Ογδόντα χρόνια μετά τη δολοφονία του Τρότσκι
Εισαγωγή
Με αφορμή την 80ή επέτειο από τη δολοφονία ενός εκ των κύριων ηγετών της Οκτωβριανής Επανάστασης, του Κόκκινου Στρατού και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, του Λεβ Τρότσκι, η Ιταλική Οργάνωση Εργατική Προοπτική [Prospettiva Operaia] παρουσιάζει ένα αδημοσίευτο κείμενο του Τρότσκι από τα Αρχεία Λέον Τρότσκι1Η ψηφιοποιημένη έκδοση της γραμμένη σε γραφομηχανή διατίθεται ελεύθερα στον ακόλουθο σύνδεσμο https://iiif.lib.harvard.edu/manifests/view/drs:483039202$ 1i, στο Χάρβαρντ.
Όπως σημειώνει, στο εισαγωγικό της σημείωμα:
Η απουσία της εσωτερικής δημοκρατίας στο εσωτερικό του κόμματος, ή μάλλον μιας σοβαρής συζήτησης για τα κύρια πολιτικά ζητήματα, εθνικά και διεθνή, ήταν ένα από τα θεμελιώδη και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μάχης της Αριστερής Αντιπολίτευσης, υπό την ηγεσία του Τρότσκι και πολλών άλλων, ενάντια στις μικροπρεπείς, διαβόητες και κατασταλτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνταν από το Σταλινικό μηχανισμό. Το 1927 (έτος συγγραφής της επιστολής που παρουσιάζεται) σηματοδότησε ένα περαιτέρω βήμα προς τον αρχικά πολιτικό (κυρώσεις, διαγραφές, κ.λπ.) και στη συνέχεια τον φυσικό αφανισμό (απελάσεις και εκτελέσεις στα γκουλάγκ) των αγωνιστών της παλιάς μπολσεβίκικης φρουράς και της νέας γενιάς, μεταξύ των οποίων η Αντιπολίτευση είχε μεγάλη απήχηση.
Δεν είναι τυχαίο ότι από τη γραφειοκρατικοποίηση του κόμματος δεν γλύτωσε ούτε η οργάνωση νεολαίας που στη δεκαετία του ’20 αρχικά η Κεντρική Επιτροπή της Κομσομόλ υπέστη τον αυστηρό έλεγχο του Πολιτικού Γραφείου, στη συνέχεια ο εκφυλισμός μετατράπηκε σε αγώνα κατά του «τροτσκισμού» και τέλος η γραφειοκρατία εργάστηκε για να καταγγείλει και να διαγράψει όλα τα μέλη που υποστήριζαν την Αντιπολίτευση. Χιλιάδες μέλη της Αντιπολίτευσης στην Κομσομόλ από τη Μόσχα, το Λένινγκραντ, το Κρασνοντάρ, το Ντονμπάς, τα Ουράλια, την Ουκρανία, το Αζερμπαϊτζάν κ.λπ. δεν επιβίωσαν από τις εκκαθαρίσεις της δεκαετίας του ‘30.
Στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος, η νεολαία έπαιζε πάντα σημαντικό ρόλο ως πολιτικό θερμόμετρο για την αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας μιας επαναστατικής οργάνωσης. Η αίσθηση των φιλοδοξιών της νεολαίας και η ενεργητική και ζωηρή ώθηση στον αγώνα κατά της γραφειοκρατίας και για έναν καλύτερο κόσμο απαλλαγμένο από καταπιεστές, εκφράστηκαν καλύτερα με τα λόγια του Πιέτρο Τρέσο, γνωστού Ιταλού Τροτσκιστή αγωνιστή, που δολοφονήθηκε από τους Γάλλους σταλινικούς. [Ο Πιέτρο Τρέσο είχε συμμετείχε στο γαλλικό αντάρτικο των Μακί κατά των ναζί, αλλά δολοφονήθηκε από τους σταλινικούς. Σ.τ.Μ.]
«Ακριβώς επειδή έχουμε παραμείνει νέοι βρισκόμαστε ουσιαστικά έξω από τις διάφορες “εκκλησίες”. Οι ίδιες ηθικές φιλοδοξίες που μας έσπρωξαν, από τα νιάτα μας, σε ένα κόμμα, μας έσπρωξαν έξω από αυτό όταν βρεθήκαμε σε διαφωνία με αυτό λόγω των πρακτικών αναγκών’. Αν είχαμε γεράσει, θα είχαμε ακούσει τη φωνή της εμπειρίας, θα είχαμε γίνει “σοφοί”, θα είχαμε προσαρμοστεί, όπως πολλοί άλλοι, στην πονηριά, στο ψέμα, στο δουλοπρεπές χαμόγελο προς τα διάφορα «παιδιά του λαού» κ.λπ. Αλλά αυτό ήταν αδύνατο για μας. Γιατί ήταν αδύνατον; Επειδή παραμείναμε νέοι».
