Η ιστορική συνέχεια της πάλης για την Επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς

Σάββας Μιχαήλ-Μάτσας
Η ιστορική συνέχεια της πάλης για την Επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς

Τα νέα, τον Μάη του 2019, για την εκρηκτική πολιτική κρίση που συγκλόνιζε το Partido Obrero (Εργατικό Κόμμα, εφεξής PO) της Αργεντινής, το ιδρυτικό και το πιο ισχυρό τμήμα της Συντονιστικής Επιτροπής για την Επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς (CRFI), έπεσαν σαν βόμβα μέσα στις γραμμές των διεθνών συντρόφων, που είχαν κρατηθεί μέχρι τότε στο σκοτάδι, αλλά και πέρα απ’ αυτούς. Τα απροσδόκητα νέα της οξείας σύγκρουσης που ξέσπασε στο Αργεντίνικο Τροτσκιστικό Κόμμα, με την συμμετοχή επίσης του ιστορικού ηγέτη και ιδρυτή του Χόρχε Αλταμίρα, έχουν προκαλέσει ευρύτερο ενδιαφέρον, που δεν περιορίζεται στις οργανώσεις που διεκδικούν την κληρονομιά της Τέταρτης Διεθνούς αλλά και μεταξύ της διεθνούς Αριστεράς, ιδιαίτερα της εργατικής πρωτοπορίας, των εχθρών και των συμμάχων της.
Ο προφανής λόγος είναι το ειδικό βάρος που κερδήθηκε από το PO, παλεύοντας για πάνω από μισό αιώνα, στην ταξική πάλη και την πολιτική ζωή της Αργεντινής, στη Λατινική Αμερική και διεθνώς. Πιο πρόσφατα, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος του PO στην συγκρότηση του Μετώπου της Αριστεράς και των Εργαζομένων (FIT) από το 2011 και μετά. Η αρχική εκλογική, πολλά υποσχόμενη άνοδός του, το έθεσε στο επίκεντρο της γενικότερης πολιτικής προσοχής, των συγκρουόμενων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων τόσο σε αυτήν την χώρα-κλειδί της Λατινικής Αμερικής όσο και διεθνώς.
Αυτή η ακραία σοβαρή κρίση σε ένα πρωτοπόρο επαναστατικό κόμμα με ένα μακρύ ιστορικό πάλης στην ταραχώδη ιστορία της Αργεντινής και της Λατινικής Αμερικής, είναι η πολιτική εκδήλωση μιας περισσότερο θεμελιώδους αλλαγής, που υπερβαίνει τα όρια ενός κόμματος και μιας χώρας. Αντανακλά ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια ιστορική διαδικασία, στην εξελισσόμενη, άλυτη, και τώρα επιδεινούμενη ξανά παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού.
Μόνο πολιτικά τυφλοί και μικροαστοί κυνικοί μπορούν να το αντιμετωπίσουν σαν ένα περιθωριακό επεισόδιο, σαν ένα ακόμα περιστατικό στο μακρύ κατάλογο μιας διασπασμένης και διαρκώς τεμαχιζόμενης διεθνούς Αριστεράς, “επίσημης” ή ετερόδοξης, και μάλιστα ιδιαίτερα συχνό κι επαναλαμβανόμενο στους Τροτσκιστές. Μια τέτοια προσέγγιση είναι μια χυδαία και τεχνητή εκδοχή του μύθου της Αιώνιας Επιστροφής του Ίδιου, μια απολογητική για την ανύπαρκτη “αιωνιότητα” του καπιταλιστικού συστήματος στην πιο κρίσιμη στιγμή της θανάσιμης αγωνίας του, ένα αντίγραφο του «Δεν υπάρχει εναλλακτική» (ΤΙΝΑ) νεοφιλελεύθερου μύθου.
Πιο επίκαιρες παρά ποτέ είναι οι προειδοποιήσεις του Λεόν Τρότσκυ, στην τελευταία του θεωρητική-πολιτική μάχη πριν την δολοφονία του, στην επέμβασή του στην κρίση του αμερικάνικου SWP το 1939-40, και που αφορούσε άμεσα ολόκληρη την νεο-ιδρυθείσα Τέταρτη Διεθνή στην αρχή του Β Παγκοσμίου Πολέμου: “οποιαδήποτε σοβαρή φραξιονιστική διαμάχη σε ένα κόμμα είναι πάντα σε τελική ανάλυση η αντανάκλαση της ταξικής πάλης” (Στην υπεράσπιση του Μαρξισμού, New Park 1975 σελ. 77).
Η φραξιονιστική πάλη στο Partido Obrero δεν είναι “τρικυμία σε ένα φλιτζάνι τσάι”· είναι μια εξαιρετικά σοβαρή “αντανάκλαση της ταξικής πάλης” όχι μόνο στην Αργεντινή αλλά διεθνώς.

Τέταρτη Διεθνής ενάντια στον “εθνικό Τροτσκισμό”

Μια κρίσιμη διαφορά, μεταξύ άλλων, ανάμεσα στην κρίση του 1939-40 στο αμερικάνικο SWP και στην τρέχουσα κρίση στο Αργεντίνικο PO είναι το γεγονός ότι η πρώτη αντιμετωπίστηκε από την αρχή από τον ίδιο τον Τρότσκυ όχι σαν ένα “Αμερικάνικο ζήτημα”, μια πολιτική κρίση μέσα στο ισχυρότερο εθνικό τμήμα της νέας Τέταρτης Διεθνούς αλλά ως ένα διεθνές ζήτημα, θέμα ζωής και θανάτου για την Διεθνή την ίδια, μπροστά στις γιγάντιες προκλήσεις που τέθηκαν με το άλμα στην παγκόσμια κατάσταση, όταν η άλυτη παγκόσμια κρίση του ιμπεριαλιστικού καπιταλισμού στη δεκαετία του 1930 οδήγησε σε ένα δεύτερο, πιο καταστροφικό Παγκόσμιο Πόλεμο. Η εξαιρετικά σοβαρή φραξιονιστική μάχη στο SWP έγινε ένα ανοιχτό ιδεολογικό πεδίο μάχης και έδαφος εκπαίδευσης για Μαρξιστικά στελέχη όλης της Τέταρτης Διεθνούς, με επίκεντρο την υλιστική διαλεκτική και τον ιστορικό υλισμό ως οδηγό για την επαναστατική πολιτική στην εποχή μας των πολέμων και των επαναστάσεων.
Είναι αυτή η συνειδητή κίνηση που κάνει τα κείμενα του Τρότσκυ στο βιβλίο του Στην υπεράσπιση του Μαρξισμού να μην είναι ούτε μια απλή καταγραφή μιας ακόμα εσωκομματικής διένεξης, ένα είδος ενός εκτεταμένου “Εσωτερικού Δελτίου” για φραξιονιστική χρήση, ούτε ένα εγχειρίδιο δογματικών θέσεων και διοικητικών εντολών αλλά ένα αληθινό σχολείο για την ανάπτυξη του ζωντανού, δημιουργικού, επαναστατικού Μαρξισμού.
Σε ένα άλλο σημείο στροφής της ιμπεριαλιστικής εποχής, όταν ο παρακμασμένος καπιταλισμός βουλιάζει στην παγκόσμια κρίση, μετά το 2007-2008, και βρίσκεται σήμερα σε ένα άλλο σημείο καμπής της ίδιας παγκόσμιας κρίσης, που παρέμεινε άλυτη και επιδεινούμενη μια δεκαετία μετά, επέρχεται η οξύτατη φραξιονιστική διαμάχη στο PO, το ισχυρότερο τμήμα των δυνάμεων που παλεύουν διεθνώς για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς, της CRFI. Κι όμως, το γεγονός τούτο δυστυχώς κρατιούνταν για μια μακρά περίοδο σαν ιερό και απαραβίαστο μυστικό κρυμμένο πίσω από τους τοίχους του Αργεντίνικου Κόμματος (κυρίως ανάμεσα στους ηγέτες των φραξιών), αφήνοντας στο σκοτάδι τους διεθνείς τους συντρόφους στην CRFI.
Εκτός από δευτερεύοντα, ασαφή σημάδια τα οποία παρατήρησαν οι διεθνείς αντιπρόσωποι που ήταν παρόντες στο 25ο Εθνικό Συνέδριο του PO το 2018, αλλά τίποτα ουσιώδες. Ακόμα και τόσο πρόσφατα όπως τον Φεβρουάριο του 2019, στη συνάντηση της CRFI στην Κωνσταντινούπολη, τίποτα δεν αποκαλύφθηκε, παρόλο που αν και ήταν παρόντες οι σύντροφοι Χόρχε Αλταμίρα και Πάμπλο Χέλλερ, που ανήκαν στις δύο αντίθετες φράξιες, όπως μάθαμε μερικούς μήνες αργότερα -όταν ήταν πολύ αργά. Ένα φιλόδοξο πλάνο δράσης της CRFI αποφασίστηκε ομόφωνα στην συνάντηση της Κωνσταντινούπολης χωρίς τα άλλα τμήματα να ξέρουν ότι ήταν ήδη υπονομευμένο από την εσωτερική σύγκρουση στο PO, η οποία σύντομα κορυφώθηκε στο 26ο Εθνικό Συνέδριο του PO τον Απρίλη του 2019.
Καθόλου τυχαία, για πρώτη φορά στην ιστορία της CRFI, τα άλλα τμήματα δεν προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στο Συνέδριο του PO. Είναι πια τώρα σαφέστατο ότι αυτή η σκόπιμη ενέργεια αποφασίστηκε από την απερχόμενη ΚΕ ώστε να υπάρξει το “τελικό ξεκαθάρισμα” με τους αντιπάλους της στην φραξιονιστική διαμάχη χωρίς “ξένους παρείσακτους” ή ανεπιθύμητους μάρτυρες. Είναι αυτό ή όχι ένα σύμπτωμα της πολιτικής αρρώστιας που είναι γνωστή στην ιστορία του διεθνούς μας κινήματος ως “εθνικοτροτσκισμός”;

