Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το… μελάνι στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) από το νέο αντεργατικό νόμο και ο Υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης παρουσίασε το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιό του υπό τον τίτλο “ασφαλιστική μεταρρύθμιση για τη νέα γενιά”.
Τι προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο;Όσοι ασφαλιστούν για πρώτη φορά από την 1η Ιανουαρίου 2022, θα εντάσσονται υποχρεωτικά σε ένα νέο επικουρικό ταμείο το λεγόμενο “Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης” (ΤΕΚΑ).
Οι τρέχουσες εισφορές τους υπέρ της επικουρικής ασφάλισης δεν θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των τρεχουσών συντάξεων, αλλά θα «κεφαλαιοποιούνται», δηλαδή θα αποταμιεύονται σε ένα «ατομικό κουμπαρά» και θα επενδύονται σε ομόλογα και μετοχές.
Το αποτέλεσμα της επένδυσης αυτής θα οδηγεί στη νέα επικουρική σύνταξη μετά το πέρας του ασφαλιστικού βίου των εργαζομένων. Μάλιστα, οι ασφαλισμένοι θα έχουν τον «έλεγχο» (όπως τονίζουν από το Υπουργείο Εργασίας) των ασφαλιστικών αποταμιεύσεών τους, καθώς θα επιλέγουν οι ίδιοι το επενδυτικό προφίλ τους (δηλαδή πως θα επενδύονται οι εισφορές τους), ενώ θα μπορούν να παρακολουθούν την πορεία των αποδόσεών τους. Αν οι αποδόσεις των επενδύσεων μειώσουν το «κεφάλαιο» που θα έπρεπε να συσσωρευτεί από την καταβολή των εισφορών, τότε θα έρχεται το κράτος να καλύπτει τη ζημιά. Το κράτος, επίσης, θα καλύψει τις απώλειες εσόδων στον υφιστάμενο επικουρικό κλάδο του e-ΕΦΚΑ λόγω της ένταξης των νέων ασφαλισμένων, από το 2022, στο νέο Ταμείο (ΤΕΚΑ).
Όλα τα επιχειρήματα τα οποία χρησιμοποιεί ο Χατζηδάκης για να μας πείσει για την αναγκαιότητα της ανατροπής αυτής θα τα χαρακτήριζε κανείς τουλάχιστον γελοία, αν δεν ήταν άκρως επικίνδυνα για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Ας δούμε, τα σημαντικότερα εξ αυτών.
1. Ο Χατζηδάκης διατείνεται πως η επικουρική σύνταξη την οποία θα λάβει, μετά από… 40 χρόνια, ο νέος ασφαλισμένος του ΤΕΚΑ μπορεί να είναι ακόμα και… 70% υψηλότερη σε σχέση με την επικουρική σύνταξη την οποία παίρνει ένας σημερινός συνταξιούχος του υφιστάμενου επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ.
Καταρχάς, είναι στην καλύτερη περίπτωση ανεδαφικό και ανεύθυνο να «υπόσχεται» μία κυβέρνηση πως 40 (ναι, 40!) χρόνια μετά το 2022 (οπότε θα λειτουργήσει το νέο ταμείο), δηλαδή το 2062, θα έχει κάποιος σύνταξη υψηλότερη από τη σημερινή.
Ειδικά, σε συνθήκες σαν αυτές που έχει διαμορφώσει η τρέχουσα παγκόσμια καπιταλιστική κορονο-κρίση σε μία ήδη καθημαγμένη (από την χρεοκοπία του 2010) χώρα σαν την Ελλάδα, δεν μπορεί καμία κυβέρνηση να τάζει επικουρικές συντάξεις, αυξημένες λόγω επένδυσης σε… χρηματοπιστωτικούς τίτλους. Ενδεικτικά, το ελληνικό χρηματιστήριο, τρία χρόνια μετά την «έξοδο» από τα Μνημόνια, δεν μπορεί ούτε να πλησιάσει τις 1.000 μονάδες…
2. Από εκεί και πέρα είναι τραγικά ειρωνικό το κυβερνητικό επιχείρημα που προβλέπει πως η «μεταρρύθμιση» της επικουρικής ασφάλισης συντελείται για χάρη της «νέας γενιάς»!
