του Άρη Μαραβά
1. Η Πρωτομαγιά δεν είναι γιορτή, είναι υπόσχεση και καθήκον
Η 1η Μαΐου δεν ανήκει στα ημερολόγια των αφεντικών, ούτε στα χρωματιστά τηλεοπτικά πλάνα των καναλιών. Δεν είναι ημέρα «εθνικής ενότητας» ή «πολιτιστικής μνήμης». Είναι το ζωντανό, ματωμένο αποτύπωμα της πιο σκληρής ταξικής σύγκρουσης που γνώρισε η σύγχρονη εποχή: του αγώνα των εκμεταλλευόμενων ενάντια στους εκμεταλλευτές.
Η Πρωτομαγιά γεννήθηκε μέσα από τον αστικό τρόμο για την ανερχόμενη δύναμη του προλεταριάτου. Το 1886 στο Σικάγο, οι εργάτες που απεργούσαν για το 8ωρο δεν ζητούσαν απλώς καλύτερες συνθήκες εργασίας· απαιτούσαν να σπάσει η αλυσίδα που τους κρατούσε σκλάβους στη φάμπρικα, να απελευθερωθεί ο χρόνος τους – χρόνος ζωής, μόρφωσης, οργάνωσης, δημιουργίας, εξέγερσης. Η απαίτησή τους ήταν απαράδεκτη για την άρχουσα τάξη· γι’ αυτό και απαντήθηκε με σφαίρες, απαγχονισμούς και τρομοκρατία. Το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο: η εργατική τάξη, αν σηκώσει κεφάλι, πρέπει να τσακιστεί.
Κι όμως, αυτό που οι καπιταλιστές ήθελαν να θάψουν έγινε σύμβολο και φλόγα. Η Πρωτομαγιά δεν είναι απλώς ιστορικό ορόσημο – είναι υπενθύμιση ότι τίποτα δεν χαρίζεται. Καθετί που κατακτήθηκε –το 8ωρο, τα συνδικάτα, τα ασφαλιστικά δικαιώματα, οι συλλογικές συμβάσεις– προήλθε από αμείλικτη ταξική πάλη, από οδομαχίες και ματωμένα πεζοδρόμια, από καταλήψεις εργοστασίων και φυλακίσεις αγωνιστών. Και κάθε τι που κατακτήθηκε μπορεί να παρθεί πίσω, αν η εργατική τάξη εφησυχάσει.
Η ταξική φύση της Πρωτομαγιάς δεν επιδέχεται εξωραϊσμούς. Δεν είναι «μέρα του εργαζόμενου», όπως τη βαφτίζουν οι εργοδοτικοί συνδικαλιστές και οι αστικές κυβερνήσεις – είναι μέρα του εργάτη που αγωνίζεται, όχι εκείνου που υπηρετεί. Είναι μέρα που διαχωρίζει στρατόπεδα: από τη μια πλευρά, οι εργάτες, οι άνεργοι, οι μετανάστες, οι νέοι· από την άλλη, το κεφάλαιο, τα αφεντικά, το κράτος τους και οι διεθνείς οργανισμοί του (Ε.Ε., ΔΝΤ, ΝΑΤΟ). Δεν υπάρχει ενότητα στην εκμετάλλευση· υπάρχει μόνο σύγκρουση.
Η Πρωτομαγιά μας καλεί, λοιπόν, όχι σε ανάμνηση αλλά σε πράξη. Μας υπενθυμίζει ότι η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης –η ανατροπή του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και η οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας– παραμένει όχι μόνο επίκαιρη, αλλά και επιτακτική. Σε έναν κόσμο όπου η υπερεργασία επιστρέφει με άλλο πρόσωπο (τηλεργασία, πλατφόρμες), όπου οι μισθοί εξαϋλώνονται, τα δικαιώματα συντρίβονται, οι πόλεμοι επανέρχονται για τα κέρδη των μονοπωλίων – η επαναστατική δράση της εργατικής τάξης είναι η μόνη διέξοδος.
Η Πρωτομαγιά είναι, τελικά, το συμβόλαιο αίματος της τάξης μας με την ιστορία. Να μη γίνουμε οι γενιές που το πρόδωσαν. Να γίνουμε οι γενιές που θα το εκπληρώσουν.
