Πολλοί αναρωτιούνται γιατί οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τώρα, μετά από 106 ολόκληρα χρόνια, την – αδιαμφισβήτητη ιστορικά – γενοκτονία των Αρμενίων από τους Οθωμανούς το 1915. Η απάντηση δεν μπορεί να βρεθεί στα ιστορικά και ακαδημαϊκά στοιχεία αυτής καθαυτής της έρευνας και συζήτησης για το θέμα. Αντίθετα, τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν στις σύγχρονες μορφές που παίρνει το “Μεγάλο Παιχνίδι” στις μέρες μας.
Η αναγνώριση αυτή, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή κατά την οποία οι ΗΠΑ υπό την νέα προεδρία Μπάιντεν, επανέρχονται στο παιχνίδι στην περιοχή, ξαναμοιράζοντας την τράπουλα με σκοπό να τελειώσουν αυτό που ξεκίνησαν με την Ουκρανική φασιστική αντεπανάσταση το 2014 και την παραπέρα περικύκλωση και στραγγαλισμό της Ρωσίας. Αυτό το σχέδιο που εν μέρει ηττήθηκε στο Ντονμπάς, και συνολικά στην Κριμαία τότε, έχει αναθερμανθεί όπως δείχνει και η πρόσφατη κρίση και αναζωπύρωση του πολέμου στο Ντονμπάς. Το σχέδιο, από μεριάς ΗΠΑ περιλάμβανε και αλλαγές στις περιφερειακές και τοπικές δυνάμεις που παίζουν ή μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο σε αυτήν την περικύκλωση.
Στην περίπτωση του Καυκάσου, οι ΗΠΑ ήδη από την εποχή του Τραμπ έριξαν γέφυρες στη νέα κυβέρνηση της Αρμενίας που προέκυψε μέσα από την «βελούδινη επανάσταση» το 2018 που έφερε στην εξουσία τον Πασινιάν.
Η Αρμενία ωστόσο, ως χώρα που εξαρτά την ύπαρξη της στην Ρωσία, καθώς είναι σφηνωμένη ανάμεσα στην Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, παρόλο που προσπάθησε να κινηθεί προς την Δύση δεν έκανε σωστό υπολογισμό της συγκυρίας στην οποία πήγε να λάβει χώρα αυτός ο ελιγμός της καθώς τα ιμπεριαλιστικά σχέδια της Δύσης γνώριζαν την μια αποτυχία μετά την άλλη.
Η κακή ανάγνωση της συγκυρίας από μεριάς Αρμενίας, πρώτα απ’ όλα είχε να κάνει με την κατάσταση στην Τουρκία και την επίσης αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016 κατά του Ερντογάν. Οι Γκιουλενικοί ηττήθηκαν και ο Ερντογάν έπεσε στα χέρια του Πούτιν ως λάφυρο.
Αν επικρατούσαν οι Γκιουλενικοί και οι Κεμαλιστές, τότε τα Γκιουλενικά δίκτυα διείσδυσης στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, από τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία μέχρι και στην επαρχία του Ουϊγούρων της Κίνας θα έπαιρναν το πάνω χέρι προσφέροντας στον Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό ένα πολύ αιχμηρό δόρυ.
Οι Ουκρανοί ηττήθηκαν επίσης και έχασαν την Κριμαία και την Ανατολική επαρχία τους. Εκεί που προορίζονταν από την Δύση για να «πνίξουν» την έξοδο της Ρωσίας στην Μαύρη Θάλασσα, παραλίγο να χάσουν εντελώς τα δικά τους παράλια καθώς τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα λιμάνια και εξαγωγικά τους κέντρα –πλην της ακόμη διαφιλονικούμενης Οδησσού- έπεσαν σε Ρωσικά χέρια.
