σχέδια των Μεγάλων Δυνάμεων στην Ανατολή, να καταστρέψει τον ιμπεριαλιστικό πολιτισμό της Ευρώπης!
Και για να πολεμήσει τη νέα αυτή δύναμη, ο Ευρωπαϊκός ιμπεριαλισμός ρίχνει πάλι το απαίσιο βλέμμα του στις δυστυχισμένες Βαλκανικές χώρες, ζητώντας να τις μετατρέψει πάλι σε τυφλά όργανα με τα οποία θα πολεμήσει τη Σοβιετική Ρωσία. Η εκστρατεία της Μικράς Ασίας είναι ο πρόλογος.
Αλλά σε όλα αυτά τα καταχθόνια σχέδια των κυβερνητών τους και των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών, οι λαοί της Βαλκανικής έχουν να δώσουν μια απάντηση.
Η απάντηση τους είναι η Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία!
Πηγή: ΑΣΚΙ
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΝΕΑΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ
* Η Βαλκανική Συμμαχία του 1912 ήταν η συνεργασία Βουλγαρίας, Ελλάδας, Σερβίας και Μαυροβουνίου ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία που οδήγησε στον πρώτο Βαλκανικό πόλεμο.
Η Ελληνο-Σερβική συμμαχία του 1913, την οποία στήριξε και το Μαυροβούνιο, ήταν η συμμαχία ενάντια στην Βουλγαρία που οδήγησε στον δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο.
Τα Ελληνο-Ρουμανικά πριγκηπικά συνοικέσια του 1920 ήταν η ένωση του Ελληνικού οίκου των Γλύξμπουργκ με τον Ρουμανικό των Χοετζόλερν-Ζιγκμαρίγκεν. Μια ένωση που προέκυψε από τον γάμο της πριγκίπισσας Ελένης της Ελλάδας με τον πρίγκηπα Κάρολο ΙΙ της Ρουμανίας, επισημοποιώντας την Ελληνο-Ρουμανική συμμαχία που έβαλε ένα προσωρινό τέλος στην αντιπαράθεση των δύο χωρών, για το λεγόμενο «Κουτσοβλαχικό» ζήτημα, τουλάχιστον μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο που επανεμφανίστηκε μέσα στο πλαίσιο της φασιστικής κατοχής της Ελλάδας.
Τέλος, η Μικρή Αντάντ ήταν η συμμαχία της Γιουγκοσλαβίας, της Ρουμανίας και της Τσεχοσλοβακίας με σκοπό να αντιμετωπιστεί ο Ουγγρικός αναθεωρητισμός μετά την συνθήκη των Βερσαλλιών αλλά και η ΕΣΣΔ. Διαλύθηκε τυπικά το 1938 όταν η Γαλλία, συναίνεσε με την Αγγλία στην παράδοση της Τσεχοσλοβακίας στην ναζιστική Γερμανία.