Μέσα στην υφιστάμενη κατάσταση που χαρακτηρίζεται όχι μόνο από την αύξηση της ανεργίας, αλλά και τη μείωση των μισθών και την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων (και μάλιστα με άμεση κρατική μεθόδευση, όπως δείχνει ο εργασιακός νόμος Χατζηδάκη), ιδίως των πιο χαμηλά αμειβομένων νέων, η οποία έρχεται μετά το κύμα ανεργίας που χτύπησε τους πιο υψηλά αμειβομένους νέους (συνεπεία του χρεοστασίου του 2010, οδηγώντας μεγάλη μερίδα τους στη μετανάστευση), το μόνο που τάζει η κυβέρνηση στη νέα γενιά είναι μία υψηλότερη… σύνταξη και, μάλιστα, (το τονίζουμε για άλλη μία φορά!) μετά από 40 χρόνια. Εμμέσως, δηλαδή, η κυβέρνηση παραδέχεται πως δεν έχει να προσφέρει τίποτα για το παρόν και το άμεσο μέλλον στη σημερινή νέα γενιά, παρά μία (εντελώς) αμφίβολη υψηλότερη επικουρική σύνταξη!
Εξάλλου, πόσο… ενθουσιασμό μπορεί να προκαλέσει σε ένα νέο, η σκέψη πως πρέπει να δουλεύει 40 ολόκληρα χρόνια, για να βγει στη σύνταξη, ειδικά όταν βλέπει πως δεν υπάρχουν δουλειές ή υπάρχουν αλλά είναι χαμηλά αμειβόμενες με ξεχειλωμένα ωράρια;
Τέλος, νομίζουν στην κυβέρνηση του Μητσοτάκη, όταν τάζουν αυξήσεις στις επικουρικές μετά από… 40 χρόνια, ότι ο λαός έχει ξεχάσει ποιες κυβερνήσεις πετσόκοψαν τις συντάξεις (και) την περίοδο 2011-14; Δεν ήταν η οικουμενική κυβέρνηση Παπαδήμου (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΛΑΟΣ); Δεν ήταν η συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ);
3. Το κυβερνητικό επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα των άλλων αναπτυγμένων δυτικών χωρών δεν μπορεί να πείσει «αυτονόητα» (όπως νομίζει ο Χατζηδάκης ο οποίος συνεχώς επικαλείται τις «καλύτερες ευρωπαϊκές πρακτικές») κανένα!
Πρώτα από όλα, οι άλλες δυτικές χώρες, προχώρησαν στην ιδιωτικοποίηση της συμπληρωματικής, όπως χαρακτηρίζουν τη μη κύρια ασφάλιση, σε περιόδους όπου δεν λυσσομανούσε η κρίση.
Κατά δεύτερον, καμία από αυτές τις χώρες (και αυτό «ξεχνά» να μας το πει ο «ευρωπαϊστής» Υπουργός Εργασίας της Ελλάδας) δεν μπορεί να… παινεύεται για τις υψηλές συνταξιοδοτικές παροχές της. Αντίθετα, είναι η Ελλάδα, η οποία θεωρείται πανευρωπαϊκά ένα από τα «μαύρα πρόβατα» σε σχέση με το ύψος των συντάξεων, παρά τις δραματικές περικοπές στις συντάξεις την περίοδο των Μνημονίων.
4. Ο Χατζηδάκης κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου για το νέο επικουρικό την Πέμπτη 24 Ιουνίου δήλωσε πως «το ασφαλιστικό σύστημα επηρεάζεται από μια σειρά παράγοντες όπως η δημοσιονομική σταθερότητα και οι ρυθμοί ανάπτυξης».
