Η ανθρωπότητα μπροστά στον κίνδυνο πανδημίας ψυχικών νόσων

της Κατερίνας Μάτσα

Η πανδημία του κορωνοϊού ήταν εξαρχής μια πηγή στρες για όλους. Προκάλεσε φόβο, ανασφάλεια, άγχος, κατάθλιψη, ψυχοσωματικά νοσήματα. Οι αντιδράσεις είχαν διαφορετικό χαρακτήρα και ένταση σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Η πανδημία δεν τελείωσε και το στρες παραμένει ο μεγάλος κίνδυνος για την ψυχική υγεία όλων και ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων.

Σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο η Maria Jose Carmona¹“How to prevent a mental-health pandemic”, 08/07/2021. επισημαίνει ότι έγκυρες έρευνες των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού στο υγειονομικό προσωπικό της Ισπανίας έδειξαν ότι το 50% παρουσίασε αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος. Ένα χρόνο μετά, τα συμπτώματα παραμένουν.

Οι ειδικοί περιμένουν ένα κύμα αυτοκτονιών, ανάλογο με αυτό που δημιουργήθηκε μετά το κραχ του 2008, όταν αυξήθηκε πολύ η ανεργία και μαζί οι αυτοκτονίες, ιδιαίτερα στις ευάλωτες ομάδες (ηλικιωμένοι, άνεργοι, έφηβοι, γυναίκες, άτομα με χρόνιο πόνο ή ιστορικό προηγούμενων προβλημάτων ψυχικής υγείας).

Κατά τον ΠΟΥ, περίπου το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού (615 εκατομμύρια άνθρωποι) πάσχει από άγχος και κατάθλιψη. Αυτοί οι ασθενείς έχουν μεγαλύτερη θνητότητα από τον υπόλοιπο πληθυσμό, αφού έχει βρεθεί ότι ο ψυχικός πόνος προκαλεί, συχνά, διαβήτη και καρδιακή προσβολή.

Η κατάθλιψη θεωρείται η δεύτερη πιο συχνή αιτία αναπηρίας και η αυτοκτονία η τέταρτη πιο κοινή αιτία θανάτου.

Παρ’ όλα αυτά, όλες οι κυβερνήσεις δαπανούν όλο και μικρότερα ποσοστά του προϋπολογισμού τους για την ψυχική υγεία.

Στην Ευρώπη, στα δημόσια συστήματα ψυχικής υγείας οι ελλείψεις σε προσωπικό είναι τόσο μεγάλες που οι λίστες αναμονής είναι τεράστιες. Ιδιαίτερα στην πρωτοβάθμια περίθαλψη οι ελλείψεις σε επαρκές προσωπικό (σε αριθμό και εκπαίδευση) δημιουργούν μια τραγελαφική κατάσταση. Η επίσκεψη στον ειδικό της ψυχικής υγείας διαρκεί κατά μέσον όρο 5 λεπτά της ώρας! Η συνέχεια, βέβαια, δίνεται με τα ψυχοφάρμακα, που συνταγογραφούνται σε τεράστιες, συνήθως, ποσότητες…

Είναι και αυτό μια βιοπολιτική ρύθμιση σε καιρούς πανδημίας.

Είναι φανερό πλέον ότι μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος, στην αξεπέραστη κρίση του, η σωματική αλλά και η ψυχική υγεία του ανθρώπου αντιμετωπίζουν θανάσιμο κίνδυνο.