Από την κρίση στην Συνάντηση της Αθήνας

Η προϊούσα, παρατεταμένη, κρυμμένη εσωτερική κρίση στο PO της Αργεντινής έγινε επίσημα γνωστή στα άλλα τμήματα της CRFI μόνο στις 2 Μάη του 2019, από ένα γράμμα του συντρόφου Μαρσέλο Ραμάλ, με το οποίο κατήγγειλε ότι η πλειοψηφία της ηγεσίας του PO είχε κατασκοπεύσει τα e-mail του για να επιτεθεί και να συκοφαντήσει την τάση της μειοψηφίας στην οποία ηγούνταν ο ίδιος και ο σύντροφος Αλταμίρα, μπροστά στο 26ο Συνέδριο του PO τον τελευταίο Απρίλη, όπου αποκλείστηκαν από τη νέα Κεντρική Επιτροπή.
Ακόμα και αυτή η καθυστερημένη μονομερής πράξη αρχικά καταγγέλθηκε από τη νεο-εκλεγείσα ΚΕ και την Διεθνή της Επιτροπή, η οποία ενοχλήθηκε, όπως έγραψε, που ένα “εσωτερικό ζήτημα” του PO έγινε γνωστό, χωρίς την άδειά της και την έγκρισή της, στα άλλα τμήματα της CRFI, στο ΕΕΚ στην Ελλάδα, στο DIP στην Τουρκία και στο PT στην Ουρουγουάη.
Το αρχικό σοκ, η βαθιά πολιτική ανησυχία και σύγχυση, που προκλήθηκαν διεθνώς, ήταν, όπως ήταν αναμενόμενο, τεράστια. Ακόμα και τώρα κάθε άλλο παρά έχουν ξεπεραστεί.
Πρώτον, το PT ζήτησε μια επείγουσα συνάντηση αποσαφήνισης ανάμεσα στις ΚΕ του Ουρουγουανού και Αργεντίνικου Τμήματος, και δύο μέλη της ΚΕ του PO και της Διεθνούς της Επιτροπής (Ρ. Σάντος, Π. Χέλλερ) συνάντησαν την ηγεσία του τμήματος στην Ουρουγουάη στο Μοντεβιδέο τον Μάη. Τίποτα δεν λύθηκε. Η ηγεσία του PT σε ένα ντοκουμέντο που στάλθηκε στο PO και στις οργανώσεις της CRFI υποστήριζε την απαίτηση του συντρόφου Μαρσέλο Ραμάλ για ένα Διεθνές Δικαστήριο. Έκφρασε επίσης την αντίθεση της στο ότι οι εκπρόσωποι της Αργεντίνικης Διεθνούς Επιτροπής στη συνάντηση του Μοντεβιδέο διακήρυξαν ότι το βρήκαν σωστό να ελέγξουν μυστικά και να “χρησιμοποιήσουν” τα e-mail κάποιου πολύ γνωστού ηγέτη του PO , εν αγνοία του, πίσω από την πλάτη του…
Στο ενδιάμεσο, η Διεθνής Επιτροπή του PO μας εφοδίασε με ένα τεράστιο όγκο προσυνεδριακών Εσωτερικών Δελτίων του 26ου Συνεδρίου του PO, στα Ισπανικά, αν και εκτός Λατινικής Αμερικής και τον ισπανόφωνο κόσμο, ένας εξαιρετικά μικρός αριθμός συντρόφων σε άλλα τμήματα της CRFI μπορούσε να διαβάσει ή να κατανοήσει αυτό το γιγάντιο υλικό σε μια άγνωστη στην συντριπτική πλειοψηφία γλώσσα.
Στις 29 Μαΐου 2019, σε ένα γράμμα στην πρόσφατα εκλεγμένη ΚΕ του PO και στην τάση Αλταμίρα/Ραμάλ, η ΚΕ του ΕΕΚ, υποστηριζόμενη από το DIP, το PT της Ουρουγουάης, την MTL της Φιλλανδίας (η οποία δεν ήξερε τίποτα, αν και είναι ιδρυτικό μέλος της CRFI από το 2004 και πρωτοενημερώθηκε για την κρίση από το ΕΕΚ) και όλα τα τμήματα και οι συμπαθούντες του διεθνούς μας ρεύματος, ζητήσαμε μια Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση ανάμεσα στην ηγεσία του διεθνούς μας κινήματος και τις δύο αντίθετες πλευρές στο PO να λάβει χώρα στην Ελλάδα στις 22-24 Ιουλίου, 2019, στα περιθώρια της Διεθνούς Μαρξιστικής Κατασκήνωσής μας. Και οι δύο πλευρές αποδέχτηκαν την πρότασή μας.
Ο στόχος αυτής της συνάντησης ήταν από την αρχή να έχουμε μια ζωντανή ανταλλαγή σε όλα τα διαφιλονικούμενα ζητήματα ξεκαθαρίζοντας τα σχετικά πολιτικά ζητήματα, και, να μεσολαβήσουμε στην κρίση, πριν από μια κλιμάκωση της φραξιονιστικής διαμάχης και διοικητικά μέτρα που οδηγούσαν σε ένα καταστροφικό σχίσμα.
Η κύρια ανησυχία και η ειλικρινής ελπίδα που κυριαρχούσε ανάμεσα στους διεθνείς συντρόφους, ήταν να εμποδίσουν μια τέτοια καταστροφική έκβαση, να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια να επανεγκαθιδρύσουν την ενότητα στο PO σε μια βάση αρχών.
Πρέπει να παραδεχθούμε τώρα ότι υποτιμήσαμε το βάθος και την ταχύτητα της εξελισσόμενης κρίσης μέσα στο PO.
Η φραξιονιστική διαμάχη είχε κλιμακωθεί γρήγορα και δημόσια, με την ΚΕ του PO να διακηρύσσει στις 29 Ιουνίου ότι η τάση Αλταμίρα/Ραμάλ, οργανωμένη στις 23 Ιουνίου σαν μια “δημόσια φράξια του PO- CRFI” είναι μια “διασπαστική ομάδα” “που αυτοδιαγράφηκε”, που “αποσπάστηκε από μόνη της από το Κόμμα” με σκοπό να σχηματίσει τη δική της οργάνωση σε ανοιχτή εχθρική αντιπαράθεση με το επίσημο PO. Αλλά ποιος θα μπορούσε ποτέ να ελαχιστοποιήσει το αντικειμενικό γεγονός ότι περίπου χίλια μέλη του PO υπογράφοντας ή υποστηρίζοντας την πολιτική πλατφόρμα της τάσης Αλταμίρα/Ραμάλ θεωρούνταν από την επίσημη ηγεσία ότι θέτουν τους εαυτούς τους αυτομάτως, και μαζικά, εκτός Kόμματος;
Μια άγρια φραξιονιστική διαμάχη ακολουθήθηκε στα αστικά μαζικά μέσα όπως και στο διαδίκτυο , με αμοιβαίες κατηγορίες, νέες διαγραφές, κι άλλα διοικητικά μέτρα από την κεντρική ηγεσία, και ακόμα, κατηγορίες και από τις δύο πλευρές για εμπλοκή του αστικού κράτους και της δικαιοσύνης, στην διαμάχη τους, όπως στην περίπτωση του Τουκουμάν.
Η επείγουσα έκκληση που στάλθηκε στην ΚΕ του PO και στην Δημόσια Φράξια από τις Διεθνείς Επιτροπές του DIP και του ΕΕΚ στις 30 Ιουνίου για μια προσωρινή “εκεχειρία” μέχρι, τουλάχιστον, την Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση στην Αθήνα, αγνοήθηκε.
Στην ίδια περίοδο, όλα τα Λατινοαμερικάνικα τμήματα και συμπαθούσες ομάδες, στην Ουρουγουάη, την Βολιβία, την Βενεζουέλα, την Χιλή, την Βραζιλία (περιλαμβανομένου του Οσβάλντο Κοτζιόλα, του γνωστού Αργεντίνου ιστορικού, ιστορικού στελέχους του PO και εκ των βασικών στελεχών της CRFI) είχαν ανακοινώσει δημόσια την υποστήριξή τους στην Τάση Αλταμίρα/Ραμάλ, παρά τις προηγούμενες διαφωνίες που κάποιοι από αυτούς (π.χ. η Opcion Obrera της Βενεζουέλας) είχαν εκφράσει στο παρελθόν με την ηγεσία του PO και τον ίδιο τον Αλταμίρα. Από την άλλη πλευρά του ωκεανού, οι συμπαθούντες της CRFI στην Ιερουσαλήμ, την Παλαιστίνη, όπως και όλοι οι συμπαθούντες στην Ισπανία και την Ιταλία υποστήριξαν δημόσια την Αντιπολίτευση.
Είναι φανερό ότι η Διεθνής Συμβουλευτική Συνάντηση, ξεκινώντας στις 22 Ιουλίου, με την συμμετοχή και των δύο τμημάτων και των μη Λατινοαμερικάνικων τμημάτων στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή (ΕΕΚ, DIP, MTL) είχε αποκτήσει ιδιαίτερη διεθνή σημασία αν και λάμβανε χώρα στις χειρότερες διεθνείς πολιτικές συνθήκες από αυτές που είχαμε ελπίσει να έχουμε τον Μάη του 2019.

Για μια πολιτική αποσαφήνιση

Ας δώσουμε έμφαση σε αυτό που ήταν και είναι πρωταρχικό, για το ΕΕΚ. Πριν μπούμε στις ταραχώδεις διαμάχες στην υπεράσπιση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού και στην πάλη ανάμεσα σε φράξιες σχετικά με το ένδοξο Μπολσεβίκικο-Λενινιστικό παρελθόν, ας ξεκαθαρίσουμε τις πολιτικές μας διαφορές που υπάρχουν τώρα σε αυτήν την συγκεκριμένη και τόσο βίαιη κρίση, τον ιδιαίτερό της χαρακτήρα και το βάθος της, τις ιστορικές υλιστικές της ρίζες.
Χωρίς μια τέτοια πολιτική αποσαφήνιση, γίνεται ακατανόητη η οξύτητα της διάσπασης, το σπάσιμο κομματικών κανόνων οργανωτικής λειτουργίας οι αμοιβαίες κατηγορίες για παραβίαση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, το φαινόμενο του σχηματισμού μιας Δημόσιας Φράξιας.
Μέχρι την συνάντηση της Αθήνας τον Ιούλιο του 2019, οι εξηγήσεις που δόθηκαν σε μας από την ΚΕ του PO ήταν πολύ ασαφείς και μη πειστικές. Κυρίως η επίσημη θέση, που επαναλήφθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης της Αθήνας μετά από μια ερώτηση που τέθηκε από την αντιπροσωπεία του ΕΕΚ, ήταν και παραμένει ότι “δεν υπήρχαν διαφορές αρχών ή στρατηγικής ανάμεσα στις δύο πλευρές” και ότι η κύρια αιτία ήταν η εγωκεντρική συμπεριφορά του Χόρχε Αλταμίρα που απειλήθηκε να χάσει την κεντρική του θέση στην ηγεσία, και παρουσιάζοντας, με έναν κύκλο οπαδών του, θέσεις χωρίς συνοχή και συνέπεια.
Αυτή η χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του PO πολιτική κρίση, με την διαγραφή από το κόμμα πάνω από το ένα τρίτο των μελών του, συμπεριλαμβανομένων των πιο γνωστών από τους ιδρυτές του, όπως ήταν ο Χόρχε Αλταμίρα, δεν μπορεί να αναχθεί ή να “ερμηνευτεί” απλοϊκά σαν το αποτέλεσμα του “εγωκεντρικού ξεσπάσματος” ενός προσώπου υποστηριζόμενου από ένα “μικρό” κύκλο τυφλών υποστηρικτών.
Δεν αρνούμαστε το ρόλο της προσωπικότητας στην ιστορία. Όπως ο Τρότσκυ είχε εξηγήσει (για παράδειγμα στην Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης) αυτός ο ρόλος μπορεί να είναι ένας κρίσιμος κρίκος στην αλυσίδα των αλληλοσυνδεόμενων ιστορικών διαδικασιών – αλλά ποτέ ο παντοδύναμος ή ακόμα ο καθοριστικός, σε τελευταία ανάλυση, παράγοντας.
Αν ολόκληρη η εξελισσόμενη διαδικασία της έκρηξης (ή ενδόρρηξης) με επίκεντρο το PO είναι το προϊόν απλώς μιας προσωπικής οργής, εκδικητικότητας, και άλλων παρόμοιων απαίσιων προσωπικών χαρακτηριστικών ενός “ιδρυτικού πατέρα”, του Χόρχε Αλταμίρα, που προσπαθεί να επιβάλει ξανά την επί μισό αιώνα ” ενός ανδρός αρχή” στο PO ενάντια στην νέα “συλλογική ηγεσία των πρώην πιστών του γιες μεν (των “sijorgistas” σύμφωνα με τον δικό τους νεολογισμό από το Si, Jorge, Ναι Χόρχε!!), τότε, συγγνώμη, αλλά θα μπορούσαμε να πούμε για όλη αυτήν την διαλυτική κρίση, επαναλαμβάνοντας τον Σαίξπηρ, ότι ήταν Πολύ Κακό για το Τίποτα.
Ένα άτομο με επιρροή, μόνο του, βοηθούμενο από τους τυφλούς υποστηρικτές της προσωπολατρείας του, δεν μπορεί ποτέ να βάλει σε έναν τέτοιο κίνδυνο την επαναστατική κληρονομιά που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια δεκαετιών πάλης για τον Τροτσκισμό στην Αργεντινή και την Λατινική Αμερική, την πάλη του PO, συμπεριλαμβανομένης της κοινής μας πάλης, από την δεκαετία του ’90, για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς, μια διεθνούς πάλης που διεξάχθηκε ενάντια στο ρεύμα μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Όλο αυτό ήταν απλώς μια χίμαιρα, μια μοιραία ψευδαίσθηση καταδικασμένη, τελικά, να διαλυθεί στον αέρα;
Αρνούμαστε μια τέτοια ιδεαλιστική απλοϊκή εξήγηση που διαλύει το αντικείμενο όχι απλώς στο υποκείμενο αλλά στο εξατομικευμένο παντοδύναμο άτομο. Έχει ένας τέτοιος υποκειμενισμός, ένας παρόμοιος ωμός υποκειμενικός ιδεαλισμός, οποιαδήποτε σχέση με τον διαλεκτικό και ιστορικό υλισμό;
Μέχρι την στιγμή της Διεθνούς Συμβουλευτικής Συνάντησης της Αθήνας, η μόνη, ανεπαρκής, ακόμα πολύ ασαφής άποψη που θα μπορούσαμε να έχουμε (που αναφέρθηκε επίσης στην εφημερίδα μας Νέα Προοπτική) ήταν ότι η διαμάχη περιστράφηκε γύρω από διαφορές στα συνθήματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης εκλογικής εκστρατείας το 2019: η Τάση Αλταμίρα/Ραμάλ επέμεινε ότι ο άξονας της επέμβασης πρέπει να είναι τα συνθήματα “Κάτω ο (δεξιός Πρόεδρος) Μάκρι, για μια Κυρίαρχη Συντακτική Συνέλευση και μια Κυβέρνηση Εργατών”, ενώ η εκλεγμένη στο 26ο Συνέδριο ΚΕ απέρριπτε αυτήν την γραμμή σαν ευνοϊκή στην υπερψήφιση του Περονικού Φερνάντες και αντιπαρέθετε ως κεντρικό το κάλεσμα “Οι καπιταλιστές πρέπει να πληρώσουν για την κρίση”.
Αλλά, ακόμα και αυτή, η κάπως πιο πολιτική, εξήγηση μας άφησε με την εντύπωση ότι οι πολιτικοί λόγοι της τεράστιας κρίσης στο PO περιστρέφονταν γύρω από διαφορές στις εκλογικές τακτικές. Σε μια τέτοια περίπτωση, το να έχουμε μια τόσο βίαιη κρίση, καταστροφική για το Κόμμα (και με καταστροφικές συνέπειες για την CRFI) λόγω διαφορετικών εκλογικών τακτικών, θα ήταν κάτι εντελώς ανεύθυνο, κι ακόμα να είναι ένα σύμπτωμα υποταγής στον αστικό κοινοβουλευτισμό και εκλογικισμό, κάτω από τις αστικές δημοκρατικές πιέσεις του εθνικού περιβάλλοντος και της “κοινής γνώμης”. Με άλλα λόγια, θα ήταν μια παθολογική περίπτωση “εθνικού Τροτσκισμού” δηλητηριασμένου με τον εκλογικισμό…