Οι Αζέροι στο μεταξύ, υπό τον αδίστακτο γόνο της παλιάς σταλινικής νομενκλατούρας, τον γιό του μπρεζνιεφικού Αλίγιεφ, άρπαξαν την ευκαιρία, προσέγγισαν την Μόσχα και επιδίωξαν μέσω των Ευρασιατιστών του περιβάλλοντος του Πούτιν (Ντούγκιν κλπ) να δέσουν μια συμμαχία που αναγκαστικά πέρναγε μέσα από την επισφράγιση της ανακατάληψης του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Οι Αζέροι προσέφεραν στην Μόσχα την πρωτοκαθεδρία της επιδιαιτησίας στον αγωγό της Κεντρικής Ασίας που πριν φτάσει στο Μπακού ερχόμενος από την Κασπία, έχει περάσει μέσα από όλα σχεδόν τα κράτη της Κεντρικής Ασίας που είχαν και έχουν πολύ στενούς δεσμούς με την Μόσχα. Έτσι η «Κινέζικη» οδός του μεταξιού, έγινε ταυτόχρονα και εναλλακτική «Ρωσική» οδός.
Οι προτάσεις διαμεσολάβησης της Μόσχας μεταξύ Μπακού και Ερεβάν πριν από δύο χρόνια περίπου, με σκοπό να πειστεί το Ερεβάν να δεχτεί την ειρηνική παραχώρηση των υπολοίπων Αζερικών εδαφών και την επιστροφή των Αζέρων προσφύγων ως αντάλλαγμα για την ντε γιούρε ενσωμάτωση μόνο του Ναγκόρνο Καραμπάχ στην Αρμενία, προσέκρουσε σε μια υπερφίαλη και αλαζονική Αρμενική κυβέρνηση. Ο ελιγμός της κυβέρνησης Πασινιάν στο Ερεβάν προς τις δυτικές δυνάμεις έμεινε όμως μετέωρος, καθώς ούτε ο Τραμπ ούτε η ΕΕ ήταν σε θέση να κάνουν κάτι στην πράξη – πέραν μιας γελοίας διπλωματικής συμβολικής επίσκεψης του… Δένδια στην Αρμενία τις μέρες του πολέμου. Όλα αυτά έγιναν ίσα ίσα για να εκτεθεί το Ερεβάν που νόμισε ότι είχε εξασφαλίσει κάποια ουσιαστική στήριξη στις μεγαλο-ιδεατικές διεκδικήσεις του στο κατεχόμενο Αζερμπαϊτζάν.
Η Αρμενία, φτωχή, απομονωμένη, χωρίς δικές της πλουτοπαραγωγικές πηγές, πουλήθηκε στεγνά από την Μόσχα όπως γίνεται σχεδόν συνεχώς από τον 17ο αιώνα και μετά.
Με μόνη εξαίρεση την εποχή της επανάστασης του 1917! Την οποία πολέμησε λυσσαλέα ο Αρμένικος εθνικισμός.
Μετά το τέλος του πολέμου τον περασμένο φθινόπωρο και την ήττα των Αρμένικων πολιτοφυλακών, ο δρόμος πλέον είχε ανοίξει για τον μεγάλο σιδηροδρομικό, οδικό, ναυτιλιακό, ενεργειακό και εμπορικό δρόμο της κεντρικής Ασίας. Toν Central Asian Silk Road. Η σιδηροδρομική γραμμή που ξεκινάει από την Κίνα και καταλήγει στην Ιστανμπούλ εγκαινιάστηκε την Πρωτοχρονιά του 2021 στις στάχτες του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Καθώς όπως φάνηκε στον πρόσφατο πόλεμο, η γραμμή αυτή όπως και ο αγωγός του Αζέρικου πετρελαίου περνούσε πολύ κοντά από τις θέσεις που είχαν οι Αρμένιοι πολιτοφύλακες του Άρτσεχ και που υπό ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορούσαν να την απειλήσουν ακόμη και με τα απαρχαιωμένα πυροβόλα τους. Όχι πλέον όμως. Οι Αρμένιοι υποχώρησαν μακρύτερα και ο… νέος «δρόμος του μεταξιού» έγινε πιο ασφαλής.