2. Από το Σικάγο στον Μαραθώνα των αγώνων
Οι μάρτυρες του Σικάγο δεν είναι απλώς θύματα της κρατικής τρομοκρατίας – είναι οι πρώτοι κρίκοι μιας αδιάσπαστης αλυσίδας επαναστατικής μνήμης και πράξης. Δεν εκτελέστηκαν απλώς για να τρομοκρατηθεί η τάξη τους· εκτελέστηκαν γιατί ενσάρκωσαν το πιο επικίνδυνο όραμα για το κεφάλαιο: μια παγκόσμια τάξη εκμεταλλευόμενων που, ενωμένη, θα πάρει την εξουσία και θα σαρώσει τους δυνάστες της.
Το φάντασμα εκείνων των εργατών δεν είναι μουσειακό είδωλο· είναι ζωντανό, και στοιχειώνει κάθε γωνιά που οι καταπιεσμένοι σηκώνουν κεφάλι. Πέρασε μέσα από τις οδομαχίες της Πάτρας το 1926, όταν οι καπνεργάτες συγκρούστηκαν με την κρατική καταστολή και την εργοδοτική αυθαιρεσία· φυλακίστηκε και βασανίστηκε στα μπουντρούμια του Μεταξά, μαζί με κομμουνιστές εργάτες και αγωνιστές· στάθηκε όρθιο στους τοίχους της Καισαριανής, εκεί που οι ναζί δολοφόνησαν 200 κομμουνιστές εργάτες, ελπίζοντας να σκοτώσουν την αντίσταση· φώναξε ξανά στα μπλόκα της Χαλυβουργίας, στα εργοστάσια, στα οδοφράγματα, σε κάθε απεργία που έγραψε με ιδρώτα και αίμα ότι “χωρίς εμάς γρανάζι δε γυρνά”.
Αυτό το νήμα αντίστασης και αξιοπρέπειας δεν είναι φολκλορικό. Είναι ταξικό. Δεν είναι απλώς μια διαδοχή «ηρωισμών»· είναι η έμπρακτη απόδειξη ότι η εργατική τάξη, παρά τη βαρβαρότητα της καπιταλιστικής εξουσίας, δεν συνθηκολόγησε ποτέ πλήρως. Ότι μέσα από κάθε εποχή ήττας και υποχώρησης, πάντα ξεπηδούσε μια νέα γενιά που ξανασήκωνε τη σημαία του αγώνα.
Σήμερα, αυτό το φάντασμα δεν περπατά μόνο στο παρελθόν. Βρίσκεται στους υπαλλήλους των courier που σκοτώνονται σε δρόμους-σφαγεία για μεροκάματα πείνας. Είναι στους νέους που δουλεύουν 10ωρα σε πλατφόρμες χωρίς ασφάλιση και δικαιώματα. Είναι στις εργαζόμενες καθαρίστριες των σχολείων, στις αποκλεισμένες από τις Συλλογικές Συμβάσεις μητέρες, στους απολυμένους και «ενοικιαζόμενους» εργαζόμενους των εργολαβιών. Είναι σε κάθε έναν και μία που αρνείται να ζήσει σαν δούλος στον 21ο αιώνα.
Η Πρωτομαγιά είναι η κόκκινη γραμμή που ενώνει τους εξεγερμένους του χτες με τους ανένδοτους του σήμερα. Είναι η απόδειξη ότι δεν υπάρχει ιστορικό παρόν χωρίς ταξικό παρελθόν – και δεν υπάρχει νίκη, όσο η εργατική τάξη δεν αναγνωρίζει τον εαυτό της ως δύναμη ανατροπής.
Γι’ αυτό και το καθήκον της σημερινής γενιάς δεν είναι να τιμά τους νεκρούς με σιωπή, αλλά με πράξη. Με οργάνωση στους χώρους δουλειάς, με πολιτικό πρόγραμμα επαναστατικής εξόδου από το σάπιο σύστημα, με πάλη όχι για «ρεαλιστικές λύσεις», αλλά για την εξουσία. Η ιστορία των εργατών του Σικάγο και της Καισαριανής δεν ολοκληρώθηκε – περιμένει τη συνέχειά της στις εξεγέρσεις που έρχονται.