Ζητήματα Στρατηγικής και Μαρξισμού
Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης της Αθήνας (όπως και ιδιαίτερα μετά απ’ αυτήν) έγινε καθαρό ότι οι διαφορές δεν περιορίζονταν σε εκλογικές τακτικές αλλά περιείχαν ζωτικά ζητήματα της επαναστατικής στρατηγικής και της Μαρξιστικής θεωρίας.
Όπως το Ραπόρτο για την Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση που παρουσιάστηκε από το ΕΕΚ, το DIP και την MTL στις 5 Αυγούστου, 2019 τεκμηρίωσε, το πρώτο ερώτημα που τέθηκε από τον Σάββα Μιχαήλ εκ μέρους του ΕΕΚ ήταν: “υπάρχουν στρατηγικές διαφορές ανάμεσα στις δύο τάσεις ή όχι;”
“Ένας αντιπρόσωπος της Εθνικής Επιτροπής (Χουάν Γκαρσία) δήλωσε ότι υπάρχουν σημαντικές πολιτικές διαφορές με την φράξια Αλταμίρα/Ραμάλ αλλά όχι στρατηγικές· ο Σάββας ρώτησε αν οι τρεις παρακάτω διαφορές, ήδη επισημασμένες από τον Χουάν στην παρέμβασή του, είναι ή όχι διαφορές στην επαναστατική στρατηγική:
* Όσον αφορά τη αντιπαράθεση με αφορμή το άρθρο του Χόρχε Αλταμίρα “Διεθνές Πανόραμα” που δημοσιεύτηκε τόσο στην En Defensa del marxismo [ Στην Υπεράσπιση του μαρξισμού θεωρητικό περιοδικό του ΡΟ] και αργότερα δημοσιεύτηκε ξανά στην World Revolution- Revolución Mundial [ Παγκόσμια Επανάσταση θεωρητικό-πολιτικό περιοδικό της CRFI], το ερώτημα αν “η αστική τάξη έχει ή όχι την στρατηγική πρωτοβουλία“, είναι στρατηγικό ζήτημα ή όχι;
* Ποια είναι η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και την ταξική πάλη, αν η σύνδεση που έγινε από την Δημόσια Φράξια είναι “μηχανιστική”, όπως την κατηγορεί η επίσημη ηγεσία;
* Η τοποθέτηση για την σχέση ανάμεσα στην παγκόσμια κρίση του παρακμάζοντος καπιταλισμού και την καπιταλιστική παλινόρθωση στην Ρωσία και την Κίνα είναι σημαντική για την επαναστατική στρατηγική ή όχι;
Καμιά ικανοποιητική απάντηση δεν δόθηκε.
Από την άλλη πλευρά, ο Σύντροφος Ραμάλ έδωσε έμφαση ότι πίσω από τις πολιτικές διαφορές πάνω στα κατάλληλα συνθήματα που έπρεπε να τεθούν το 2018 και 2019, ένα εκλογικό έτος («Κάτω ο Μάκρι, Συντακτική Συνέλευση ελεύθερη και κυρίαρχη, Κυβέρνηση των εργαζομένων» ενάντια στο «Κάτω το καθεστώς του ΔΝΤ, την κρίση να πληρώσουν οι καπιταλιστές, για μια έξοδο εργατική και της αριστεράς») εκφράστηκαν αντιμαχόμενες στρατηγικές θέσεις. Ενάντια στην σκοπιά της τάσης της πλειοψηφίας, η Δημόσια Φράξια επιμένει, πρώτον, ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση παρήγαγε μια καθεστωτική κρίση στην Αργεντινή υπό τον Μάκρι με την κατάρρευση του πέσο και την παρέμβαση του ΔΝΤ, και, δεύτερον ότι απαιτείται μια διαρκής αγκιτάτσια πάνω στο ζήτημα της πάλης για εργατική εξουσία, ακόμα και σε περιόδους όπου η εργατική τάξη δεν είναι ακόμα ώριμη να παλέψει να την καταλάβει”.
Στη συνάντηση της αντιπροσωπείας της ΚΕ του PO επιδόθηκε ένα αρχείο με ντοκουμέντα. Το μόνο που δεν ήταν μόνο στα ισπανικά αλλά μεταφράστηκε στα αγγλικά επίσης, είχε τίτλο “Η ιστορική συνέχεια του PO” και γράφτηκε από τον Γκαμπριέλ Σολάνο και τον Ραφαέλ Σάντος επιβεβαίωσε τον στρατηγικό χαρακτήρα των διαφιλονικούμενων ζητημάτων.
Δυστυχώς αυτό το ντοκουμέντο δεν συζητήθηκε στην Συνάντηση της Αθήνας, αν και αξίζει μια ιδιαίτερη προσοχή. Μπορεί να αποκαλύψει πολλές από τις βαθύτερες θεωρητικές και μεθοδολογικές ρίζες της κρίσης στο PO και στο διεθνές επαναστατικό κίνημα σήμερα.
Αρχίζουμε αναπαράγοντας μια αρκετά μακροσκελή αλλά διαφωτιστική παράθεση από αυτό το ντοκουμέντο:
“…Προς το τέλος του 2018, και με έναν κατά κάποιο τρόπο συνηθισμένο τρόπο, αναπτύχθηκε ένας γραπτός διάλογος πάνω σ’αυτό που ονομάστηκε “η στρατηγική πρωτοβουλία της αστικής τάξης”. Ακολουθώντας μια κριτική ενός άρθρου του Αλταμίρα στο περιοδικό μας En Defensa del Marxismo (που δήλωνε ότι στη Βραζιλία και στη Λατινική Αμερική η αστική τάξη είχε χάσει την πρωτοβουλία, και ότι αυτή η πρωτοβουλία ήταν εν δυνάμει στα χέρια της εργατικής τάξης και της επαναστατικής αριστεράς), αναπτύχθηκε μια άκρως διαφωτιστική πολεμική για ζητήματα πολιτικής στρατηγικής [η υπογράμμιση δική μας] και μεθόδου. Η θέση του Αλταμίρα βρίσκονταν σε αντίθεση με τα εκλογικά αποτελέσματα στη Βραζιλία, όπου ο Μπολσονάρο είχε καταφέρει να κερδίσει τις εκλογές, ενώ η Αριστερά που ισχυρίζεται ότι είναι επαναστατική είχε συρρικνωθεί σε ένα απόλυτο περιθώριο. Η ομάδα Αλταμίρα βλακωδώς υπεράσπισε αυτήν τη θέση, δηλώνοντας ότι, στην ιμπεριαλιστική εποχή, η αστική τάξη ήταν ανίκανη να έχει την στρατηγική πρωτοβουλία. Έτσι, παγκόσμιοι πόλεμοι, φασισμός (για να εμποδίσει την εξάπλωση του Μπολσεβικισμού σε όλη την Ευρώπη), εμφύλιοι πόλεμοι εξοπλισμένοι από τον ιμπεριαλισμό -όπως έγινε στη Γιουγκοσλαβία- η καπιταλιστική παλινόρθωση των εργατικών Κρατών, παρουσιάστηκαν ως εκφράσεις της παγκόσμιας κρίσης, και όχι ως δράσεις της καπιταλιστικής τάξης της ίδιας να υπερασπιστεί την ταξική της κυριαρχία, παλεύοντας με νύχια και με δόντια. Σε παρέκκλιση από την προσέγγιση του Μαρξισμού, ο Μαρσέλο Ραμάλ ήρθε να επιβεβαιώσει ότι ο φασισμός δεν ήταν η αντεπαναστατική στρατηγική της αστικής τάξης αλλά μια εκδήλωση της κρίσης. Η αληθινή ταξική πάλη θυσιάστηκε, και οι θεμελιακοί όροι του Μαρξισμού αντιστράφηκαν: η κινητήρια δύναμη της κοινωνίας έπαψε να είναι η ταξική πάλη, και την θέση της πήρε η “καπιταλιστική κρίση”. Το υποκείμενο έγινε ένα παθητικό αντικείμενο υλικού καθορισμού. [η υπογράμμιση δική μας]»
Στις υπογραμμισμένες προτάσεις , βλέπουμε ότι παρ’ όλες τις επαναλαμβανόμενες διαψεύσεις, η σύγκρουση μέσα στην ηγεσία του PO, τουλάχιστον από το 2018, εμπεριέχει “ζητήματα πολιτικής στρατηγικής”.
Οι άλλες υπογραμμισμένες προτάσεις για την σχέση ανάμεσα στην καπιταλιστική κρίση και την ταξική πάλη όπως και η ιδιαίτερη αντίληψη για την σχέση “υποκειμένου και αντικειμένου” απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή επίσης.
Το άρθρο των Σολάνο και Σάντος συνεχίζει: “Η ομάδα Αλταμίρα προσπάθησε να κρύψει αυτήν την ρήξη από τον Μαρξισμό, κατηγορώντας την ηγεσία του Κόμματος για μια “αντι-καταστροφολογική” στροφή. Αλλά η στροφή έγινε από τον Αλταμίρα. Όπως πολλοί σύντροφοι του υπέδειξαν σε κείμενα που δημοσιεύτηκαν στα εσωτερικά μας δελτία, ο Χόρχε Αλταμίρα σκόπιμα ταύτισε την παγκόσμια κρίση και την καπιταλιστική χρεοκοπία, ως ειδική κατηγορία που δείχνει μια ιστορική παρακμή του παρόντος κοινωνικού καθεστώτος [η υπογράμμιση δική μας] -και της οποίας το βάθεμα προκαλεί αποσταθεροποιήσεις και πολιτικές κρίσεις, και την εμφάνιση επαναστατικών καταστάσεων- με την αδυναμία της δράσης της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού. Τα θεμελιακά συμπεράσματα που παρουσιάστηκαν από τον Τρότσκυ στο Τρίτο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς αγνοήθηκαν. Στο διάσημο κείμενο με τον τίτλο “Ένα Σχολείο Επαναστατικής Στρατηγικής”, τόνισε πώς, αντιφατικά, η αστική τάξη επιτυγχάνει την μεγαλύτερη πολιτική της ενεργητικότητα (που έχει επιτευχθεί με αιώνες άσκησης της ταξικής της κυριαρχίας) όταν οι υλικές βάσεις της κυριαρχίας της αποσυντίθεται, και όταν αποδεικνύεται ανίκανη η ίδια να αναπτύξει τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας.
Αυτή η αντίφαση δείχνει την επικαιρότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης, σε αντίθεση με εκείνους που την έχουν βάλει στις καλένδες στο όνομα του θριάμβου του καπιταλισμού. Η προαναφερόμενη αντίφαση επίσης επιβάλλει ξανά την ανάγκη για την οικοδόμηση επαναστατικών κομμάτων σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Και αυτό επίσης μια και η αστική τάξη δεν παραδίνει την εξουσία της επειδή το καθεστώς της είναι σε παρακμή, θα πρέπει να ανατραπεί με τα μέσα της κοινωνικής επανάστασης.
Αυτό το συμπέρασμα, που εν πρώτοις είναι στοιχειώδες για έναν μαχητή της Τέταρτης Διεθνούς, περιγράφηκε ως “αντι-καταστροφολογικό” από τον Αλταμίρα και την ομάδα του. Με αυτόν τον τρόπο, δείχνουν την υποχώρησή τους σε φαταλιστικές ή μηχανιστικές θέσεις, που αγνοούν την κεντρικότητα της ταξικής πάλης και τα καθήκοντα της οικοδόμησης του κόμματος και μιας εργατικής πρωτοπορίας.”
Η πολεμική στο ζήτημα αν “η στρατηγική πρωτοβουλία από την καπιταλιστική τάξη” επικεντρώθηκε, όχι απρόσμενα, σε μια πρόταση από ένα τμήμα αφιερωμένο ειδικά στην Λατινική Αμερική, το άμεσο Ηπειρωτικό περιβάλλον της Αργεντινής, στο άρθρο του Αλταμίρα “Παγκόσμιο Πανόραμα”. Ας βάλουμε την πρόταση στο πλαίσιό της.
Στην αγγλική εκδοχή, εκδοθείσα μαζί με το ισπανικό πρωτότυπο στο περιοδικό της CRFI Παγκόσμια Επανάσταση (Νο 1, σελ. 33) διαβάζουμε “Η πολιτική πάλη για έναν κατάλληλο χαρακτηρισμό του παρόντος σταδίου στη Λατινική Αμερική, είναι μια θεμελιακή πλευρά για να καθοριστεί η επαναστατική πολιτική. Θεωρώντας όλα τα στοιχεία ως όλο, η αστική τάξη έχει χάσει την στρατηγική πρωτοβουλία που μεταφέρεται πλέον εν δυνάμει στην ανεξάρτητη από τα καπιταλιστικά μπλοκ” αριστερά .
“Όλα τα στοιχεία” συνοψίστηκαν προηγουμένως παρουσιάζοντας την κατάσταση των παραπάνω επισημασμένων “καπιταλιστικών μπλοκ” στη Λατινική Αμερική με μια εξαντλημένη εθνικιστική κεντροαριστερά και μια δεξιά σε αντεπίθεση: “Η παγκόσμια κρίση έχει διώξει μακριά τις μπολιβαριανές ή εθνικές και λαϊκές εμπειρίες της” ενώ “η δεξιά ή “νεοφιλελεύθερη” αντεπίθεση, που έρχεται από αυτήν την αποτυχία δεν έχει σταθεροποιηθεί καμιά χώρα” (ό.π. σελ. 32). Αυτό που ανησυχεί και τα δύο μπλοκ είναι η απειλή μιας επαναστατικής έκρηξης της εργατικής τάξης πολιτικά ανεξάρτητης από αυτούς.
Η αντεπίθεση του ιμπεριαλισμού και της φιλο-ιμπεριαλιστικής Δεξιάς στη Λατινική Αμερική δεν αγνοείται στο Διεθνές Πανόραμα που παρουσίασε ο Αλταμίρα· το γεγονός ότι δεν είναι ακόμα ” σταθεροποιημένη” σε οποιαδήποτε χώρα της Λατινικής Αμερικής τονίζεται.
Η σαρωτική εκλογική νίκη του Μπολσονάρο στην Βραζιλία στο τέλος του 2018 έχει αποδείξει το αντίθετο, σύμφωνα με ένα αντεπιχείρημα από τον Γκ. Σολάνο, τον Ρ. Σάντος και την κεντρική ηγεσία του PO που εκλέχθηκε στο 26ο Συνέδριο. Ισχυρίζονται ότι υπό την Προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, ο ιμπεριαλισμός έχει πάρει την στρατηγική πρωτοβουλία διεξάγοντας την ιμπεριαλιστική επίθεση παγκόσμια, ιδιαίτερα στη Λατινική Αμερική, όπως τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Βενεζουέλας δείχνουν.
Αλλά ,αντίθετα με αυτήν την ιμπρεσιονιστική, μονόπλευρη οπτική, οι εξελίξεις αποδείχθηκαν να είναι πολύ πιο σύνθετες, μη γραμμικές, αντιφατικές: Ένα χρόνο μετά, η δημοφιλία του Μπολσονάρο έπεσε από το 60% το 2018 στο 30%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις· μαζικές κινητοποιήσεις και απεργίες ξέσπασαν, το ακροδεξιό καθεστώς, που αναδύθηκε σε μια ετερογενή κοινωνική-πολιτική βάση, εκδηλώνει σημάδια της κρίσης, εσωτερικής διαίρεσης, και αστάθειας. Από την άλλη πλευρά, το χρηματοδοτούμενο από τις ΗΠΑ πραξικόπημα των μισθοφόρων Gorrilas με επικεφαλής τον Γκουαϊδό, όπως και τα σχέδια για μια στρατιωτική εισβολή στη Βενεζουέλα έχουν αποτύχει. Λαϊκές εξεγέρσεις ξέσπασαν στην ίδια ήπειρο, την Λατινική Αμερική (Αϊτή, Πουέρτο Ρίκο), επίμονα μαζικά κινήματα γεννήθηκαν στην Ευρώπη (Κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία) ή νέα επαναστατική πλημμυρίδα ανεβαίνει στον Αραβικό κόσμο (επαναστάσεις στο Σουδάν και την Αλγερία, νέες λαϊκές κινητοποιήσεις ενάντια στον δικτάτορα Αλ Σίσι στην Αίγυπτο, ενάντια στο διεφθαρμένο καθεστώς Kουΐσλινγκ στο Ιράκ κ.λπ.) ενώ το αντιδραστικό καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας διεξάγοντας έναν πόλεμο γενοκτονίας στην Υεμένη αποτυχαίνει οικτρά και δέχεται ισχυρά χτυπήματα ακόμα και στις πετρελαιοπηγές του. Όλες αυτές οι εξελίξεις, που οδηγούνται από τις άλυτες και επιδεινούμενες αντιφάσεις της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, σημαδεύουν μια νέα φάση στις παγκόσμιες κοινωνικές και εθνικές αναμετρήσεις, που δεν μπορούν να θεωρηθούν απλά σαν αμυντικές αντιδράσεις των υποτελών τάξεων στις “στρατηγικές πρωτοβουλίες των αρχουσών τάξεων”.
