Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΕΦΙΑΛΤΗ ΤΗΣ DEUTSCHE BANK ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ

Οταν ο τραπεζικός γίγαντας της Ευρωζώνης, η Deutsche Bank, μια από τις τρεις μεγαλύτερες τράπεζες του πλανήτη, χάνει σε αξία το 90% της τιμής της μετοχής της (από 100 ευρώ σε 10,6) τότε όχι μόνο η Γερμανία αλλά ολοκληρη η Ευρωζώνη αρχίζει να τρέμει.

 

Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η καγκελάριος της Γερμανίας κ. Μέρκελ αφήνει να διαρρεύσει ότι δεν πρόκειται το κράτος να τρέξει να την σώσει (bail out).

 

Ταυτόχρονα όμως πίσω από τον τεράστιο όγκο της DB φαίνεται να κρύβεται κάτι πολύ μεγαλύτερο.

 

Στο τελευταίο τριμηνιαίο δελτίο της η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), δημοσιεύει μια σειρά μελετών μέσα από τις οποίες γίνεται φανερό ότι ένας ποιοτικά διαφορετικός κίνδυνος αρχίζει να αναδύεται πίσω από την υπόθεση της Deutsche Bank. 

 

Mία εξ αυτών αποτυπώνει το πως έχει λειτουργήσει το QE της ΕΚΤ μετά το 2015 (The ECB’s QE and euro cross – border bank lending – http://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1609h.htm).

 

Στη μελέτη αυτή διαπιστώνεται ότι λίγο πολύ το QE της ΕΚΤ έχει λειτουργήσει περίπου όπως και το QE της αμερικανικής κεντρικής ομοσπονδιακής τράπεζας (FED).

 

Αποδεικνύει αριθμητικά ότι η απόφαση Ντράγκι για το QE, έχει “ανταποκριθεί” σε μεγάλο βαθμό στο να καλυφθούν με το πρόγραμμα νομισματικής χαλάρωσης οι “τρύπες” που άφησε πίσω της, στο διεθνές τραπεζικό σύστημα, η απόφαση της Fed να διακόψει το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και στη συνέχεια η απόφασή της να επιστρέψει σε θετικά επιτόκια.

 

Όπως καταγράφεται στην εν λόγω μελέτη σαν συνέπεια του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η  διασυνοριακή κίνηση κεφαλαίων προς τις ανεπτυγμένες (και όχι στις αναδυόμενες) οικονομίας, εμφανίζεται να αυξάνει κατακόρυφα.

 

Το δεύτερο στοιχείο που φέρνει στην επιφάνεια η μέλετη είναι ότι το ευρώ έχει πλέον αρχίσει -μετά την εναρξη του ευρωπαϊκού QE- να λειτουργεί κατά κάποιο τρόπο σαν το δεύτερο “παγκόσμιο” νόμισμα μετά το δολάριο…

 

Με άλλα λόγια αναδεικνύει ότι : με τη διακοπή του αμερικάνικου QE, το ευρωπαϊκό QE έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό εν ζωή το διεθνές τραπεζικό σύστημα!

 

Καθώς όμως το “νέο” ευρώ μέσα από το QE της ΕΚΤ καλείται να παίξει (κατά κάποιο τρόπο) τον ρόλο υποκατάστατου του δολαρίου, τα προβλήματα της “φούσκας” στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα (όπως αυτά της DB έρχονται βίαια στην επιφάνεια), τροφοδοτούμενα από την αγωνία των αγορών για την τύχη των παραγώγων -που στην περίπτωση της DB ξεπερνούν τα 42 τρισ. δολ.- σε συνδυασμό με τις επιφυλάξεις απέναντι στα διλήμματα της Fed και τις “δυνατότητες” της ΕΚΤ…

 

Μια δεύτερη μελέτη της BIS καταγράφει ένα άλλο απολύτως συγγενές φαινόμενο και κάνει τις σχετικές προβλέψεις. Συγκεκριμένα, οι αναλυτές της BIS επισημαίνουν ότι οι ευρωπαϊκές και κατά δεύτερο λόγο οι ιαπωνικές τράπεζες εξ αιτίας των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης με τα μηδενικά εως και αρνητικά επιτόκια -που στην προηγούμενη μελέτη έδειχναν ότι “έσωσαν” τις τράπεζες- διολισθαίνουν σε ένα “βάλτο” από τον οποίο δεν φαίνονται ικανές να ξεφύγουν: τον βάλτο των χαμηλών έως μηδενικών επιτοκίων και της χαμηλής έως μηδενικής ανάπτυξης της οικονομίας.