Όλως… τυχαίως, προ ολίγου καιρού, εκθέσεις της Κομισιόν «υπέδειξαν» νέες μειώσεις στις δημόσιες συνταξιοδοτικές δαπάνες, μιας και ο λογαριασμός «δεν βγαίνει»…
Έτσι είναι κανείς να αναρωτιέται μήπως όλος αυτός ο διακαής «πόθος» των Μητσοτάκηδων για «υψηλές μελλοντικές επικουρικές συντάξεις» δεν γίνεται μόνο για να θησαυρίσουν σήμερα οι καπιταλιστές (μέσω των επενδύσεων των εισφορών σε μετοχές) αλλά για να κόψουν σε λίγο καιρό τις μελλοντικές κύριες συντάξεις, χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα την μελλοντική αύξηση των επικουρικών, καθώς αυτή θα μπορούσε να αντισταθμίσει τις απώλειες στις κύριες…
Επίσης, οι αποδόσεις των επενδύσεων των εισφορών ασφαλισμένων του νέου Ταμείου δεν θα επηρεάζονται από τη «δημοσιονομική σταθερότητα» και τους «ρυθμούς ανάπτυξης» της χώρας; Δηλαδή, αν χρεοκοπήσει (ξανά) η Ελλάδα τα επόμενα 40 χρόνια, το νέο Ταμείο, ακόμα και με την κρατική συμβολή, θα καταβάλλει απρόσκοπτα τις νέες επικουρικές συντάξεις; Για εντελώς ηλίθιους, μας περνάνε;
5. Το επιχείρημα Χατζηδάκη περί «ελέγχου» των ασφαλιστικών αποταμιεύσεων και επενδύσεων κάθε ασφαλισμένου είναι προσβλητικό για τους νέους ασφαλισμένους.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει μόνο το πόσο ρισκαδόρικο θα είναι «χαρτοφυλάκιό» του, δηλαδή αν θα είναι λίγο ρισκαδόρικο (καθώς οι εισφορές του θα επενδύονται ιδίως σε ομόλογα), «έτσι και έτσι» (αν οι επενδύσεις είναι εξίσου μοιρασμένες σε ομόλογα και μετοχές) ή πολύ ρισκαδόρικο (αν οι επενδύσεις είναι ιδίως σε μετοχές). Κανείς, όμως, ασφαλισμένος δεν θα επιλέγει σε ποιο ομόλογο ή σε ποια μετοχή θα επενδυθούν οι εισφορές του. Και πως θα μπορούσε άλλωστε, μην μπορώντας να έχει οποιαδήποτε σχετική γνώση ή πληροφόρηση;
Επίσης, επειδή θα μπορεί να παρακολουθεί μέσω μίας ειδικής πλατφόρμας (και μέσα από το κινητό μας λέει ο Χατζηδάκης, για να εθιζόμαστε ακόμα περισσότερο με τα smart phones μας…), σημαίνει πως θα τις «ελέγχει»;. Ή μήπως επειδή ανά 3 ή 5 χρόνια, θα μπορεί να αλλάζει τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου του, αυτό ισοδυναμεί με «έλεγχο»;
Τελικά, πως θα είναι η ασφάλισή μας; Σαν τα «δεδομένα» ή τις «μονάδες» στο κινητό μας; Σε λίγο, θα μας πουν να βάλουμε… λίγες ακόμα «μονάδες» στην «κάρτα» της ασφάλισής μας (των 10 ευρώ, των 20 ευρώ κ.λπ.), αν δεν βγαίνει ο λογαριασμός λόγω υπο-απόδοσης των επενδύσεων που αυτοί θα κάνουν και όχι λόγω δικής μας «υπερβολικής» χρήσης…
6. Και τι θα συμβεί, άμα πέσουν έξω οι αποδόσεις και μειωθεί το «κεφάλαιο» το οποίο θα έπρεπε να συσσωρευθεί μέσω της καταβολής εισφορών επί 40 χρόνια ; Θα καλύπτει το κράτος την απώλεια, λαμβάνοντας υπόψιν και τον πληθωρισμό, απαντά ο Χατζηδάκης. Επίσης, το κράτος, θα καλύψει τις απώλειες εσόδων του υφιστάμενου επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ, οι οποίες θα δημιουργηθούν από την υποχρεωτική ένταξη στο νέο ταμείο.