Κανείς δεν μπορεί σήμερα στα σοβαρά να αρνηθεί ότι υπάρχει μια παγκόσμια κρίση ή ότι πολλοί αγώνες ξεσπούν σε πολλές χώρες, σε αυτό το πλαίσιο. Αυτό που αρνούνται -και η διεθνής Αριστερά έγινε ένας πρωταθλητής στον ιστορικό πεσιμισμό και σκεπτικισμό, πριν και μετά την κρίση του 2008- είναι το ζήτημα αν επαναστάσεις είναι δυνατές στους μετα-Σοβιετικούς καιρούς, και αν κάποιοι από τους αγώνες που ήδη λαμβάνουν χώρα στις μέρες μας έχουν ένα επαναστατικό χαρακτήρα και δυναμική.
Στο Διεθνές Ραπόρτο του 26ου Συνεδρίου του PO (Eσωτερικό Δελτίο Νο 12, σελ. 9) τόσο το WSWS του Ντέηβιντ Νορθ στις ΗΠΑ όπως και οι σύντροφοί μας του DIP στην Τουρκία κριτικάρονται στην ίδια παράγραφο γιατί οι Νορθικοί βλέπουν ότι “μια νέα επαναστατική περίοδος έχει ανοίξει” και το DIP επίσης χαρακτηρίζει ως επανάσταση ό,τι συμβαίνει στο Σουδάν και πιθανώς στην Αϊτή.
Πρώτον, έχουμε ειλικρινά να πούμε ότι βρίσκουμε όχι απλώς ακατάλληλο αλλά στην πραγματικότητα εξοργιστικό να βλέπουμε να μπαίνουν στην ίδια θέση, στο Ραπόρτο του συνεδρίου του PO, οι ύπουλοι εχθροί και συκοφάντες της CRFI όπως η WSWS με το Τούρκικο Τμήμα του διεθνούς μας ρεύματος. Δεύτερον, και πολύ σημαντικό, βλέπουμε ξανά μια εκδήλωση της τάσης να αρνούνται τον επαναστατικό χαρακτήρα μιας πάλης χρησιμοποιώντας ως επιχείρημα την λάθος τοποθέτηση ότι “η εργατική τάξη ήταν απούσα” σε αυτούς τους αγώνες. Οι εργάτες, εργαζόμενοι και άνεργο,ι ήταν με φυσικό τρόπο παρόντες, μαζικά, αλλά πολιτικά δεν είχαν την πολιτική ηγεμονία, χωρίς ένα επαναστατικό κόμμα, και με τις παραδοσιακές γραφειοκρατικές εργατικές οργανώσεις να είναι είτε απούσες είτε ανοιχτά εχθρικές.
Όλα τα μαζικά κινήματα, τόσο στο παρελθόν αλλά ιδιαίτερα εκείνα που ξεσπούσαν την τελευταία δεκαετία σε όλο τον πλανήτη ήταν ετερογενή. Είναι γεγονός ότι θέτουν έναν αριθμό από σημαντικές πολιτικές προκλήσεις και προγραμματικά ζητήματα για την προλεταριακή πρωτοπορία την οργανωμένη σε ένα μαχητικό Μαρξιστικό κόμμα πώς να υψώσει το προλεταριάτο στην ηγεσία όλων των καταπιεσμένων, ώστε να δράσει ως καθολική τάξη. Αλλά αυτή η ετερογένεια των μαζών σε εξέγερση – συμπεριλαμβανομένων των γιγάντιων κινητοποιήσεων των γυναικών στην Αργεντινή και την Βραζιλία- δεν ακυρώνει τον εν δυνάμει επαναστατικό χαρακτήρα τέτοιων κινημάτων.
“Να φανταστείς ότι η κοινωνική επανάσταση είναι νοητή χωρίς εξεγέρσεις μικρών εθνών στις αποικίες και στην Ευρώπη, χωρίς επαναστατικά ξεσπάσματα από ένα τμήμα της μικροαστικής τάξης με όλες τις προκαταλήψεις της, χωρίς ένα κίνημα του πολιτικά μη-συνειδητού προλεταριάτου και μισο-προλεταριακών μαζών ενάντια στην καταπίεση από τους γαιοκτήμονες, την εκκλησία, και την μοναρχία, ενάντια στην εθνική καταπίεση, κ.τ.λ. – να φανταστείς όλα αυτά είναι το να αποκηρύξεις την κοινωνική επανάσταση (…) Οποιοσδήποτε περιμένει μια “καθαρή” κοινωνική επανάσταση δεν θα ζήσει ποτέ για να τη δει” (Κριτικά σημειώματα του Λένιν για το Εθνικό Ζήτημα – Το Δικαίωμα των Εθνών στην Aυτοδιάθεση , Progress, Μόσχα 1974 σελ. 146, η υπογράμμιση στο πρωτότυπο).
Το πρόβλημα είναι βαθύτερο από έναν λανθασμένο χαρακτηρισμό της συγκυρίας και των εμφανιζόμενων μαζικών κινημάτων. Αποκαλύπτει μια θεμελιακή απομάκρυνση από τον Μαρξισμό τον ίδιο.
Στην παραπάνω επισημασμένη μακρά αναφορά από το άρθρο του Σολάνο και του Σάντος, οι συγγραφείς κάνουν μια αναφορά στον λόγο του Τρότσκυ τον Ιούλιο του 1921 στη Συνάντηση της Ολομέλειας της Kομματικής Οργάνωσης της Μόσχας στο Σχολείο της Επαναστατικής Στρατηγικής – Τρίτο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Σε αυτόν τον λόγο -μια λαμπρή παρουσίαση της Μαρξιστικής διαλεκτικής ενάντια σε όλες τις μηχανιστικές γραμμικές αντιλήψεις της Ιστορίας, τόσο στις Καουτσκικές ρεφορμιστικές ή στις υπεραριστερές εκδοχές της, ο Τρότσκυ επιμένει ότι η αστική τάξη φτάνει “στο άνθος της ταξικής της στρατηγικής όταν απειλείται πιο άμεσα από την κοινωνική καταστροφή” (Λεόν Τρότσκυ, Τα Πέντε Πρώτα Χρόνια της Κομιντέρν, τομ. 2, Pioneer Publishers 1953 σελ. 4)
Αλλά η κινητοποίηση όλου του καταπιεστικού και παραπλανητικού μηχανισμού από την καπιταλιστική τάξη, όλης της ιστορικής της εμπειρίας ταξικής κυριαρχίας, με άλλα λόγια, η επίτευξη «του άνθους ταξικής της στρατηγικής όταν πιο άμεσα απειλείται από την κοινωνική καταστροφή» δεν σημαίνει, αυτόματα, ότι έχει την “στρατηγική πρωτοβουλία” επίσης. Αντίθετα, η άρχουσα τάξη πρέπει να αναπτύξει το άνθος της αντεπαναστατικής της στρατηγικής όταν συνειδητοποιεί ότι έχει χάσει μια τέτοια στρατηγική πρωτοβουλία. Πάρτε το κλασικό παράδειγμα από την Ιστορία, ακριβώς την ίδια εμπειρία που ο Τρότσκυ είχε μπροστά του το 1921: το ξέσπασμα και η νίκη της Οκτωβριανής σοσιαλιστικής επανάστασης το 1917, οι “Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον Κόσμο”, και το επαναστατικό κύμα που ακολούθησε ταχύτατα, τυλίγοντας την Ευρώπη από την Ουγγαρία, την Bαυαρία και Γερμανία μέχρι ναυπηγεία στη Σκωτία και πιο πέρα, σε όλες σχεδόν τις ηπείρους, ήρθε σαν ένα τεράστιο σοκ σε όλους τους ιμπεριαλιστές και αστούς κυρίαρχους. Έβλεπαν να χάνουν τον έλεγχό τους στην κοινωνία, χάνοντας το ταξικό τους μονοπώλιο να παίρνουν “στρατηγικές πρωτοβουλίες” σε μια παγκόσμια αρένα διαλυμένη από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Κινητοποίησαν όλα τους τα πολιτικά, στρατιωτικά και ιδεολογικά μέσα και θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων της εργατικής αριστοκρατίας και της σοσιαλδημοκρατίας στις μητροπολιτικές χώρες, εκμεταλλευόμενοι όλες τις διαιρέσεις και ψευδαισθήσεις ανάμεσα στις εργαζόμενες μάζες, και πέτυχαν “το άνθος της αντεπαναστατικής τους στρατηγικής” να αποκρούσουν με μια σειρά από ήττες την ανερχόμενη παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση -χωρίς να είναι ικανοί, την ίδια στιγμή, να ανανεώσουν τον γερασμένο, ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό, παλινορθώνοντας στο προηγούμενό τους στάδιο της καπιταλιστικής ανόδου τα ιστορικά παρακμασμένα θεμέλια της αστικής κοινωνίας.
Η διαρκής επανάσταση δεν είναι μια «διαρκής επίθεση» του προλεταριάτου, όπως αρχικά ο Μπουχάριν και άλλοι υπεραριστεροί υποστήριξαν. Ούτε το “άνθος της αντεπαναστατικής στρατηγικής” της αστικής τάξης περιορίζεται σε μια διαρκή στρατηγική πρωτοβουλία για χωρίς τέλος βίαιες επιθέσεις της αντεπανάστασης. Η ιστορική αναμέτρηση ανάμεσα στην παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση και την αστική αντεπανάσταση αγκαλιάζει μια ολόκληρη εποχή γεμάτη από ζιγκ-ζαγκ, επιμέρους νίκες και ήττες, υποχωρήσεις και επιθέσεις, τελμάτωση και άλματα, από την “έφοδο στον ουρανό” το 1917 στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τις σημερινές μάχες που γεννήθηκαν από την τρέχουσα, χωρίς προηγούμενο, παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού σε προχωρημένη παρακμή.
“Η σοσιαλιστική επανάσταση δεν είναι μια μόνη πράξη”, ο Λένιν τόνισε, “δεν είναι μια μάχη σε ένα μέτωπο, αλλά μια ολόκληρη εποχή άγριων ταξικών συγκρούσεων, μια μακρά σειρά μαχών σε όλα τα μέτωπα, δηλ. σε όλα τα ζητήματα οικονομίας και πολιτικής, μάχες που μπορούν μόνο να τελειώσουν με την απαλλοτρίωση της μπουρζουαζίας (Λένιν, ό.π., σελ. 99)
Στο Διεθνές Ραπόρτο του 26ου Συνέδριου του PO (Bλ. Εσωτερικό Δελτίο Νο 12, 26ο Συνέδριο σελ. 5 και σελ. 8) οι συγγραφείς έχουν την ευγένεια να παραθέσουν επιδοκιμαστικά ένα άρθρο του ηγέτη του ΕΕΚ Σάββα Μιχαήλ-Μάτσα (δημοσιευμένο στα ισπανικά στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού, Νο 52), όπου περιλαμβανόταν επίσης η αναφορά από τον λόγο του Τρότσκυ το 1921. Σε αυτό το άρθρο, το ηγετικό μέλος του ΕΕΚ τόνιζε ότι οι κύριες οικονομικές στρατηγικές που προωθήθηκαν στον 20ο αιώνα από τον καπιταλισμό και τους αστούς οικονομολόγους για να αποφύγουν την επανάληψη καταστροφών όπως το 1929 το Κραχ και την Μεγάλη Ύφεση, κυρίως ο Κεϋνσιανισμός και ο νεο-φιλελευθερισμός, και οι δύο απέτυχαν αμετάκλητα -η πρώτη με την κατάρρευση της Συμφωνίας του Μπρέττον Γουντς το 1971, η δεύτερη με την παγκόσμια κρίση του 2007-2008. Εντούτοις, το άρθρο προειδοποίησε ότι αυτή η αποτυχία της οικονομικής στρατηγικής δεν σημαίνει ότι οι άρχουσες τάξεις, ιδιαίτερα στις μητροπολιτικές χώρες, ήταν ανίκανες να αναπτύξουν μια αντεπαναστατική πολιτική στρατηγική. Μετά η σχετική παράθεση από τον Τρότσκυ ακολουθούσε.
Αλλά αυτή η αναγκαία διάκριση ανάμεσα στο οικονομικό και το πολιτικό, για να αποφύγουμε τον αναγωγικό οικονομισμό και τον μηχανιστικό ντετερμινισμό, δεν σημαίνει ένα ισοδύναμο μηχανιστικό διαχωρισμό του οικονομικού και του πολιτικού, ένα μεταφυσικό αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσά τους, που είναι το χαρακτηριστικό της αστικής ιδεολογίας και οικονομίας. Ο Κέυνς, κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης των Βερσαλιών, στα έργα του της δεκαετίας του 1930 μέχρι την Συνδιάσκεψη του Μπρέτον Γούντς το 1944, επέμεινε ότι οι οικονομικές του πολιτικές έγιναν αναγκαίες για να αποτρέψουν οποιαδήποτε επέκταση της Οκτωβριανής Επανάστασης. Στον αντίθετο πόλο, οι Αυστριακοί “ιδρυτικοί πατέρες” του νεο-φιλελευθερισμού Λούντβιχ φον Μίσες και Φρίντρικ Χάγιεκ υπερασπίστηκαν τις οικονομικές τους πολιτικές σαν τα μόνα επαρκή μέσα για να νικήσουν πολιτικά τον Μπολσεβικισμό και την “κομμουνιστική απειλή”. Την δεκαετία του 1920, ο Μίσες ακόμα χαιρετούσε τον Μουσολίνι σαν τον “σωτήρα του Ευρωπαϊκού πολιτισμού”!! Τόσο ο Κεϋνσιανισμός όσο και το αντίθετό του, ο νεο-φιλελευθερισμός αναπτύχθηκαν πρωτίστως ως αντεπαναστατικές στρατηγικές που περιελάμβαναν τόσο την οικονομία όσο και την πολιτική.
Παρομοίως, είναι ανιστόρητο λάθος από κάθε άποψη, να αναγάγεις τον φασισμό και τον Ναζισμό απλώς σε μια πολιτική αντεπαναστατική στρατηγική της καπιταλιστικής τάξης, όπως οι υπερασπιστές της επίσημης ηγεσίας του PO κάνουν. Αποκαλύπτει μια επικίνδυνη σύγχυση για το φαινόμενο της νέας ανόδου της άκρας δεξιάς και των ανοιχτά φασιστικών σχηματισμών διεθνώς.
Αυτή η σύγχυση εκδηλώνεται σε πολλές μορφές, ερχόμενη από πολλές πλευρές στη συζήτηση που είχαμε στο διεθνές μας ρεύμα τον Απρίλη του 2018 και τον Φεβρουάριο του 2019. Δεν μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς ένα αναγκαίο πολιτικό άλμα στη θεωρητική και πρακτική ανάπτυξη του Μαρξισμού του ίδιου.