 

Ο συνδυασμός αυτός των δύο παραγόντων, κατά την BIS, έχει σφίξει σαν τανάλια γύρω από τις τράπεζες ασκώντας ασφυκτική πίεση στη δυνατότητά τους να παράγουν κέρδη που να μπορούν στο παρόν αλλά και στο μέλλον –εφ’ όσον οι συνθήκες δεν αλλάξουν- να απορροφήσουν τις πιέσεις που δέχεται το RοΕ τους, δηλαδή η επιστροφή κεφαλαίου ανά μετοχή.

 

Εν ολίγοις αυτό που είχε επισημανθεί πριν από το καλοκαίρι από άλλους τραπεζικούς αναλυτές, ότι δηλαδή η απόδοση των κεφαλαίων στο τραπεζικό σύστημα είναι μικρότερη κατά αρκετές μονάδες βάσης (bp) από το κόστος αυτών των κεφαλαίων, επιβεβαιώνεται από την BIS και επισημαίνεται σαν βασικός κίνδυνος στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος.

 

Γίνεται κατά συνέπεια αντιληπτό ότι περιπτώσεις όπως αυτή της DB η οποία έχει επεκτείνει την μόχλευση των κεφαλαίων της εκατοντάδες φορές πάνω από κάθε επιτρεπτό όριο, αν σκεφτεί κανείς τα δεκάδες τρισ. ευρώ παραγώγων στα οποία είναι ανοικτή, σε αυτές τις συνθήκες μετατρέπονται σε ωρολογικές βόμβες στα θεμέλια του συστήματος.

 

Και δεν είναι μόνο η DB, είναι το μεγαλύτερo μέρος του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, το οποίο μετά την διακοπή των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης της Fed έχει στρέψει τις προσδοκίες αναχρηματοδότησής του στην ΕΚΤ και στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που έχει δρομολογήσει για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες των “ανοιγμάτων” που μόνο ένα μέρος τους είναι τα “κόκκινα δάνεια” της Ιταλίας, της Ελλάδας και των άλλων χωρών της Ευρωζώνης (περίπου ένα τρισ. ευρώ συνολικά).

 

Το “φυτίλι” αυτής της εκρηκτικής κατάστασης είναι το περιβάλλον των μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων, που έχουν δρομολογήσει οι κεντρικοί τραπεζίτες σαν ύστατο εργαλείο διασφάλισης της αναχρηματοδότησης αυτών των “ανοιγμάτων”.

 

Αλλά σαν τέτοιο, αυτό το “φυτίλι” λειτουργεί ως “κόφτης” στη βασική δυνατότητα επέκτασης του κεφαλαίου μέσα από την φυσιολογική διαδρομή του, δηλαδή αυτή της θετικής διαφοράς ανάμεσα στις αποδόσεις και στο κόστος του.

 

Αυτή η διαφορά έχει γίνει πλέον αρνητική. Και αυτό δεν αφορά μόνο την Deutsche Bank αλλά το σύνολο του τραπεζικού συστήματος.

 

Αυτή προειδοποίηση καταγράφεται διακριτικά αλλά με απόλυτη σαφήνεια στις μελέτες του τελευταίου Δελτίου της BIS.

 

Και είναι μια προειδοποίηση “φωτιά” καθώς η Fed προσπαθεί να ετοιμάσει τις προϋποθέσεις για μια δεύτερη αύξηση των δικών της επιτοκίων…  

 

Γ. Aγγ.