3. Η ελληνική εργατική τάξη στο σταυροδρόμι της ιστορίας
Η Ελλάδα των μνημονίων, των ιδιωτικοποιήσεων, της ενεργειακής φτώχειας και του κρατικού αυταρχισμού δεν είναι απλώς μια “κρίση”· είναι το προχωρημένο στάδιο της καπιταλιστικής σήψης, όπου η τάξη των εκμεταλλευτών επιδιώκει να ξεφορτωθεί κάθε κατάκτηση που της απέσπασε η τάξη των εκμεταλλευόμενων. Οι εργάτες αυτής της χώρας έχουν δεχτεί αλλεπάλληλες επιθέσεις – από το ΔΝΤ μέχρι την τρόικα, από τους αντεργατικούς νόμους των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ μέχρι τη βία των ΜΑΤ και την εργοδοτική τρομοκρατία. Κι όμως, μέσα από τις στάχτες, κρατούν ακόμη φωτιά αναμμένη.
Η ελληνική εργατική τάξη δεν έχει αποσυρθεί από την ιστορία. Κουβαλά την ηρωική παράδοση των καπνεργατών του Μεσοπολέμου, των ΕΑΜιτών ανταρτών, των οικοδόμων του ’60, των εξεγερμένων του Πολυτεχνείου και της εργατικής συνέλευσης, του εργοστασιακού συνδικαλισμού της μεταπολίτευσης, των εργατών της Χαλυβουργίας. Είναι η τάξη που παράγει τα πάντα και δεν κατέχει τίποτα· που τρέφει ολόκληρη την κοινωνία και μένει νηστική· που πεθαίνει για τα κέρδη των αφεντικών, αλλά ανασταίνεται στους δρόμους της αντίστασης.
Το κράτος των εφοπλιστών, των τραπεζιτών και των εργολάβων –δηλαδή το πραγματικό βαθύ κράτος της αστικής τάξης– στηρίζεται από την Ε.Ε., το ΝΑΤΟ και τους διεθνείς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς. Δεν είναι ένα «ελληνικό» κράτος· είναι μια τοπική προέκταση της διεθνούς καπιταλιστικής κυριαρχίας. Και δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί· μόνο να ανατραπεί. Οι κυβερνήσεις αλλάζουν, οι νόμοι προσαρμόζονται, αλλά ο βασικός πυλώνας της εκμετάλλευσης –η καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής– μένει άθικτος.
Κάθε απεργία, κάθε κατάληψη, κάθε αυθόρμητη διαδήλωση, κάθε σύγκρουση με την εργοδοσία ή τα ΜΑΤ δεν είναι ένα “μεμονωμένο γεγονός”. Είναι κρίκος σε μια ιστορική αλυσίδα που διαρκώς τεντώνεται – και όσο τεντώνεται, δυναμώνει η προοπτική να σπάσει. Να σπάσει όχι τυχαία, όχι από αγανάκτηση που ξεθυμαίνει, αλλά με σχέδιο, με οργάνωση, με επαναστατικό σκοπό: την εξουσία στα χέρια των εργατών.
Όμως το δρόμο αυτόν τον μπλοκάρουν συστηματικά οι ρεφορμιστικές ηγεσίες: συνδικαλιστές που έχουν μετατραπεί σε μεσάζοντες της ειρήνευσης με το κεφάλαιο, κόμματα που υπόσχονται “φιλολαϊκή διαχείριση” του συστήματος, γραφειοκρατίες που σβήνουν τη φωτιά των αγώνων αντί να τη φουντώσουν. Αυτοί δεν είναι απλώς ανεπαρκείς· είναι πολιτικά εχθρικοί προς το ιστορικό καθήκον της εργατικής τάξης.
Η Πρωτομαγιά δεν μπορεί να είναι ημέρα “τιμής” από αυτούς που πρόδωσαν κάθε μεγάλη εργατική κινητοποίηση της τελευταίας δεκαετίας. Η Πρωτομαγιά είναι το κάλεσμα για επανεκκίνηση – όχι μόνο των αγώνων, αλλά του ίδιου του επαναστατικού προγράμματος. Είναι η στιγμή που η εργατική τάξη της Ελλάδας, ενωμένη με τους καταπιεσμένους όλου του κόσμου, πρέπει να πει: “Φτάνει πια!”
Η ιστορία βρίσκεται σε ένα νέο σταυροδρόμι. Ή θα βαδίσουμε ξανά σε μια πορεία ήττας, διασπασμένοι και αποπροσανατολισμένοι, ή θα χτίσουμε το κόμμα της επανάστασης, το μέτωπο των εργατών, τη διεθνή αλληλεγγύη των εκμεταλλευόμενων. Ο δρόμος είναι δύσκολος, αλλά είναι ο μόνος που οδηγεί στην ελευθερία.