Οι θεμελιώδεις όροι του Μαρξισμού
Οι Σολάνο και Σάντος, στην πολεμική τους κατηγορούν την Τάση Αλταμίρα/Ραμάλ, για αντιστροφή «των θεμελιωδών όρων του Μαρξισμού». Σύμφωνα με τους υπερασπιστές της επίσημης ηγεσίας, για την αντιπολίτευση «η κινητήρια δύναμη της κοινωνίας έπαψε να είναι η ταξική πάλη και την θέση της πήρε η«καπιταλιστική κρίση». Το υποκείμενο έγινε ένα παθητικό αντικείμενο υλικού προσδιορισμού»….
Σ’ αυτή την φράση μπορεί να βρεθεί συμπυκνωμένη όχι μόνο μια αναστροφή, αλλά και μια απόρριψη «των θεμελιωδών όρων του Μαρξισμού». Ενώ ο Μαρξισμός κινείται να κατανοήσει «μια ενότητα της ποικιλομορφίας» (Marx, Grundrisse), ένα «συγκεκριμένο καθολικό» των αλληλοσυνδεόμενων και αλληλεπιδρώντων αντιφατικών προσδιορισμών, εδώ η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση παρουσιάζεται σαν το “Αντικείμενο” διαχωρισμένο μεταφυσικά από την ταξική πάλη ως «Υποκείμενο της ιστορίας» – και τελικά ολόκληρη η διαλεκτική αντικειμένου/υποκειμένου καταρρέει σε ανοησίες.
Αυτός ο μεταφυσικός διαχωρισμός συνδυάζεται με σύγχυση σχετικά με την ίδια την κρίση. Οι Σολάνο και Σάντος κατηγορούν τον Χόρχε Αλταμίρα ότι «ταύτισε σκόπιμα την παγκόσμια κρίση και την καπιταλιστική χρεοκοπία, ως ειδική κατηγορία που εμφανίζει μια ιστορική παρακμή του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος [η έμφαση προστέθηκε] κλπ. κλπ.» Όμως, μ’ αυτόν τον τρόπο, οι συγγραφείς διαλύουν την ειδικότητα, την ιδιαιτερότητα της τρέχουσας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και την παρουσιάζουν διαστρεβλωμένη σε κάποια «ειδική [;] κατηγορία [;;] που δείχνει μια ιστορική παρακμή του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος», άλλη μια εκδήλωση της εποχής της καπιταλιστικής παρακμής.
Κατά τη διάρκεια ολόκληρης της ιστορικής εποχής της ιμπεριαλιστικής παρακμής, από τα τέλη του 19ου αιώνα – αρχές του 20ού έως σήμερα, ο καπιταλισμός γνώρισε μια πληθώρα κρίσεων, μερικές με έναν περιοδικό κυκλικό χαρακτήρα, άλλες σαν τη Μεγάλη Ύφεση συγκεκριμένης ιστορικής φύσης και τεράστιων παγκόσμιων συνεπειών για την ανθρωπότητα. Είναι η συνεχιζόμενη παγκόσμια κρίση κυκλική; Είναι απλώς το αποτέλεσμα της υπερπαραγωγής εμπορευμάτων και κεφαλαίων, όπως πολλές φορές στο παρελθόν;
Ο σωστός προσδιορισμός του συγκεκριμένου ιστορικού χαρακτήρα της τρέχουσας παγκόσμιας κρίσης –και η CRFI είναι μία από τις σπάνιες οργανωμένες επαναστατικές μαρξιστικές δυνάμεις που την προέβλεψαν, την χαρακτήρισαν και την ανέλυσαν στην εξέλιξή της– έχει τεράστιες πολιτικές και στρατηγικές επιπτώσεις. Δε μπορεί να εξαερωθεί σε αφηρημένες γενικότητες, σαν ένα «αντικείμενο» που εξαρτάται από από την «πρωταρχική» ταξική πάλη.
Η ταξική πάλη μετατρέπεται από τους Σολάνο και Σάντος σε ένα υπερβατολογιικό Υποκείμενο χωρίς ουσιαστικά ιστορικά θεμέλια στις καπιταλιστικές αντιφάσεις. Στο συγκεκριμένο αυτό σημείο η κριτική που δημοσίευσε ο Osvaldo Coggiola (La crisis en el Partido Obrero y la encrucijada de la IV Internacional – Η κρίση στο ΡΟ και το σταυροδρόμι της Τετάρτης Διεθνούς) είναι σωστή.
Η καπιταλιστική κρίση υποβιβάζεται σε ένα αφηρημένο, αδρανές, άψυχο, αντικείμενο της οικονομίας και δεν προσεγγίζεται ως έκφραση της ζωντανής σύγκρουσης μεταξύ των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνικής εργασίας με τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής ως «ένα συγκεκριμένο τρόπο ύπαρξης της ζωής» (Lebensweise για να χρησιμοποιήσουμε τον όρο του Μαρξ στη Γερμανική Ιδεολογία).
Ο Μαρξ κριτίκαρε στην 1η του Θέση για το Φόιερμπαχ ότι «το κύριο ελάττωμα όλων των προηγούμενων υλισμών (κι αυτού του Φόιερμπαχ συμπεριλαμβανομένου) είναι ότι το αντικείμενο ενώπιόν μας [Gegenstand], η πραγματική πραγματικότητα, η αισθητηριακότητα συλλαμβάνονται μόνο με τη μορφή του Αντικειμένου [Object], ή της ενατένισης, αλλά όχι ως μια αισθητηριακή ανθρώπινη δραστηριότητα, πράξη, όχι υποκειμενικά [η έμφαση στο πρωτότυπο]».
Η καπιταλιστική κρίση πρέπει να προσεγγιστεί από την άποψη της ιστορικής Πράξης των ζωντανών ανθρώπων σε έναν ιστορικά καθορισμένο και δομημένο κοινωνικό μεταβολισμό με τη φύση. Ο Μαρξ επέμεινε ότι η καπιταλιστική κρίση, όταν η καπιταλιστική παραγωγή βρίσκει το κύριο εμπόδιό της στο ίδιο το κεφάλαιο, είναι η έκφραση της σύγκρουσης μεταξύ της «παραγωγής για το κεφάλαιο» και των βαθύτερων αναγκών «για μια αχαλίνωτη επέκταση της διαδικασίας της ζωής της κοινωνίας των παραγωγών» (Κεφάλαιο Τόμ. 3, Progress-Moscow 1977 σελ. 250 η έμφαση στο πρωτότυπο). Αυτή η σύγκρουση έχει τώρα, τις πρώτες δεκαετίες του 21ού αιώνα, φτάσει σε μια πρωτοφανή κορύφωση, απειλώντας με εξαφάνιση όχι μόνο την ανθρωπότητα αλλά κάθε ζωή στη γη.
Οι συντάκτες του Η ιστορική συνέχεια του Partido Obrero αμφισβητούν ότι είχαν εγκαταλείψει ποτέ την παραδοσιακή «καταστροφολογική» άποψη του Κόμματος για την καπιταλιστική κρίση. Αλλά αυτό είναι περισσότερο μια δήλωση πίστης στην ορθοδοξία του Κόμματος και, ως εκ τούτου, μια αξίωση εκπροσώπησης της συνέχειάς του. Η καπιταλιστική κρίση παραμένει μια αφηρημένη γενικότητα, ένα ασαφές υπόβαθρο, αποδεκτό ως ένα αντικείμενο, ένα Gegenstand ενώπιον του “υποκειμένου της ιστορίας”, της ταξικής πάλης.
Αλλά τι είδους επιστημονική ανάλυση των ταξικών σχέσεων είναι πραγματικά δυνατή διαχωρισμένη από μια ανανεωμένη ανάλυση των καπιταλιστικών αντιφάσεων, χωρίς να εξεταστούν οι σχέσεις μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, μεταξύ αφηρημένης και συγκεκριμένης εργασίας, ζωντανής και νεκρής εργασίας, η εργασιακή θεωρία της αξίας, η υπεραξία, το πλασματικό κεφάλαιο κ.λπ., αγνοώντας τις διαλεκτικές έννοιες και κατηγορίες που ανέπτυξε ο Μαρξ στο Κεφάλαιο;
Όλο το γιγαντιαίο έργο του Μαρξ στο ανολοκλήρωτο magnum opus του, προτού να φτάσει στο άγραφο τελευταίο κεφάλαιο για τις τάξεις και την ταξική πάλη στον τρίτο τόμο, ήταν μάταιο, απλά μια ακαδημαϊκή εργασία ενός Γερμανοεβραίου διανοούμενου και όχι «το πιο καταστροφικό βλήμα που εκτοξεύτηκε ποτέ ενάντια στα κεφάλια των καπιταλιστών και των γαιοκτημόνων» όπως περήφανα υποστήριξε ο συγγραφέας του Κεφαλαίου, μια πυξίδα για την επανάσταση και τον κομμουνισμό πιο επίκαιρη σήμερα από ποτέ;
Διαστρεβλώνοντας μ’ αυτόν τον ιδεαλιστικό τρόπο, την ταξική πάλη σαν “το υποκείμενο της ιστορίας” (ξεκινώντας από μια υπεραπλουστευμένη ανάγνωση των πρώτων γραμμών του Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, αγνοώντας αυτό που έγραψαν αργότερα ο Μαρξ και ο Ένγκελς για το θέμα αυτό, μετά από την τεκμηριωμένη μελέτη των εθνογραφικών έργων του ανθρωπολόγου Lewis Morgan) παρουσιάζεται επίσης ένα άλλο πρόβλημα: τι συγκεκριμένο ιστορικό ρόλο έχει η εργατική τάξη ως επαναστατικό υποκείμενο εάν συγχωνευτεί με την ταξική πάλη εν γένει, με την τελευταία να θεωρείται ως το καθολικό Υποκείμενο της ιστορίας;
Είναι απολύτως απαραίτητο να εντοπιστεί η αντιφατική πορεία μέσω της οποίας η εργατική τάξη μπορεί να εμφανιστεί ως μια καθολική τάξη απελευθερώνοντας όχι μόνο τον εαυτό της, αλλά και όλους τους καταπιεσμένους στην τελευταία ανταγωνιστική μορφή της ταξικής κοινωνίας, με άλλα λόγια να εμφανιστεί ως το πιο επαναστατικό πολιτικό Υποκείμενο στην ιστορία – και, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, να αποσαφηνιστεί ο καίριος ρόλος μιας μαρξιστικής ηγεσίας, ενός πρωτοποριακού επαναστατικού Κόμματος των μαχόμενων εργατών, ως αναπόσπαστο τμήμα μιας επαναστατικής Διεθνούς. Αυτή η διαδικασία επαναστατικής υποκειμενικοποίησης της εργατικής τάξης δεν πρέπει ούτε να διαχωριστεί απ’ την ταξική πάλη ούτε να διαλυθεί μέσα σ’ αυτήν γενικά. Εάν διαχωριστεί, τότε η εργατική τάξη μετατρέπεται σε μεταφυσικό υποκείμενο. Αν διαλυθεί στην ταξική πάλη γενικά, το αποτέλεσμα θα ήταν μια πτώση στο συνδικαλιστικό «οικονομισμό», τον οποίο δικαίως πάλεψε μέχρι το τέλος ο Λένιν στο “Τι Να Κάνουμε;”.