Ο κίνδυνος του επιπέδου συνείδησης των νέων κομμουνιστών, ο διορισμός γραφειοκρατών γραμματέων σε κάθε γωνιά της χώρας, ο φόβος της κριτικής μιας αλάνθαστης καθοδήγησης (το Κόμμα έχει πάντα δίκιο!) και τέλος το επόμενο βήμα προς την αφοσίωση και τη λατρεία της προσωπικότητας του Στάλιν, ήταν επίσης απτά στοιχεία στην οργάνωση της νεολαίας του Κόμματος. Η απομάκρυνση και εκκαθάριση των καλύτερων στελεχών που συνέβαλαν στη νίκη της Επανάστασης σηματοδότησε την αδυσώπητη παρακμή της τύχης του Κόμματος και της ΕΣΣΔ.
«Εάν ένας κομμουνιστής πιστεύει ότι μπορεί να μεταλαμπαδεύσει τον κομμουνισμό με επιχειρήματα που του παρέχονται, χωρίς να εργαστεί σοβαρά ο ίδιος και να τα εξετάσει, χωρίς να προσπαθεί να κατανοήσει τα γεγονότα ώστε να περάσει τον έλεγχο των επικριτών, τότε είναι ένας άθλιος κομμουνιστής», έλεγε ο Λένιν στο 3ο Συνέδριο Κομσομόλ.]
Λέον Τρότσκι
Για τη διάλυση της Κομσομόλ
Ανοιχτή επιστολή προς τα μέλη του Κόμματος – της Κομσομόλ.
Ανήκετε στην επίσημη ηγεσία, αν και φαίνεται να διστάζετε σε ορισμένα θέματα. Μου γράφετε: «Η Aντιπολίτευση φαίνεται να έχει δίκιο σε κάποια θέματα, αλλά αφού καταφεύγει σε μεθόδους αντικομματικού αγώνα, όπως τα παράνομα τυπογραφεία, κ.λπ…»
Η πρώτη πτυχή που προσελκύει την προσοχή μας είναι τα λόγια σας ότι η Αντιπολίτευση «προφανώς» δεν νομιμοποιείται σε μια σειρά ζητημάτων. – Πώς το ξέρετε αυτό; Ίσως από τα άρθρα των Bukharin, Σλέπκωφ2Αλεξάντερ ΝικολάγιεβιτςΣλέπκοφ (1899-1937), Μπολσεβίκος, δημοσιογράφος και συντάκτης το 1925 της KomsolskayaPravda. Ως υποστηρικτής του Μπουχάριν θα ενταχθεί στη Δεξιά Αντιπολίτευση. Στη δεκαετία του ’30 υπέστη μια σειρά διαγραφών και επανεντάξεων στο κόμμα και ακολούθησε τη θλιβερή μοίρα των αντιπάλων του. Πέθανε το 1937 στη Μόσχα. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B5%D0%BF%D0%BA%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB % D0% B5% D0% BA% D1% 81% D0% B0% D0% BD% D0% B4% D1% 80_% D0% 9D% D0% B8% D0% BA% D0% BE% D0% BB% D0 % B0% D0% B5% D0% B2% D0% B8% D1% 87 και Μαρέτσκι3Γκριγκόρι ΠέτροβιτςΜαρέτσκι (1900-1937), Μπολσεβίκος, καθηγητής ρωσικής γλώσσας στο Πολυγραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Πέθανε το 1937 στη Μόσχα https://ru.openlist.wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0 % 93% D1% 80% D0% B8% D0% B3% D0% BE% D1% 80% D0% B8% D0% B9_% D0% 9F% D0% B5% D1% 82% D1% 80% D0% BE % D0% B2% D0% B8% D1% 87_ (1900), τα οποία διαστρεβλώνουν συστηματικά τις απόψεις της Αντιπολίτευσης σε σημείο πλήρους άγνοιας; Προφανώς διαβάσατε ορισμένα ντοκουμέντα που δημοσίευσε η ίδια η αντιπολίτευση. Μόνο με αυτόν τον τρόπο καταφέρατε να ανακαλύψετε την ορθότητα της Αντιπολίτευσης σε μια σειρά ζητημάτων. Αλλά έχετε το δικαίωμα να μας κατηγορήσετε για «παράνομο» Τύπο, αν αυτός ο τύπος σας δίνει την ευκαιρία να μάθετε τις απόψεις της Αντιπολίτευσης και να παραδεχτείτε ότι αυτές οι απόψεις είναι σωστές;
