Ατομικές συμβάσεις εργασίας
ΠΛHPHΣ ANATPOΠH TΩN EPΓAΣIAKΩN ΣXEΣEΩN
Να ξεθάψουμε τα όπλα του ταξικού πολέμου
Ανεξάρτητα από το αν η συστημική κρίση επιβάλλει από μόνη της, ως έσχατη λύση για την σωτηρία του καπιταλισμού, ένα μπαράζ αντεργατικών νόμων, διατάξεων, μέτρων ή αν οι συγκεκριμένες σαρρωτικές αλλαγές αποτελούν απλά την τελευταία πράξη ενός δράματος που παίζεται δεκαετίες τώρα, την κορύφωση δηλαδή του διαρκούς ταξικού πολέμου, ο στόχος για το κεφάλαιο δεν είναι άλλος από την επιτάχυνση της διαδικασίας αναδιανομής του πλούτου εις βάρος μας.
Για να γίνει αυτό όμως, πρέπει να διαμορφωθούν οι αντικειμενικές συνθήκες, να ανατραπεί πλήρως η εργασιακή καθημερινότητα, να «γεννηθεί» ο νέος τύπος εργαζόμενου, να ξεχάσουμε οριστικά ό,τι ξέραμε. Στον πυρήνα της επίθεσης βρίσκεται αυτή τη στιγμή το ίδιο το πλαίσιο που όριζε τους κανόνες παζαρέματος της εργατικής δύναμης, οι συμβάσεις εργασίας. Αμφισβητείται ξεκάθαρα από τους εργοδότες το δικαίωμα του εργατικού κινήματος να διαπραγματευτεί συλλογικά, να διαμορφώσει τους συσχετισμούς, να διεκδικήσει. Πέρα από το χτύπημα των μισθών και της ασφάλισης δηλαδή, το κεφάλαιο προσπαθεί να τελειώσει μια και καλή με τον συνδικαλισμό.
Θα είμασταν αφελείς βέβαια αν δεν παραδεχόμασταν το αυτονόητο. Ο συνδικαλισμός αναπνέει με μηχανική υποστήριξη εδώ και δεκαετίες – από την εποχή της συνθηκολόγησης του λεγόμενου αγωνιστικού ρεφορμισμού με την ελληνική παπανδρεϊκή εκδοχή της σοσιαλδημοκρατίας. Το εργατικό κίνημα αλώθηκε για τα καλά από τις αστικές αντιλήψεις και το κράτος, ενώ δεν έπαψε στιγμή να τελεί υπό πολιτική και κομματική κηδεμονία, έχασε προσανατολισμούς και στόχους, ενώ οι συμβάσεις χτυπήθηκαν στην πράξη σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, από τότε ακόμα που τα αφεντικά δεν κλαίγονταν, γιατί είχαν δουλίτσα…
Αφού προετοίμασαν το έδαφος με τους «παχυλούς» μισθούς των δημοσίων και τα επιδόματα των συντεχνιών, αφού τρομοκράτησαν με την αγαστή συνεργασία των μμε και έχυσαν κροκοδείλια δάκρυα για τους συνταξιούχους και μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, πριν προλάβει ο αλέκτωρ να λαλήσει, έσπευσε ο κάθε κυρ Παντελής να συγκροτήσει εργοδοτικά σωματεία και να υπογράψει μαζί τους σύμβαση εργασίας, ενώ μέχρι τώρα μπορεί να μην ήξερε καν τι σημαίνει διαπραγμάτευση και πως καθορίζονται οι μισθολογικές αυξήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό πως από τις 170 επιχειρησιακές συμβάσεις του 2011, οι μισές υπογράφησαν το τελευταίο τρίμηνο (όταν χτυπήθηκαν και τυπικά οι κλαδικές και η ΕΓΣΣΕ) και οι 37 από αυτές προβλέπουν μειώσεις στο επίπεδο του κατώτερου μισθού. Άλλες 18 προβλέπουν απλές μειώσεις μισθών κατά 10- 20%, ενώ υπάρχουν ελάχιστες που κατάφεραν να κρατήσουν τους μισθούς στα περσινά επίπεδα. Φυσικά οι περισσότερες από αυτές έχουν την σφραγίδα των νεοσυνδικαλιστικών Φραγκενστάιν -των ενώσεων προσώπων- και ως αιτιολογία χρησιμοποιούν την μόνιμη εργοδοτική καραμέλα της δύσκολης περιόδου και της μείωσης της δουλειάς, ενώ υπάρχουν και κάποιες που φέρουν την υπογραφή των επιχειρησιακών σωματείων.
Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2012 έχουν υπογραφεί άλλες 150 επιχειρησιακές συμβάσεις και αναμένεται μέχρι το τέλος του Απρίλη να έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ τα νούμερα ολόκληρου του 2011! Από αυτές οι 130 προβλέπουν μειώσεις κυρίως στα επίπεδα του κατώτερου μισθού και ελάχιστες προβλέπουν απλές μειώσεις κατά 10-20%. Όλες φέρουν την υπογραφή των ενώσεων προσώπων. Για την ίδια περίοδο έχουν υπογραφεί μόλις τρεις κλαδικές συμβάσεις με μηδενικές αυξήσεις. Μέσα στο τελευταίο εξάμηνο έχουμε βέβαια και χιλιάδες ατομικές συμβάσεις σε χώρους δουλειάς. Καταλαβαίνουμε πως άνοιξε για τα καλά η όρεξη των εργοδοτών και ακόμα δεν έχουμε δει τίποτα, αφού το μεγάλο πετσόκομα θα αρχίσει και επίσημα από τον Μάη, που λήγουν οριστικά μια σειρά από κλαδικές συμβάσεις.
Για να φτάσουμε όμως στο παρα πέντε της ταφόπλακας των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων χρειάστηκαν απανωτά χτυπήματα μικρότερης ή μεγαλύτερης ισχύος στην εργατική τάξη, τουλάχιστον δυο δεκαετίες πριν. Προηγήθηκε η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων και συνθηκών με νόμους αλλά και άτυπα, το ροκάνισμα της βάσης του ασφαλιστικού συστήματος, η μονομερής παράνομη κατάργηση των συμβάσεων σε μια σειρά από επιχειρήσεις, η μαύρη εργασία. Ήταν απαραίτητη η ανασφάλιστη εργασία στις μικρομεσαίες κυρίως επιχειρήσεις στον κλάδο του εμπορίου, αλλά περισσότερο του επισιτισμού και τουρισμού, σε ποσοστό πάνω από 50%, (σε σύνολο 500.000 εργαζομένων στον κλάδο), για το καλό της εθνικής οικονομίας και της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού. Έπρεπε να περάσουμε πάνω από τα συντρίμια του οικοδομικού κινήματος την περίοδο των ολυμπιακών έργων, τους 13 νεκρούς και εκατοντάδες σακατεμένους εργάτες, τη μείωση του μεροκάματου στα επίπεδα της κλαδικής σύμβασης, μια και στην οικοδομή ίσχυε πάντα στην πράξη η σύμβαση της πιάτσας. Τότε ήταν που επιβλήθηκε το καθεστώς πλήρους εντατικοποίησης, απλήρωτων υπερωριών, χτυπήματος του 7ώρου, αμφισβήτησης του συντελεστή, ενώ με την είσοδο των μεταναστών βρήκαν την ευκαιρία οι μικροκατασκευαστές να κουρέψουν ακόμα πιο πολύ τα ένσημα. Αυτή ήταν και η πρόβα τζενεράλε της σημερινής ολομέτωπης επίθεσης.
Μικρά και μεγάλα αφεντικά έβλεπαν με συγκίνηση να διαμορφώνεται αργά αλλά σταθερά ένα νέο εργασιακό τοπίο, που επέτρεπε την απεριόριστη εργοδοτική ασυδοσία. Εργολάβοι στο δημόσιο, μισθοί μαθητείας, αλλαγές στο συνταξιοδοτικό, ελαστική εργασία, τετράωρα, ασφαλιστικές ελαφρύνσεις, άνοιγαν το δρόμο προς την βίαιη εργασιακή ανατροπή, τα 400 και 500 ευρώ, το ενα εκατομμύριο άνεργους, τις ειδικές οικονομικές ζώνες.
Δυστυχώς το εργατικό κίνημα με τα συνδικαλιστικά του όργανα δεν μπόρεσε (και πώς άλλωστε;), να αντιληφθεί πως όταν μας φτύνουν κατάμουτρα δεν βρέχει. Οι συνδικαλιστικές ελίτ, έγιναν φορείς της ήττας του εργατικού κινήματος και είναι έτοιμες σήμερα να παραδοθούν στις τραγικές εργοδοτικές φόρμες των ενώσεων προσώπων, οι οποίες ήρθαν για να μείνουν αφού τελευταία στιγμή άλλαξε το πλαίσιο λειτουργίας τους δίνοντάς τους απεριόριστη χρονική διάρκεια.
Το χτύπημα των συμβάσεων σηματοδοτεί το τέλος μιας ολόκληρης εποχής για το εργατικό κίνημα και παράλληλα μας δίνει την ευκαιρία να ξαναβρούμε τις ρίζες του συνδικαλισμού, με τον ίδιο τρόπο που το κεφάλαιο σκύβει στο παρελθόν του, για να ξεθάψει ξεχασμένα όπλα. Ο συνδικαλισμός είτε το θέλουμε είτε όχι, φλερτάρει με την παρανομία, αφού αντικειμενικά πλέον ό,τι και να διεκδικήσει τον φέρνει σε σύγκρουση με το καπιταλιστικό σύστημα. Με τόλμη και αποφασιστικότητα λοιπόν ας τον θωρακίσουμε, ας τον κάνουμε το όχημα της εξόδου και της ανατροπής, με αιτήματα που δεν θα ενσωματώνονται αλλά θα προκαλούν ρήγματα, κόντρα και έξω από τις σημερινές συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες, εργαλείο στα χέρια των εργατών, κύτταρο της αυριανής κοινωνίας,
Νέα Προοπτική τεύχος #524# Σάββατο 14 Απριλίου 2012