Μετά τη Συνάντηση της Αθήνας

Αυτά τα θεμελιώδη θεωρητικά, στρατηγικά και πολιτικά ζητήματα αγγίχτηκαν μερικώς μόνο κατά τη διάρκεια και στο περιθώριο της Συνάντησης της Αθήνας στις 22-25 Ιουλίου. Αυτό που επικράτησε μεταξύ των διεθνών οργανώσεων της CRFI τον Ιούλιο, ακόμα κάτω από το σοκ μιας απροσδόκητης και καταστροφικής πολιτικής κρίσης, με επίκεντρο το ΡΟ, το μακράν ισχυρότερο τμήμα, ήταν η βούληση μιας διαμεσολάβησης μεταξύ των δύο αντιτιθέμενων πλευρών, η εγκαθίδρυση ενός συμφωνημένου πλαισίου για την περαιτέρω πολιτική συζήτηση, ελπίζοντας στην επανένωση του αργεντίνικου Κόμματος. Σ’ αυτό το πνεύμα, το DIP, το EEK και το MTL συνέταξαν, παρουσίασαν στη Συνέλευση και, μετά από μια πρώτη συζήτηση, τροποποίησαν το έγγραφο Η Ανακωχή των Αθηνών, η οποία τελικά δεν έγινε δεκτή να υπογραφεί.
Η αντιπροσωπεία της Κεντρικής Επιτροπής ισχυρίστηκε ότι είναι έτοιμη να υπογράψει εάν γίνουν δεκτές ορισμένες τροπολογίες που προτάθηκαν από πλευράς της. Αυτές οι «τροπολογίες» χαρακτηρίστηκαν απ’ το Ε.Ε.Κ. ως ένα απαράδεκτο τελεσίγραφο προς τη Δημόσια Φράξια να διαλυθεί άνευ όρων, θέτοντας τον εαυτό της υπό την πειθαρχία της ΚΕ που εκλέχθηκε στο 26ο Συνέδριο. Από την πλευρά τους, οι αντιπρόσωποι της Δημόσιας Φράξιας αρνήθηκαν να υπογράψουν την Ανακωχή των Αθηνών, η οποία είχε στη μορφή που παρουσιάστηκε, κατά την άποψή τους, «ανυπέρβλητους περιορισμούς». Η μόνη απόφαση που έλαβε η Συνάντηση των Αθηνών ήταν η δημιουργία ενός Διεθνούς Εσωτερικού Δελτίου και στο πρώτο τεύχος του να δημοσιευτούν τα δύο πρώτα έγγραφα που παρουσίασαν οι δύο πλευρές του ΡΟ, το πρώτο και το δεύτερο σχέδιο της Ανακωχής των Αθηνών από το DIP, EEK, και MTL, τις τροπολογίες που πρότεινε η αντιπροσωπεία της ΚΕ και το κείμενο που παρουσίασαν οι εκπρόσωποι της Δημόσιας Φράξιας εξηγώντας το λόγο της απόρριψης από μέρους τους της Ανακωχής.
Το Ραπόρτο σχετικά με τη Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση του Ιουλίου του 2019 υπογράφτηκε απ’ το EEK, το DIP, και τη MTL στις 5 Αυγούστου 2019 και αργότερα στη δημοσίευση του Διεθνούς Εσωτερικού Δελτίου Νο. 1 στις 16 Σεπτεμβρίου 2019 παρουσιάζει τις εργασίες της Συνάντησης Αθηνών.
Δυστυχώς, η αντιπροσωπεία της Κ.Ε. του Ρ.Ο., αφήνοντας την Αθήνα και στο δρόμο της επιστροφής στο Μπουένος Άιρες έστειλε προς δημοσίευση στην Prensa Obrera μια έκθεση που διαστρεβλώνει τι συνέβη στην Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση. Το EEK, το DIP, και η MTL έπρεπε να γράψουν και να στείλουν μια διαμαρτυρία γι’ αυτή την πλαστογράφηση.
Αυτό που ακολούθησε ήταν ακόμη χειρότερο. Η ίδια αντιπροσωπεία της ΚΕ δημοσίευσε ένα άλλο κείμενο – για «εσωτερική χρήση» στο ΡΟ αλλά το οποίο δεν έστειλε ποτέ στο Ε.Ε.Κ. το Boletin Interno No 29 του PO υπογεγραμμένο από τους Γκιγιέρμο Καίην, Χουάν Γκαρσία και Ραφαέλ Σάντος με τίτλο Σημειώσεις για την συνάντηση της Αθήνας και τις πολιτικές συζητήσεις στην CRFI (Notas sobre la reunióm de Atenas y los debates polticos en la CRCI. Είναι ένα απίστευτα ψευδές κείμενο παραπληροφόρησης. Οι συντάκτες όχι μόνο παρερμηνεύουν τη συνάντηση της Αθήνας· κατασκευάζοντας κάθε είδους «διαφορές» μεταξύ DIP και EEK, ακόμη και… μέσα στην αντιπροσωπεία του EEK, επικεντρώνοντας τα «πυρά» τους στον «κύριο εχθρό» Σάββα Μιχαήλ, ενώ δεν παίρνουν σοβαρά τη MTL, ιδρυτικό τμήμα της CRFI από το 2004, αποκαλώντας την απλώς «σύμμαχο του EEK», αλλά, που υποτίθεται αργότερα «προσέγγισε»… τη θέση τους!!
Η Κεντρική Επιτροπή του EEK, στην οποία παρουσιάστηκε το κείμενο των Καίην, Γκαρσία και Σάντος, στη συνεδρίαση της 21-22 Σεπτεμβρίου το απέρριψε ως ψευδές, ανέντιμο, αθέμιτο, χωρίς καμιά αίσθηση των αρχών που πρέπει να διέπουν την διεθνιστική ενότητα. Η αντιπροσωπεία της ΚΕ προσπάθησε όχι μόνο να παραπληροφορήσει τα μέλη του PO, δικαιολογώντας το δικό τους «αναγκαίο ρόλο», αλλά, πάνω απ’ όλα, προσπάθησε να εξάγει διεθνώς το φραξιονισμό, για να εξυπηρετήσει τις δικές της εθνικές φραξιονιστικές ανάγκες, χωρίς να ενδιαφέρεται για το ποια επίδραση θα μπορούσε να έχει μια τέτοια αθέμιτη συμπεριφορά στη διεθνή μας οργάνωση.
Αυτό που η αντιπροσωπεία της ΚΕ έχει πραγματικά πετύχει στην Ελλάδα είναι να καταστρέψει κάθε αξιοπιστία της επίσημης ηγεσίας του ΡΟ στο EEK.
Ποια αξιοπιστία θα μπορούσαν να έχουν, μετά από μια τέτοια απροκάλυπτη συμπεριφορά, οι επαναλαμβανόμενες κλήσεις του ίδιου Ραφαέλ Σάντος να υπογράψουμε μαζί κοινές δηλώσεις της CRFI για το Πουέρτο Ρίκο (δύο μήνες… μετά την εξέγερση) ή για την παγκόσμια κινητοποίηση για την Κλιματική Αλλαγή (παρουσιάζοντας ένα σχέδιο προσαρμοσμένο στην αστική κοινή γνώμη); Δεν υπάρχει κανένα ειλικρινές ενδιαφέρον για τη CRFI. Είναι απλώς μια φραξιονιστική προσπάθεια να προσποιούμαστε ότι συνεχίζουμε τις εργασίες σαν να μην συμβαίνει τίποτα «μετά την αποχώρηση της διασπαστικής ομάδας Αλταμίρα», χρησιμοποιώντας μας ως διεθνή κάλυψη και βολικό αντίβαρο στους εταίρους της στο FIT με τα αντίστοιχα διεθνή τους δίκτυα δορυφόρων σε διάφορες χώρες. Η πάλη για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ακριβώς ενάντια στη σάπια παράδοση των μικρών αιρέσεων γύρω από ένα (σχετικά) μεγάλο «Μητρικό Κόμμα», υποστηρίζοντας την οικοδόμηση ή ανοικοδόμηση ή της Τέταρτης ή της Πέμπτης ή οποιασδήποτε άλλης Διεθνούς. Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος είναι ο «εθνικο-τροτσκισμός».
Παρά την καλή θέληση και τις καλύτερες προθέσεις των άλλων τμημάτων της CRFI, που εκφράστηκαν στην προσπάθεια του DIP, του EEK και της MTL στη συνάντηση των Αθηνών να μεσολαβήσουν μεταξύ των δύο πλευρών και να δημιουργήσουν ένα πλαίσιο συζήτησης και, πιθανού επανενοποιητικού Συνεδρίου με την παρουσία των διεθνών συντρόφων, το αντίθετο συνέβη μετά την Διεθνή Συμβουλευτική Συνάντηση του Ιουλίου. Η φραξιονιστική διαμάχη κλιμακώθηκε αμείλικτα.
Η προειδοποίηση του Τρότσκι, κατά τη διάρκεια της φραξιονιστικής πάλης του SWP (ΗΠΑ) το 1939, δικαιώθηκε και πάλι: «Η ουσία του θέματος, ωστόσο συνίσταται σ’ αυτό, ότι η συζήτηση έχει τη δική της αντικειμενική λογική, η οποία δεν συμπίπτει καθόλου με την υποκειμενική λογική των ατόμων και των ομάδων» (Λ. Τρότσκι , Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού, ό.π., σελ. 102) .
Η λυδία λίθος , η κρίσιμη δοκιμασία δεν ήρθε με τις φραξιονιστικές μανούβρες. Η στιγμή της αλήθειας ήρθε τον Αύγουστο του 2019 με την καταιγίδα της πολιτικής και οικονομικής κρίσης μετά τα αποτελέσματα των προκριματικών εκλογών (PASO) στην Αργεντινή. Η σαρωτική λαϊκή ψήφος για την εκδίωξη του Μάκρι , η κραυγή “Fuera Macri” -στην οποία η επίσημη ηγεσία του ΡΟ αντιτάχθηκε- αποσταθεροποίησε εντελώς το σχέδιο του ΔΝΤ, όξυνε έντονα την κρίση του καθεστώτος, επηρεάζοντας επίσης τις δυνάμεις του νικητή περονικού Φερνάντεζ καθιστώντας προβληματική τη «μετάβαση» στις Προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2019 και την εγκαθίδρυση νέου Προέδρου το Δεκέμβριο. Η πολιτική καταιγίδα οδήγησε αμέσως στη “Lunes Negro- Μαύρη Δευτέρα” στο χρηματιστήριο, την πορεία προς μια νέα παύση πληρωμών από την Αργεντινή, φέρνοντας ταυτόχρονα μια αφόρητη αύξηση στην κοινωνική δυστυχία του αργεντίνικου λαού – και μια δραματική επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης.
Το FIT-Unidad και ειδικότερα οι εκλογικές φιλοδοξίες της ηγεσίας του ΡΟ γνώρισαν σοβαρή αποτυχία. Στη συνέχεια, ένα τεράστιο χτύπημα ήρθε με την απώλεια από το ΡΟ και την Αριστερά της ηγεσίας του φοιτητικού κινήματος στη FUBA, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, από την εποχή του Αργεντινάσο. Η ευθύνη γι’ αυτές τις ήττες δε μπορεί να ριχτεί μόνο στην «πόλωση μεταξύ των καπιταλιστικών ομάδων» ή στην «ομάδα Αλταμίρα», αγνοώντας την ευθύνη των ηγεσιών της Αριστεράς, της πολιτικής τους γραμμής, του εκλογικού τους ρόλου και, τελευταίο αλλά όχι έσχατο, την υποτίμηση των καταστροφικών οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση.
Η απάντηση του FIT-Unidad, συμπεριλαμβανομένης της επίσημης ηγεσίας του PO, ήταν να εμμείνει στην εκλογική του ατζέντα, συνδυασμένη ή/και βοηθούμενη από κινητοποιήσεις των εργαζομένων, μια 36ωρη απεργία και ένα σχέδιο αγώνα. Η πρώτη δημόσια απάντηση του προεδρικού υποψηφίου του FIT και δημόσια φιγούρα του PTS Nicolás Del Caño ήταν να ζητήσει «μια συνάντηση έκτακτης ανάγκης του Κογκρέσου μεταδιδόμενη ζωντανά από την τηλεόραση», ενώ ο Γκαμπριέλ Σολάνο ζητούσε από τον Ζαμόρα να πάψει να είναι υποψήφιος για να βοηθήσει στην εκλογή ενός ακόμα βουλευτή του FIT στο Μπουένος Άιρες. Ο εκλογικισμός επικρατούσε ακόμη, όταν η εκλογική διαδικασία στο σύνολό της κατακλυζόταν από ένα τσουνάμι. Οι εκλογές επισκιάστηκαν από την πτώχευση της χώρας, και τα τεράστια νέα κοινωνικά δεινά για τον κατεστραμμένο λαό της, ενώ τόσο οι Μακριστές όσο και οι Περονιστές, συνεπικουρούμενοι από τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια «ελεγχόμενη μετάβαση» στη νέα Προεδρία – προλαμβάνοντας μια εξέγερση των εξαθλιωμένων μαζών, η οποία θα μπορούσε να πάρει τις διαστάσεις λαϊκής-εργατικής εξέγερσης όπως στο Αργεντινάσο το 2001.
Η στροφή προς τα δεξιά από την επίσημη ηγεσία του ΡΟ γίνεται πιο έντονη καθημερινά. Οι βουλευτές του PTS και του PO από το FIT συμφώνησαν με όλα τα αστικά κόμματα ψηφίζοντας το λεγόμενο «Νόμο για τον Επείγοντα Επισιτισμό (Emergencia Alimentaria)» (η μόνη αποχή στην ψηφοφορία αυτής της οιονεί ομοφωνίας προήλθε από την τρίτη μικρότερη οργάνωση του FIT, την Izquierda Socialista).
Σε μια τέτοια καταστροφική κατάσταση στην Αργεντινή είναι ιδιαιτέρως συγκλονιστική η ανυποχώρητη απόρριψη από το επίσημο ΡΟ της γραμμής της αγκιτάτσιας και της προετοιμασίας Γενικής Απεργίας, που προωθήθηκε από την αντιπολίτευση του ΡΟ. Μια τέτοια έκκληση για Γενική Απεργία καταδικάστηκε ως … «αναρχική» δράση χωρισμένη από την πραγματική πολιτική και απόλυτος «αφηρημένος προπαγανδισμός από την ομάδα Αλταμίρα»!! (Στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία, έχουμε πικρή εμπειρία για τέτοιες κατηγορίες εναντίον του EEK από τους κεντριστές, ειδικά από εκείνους που έγιναν η ουρά του ΣΥΡΙΖΑ στο πρόσφατο παρελθόν και εξακολουθούν να είναι ως σήμερα…)
Πρόσφατα, ο Ραφαέλ Σάντος, εξ ονόματος της ΚΕ του PO και του FIT, μας έστειλε να υπογράψουμε και να συλλέξουμε υπογραφές σε μια πρόσκληση για ψήφο για το FIT-U. Το πολιτικό του περιεχόμενο, κατά τη γνώμη μας, ήταν πολύ «μετριοπαθές» (ακόμη και οι λέξεις «επανάσταση» ή «πόλεμος» απουσίαζαν!) σε συνδυασμό με ένα σεχταριστικό τελεσίγραφο απαιτώντας από τους υπογράφοντες τίποτα λιγότερο από άνευ όρων συμφωνία «με το πρόγραμμα και την πολιτική του FIT». Το EEK, αν και υποστηρίζει την ψήφο στο FIT ενάντια στα άλλα καπιταλιστικά κόμματα, εδώ και χρόνια, όπως γνωρίζουν καλά πολλοί σύντροφοι του ΡΟ, έχει επικρίνει τον εκλογικισμό του, την εθνική και διεθνή πολιτική των ιδρυτικών κομμάτων του (PTS, IS) και το πρόγραμμά του. Επομένως, δε μπορούσαμε τώρα να υπογράψουμε μια τέτοια πράξη τυφλής πίστης, παρέχοντας «carte blanche» στον «αριστερό» κοινοβουλευτισμό.
Η CRFI (συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού της τμήματος) δεν είναι, δεν ήταν και ποτέ δε θα γίνει απλά «μια διεθνής οργάνωση που ιδρύθηκε από το ΡΟ» (η φράση προέρχεται από ένα άρθρο του Pablo Giachello στην Prensa Obrera, 3/10/2019), παρόμοια μ’ εκείνες γύρω από τους μορενικούς συνεργάτες του στο FIT. Το επαναστατικό μας έργο δεν ήταν ποτέ η δημιουργία ενός συστήματος διασκορπισμένων, μικρότερων αστεροειδών που περιστρέφονται γύρω από τον μεγαλύτερο πλανήτη του εθνικοτροτσκισμού.