Αυτός δηλαδή που ξεκινάει από τα Κινεζικά παράλια, περνάει μέσα από την περιοχή των Ουιγούρων, μπαίνει στα κράτη της Κεντρικής Ασίας, μέσω Κασπίας φτάνει στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν και από εκεί μέσω Γεωργίας μπαίνει στην Τουρκία ή συνεχίζεται δια θαλάσσης στη Μαύρη Θάλασσα και τα Στενά του Βοσπόρου και από εκεί στο Αιγαίο και την Δύση. Το σπουδαιότερο όλων: παρακάμπτει την Νότια Σινική Θάλασσα και την απειλή του Αμερικανικού 7ου στόλου, παρακάμπτει τα στενά της Ινδοκίνας και ακόμη τον Ινδικό Ωκεανό, την Ερυθρά Θάλασσα και το Σουέζ! Είναι δηλαδή όχι μόνο συντομότερος, αλλά και ασφαλέστερος, τόσο για τα Κινεζικά προϊόντα όσο και για τα κοιτάσματα της Κεντρικής Ασίας.
Αυτό είναι το μυστικό της τωρινής αναγνώρισης της Αρμένικης γενοκτονίας. Οι Αμερικάνοι με τον Μπάιντεν επιδιώκουν την ρεβάνς εκεί που ο Τραμπ ήταν καρπαζο-εισπράκτορας. Στην Ουκρανία ενισχύουν ξανά την ακροδεξιά κυβέρνηση και την ωθούν στα φιλοπόλεμα ρεβανσιστικά αντιρωσικά της σχέδια.
Και στην Αρμενία θα προσπαθήσουν να βάλουν μια μικρή σφήνα στο κοινό σχέδιο Κίνας, Ρωσίας, Αζερμπαϊτζάν, Τουρκίας, πατώντας τον κάλο της τελευταίας και αξιοποιώντας τα μέτωπα που έχει ανοιχτά η τελευταία με άλλες χώρες μαζί και με την Ελλάδα που στο φινάλε βρίσκεται στην πύλη εξόδου αυτού του διαδρόμου. Το κάνουν αυτό για να πιέσουν το καθεστώς Ερντογάν για να κόψει τους δεσμούς με την Μόσχα. Αν το Αζερμπαϊτζάν κρατάει το τελευταίο δωμάτιο του μεγάλου εμπορικού και ενεργειακού διαδρόμου που ξεκινάει από τα Κινεζικά παράλια, είναι η Ιστανμπούλ που κρατάει το κλειδί της εξώπορτας.
Και είναι το Αιγαίο και η Ελλάδα που βρίσκονται στο πλατύσκαλο ακριβώς εκεί που ανοίγει αυτή η μεγάλη πόρτα…
Οι Αρμένιοι, για άλλη μια φορά θα χρησιμοποιηθούν ιδεολογικά και πολιτικά για να αποτελέσουν το προκεχωρημένο φυλάκιο μιας μεγάλης δύναμης που τους χρησιμοποιεί. Παλιά το έκανε η Ρωσία, τώρα θα το κάνουν οι ΗΠΑ.
Είναι καλό να σταματήσουν να έχουν αυταπάτες και να αναλογιστούν ότι το μέγεθος της χώρας τους και κυρίως η έλλειψη κάποιου σοβαρού γεωστρατηγικού μεγέθους τους (πέρα από τις μνήμες της τραγικής ιστορίας τους και το λόμπι της μεγάλης Αρμένικης διασποράς) δεν είναι αρκετά δυνατό όπλο για να στηρίξουν κάποιον μεγαλο-ιδεατισμό όπως φάνηκε άλλωστε και το φθινόπωρο που μας πέρασε.
Προς το παρόν ο στριμωγμένος στον τοίχο Πασινιάν βρήκε μια καλή ευκαιρία να προκηρύξει πρόωρες εκλογές αξιοποιώντας την αναγνώριση της γενοκτονίας. Έχοντας να αντιμετωπίσει την λαϊκή οργή στο εσωτερικό της χώρας καθώς οι τακτικές δυνάμεις της με δική του εντολή απέφυγαν να προστρέξουν σε ενεργή βοήθεια στις πολιτοφυλακές του Ναγκόρνο Καραμπάχ, προσπαθεί να αξιοποιήσει την συγκυρία της αναγνώρισης από μεριάς ΗΠΑ την οποία προσπαθεί να αποδώσει δήθεν και σε δικές του ενέργειες.
ΓΧ
