Την περασμένη εβδομάδα η γνωστή ιταλική εφημερίδα La Repubblica δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας σημαντικής μελέτης του ινστιτούτου αναλύσεων και έρευνας Economiareale.
Η μελέτη επιχειρεί να καταγράψει τις επιπτώσεις της πολιτικής της ποσοτικής χαλάρωσης και του περιβόητου QE σε οικονομίες με υψηλό χρέος όπως ιταλική.
Αυτό που προκύπτει από την μελέτη είναι ότι η γειτονική Ιταλία αν δεν είχε μεσολαβήσει το εν ισχύ πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα ήταν σε θέση χρεοστασίου ίσως και χειρότερη από εκείνη της Ελλάδας.
Τα νούμερα είναι ενδεικτικά.
Η μελέτη ούτε λίγο ούτε πολύ φέρνει στην επιφάνεια ότι το δημόσιο χρέος της Ιταλίας, αν δεν είχε μεσολαβήσει η παρέμβαση της ΕΚΤ, αν δηλαδή δεν είχε μεσολαβήσει η συμμετοχή της στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και του περιβόητου QE θα συναγωνιζόταν αυτό της Ελλάδας σε επίπεδα που έχουν χαρακτηρισθεί “μη βιώσιμα”. Σήμερα το χρέος της Ιταλίας είναι περίπου 130% του ΑΕΠ. Αν όμως η ΕΚΤ δεν αγόραζε ομολογα της Ιταλίας κρατικά και ιδιωτικά αυτό το χρέος θα ήταν 157,3% του ΑΕΠ.
Δηλαδή όσο περίπου είναι και της Ελλάδας στην οποία έχουν ηδη δοθεί τρία δάνεια μέχρι σήμερα. Η δε πρόβλεψη για την προβολή της “τάσης” αυτής για τα αμέσως επόμενα χρόνια είναι ότι το δημόσιο χρέος της Ιταλίας το 2020 θα έφτανε το 177,9% του ΑΕΠ (!).
Μπορεί κανείς να κάνει μία σύγκριση με τα περίπου αντίστοιχα ελληνικά νούμερα για να καταλάβει, όχι το που θα ήταν η Ιταλία σήμερα, αλλά το που θα βρισκόταν ολόκληρη η Ευρωζώνη με την Ελλάδα και την Ιταλία σε χρεοστάσιο. Δηλαδή στο πουθενά…
Είναι χαρακτηριστικό ότι η ίδια μελέτη αναφέρει ότι το ετήσιο έλλειμμα της ιταλικής οικονομίας θα ήταν περίπου τριπλάσιο από το σημερινό.
Ο λόγος που υπάρχει αυτή η στρέβλωση της πραγματικότητας με την παρέμβαση της ΕΚΤ είναι ότι αγοράζοντας ο Ντράγκι κρατικά και ιδιωτικά ομόλογα από την Ιταλία κρατάει τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας σε αφύσικα χαμηλά επίπεδα (1,8% – 2%) ενώ στην πραγματικότητα με την κατάσταση του πραγματικού χρέους της θα έπρεπε να πληρώνει τριπλάσια όσο και η Ελλάδα η οποία βέβαια δεν έχει τις πλάτες της ΕΚΤ.
Επειδή το χρέος της Ιταλίας είναι βέβαια στα δύο τρισ. ευρώ μία αύξηση των επιτοκίων κατα 3 με 4 μονάδες θα έκανε αδύνατο να πληρώνονται οι ετήσιοι τόκοι και θα έστελνε κατ’ ευθείαν την Ιταλία στη θέση της… Βενεζουέλας.
Η θέση του ιταλικού χρέους στην πραγματικότητα στην τρέχουσα συγκυρία είναι σε ακόμα χειρότερη κατάσταση από την Ελλάδα καθώς τα 2/3 του ελληνικού δημόσιου χρέους είναι σε “επίσημους” δανειστές ήτοι τα ευρωπαϊκά κράτη και τον ESM με χαμηλά σταθερά επιτόκια ενώ το ιταλικό και των άλλων χωρών είναι στην αγορά. Που σημαίνει ότι αν για μία στιγμή η ΕΚΤ σταματούσε – όπως θα κάνει κάποια στιγμή στο ορατό μέλλον – να χρηματοδοτεί με τον τρόπο αυτό τις κυβερνήσεις και τις ευρωτράπεζες, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους τους θα βύθιζε τις οικονομίες αυτές στην άβυσσο του χρεοστασίου.
Αν επεκτείνουμε λίγο περισσότερο την αναλογία αυτής της εικόνας, θα μπορούσαμε να φαντασθούμε το που θα βρισκόταν ο σημερινός όγκος των “κόκκινων δανείων” των ιταλικών τραπεζών, αντί των 350 περίπου δις ευρώ που είναι σήμερα, σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία…
Η εικόνα των συνεπειών της πολιτικής Ντράγκι είναι ανάλογη σε άλλες οικονομίες όπως αυτή της Πορτογαλίας, της Ισπανίας ή ακόμα και αυτή της Γαλλίας. Είναι λοιπόν προφανές ότι τα “τυπογραφεία” της ΕΚΤ και του Ντράγκι κρατούν ζωντανή την Ευρωζώνη όπως ο “ορός” τον ετοιμοθάνατο στο κρεββάτι. Για πόσο ακόμα; Πρόσφατα ο Ντράγκι επέκτεινε το QE μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018. Η Fed έχει αρχίσει ήδη αρχίσει να κλείνει την στρόφιγγα.
Βέβαια αν αντιστρέψουμε την “λογική” αυτή θα μπορούσαμε να κάνουμε τις αντίστοιχες αναγωγές για το που θα μπορούσε να έχει κρυφτεί το ελληνικό δημόσιο χρέος σήμερα αν από τον Μάρτιο του 2015, όταν άρχισε το περιβόητο QE είχε συμπεριλάβει και τα ελληνικά ομόλογα. Βέβαια ακόμα και έτσι το χρέος θα ήταν κάτι που θα συνέχιζε να θεριεύει κρυμμένο κάτω από το χαλί της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Γ. Aγγ.