Γιατί τώρα;

Ο σημερινός καπιταλιστικός κόσμος σε αναταραχή βρίσκεται στη μέση ενός νέου ποιοτικού άλματος της παγκόσμιας κρίσης του. Θα έχει τις σοβαρότερες επιπτώσεις σε όλους τους τομείς: επιδείνωση της κοινωνικής δυστυχίας, μαζική μετανάστευση των απελπισμένων θυμάτων των αντιδραστικών πολέμων και της πείνας στον «Παγκόσμιο Νότο», κλιμάκωση της κίνησης προς ιμπεριαλιστικό πόλεμο (που δεν περιορίζεται στην εντατικοποίηση του εμπορικού και νομισματικού πόλεμου), νέες εκρήξεις των μαζικών αγώνων, λαϊκές εξεγέρσεις και επαναστάσεις.
Η εργατική τάξη και η πρωτοπορία της, συμπεριλαμβανομένου του προηγμένου τάγματος αγωνιστών που αγωνίζονται για την επανίδρυσή της Τέταρτης Διεθνούς, βρισκόμαστε σε σταυροδρόμι, υπό την αυξανόμενη πίεση εχθρικών ταξικών δυνάμεων, μπροστά σε επείγοντα γιγάντια καθήκοντα – αλλά ακόμα πολιτικά και οργανωτικά αδύναμοι, ακόμη και κατακερματισμένοι. Αυτή είναι η κεντρική αντίφαση που έχουμε να υπερβούμε.
Είτε μας αρέσει είτε όχι (σίγουρα δεν μας αρέσει καθόλου!), η έκρηξη (ή ενδόρηξη) στο PO οξύνει τεράστια την ήδη αναφερθείσα κεντρική αντίφαση· αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ή να παραμείνουμε τυφλοί ότι αυτή η κρίση στις τάξεις μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι, μια διαλεκτική αντανάκλαση και ένας ενεργός παράγοντας στην παρούσα καμπή της παγκόσμιας κατάστασης, η οποία δεν έχει ακόμη κατανοηθεί πλήρως στη φύση και στη δυναμική της.
Στην κριτική μας προσέγγιση για το διχασμό στο ΡΟ, η ηγεσία του EEK ανησύχησε και στη συνέχεια επικεντρώθηκε κυρίως σ’ αυτό που θεωρεί σαν μια επικίνδυνη, όλο και πιο έντονη δεξιά τάση στην ηγεσία του προς τον κοινοβουλευτισμό, τον συνδικαλισμό, τις «πολιτικές ταυτότητας», και τη realpolitik. Αρχίσαμε να εντοπίζουμε μερικά από τα σημαντικότερα πολιτικά, στρατηγικά και θεωρητικά ζητήματα που εμπλέκονται.
Αυτή η προτεραιότητα της καταπολέμησης του κινδύνου από τα δεξιά, δε σημαίνει ότι απαλλάσσει τους ηγέτες της αντιπολιτευτικής Τάσης στο ΡΟ από τις δικές τους ευθύνες.
Μια σειρά από σημαντικά ζητήματα που παραμένουν ανοικτά προς συζήτηση:
• Γιατί και πώς το Partido Obrero έγινε τόσο ευάλωτο στις πιέσεις σε μια ιστορική καμπή σε διεθνές και εθνικό επίπεδο;
• Γιατί και πώς επετράπη μια τέτοια σοβαρή κρίση να εξελιχθεί σε ένα εκρηκτικό σημείο και μάλλον σε σημείο χωρίς επιστροφή;
• Πώς και υπό ποιες συνθήκες ένα “απαράτ”, ένας «μηχανισμός», όπως τον ονομάζει η Τάση, σχηματίστηκε και σφετερίστηκε από τα μαχητικά μέλη της βάσης το δικό τους Κόμμα – ένα Τροτσκιστικό κόμμα με ένα μακρύ ιστορικό αγώνα ενάντια σε όλες τις γραφειοκρατίες;
• Γιατί η CRFI κρατήθηκε στο σκοτάδι μέχρι την τελευταία στιγμή; Τι αποκαλύπτει αυτή η στάση σχετικά με το ΡΟ, αλλά και πρώτα απ’ όλα για την σωστή επαναστατική λειτουργία (ή μη λειτουργία) της ίδιας της CRFI; Τι σημαίνει αυτή η κρίση για ολόκληρο το σχέδιο, το παρόν και το μέλλον, τη ζωή ή το θάνατο της πάλης για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς;