Πριν από λίγες ημέρες άκουσα τυχαία τα πρακτικά επ ‘ευκαιρία της συνάντησης για την επέτειο της Κομσομόλ στη Μόσχα. Δεν θα σταθώ σε επίσημους χαιρετισμούς και ευλαβικές απαντήσεις. Δεν αξίζει να μιλήσουμε για αυτές! Ο σύντροφος Τερ-Βαγκάνιαν4Βαγκάρσακ Αρουτιόνοβιτς Τερ-Βαγκάνιαν (1893-1936) διανοούμενος και ένας από τους εξέχοντες ηγέτες της κομμουνιστικής νεολαίας. Συμμετείχε ενεργά στη μοίρα της Ρωσικής Επανάστασης και εργάστηκε ως συντάκτης του περιοδικού «Υπό το λάβαρο του Μαρξισμού». Εργάστηκε στο Ινστιτούτο Μαρξ-Ένγκελς στη Μόσχα και εντάχθηκε στην Αριστερή Αντιπολίτευση, πληρώνοντας το με την εξορία και ο θάνατος του ήρθε μετά τη φάρσα της πρώτης δίκης στη Μόσχα, γνωστής ως «η δίκη των 16», τον Αύγουστο του 1936. http://sovlit.org/vav/index.html προσπάθησε να κάνει μερικές εξαιρετικά μετριοπαθείς και προσεκτικές παρατηρήσεις στην ομιλία του. Επισημαίνοντας το γιγαντιαίο ιστορικό έργο της Κομσομόλ, ο σύντροφος Τερ επεσήμανε την ανεπάρκεια των διεθνών ζητημάτων στην εκπαίδευση της προλεταριακής νεολαίας. Ειδικότερα, επεσήμανε ότι η Komsomolskaya Pravda5Εφημερίδα της Κομμουνιστικής Λενινιστικής Ένωσης Νεολαίας που ιδρύθηκε το 1925 αφιερώνει πολύ λίγο χώρο σε διεθνή ζητήματα. Αφού εξέφρασε αυτή την άποψη, άρχισαν να τον διακόπτουν με αγριότητα. Οι προσπάθειες του συντρόφου Τερ να συνεχίσει χαιρετίστηκαν με άγρια παρεμπόδιση. Επίσης από το μεγάφωνο έγινε κατανοητό ότι μια μικρή μειοψηφία συμμετείχε στο σαμποτάζ. Το μεγαλύτερο μέρος της συνέλευσης απλώς εκφοβίστηκε από ανθρώπους που φώναζαν και σφύριζαν. Ο πρόεδρος της συνάντησης, προφανώς ο σύντροφος Κόσαρεφ6Αλεξάντερ Βασιλίεβιτς Κοσάρεφ (1903-1939), πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής της Κομσομόλ και ένθερμος υποστηρικτής της Σταλινικής γραμμής στην εκκαθάριση της Αντιπολίτευσης. Κατά τις δεκαετίες του 1920 και του 1930 ανέλαβε διάφορα καθήκοντα στην οργάνωση της νεολαίας και το 1929 μετατέθηκε στο Πέμπτο Κογκρέσο των Σοβιέτ όλης της Ένωσης και εξελέγη μέλος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΣΣΔ. Συνελήφθη και εκτελέστηκε το 1939 στη Μόσχα από τον ίδιο μηχανισμό που είχε βοηθήσει να στηριχθεί και να χτιστεί μέχρι το τέλος, δήλωσε αργότερα ότι ο σύντροφος Τερ είχε έρθει σε λάθος μέρος με την ομιλία του και ότι «έπρεπε να είχε πάει σε μυστική συνάντηση της Αντιπολίτευσης».
Η ομιλία του συντρόφου Τερ ήταν, όπως ήδη αναφέρθηκε, εξαιρετικά ειρηνική, φιλική, ήσυχη. Τα επικριτικά του σχόλια διαποτίστηκαν από ένα πνεύμα βαθιάς προσκόλλησης στην Κομσομόλ. Ωστόσο, ο γραφειοκρατικός μηχανισμός δεν μπορούσε να το αντέξει. Ο σύντροφος Κοσαρεφ δήλωσε ότι μόνο σε μια συνωμοτική συνάντηση μπορεί κανείς να μιλήσει για τις ελλείψεις της Komsomolskaya Pravda, ιδίως την έλλειψη άρθρων για διεθνή θέματα. Αυτή η κίβδηλη ημι-αναλαμπή του μηχανισμού περιέχει μια σαφής εξήγηση του γιατί οι αντίπαλοι αναγκάζονται να συνεδριάζουν στις λεγόμενες «μυστικές» συναντήσεις, δηλαδή εκείνες τις συναντήσεις όπου οι πληροφοριοδότες και οι κακοποιοί, γενικά, δεν διαταράσσουν την ομιλία με χτυπήματα, θορύβους, σφυρίγματα και φωνές.