4. Ο διεθνισμός ως όπλο της εργατικής τάξης
Η Πρωτομαγιά δεν είναι ούτε «εθνική εορτή» ούτε γραφικό φολκλόρ. Δεν είναι άλλη μία μέρα ανάπαυσης ανάμεσα στην εργασιακή κόλαση· είναι παγκόσμιο σημείο ανάφλεξης. Είναι το αιματοβαμμένο αποτύπωμα της παγκόσμιας εργατικής τάξης στο σώμα της ιστορίας. Είναι το θραύσμα εκείνο του χρόνου που θυμίζει στους λαούς της Γης ότι δεν είναι μόνοι – και ότι η απελευθέρωσή τους δεν θα έρθει από το έθνος, τη φυλή ή τη θρησκεία, αλλά από την ίδια την παγκόσμια ενότητα των καταπιεσμένων.
Από τη Γαλλία του Μάη και τα προάστια του Παρισιού, μέχρι τα εργοστάσια του Καντούνα στη Νιγηρία και τις απεργίες πείνας στα ισραηλινά κάτεργα· από τις διαδηλώσεις των μεταλλωρύχων στη Χιλή μέχρι τους εξεγερμένους φοιτητές του Σουδάν· από τις οργανωμένες απεργίες στην Τουρκία μέχρι τα εξεγερμένα χωριά της Παλαιστίνης· από τους αγώνες των Ινδών αγροτών μέχρι τις εργατικές διαδηλώσεις στο Κίτο, οι καταπιεσμένοι φωνάζουν με μια φωνή: κάτω ο καπιταλισμός, κάτω οι ιμπεριαλιστές, ζήτω η διεθνής επανάσταση.
Η εργατική τάξη δεν έχει πατρίδα. Όχι γιατί της λείπει η αγάπη για τον τόπο της, αντίθετο μάλιστα, αλλά γιατί αυτός ο τόπος, αυτό το εργοστάσιο, αυτός ο δρόμος, αυτό το σπίτι δεν της ανήκει. Της ανήκει μόνο η αλυσίδα της. Το αφεντικό έχει πάντα τη σημαία· ο εργάτης, τον αγώνα. Ο εθνικισμός είναι το δηλητήριο που ποτίζει η άρχουσα τάξη στους φτωχούς για να πολεμούν μεταξύ τους, ενώ οι ίδιοι συναλλάσσονται σε διεθνή τραπεζικά φόρουμ, ορίζουν την τιμή του σταριού, τη ροή πετρελαίου στο Σουδάν, τον θάνατο στα σύνορα της Μεσογείου.
Ο διεθνισμός δεν είναι σύνθημα – είναι καθήκον. Είναι η αναγνώριση ότι ο εχθρός δεν είναι ο φτωχός μετανάστης που ψάχνει δουλειά, αλλά ο ντόπιος ή ξένος καπιταλιστής που του παίρνει τον ιδρώτα. Δεν είναι ο εργάτης της Τουρκίας ή της Αλβανίας, αλλά ο δικός μας εφοπλιστής και εργολάβος που εξάγει κέρδη και εισάγει μισθούς πείνας. Ο διεθνισμός είναι το σφυρί που σπάει τα σύνορα του φόβου, της άγνοιας, της απομόνωσης.
Η Πρωτομαγιά είναι το κάλεσμα για την αναγέννηση της εργατικής διεθνούς. Όχι μιας τυπικής «αλληλεγγύης» που εξαντλείται σε ανακοινώσεις, αλλά ενός πραγματικού, πολιτικού συντονισμού της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Ο καπιταλισμός είναι παγκόσμιο σύστημα, και μόνο παγκόσμια μπορεί να ανατραπεί. Η ήττα της εργατικής τάξης στη μία χώρα ανοίγει τον δρόμο για την καταπίεση και στην επόμενη. Η νίκη, όμως, είναι μεταδοτική – σαν φωτιά που δεν γνωρίζει σύνορα.