Τότε γιατί όλη αυτή η φασαρία με ίδρυση κεφαλαιοποιητικού επικουρικού ταμείου, αν είναι τελικά και πάλι το κράτος ο εγγυητής των νέων επικουρικών (κεφαλαιποιητικών) συντάξεων, αλλά και των επικουρικών συντάξεων, τόσο των σημερινών όσο και των αυριανών συνταξιούχων του επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ;
Η απάντηση είναι σχεδόν… προφανής: Για να πέσουν χρήματα στην αγορά, μέσω της επένδυσης των εισφορών των ασφαλισμένων σε χρηματοπιστωτικούς τίτλους των καπιταλιστικών επιχειρήσεων. Αυτό είναι που τους «καίει»: Η αύξηση της ρευστότητας μέσω της αύξησης της εθνικής αποταμίευσης που θα φέρουν οι ατομικοί «κουμπαράδες» ασφαλιστικών εισφορών.
Μόνο που αυτή η επένδυση (και αυτό είναι το εξωφρενικό!) θα γίνει με κρατικές «πλάτες», καθώς -όπως αναφέρθηκε παραπάνω- θα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος θα κλείσει τις «τρύπες» τόσο του υφιστάμενου επικουρικού κλάδου, όσο και τις «τρύπες» του νέου (κεφαλαιοποιητικού) ταμείου. Με μία διαφορά: Οι «τρύπες» στον υφιστάμενο επικουρικό κλάδο είναι βέβαιες, ενώ οι «τρύπες» στο νέο ταμείο είναι αβέβαιες. Το ίδιο το Υπουργείο Εργασίας έχει κάνει επισήμως λόγο για ζημιές 300 εκατ. ευρώ /έτος στον υφιστάμενο επικουρικό κλάδο του e-ΕΦΚΑ. Και αυτό σε συνθήκες που αναμένεται, κατ’ ελάχιστον, ένα αντίστοιχο έλλειμμα φέτος λόγω της μείωσης εσόδων από εισφορές που έφερε το Lockdown στο α΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Αξίζει να τονιστεί πως το κορονο-έλλειμμα καλύπτεται από τα αποθεματικά του ταμείου τα οποία έχουν συσσωρευτεί εν πολλοίς από τις εισφορές των ασφαλισμένων και όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς κάτι τέτοιο απαγορεύεται από μνημονιακή διάταξη, την οποία, μάλιστα, ψήφισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αντίθετα, τα ελλείμματα τα οποία θα γεννηθούν στον υφιστάμενο επικουρικό κλάδο του e-EΦΚΑ λόγω της ίδρυσης του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης, θα τα αναλάβει το κράτος. Έτσι το κράτος, με δύο λέξεις, αναλαμβάνει να πληρώσει τις ζημιές που θα προκαλέσει στα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία η ιδιωτικοποίηση, στο όνομα της ανάπτυξης.
Την ίδια ώρα, οι ίδιοι οι θιασώτες της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης, δεν κουράζονται να επαναλαμβάνουν πόσο αρνητική είναι η υψηλή συμμετοχή του κράτους στο ασφαλιστικό σύστημα.
Προφανώς, οι Έλληνες (εν πολλοίς κρατικοδίαιτοι) υποστηρικτές του «νεοφιλελευθερισμού» δεν έχουν πρόβλημα όταν το κράτος δίνει λεφτά στους καπιταλιστές (όπως ετοιμάζεται να κάνει με την επένδυση των εισφορών των ασφαλισμένων σε ομόλογα και μετοχές), αλλά όταν το κράτος δίνει λεφτά απευθείας στους συνταξιούχους μέσω της συνεισφοράς του προϋπολογισμού στην πληρωμή των κύριων συντάξεων (σ.σ. υπενθυμίζεται πως το κράτος απαγορεύεται να χρηματοδοτεί το επικουρικό ταμείο). Και όλα αυτά την επαύριο τριών κυμάτων πανδημίας, κατά τη διάρκεια των οποίων, το κράτος έδωσε ένα σκασμό λεφτά στους καπιταλιστές για να τους σώσει…
Yπ’ αυτούς τους όρους, το εργατικό κίνημα δεν έχει παρά να απορρίψει χωρίς… όρους το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο Χατζηδάκη…
Δ.Κ.
