Ανάμεσα στη θεσμική κρίση και τη λαϊκή αγανάκτηση, η παραίτηση του προέδρου δεν είναι το τέλος, αλλά η αρχή ενός ταξικού ξεσπάσματος.
Η Νότια Κορέα συχνά παρουσιάζεται ως το «θαύμα της Ανατολής», ένα κράτος-πρότυπο ανάπτυξης, τεχνολογικής καινοτομίας και φιλελεύθερης δημοκρατίας. Όμως, πίσω από τα φώτα των ουρανοξυστών και τα ρομπότ με ανθρώπινο πρόσωπο, το πολιτικό σύστημα καταρρέει από τις ίδιες του τις αντιφάσεις. Και η πρόσφατη καθαίρεση του προέδρου Γιουν Σοκ-Γιολ από το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι απλώς η πιο θεαματική έκφραση μιας πολύ βαθύτερης κρίσης.
Με ομόφωνη απόφαση, οι δικαστές έκριναν ότι ο Γιουν παραβίασε το Σύνταγμα, ενεργοποιώντας στρατιωτικό νόμο και αναπτύσσοντας τον στρατό για να εμποδίσει τη Βουλή να ακυρώσει το προεδρικό του διάταγμα. Μια πολιτική κίνηση που θύμιζε περισσότερο Λατινική Αμερική της δεκαετίας του ’70 παρά σύγχρονη Ασία. Κι όμως, αυτή είναι η πραγματικότητα στον πυρήνα ενός καπιταλισμού που διαφημίζει τη σταθερότητα και την “ορθολογική διακυβέρνηση” όσο μπορεί – μέχρι που… καταρρέει.
Πρόεδρος των επιχειρηματιών, όχι του λαού
Ο Γιουν δεν ήταν ποτέ πρόεδρος «όλων των Κορεατών». Ήταν ο εκπρόσωπος των μεγιστάνων – των περιβόητων chaebols όπως η Samsung, η Hyundai και η LG- που διαμορφώνουν την οικονομία και την πολιτική της χώρας σαν ιδιοκτήτες ενός εταιρικού κράτους. Ο Γιουν ενσάρκωσε τον αυταρχικό φιλελευθερισμό του 21ου αιώνα: επίθεση σε συνδικάτα, ποινικοποίηση κινητοποιήσεων, λιτότητα για τους πολλούς και φορολογικές ελαφρύνσεις για τους λίγους.
Η απόπειρά του να επιβάλει στρατιωτικό έλεγχο στο κοινοβούλιο δεν ήταν ένα μεμονωμένο παραστράτημα. Ήταν το αποκορύφωμα μιας λογικής διακυβέρνησης που βλέπει την κοινωνία ως μηχανισμό, κι όχι ως ανθρώπινη κοινότητα. Μια λογική που μισεί τη δημοκρατία, ακόμα και την αστική, όταν αυτή απειλεί τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Πίσω από τις εντυπωσιακές εξαγωγές μικροτσίπ και την pop κουλτούρα που κατακτά τη Δύση, η νοτιοκορεατική κοινωνία υποφέρει από έντονη κοινωνική ανισότητα, εργασιακή εξάντληση, μαζική επισφάλεια και πολιτική απόγνωση. Το 60% του λαού -σύμφωνα με δημοσκοπήσεις- στήριξε τη καθαίρεση του προέδρου, όχι μόνο εξαιτίας της «συνταγματικής παραβίασης», αλλά επειδή ασφυκτιά κάτω από έναν τρόπο διακυβέρνησης που βλέπει τους πολίτες σαν παραγωγούς μονάδων ΑΕΠ.
Η εργατική τάξη στην Κορέα εργάζεται τις περισσότερες ώρες ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι νεολαίοι της πνίγονται από το άγχος των εξετάσεων και την αβεβαιότητα. Οι ηλικιωμένοι -μην έχοντας καθολική σύνταξη- καταφεύγουν σε επισφαλή εργασία ή ακόμη και στην αυτοκτονία. Η «ισχυρή δημοκρατία» της Κορέας είναι, στην πραγματικότητα, ένα εργαστήρι καπιταλιστικής σκληρότητας.
Η κρίση δεν είναι ατύχημα – είναι το σύστημα
Η κατάρρευση του προέδρου Γιουν είναι η ορατή κορυφή ενός βουνού γεμάτου ρωγμές. Η νομιμότητα του καθεστώτος, η συναίνεση γύρω από τον ρόλο του στρατού, η ίδια η πίστη στο πολιτικό σύστημα έχουν τραυματιστεί βαριά. Και το ερώτημα που τίθεται πλέον δεν είναι αν θα γίνουν εκλογές – αλλά αν αυτές οι εκλογές μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τη μοίρα της πλειοψηφίας.
Η Αριστερά της Κορέας, συχνά κατακερματισμένη και περιθωριοποιημένη, έχει τώρα την ιστορική ευκαιρία να μετατρέψει την κρίση σε αντεπίθεση. Να ενώσει εργάτες, φοιτητές, άνεργους και επισφαλείς σε ένα κοινό πολιτικό σχέδιο ανατροπής. Όχι για να διορθώσει τη «λειτουργία» του καπιταλισμού, αλλά για να τον ξεριζώσει από τα θεμέλια.
Από την καθαίρεση στην επανίδρυση
Οι εκλογές που έρχονται σε λιγότερο από δύο μήνες (στις 3 Ιουνίου) δεν πρέπει να είναι απλώς μια αλλαγή προσώπων στην εξουσία. Πρέπει να γίνουν σημείο εκκίνησης για μια βαθύτερη ρήξη με το σύστημα που γέννησε τον Γιουν, τον αυταρχισμό του και την ταξική του βαρβαρότητα. Να τεθεί επί τάπητος η απαλλοτρίωση των chaebols, η προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων, η αληθινή συμμετοχή των εργαζομένων στην εξουσία. Η καθαίρεση του προέδρου δεν είναι το τέλος της κρίσης. Είναι η επιβεβαίωση πως αυτό το σύστημα δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί. Μόνο να ανατραπεί.
Για μια Κορέα των εργατών και όχι των μεγαλομετόχων. Για μια διεθνιστική, σοσιαλιστική Ανατολή.