Γι’ αυτό και σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε την επαναστατική Διεθνή, που θα ενώνει τους προλετάριους όλου του κόσμου όχι σε λόγια, αλλά σε πράξη. Ένα διεθνές κόμμα της σοσιαλιστικής επανάστασης, που θα οργανώσει το παγκόσμιο πλήθος των αόρατων, των φτωχών, των προσφύγων, των εργαζομένων, των ανέργων, των γυναικών και των νέων, για να σαρώσει τις σημαίες του κεφαλαίου και να υψώσει τη δική του: την κόκκινη σημαία της ελευθερίας.
Ο καπιταλισμός είναι παγκόσμιο θηρίο – ή θα το συντρίψουμε μαζί, ή θα μας καταπιεί έναν έναν. Η Πρωτομαγιά μάς θυμίζει ότι η δύναμή μας δεν είναι στα έθνη, στις θρησκείες, στα σύνορα – αλλά στην ενότητα της τάξης μας. Και πως ήρθε η ώρα αυτή η ενότητα να γίνει όπλο.
5. Η επανάσταση είναι η μόνη διέξοδος
Η Πρωτομαγιά δεν είναι υπενθύμιση δικαιωμάτων που μας τα δώρισαν· είναι κραυγή καθήκοντος να τα πάρουμε όλα πίσω. Δεν υπάρχουν «τρίτοι δρόμοι», ούτε «λύσεις» χωρίς ρήξη με το σύστημα. Όλα τα παραμύθια της σταδιακής προόδου, των μεταρρυθμίσεων, της «υγιούς επιχειρηματικότητας», των «συμμαχιών για την ανάπτυξη» δεν είναι παρά στάχτη στα μάτια – τρόποι για να σέρνεται ο προλετάριος στην αλυσίδα του με λιγότερα παράπονα. Όμως η αλυσίδα δεν θέλει σμίλευμα – θέλει σπάσιμο.
Η εργατική τάξη δεν είναι μόνο θύμα· είναι δύναμη. Δεν είναι μόνο πονεμένη· είναι επικίνδυνη, όταν το θελήσει. Η Πρωτομαγιά μάς καλεί να το θελήσουμε: να πάψουμε να παζαρεύουμε την αξιοπρέπεια με ψίχουλα. Να πάψουμε να ζητιανεύουμε χρόνο ζωής μέσα σε έναν κόσμο που μας δολοφονεί αργά και μεθοδικά. Να σηκωθούμε. Να οργανωθούμε. Να μην αρκεστούμε σε αιτήματα-πληγές· να διεκδικήσουμε το σώμα της κοινωνίας ολόκληρο.
Η απεργία δεν είναι συμβολισμός, είναι όπλο. Η εξέγερση δεν είναι εφιάλτης, είναι ξύπνημα. Η επανάσταση δεν είναι όνειρο, είναι αναγκαιότητα. Στον κόσμο της καπιταλιστικής βαρβαρότητας –των πολέμων, της ανεργίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής, της κρατικής τρομοκρατίας, του ρατσισμού και της πατριαρχίας– δεν υπάρχει άλλη διέξοδος παρά η κατάργηση του ίδιου του συστήματος που γεννά αυτά τα τέρατα.
Μια κοινωνία χωρίς αφεντικά δεν είναι «ουτοπία». Ουτοπία είναι να συνεχίσουμε να δουλεύουμε για να πλουτίζουν άλλοι. Ουτοπία είναι να ελπίζουμε σε «καλύτερες μέρες» κάτω από την ίδια σημαία του κέρδους. Η μόνη ρεαλιστική προοπτική για τη συντριπτική πλειονότητα της ανθρωπότητας είναι η επανάσταση, η εργατική εξουσία, η κοινωνικοποίηση του πλούτου, ο σχεδιασμός της παραγωγής από τους ίδιους τους παραγωγούς, για τις ανάγκες των ανθρώπων κι όχι για τα θησαυροφυλάκια των τραπεζών.
Να πάρουμε πίσω το εργοστάσιο, το λιμάνι, το νοσοκομείο, το σχολείο. Να γκρεμίσουμε την εξουσία των λίγων και να χτίσουμε την εξουσία των πολλών: στα σωματεία, στα εργατικά συμβούλια, στις συνελεύσεις βάσης, εκεί που ο συλλογικός νους και η ταξική πείρα μπορούν να αποφασίζουν για τη ζωή όλων, χωρίς πολιτικούς μεσάζοντες, χωρίς τεχνοκράτες-πραματευτάδες της κοινωνικής δυστυχίας.