Στη συνάντηση των ακτιβιστών της Μόσχας, στις 26 Οκτωβρίου, οι ταραχοποιοί οργανώθηκαν με αυστηρά στρατιωτικό τρόπο υπό τη διοίκηση του Σπούντε7Ο Αλεξάντερ Πέτροβιτς Σπούντε (1892-1962) εντάχθηκε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της περιοχής της Λετονίας το 1909. Το 1917 ήταν μέλος του Ουραλικού Συμβουλίου και της Ουραλικής Επιτροπής της ομάδας των Μπολσεβίκων, καθώς και μέλος της Συντακτικής Συνέλευσης. Κατείχε διάφορες θέσεις σε κρατικούς και κομματικούς φορείς. Το 1938 εκδιώχθηκε από το κόμμα, αλλά, προς τιμήν των υπηρεσιών που προσέφερε εναντίον της Αντιπολίτευσης, επέζησε θαυματουργά από τις Σταλινικές εκκαθαρίσεις. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%8D,_%D0%90%D0%BB%D0%B5 % D0% BA% D1% 81% D0% B0% D0% BD% D0% B4% D1% 80_% D0% 9F% D0% B5% D1% 82% D1% 80% D0% BE% D0% B2% D0 % B8% D1% 87. Ο τελευταίος τους οδήγησε στην αίθουσα καθισμένους με την πλάτη στο βάθρο. Κατά τη διάρκεια των ομιλιών των συντρόφων Κάμενεφ και Ρακόφσκι, οι σαμποτέρ προκάλεσαν έναν τρελό και αδιάκοπο θόρυβο. – Τι είναι όλα αυτά; Αυτό είναι το καθεστώς που, σύμφωνα με το ψήφισμα της 5ης Δεκεμβρίου 1923, ωθεί ακόμη και τα πιο ευσυνείδητα και ανιδιοτελή μέλη του κόμματος στο δρόμο της απομόνωσης και της φράξιας. Εάν σας ενδιαφέρει πραγματικά μια συζήτηση, πρέπει να διασφαλίζονται τα ελάχιστα δικαιώματα των συμμετεχόντων. Είναι απαραίτητο να καλέσουμε στην τάξη τους ταραχοποιούς που πετάνε βιβλία, ποτήρια, σφυρίζουν και γενικά στερούν από τα μέλη του Κόμματος την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις για τα κύρια ζητήματα της επανάστασης. Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, δύο χιλιάδες μέλη του κόμματος στην αίθουσα κατέβαλαν επίπονες προσπάθειες για να ακούσουν αυτά που έλεγαν οι σύντροφοι Κάμενεφ και Ρακόφσκι. Σηκώθηκαν, έφεραν το χέρι τους στα αυτιά τους για να ακούσουν και ούτω καθεξής. Ωστόσο, οι ταραχοποιοί είχαν ήδη αποφασίσουν να μην αφήσουν τη συνέλευση να ακούσει τις ομιλίες της Αντιπολίτευσης. Ακριβώς το ίδιο έγινε και με την Πλατφόρμα. Όσοι φοβούνται το Κόμμα, δηλαδή όσοι φοβούνται να ακούσουν και να κατανοήσουν, μπορούν να καταγγέλουν την Πλατφόρμα ή να υψώνουν τις φωνές τους κατά τη διάρκεια των ομιλιών του Κάμενεφ και του Ρακόφσκι. Αν δεν υπάρχουν επιχειρήματα, πρέπει να πετάς βιβλία και να κάνεις άγριο θόρυβο. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για την απομόνωση και τον φραξιονισμό. Κάθε τίμιο μέλος του κόμματος θα πρέπει να βοηθήσει στην απομόνωση των φασιστών, των ταραχοποιών και των κακοποιών. Αυτό είναι ένα φαινόμενο ξένο προς το προλεταριακό κόμμα. Πρέπει να εξαλειφθεί πάση θυσία. Αν βοηθήσετε σε αυτό θα βοηθήσετε την Αντιπολίτευση να εγκαταλείψει τις φραξιονιστικές μεθόδους πάλης.
Κομμουνιστικοί χαιρετισμοί
Λ. Τρότσκι
Υ.Γ. Επισυνάπτω την ομιλία μου στην κοινή Ολομέλεια με μια αίτηση δημοσίευσης στο δελτίο συζήτησης.
Λ. Τρότσκι
Υποσημειώσεις