Το τελευταίο ερώτημα είναι για το EEK το πιο σημαντικό και επείγον. Προφανώς, στη φραξιονιστική πάλη στο ΡΟ, το πιο σημαντικό και επείγον ζήτημα δεν είναι να αποδείξουμε ποιος πραγματικά αντιπροσωπεύει «την ιστορική συνέχεια του Partido Obrero» , όπως οι Σολάνο και Σάντος το έβαλαν ως τίτλο στην ανακοίνωσή τους,. Για ‘μας το ζήτημα για την τύχη της ιστορικής συνέχειας του αγώνα για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς έρχεται πρώτο.
Κανένα επαναστατικό εργατικό κόμμα δε μπορεί να κερδίσει τη δική του ιστορική συνέχεια «σε μια μόνο χώρα», χωρίς να αγωνιστεί και να υποτάξει τον εαυτό του στον αγώνα για τη διάρκεια της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης και για τη Διεθνή που χρειάζεται για να οδηγηθεί στη νίκη.
Κατά την άποψή μας, δεν έχουμε εθνική αλλά διεθνή κρίση γεμάτη σπασμούς, που εμπλέκει όλες τις πτέρυγες και τάσεις της Αριστεράς, ρεφορμιστικές, Σταλινικές, ή κεντριστικές, όλες τις παραλλαγές της αποκαλούμενης ριζοσπαστικής ή επαναστατικής Αριστεράς.
Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια περίοδο της τρέχουσας παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης μια τεράστια κρίση κλονίζει τους πιο ποικίλους σχηματισμούς της Άκρας Αριστεράς.
Η Διεθνής Σοσιαλιστική Οργάνωση – ISO, η ισχυρότερη, μέχρι πρόσφατα ριζοσπαστική αριστερή οργάνωση στις ΗΠΑ, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πρόσφατη απεργία των καθηγητών, κήρυξε ξαφνικά το Μάρτιο του 2019 την «αυτοδιάλυσή» της.
Δεν παραβλέπουμε ότι την ίδια στιγμή, στους ταραγμένους καιρούς μας, ότι το αντίθετο φαινόμενο συμβαίνει επίσης: οι Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής (DSA), οι ρεφορμιστές στο ιμπεριαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, εκτοξεύτηκαν, μετά την εκλογή του Τραμπ το 2016, μόνο τρία χρόνια αργότερα, από το καθεστώς μιας ετοιμοθάνατης οργάνωσης 5.000 αποθαρρυμένων μελών σε μια πραγματική πολιτική δύναμη περίπου 60.000 μελών, με γνωστά δημόσια πρόσωπα όπως η νέα Γερουσιαστής Alexandria Ocasio Cortez…
Ο κατάλογος των διασπάσεων διεθνώς, μόνο το 2019, μοιάζει ατελείωτος.
Μια πολύ γνωστή διεθνής τροτσκιστική οργάνωση, η Επιτροπή για μια Εργατική Διεθνή (CWI), γνώρισε μια καταστροφική διάσπαση. Η «Διεθνής Γραμματεία» της, ηγούμενη μέχρι πρόσφατα από τον Peter Taafe «εκδίωξε» και διέγραψε την απόλυτη πλειοψηφία που συγκροτούν όλα τα άλλα τμήματα. Στην Ελλάδα, η ριζοσπαστική αριστερή συμμαχία ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι εσωτερικά διασπασμένη. Στη Γαλλία, το NPA είναι πολυδιασπασμένο εσωτερικά, ενώ σαν το «πλατύ αριστερό» κόμμα στο σύνολό του συρρικνώνεται. Σχεδόν σε κάθε χώρα και ήπειρο μπορούμε να εντοπίσουμε παρόμοιες εξελίξεις.
Είναι κατανοητό γιατί ορισμένα κόμματα και οργανώσεις είναι πιο ευάλωτα από άλλα. Αλλά καμία αριστερή οργάνωση ή τάση στο εργατικό κίνημα δεν είναι απομονωμένη από τις γιγάντιες δυνάμεις που εξαπολύει η χειρότερη παγκόσμια κρίση στην ιστορία του καπιταλισμού και τις πολιτικές επιπτώσεις τους. Το αποτέλεσμα δεν είναι προκαθορισμένο από κάποιο προϋπάρχων σχέδιο, αλλά μπορεί να προκύψει από την πάλη μεταξύ ζωντανών δυνάμεων σε διεθνή και εθνική κλίμακα.
Μόνο όσοι υποφέρουν από ανίατη εθνικιστική μυωπία θα μπορούσαν να θεωρήσουν την κρίση στο ΡΟ ως ένα απομονωμένο εθνικό γεγονός.
Κατά την άποψή μας, αυτό που συμβαίνει, δεν είναι μόνο μια κρίση του αργεντίνικου ΡΟ αλλά μια κρίση της CRFI ως όλο, επικεντρωμένη στο PO, τον δυνατότερο κρίκο στη διεθνή αλυσίδα του επαναστατικού μας ρεύματος.
Ένα πρώτο απαραίτητο βήμα, επομένως, για μια κατανόηση και διαλεκτική υπέρβαση (Aufhebung), όχι απλά μια τυπική «συμφιλίωση», της τρέχουσας σύγκρουσης στις γραμμές μας είναι να προχωρήσουμε σε έναν έντιμο, υλιστικό, πραγματικά μαρξιστικό ισολογισμό ολόκληρης της πορείας μας. Μια πλήρης διασαφήνιση του από πού ήρθαμε, πώς εξελιχθήκαμε και προς τα πού πηγαίνουμε από τώρα και στο εξής είναι ένα επείγον και αναπόφευκτο καθήκον για όλους και για όλους εμάς που αγωνιστήκαμε από το 1997 για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς.
Αυτό που διακυβεύεται –το επαναλαμβάνουμε- είναι η ιστορική συνέχεια ενός διεθνούς αγώνα που άρχισε τη δεκαετία του ’90 από τροτσκιστικές οργανώσεις ερχόμενες από διαφορετικές παραδόσεις, εμπειρίες και ηπείρους, ετερογενείς αλλά αψηφώντας από κοινού την κυρίαρχη θριαμβολογία των καπιταλιστών, η οποία τροφοδοτούσε μια τυφλή ιστορική απαισιοδοξία καταπίνοντας και σχεδόν καταστρέφοντας την Αριστερά. Ενάντια στο «τέλος της ιστορίας, της επανάστασης, του κομμουνισμού», απευθυνόμαστε στις αντιστεκόμενες και επαναστατικές δυνάμεις της εργατικής πρωτοπορίας σε κάθε χώρα και ήπειρο, επιμένοντας ότι η παγκόσμια κοινωνική επανάσταση, η εργατική εξουσία, ο διεθνής κομμουνισμός είναι ζωντανά στην ιστορική ημερήσια διάταξη.
Θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι στη Διεθνή Συνάντηση του κινήματος για την επανίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας το Νοέμβριο του 1997 η αντιπροσωπεία του EEK κλήθηκε να παρουσιάσει τα συμπεράσματα αυτής της συνάντησης σε μια επίσημη αντιπροσωπεία της ηγεσίας της LIT [διεθνής οργάνωση των μορενικών] (η παρουσίασή μας δημοσιεύθηκε εκείνη την εποχή στο En Defensa del Marxismo). Μεταξύ άλλων, υπογραμμίσαμε – ενάντια στην επικρατούσα θεώρηση του Μορενισμού, των πρώην «Ευρωκομμουνιστών» ή αυτή του «Τέλους της Ιστορίας» και των απολογητών της υποταγής στον καπιταλισμό, ότι ο ακρογωνιαίος λίθος του επαναστατικού μας σχεδίου πρότζεκτ είναι μια ζωτική και θεμελιώδης ιστορική εκτίμηση: ο ιστορικός κύκλος που άνοιξε η Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 ως πρώτη πράξη της παγκόσμιας επανάστασης ΔΕΝ έχει κλείσει.
Σ’ αυτή τη βάση, η ιστορική αποστολή της Τετάρτης Διεθνούς, που ιδρύθηκε από τον Τρότσκι και τους διεθνείς συντρόφους του το 1938 μετά το μη αναστρέψιμο θάνατο της Τρίτης Διεθνούς, δεν περιοριζόταν μόνο στον αγώνα ενάντια στο Σταλινισμό αλλά πάνω απ’ όλα στην επέκταση και ολοκλήρωση παγκόσμια του έργου που ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 1917. Αυτό το καθήκον παραμένει ανεκπλήρωτο, αλλά απολύτως απαραίτητο και επίκαιρο, καθώς η κρίση του καταρρέοντος καπιταλισμού θα οδηγήσει σε νέες εκρήξεις και νέες αντιπαραθέσεις.
Πάνω σ’ αυτή την προοπτική και το στρατηγικό καθήκον βασιζόταν η CRFI, το ιδρυτικό της πρόγραμμα το 2004 – και η πάλη για την ιστορική της συνέχεια.

Και τώρα;

Όπως έχουμε ήδη τονίσει παραπάνω, για να αντιμετωπίσουμε την κρίση με επίκεντρο το ΡΟ, πρέπει να αναπτυχθεί μια διεθνής πολιτική συζήτηση χωρίς να αποφευχθεί ένας κρίσιμος μαρξιστικός ισολογισμός της μέχρι τώρα πορείας της CRFI. Η συζήτηση μπορεί να γίνει τόσο σε απευθείας ζωντανές ανταλλαγές σε διεθνείς συναντήσεις, όσο και γραπτά στο Διεθνές Εσωτερικό Δελτίο (IIB) που αποφασίστηκε στη Συνάντηση των Αθηνών, του οποίου το πρώτο τεύχος έχει ήδη δημοσιευθεί. Πρέπει να αποφύγουμε όπως ο διάολος το λιβάνι το να επιτρέψουμε να εκφυλιστεί το ΙΙΒ σε ένα δευτερεύον διεθνές συμπλήρωμα ενός εθνικού εσωτερικού δελτίου της Αργεντινής με μοναδικό σκοπό η κάθε φράξια να εξάγει και να κερδίσει υποστηρικτές στην εθνική φραξιονιστική πάλη.
Απ’ αυτή τη σκοπιά, η συμμετοχή της Τάσης του ΡΟ στις διεθνείς συζητήσεις δεν είναι μόνο δικαίωμά της, αλλά και καθήκον της.
Για να υπάρξει ένας πραγματικός διεθνής διάλογος, στο πλαίσιο της CRFI, ελεύθερος, μη καταδικασμένος ή προκαθορισμένος σύμφωνα με φραξιονιστικά κριτήρια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα αιτήματα που θέτει η Τάση της αντιπολίτευσης:
α. να αποσυρθούν οι διαγραφές ή άλλα διοικητικά ή νομικά μέτρα,
β. να επανενταχθεί η Τάση στο Κόμμα με όλα τα δικαιώματά της,
γ. οι κατηγορίες από τον σ. Μαρσέλο Ραμάλ για «κατασκοπεία» στα e-mail του πριν το 26ο Συνέδριο του PO πρέπει να ερευνηθούν διεξοδικά. Το τελευταίο μπορεί να γίνει με τη διαδικασία που πρότειναν οι διεθνείς σύντροφοι του DIP, του EEK και της MTL στη συνάντηση της Αθήνας. Σε περίπτωση που αυτό αποδειχθεί ανέφικτο, θα πρέπει να γίνει από μια Διεθνή Επιτροπή Έρευνας της CRFI, με την παρουσία εκπροσώπων όλων των πλευρών.
Ολόκληρη η διαδικασία της συζήτησης πρέπει να προσανατολιστεί προς ένα Έκτακτο Συνέδριο του ΡΟ, αφιερωμένο στο να δούμε αν είναι δυνατόν να ξεπεραστεί το χάσμα και, εν πάσει περιπτώσει, στην προετοιμασία αργότερα το 2020 μιας Διεθνούς Συνδιάσκεψης των κομμάτων και των οργανώσεων που βασίζονται στο ιδρυτικό πρόγραμμα της CRFI του 2004.
Καθ’ όλη την επόμενη περίοδο, δε θα παραμείνουμε παραλυμένοι ή σε ομφαλοσκόπηση ή, περιστασιακά, όπως προτάθηκε, απλά να δημοσιεύουμε κατά καιρούς δηλώσεις.
Χρειάζεται το πιο τολμηρό άνοιγμα στους μαζικούς αγώνες και τους πιο μαχητικούς πρωτοπόρους αγωνιστές που κινούνται από το ποιοτικό άλμα στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση τώρα παντού, στην αρένα όπου θα αποφασιστεί το πεπρωμένο της ανθρωπότητας.
Το EEK παλεύει τώρα υπό συνθήκες μιας νεοεκλεχθείσας υπεραντιδραστικής δεξιάς κυβέρνησης, εντατικοποίησης της κρατικής καταπίεσης, κοινωνικής δυστυχίας, ανόδου της ταξικής πάλης, όπως έδειξαν πρόσφατα οι δύο Γενικές Απεργίες σε μία εβδομάδα. Παλεύουμε σε μια χρεοκοπημένη χώρα με κατεστραμμένο -αλλά που εξακολουθεί να αντιστέκεται- λαό, στο σταυροδρόμι όλων των διεθνών αντιφάσεων, πολέμων και συγκρούσεων. Δεν παραμένουμε αδρανείς τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό επίπεδο. Αναδιοργανώνουμε τη δουλειά μας, παίρνουμε ήδη μέτρα, και σχεδιάζουμε ακόμη πιο τολμηρά στο εγγύς μέλλον, στο δρόμο προς την επαναστατική Διεθνή. Μένουμε σίγουροι και σταθεροί, άκαμπτοι στις επαναστατικές τεταρτοδιεθνιστικές αρχές μας, αλλά ευέλικτοι, μη σεχταριστές, και ανοικτοί στις ολόφρεσκες μαχητικές δυνάμεις που έρχονται στη διεθνή αρένα της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ, τη ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενάντια σε όλες οι κυρίαρχες καπιταλιστικές τάξεις, την καπιταλιστική παλινόρθωση, τους ολιγάρχες και όλες τις γραφειοκρατίες.
Αυτός είναι ο προσανατολισμός του EEK, ειδικά όπως συζητήθηκε και αποφασίστηκε στη συνεδρίαση της ΚΕ στις 21-22 Σεπτεμβρίου του 2019. Καλούμε όλους τους διεθνείς μας συντρόφους σε έναν κοινό αγώνα για τους κοινούς ιστορικούς μας στόχους: για τον παγκόσμιο Οκτώβρη και την καθολική ανθρώπινη χειραφέτηση, τον παγκόσμιο κομμουνισμό.

8 Οκτωβρίου 2019

PDF