Η Πρωτομαγιά είναι υπόσχεση και όρκος. Να μη ζήσουμε σαν δούλοι, να μη δουλέψουμε για την κερδοφορία τους, να μην πεθάνουμε σε μια πολυκατοικία χωρίς ρεύμα, σε ένα κάτεργο χωρίς συμβάσεις, σε ένα διαμέρισμα χωρίς όνειρα. Να κάνουμε τον αγώνα επανάσταση και την επανάσταση ζωή. Ο παλιός κόσμος δεν μεταρρυθμίζεται – ανατρέπεται. Και θα τον ανατρέψουμε.
6. Κάλεσμα στην επαναστατική πράξη
Αυτός ο κόσμος –ο κόσμος της εκμετάλλευσης, των ανισοτήτων, της κρατικής τρομοκρατίας, της οικολογικής καταστροφής, της απελπισίας και της αποξένωσης– δεν εξανθρωπίζεται. Δεν εξαγνίζεται με εκλογικά παραβάν και κόμματα-υπηρέτες των αφεντικών. Δεν μεταρρυθμίζεται με ευχολόγια και «προοδευτικές διακυβερνήσεις». Όποιος μας ζητά να περιμένουμε, να ελπίζουμε, να «μην πολώνουμε», να «δούμε τη μεγάλη εικόνα» – είναι εχθρός. Αυτός ο κόσμος χρειάζεται φωτιά. Τη φωτιά της ταξικής συνείδησης. Τη φωτιά της συλλογικής δράσης. Τη φωτιά που καίει τις αλυσίδες και φωτίζει τον δρόμο.
Η Πρωτομαγιά δεν είναι στιγμή μνήμης. Είναι στιγμή σύγκρουσης. Δεν «τιμούμε» το παρελθόν – το συνεχίζουμε, το βαθαίνουμε, το ξεσηκώνουμε απ’ τους τάφους του για να γίνει πράξη. Δεν στεκόμαστε σε σιωπηλά μνημεία, δεν αφήνουμε γαρύφαλλα για να τα μαζέψουν οι συμβιβασμένοι. Εμείς κρατάμε τις κόκκινες σημαίες όρθιες, τις σηκώνουμε στα χέρια μας και στις καρδιές μας. Δεν μιλάμε χαμηλόφωνα· φωνάζουμε, τραγουδάμε, φτιάχνουμε ρυθμούς για τις πορείες του μέλλοντος. Κι όταν λέμε «ταξική πάλη», δεν εννοούμε διαβήματα στα υπουργεία – εννοούμε πόλεμο μέχρι την τελική νίκη.
Η οργή μόνη της δεν φτάνει – χρειάζεται και σχέδιο. Η έκρηξη μόνη της δεν φτάνει – χρειάζεται και προοπτική. Η επανάσταση δεν θα έρθει απλώς επειδή την επιθυμούμε. Πρέπει να τη χτίσουμε: με οργάνωση στις βάσεις, στα σωματεία, στις επιτροπές αγώνα, στις συνελεύσεις γειτονιάς. Με ταξική ανεξαρτησία από τους μηχανισμούς του αστικού κράτους και τα κόμματα που το υπηρετούν. Με διεθνισμό, γιατί η τάξη μας δεν έχει πατρίδα – ο αγώνας είναι κοινός στη Γάζα, στην Αθήνα, στο Παρίσι, στο Πόρτο Αλέγκρε, στο Χαρτούμ. Και με σοσιαλισμό, όχι ως σχήμα λόγου, αλλά ως το όραμα και το σχέδιο της κοινωνίας που χρειαζόμαστε: δίχως αφεντικά, δίχως πείνα, δίχως καταπίεση – με εργατική εξουσία και κυριαρχία, από τα κάτω.
Αυτή είναι η υπόσχεσή μας. Για κάθε Πρωτομαγιά. Για κάθε μέρα που ξυπνάμε μέσα στον καπιταλιστικό εφιάλτη. Δεν θα σιωπήσουμε, δεν θα υποταχθούμε, δεν θα φύγουμε από τον δρόμο. Θα τον χαράξουμε – με τις σημαίες, τα κορμιά, τη φωνή και τη σκέψη μας. Και θα κρατήσουμε αυτή την υπόσχεση με κάθε κόστος, εξ άλλου, το κόστος της υποταγής είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος της μάχης. Εμπρός για τη ζωή που μας ανήκει. Εμπρός για την επανάσταση.
