HOTSPOT ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
ετοιμάζει η ΕΕ για τους Πρόσφυγες
Μπορεί η άτυπη σύνοδος κορυφής της ΕΕ, που είχε συγκληθεί την περασμένη εβδομάδα στο Ζάλτσμπρουγκ για να συζητήσει σχετικά με το προσφυγικό και τo Brexit, να κατέληξε σε αποτυχία επίτευξης συμφωνίας και ως προς τα δυο θέματα, ωστόσο, τουλάχιστον ως προς το προσφυγικό, πίσω από την αποτυχία μιας συμφωνίας σε διάφορα επιμέρους, υπήρχε μια καθολική συμφωνία ως προς την ακραία σκλήρυνση της ακολουθούμενης από όλα κράτη-μέλη αντιπροσφυγικής/ αντιμεταναστευτικής πολιτικής.
Η έλλειψη συμφωνίας είχε να κάνει πιο πολύ με τον τρόπο που θα χαραχτεί η σκλήρυνση της αντιπροσφυγικής πολιτικής, ανάλογα με τα ιδιαίτερα συμφέροντα του κάθε κράτους-μέλους, παρά με την όποια διαφωνία επί της ουσίας αυτής της πολιτικής. Η πάλαι ποτέ υποχρεωτική ανακατανομή των προσφύγων στις διάφορες χώρες της ΕΕ (το γνωστό relocation) ενταφιάστηκε οριστικά, καθώς, μάλιστα, καμιά μνεία δεν έγινε ούτε καν για την λεγόμενη «επιβολή κυρώσεων» στις χώρες που πρωτοστάτησαν στην μη αποδοχή προσφύγων, όπως η Ουγγαρία του Όρμπαν και οι άλλες χώρες του Βίζενγκραντ.
Πίσω από την όποια κριτική στον Όρμπαν και τους άλλους ανοιχτά ακροδεξιούς κρύβονται όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, και η Γαλλία του Μακρόν και η Γερμανία της Μέρκελ, που ακολουθούν με (όλο και λιγότερο) συγκαλυμμένους τρόπους την ίδια ακριβώς πολιτική και που, ιδιαίτερα την Γερμανία, την έχουν βολέψει πολύ τα συρματοπλέγματα και τα τείχη που έχει υψώσει ο ‘Ορμπαν, την ίδια στιγμή που και αυτές, όπως και μια σειρά άλλες, όπως οι Σκανδιναβικές, οι χώρες της Βαλτικής και η Ολλανδία, έχουν κλείσει τα σύνορά τους για «λόγους ασφαλείας» και μάλιστα με την άδεια της Κομισιόν.
Και, φυσικά, οι πρόσφυγες που δεν άφηνε ν’ αποβιβαστούν σε ιταλικό λιμάνι ο ρατσιστής και απηνής διώκτης όλων όσων «δεν πληρούν τα κριτήρια της φυλής και του αίματος» Σαλβίνι, συνάντησαν την αντίστοιχη απόρριψη από τον «πρωθυπουργό των πλουσίων», νεοφιλελεύθερο και τροφοδότη του ακροδεξιού λαϊκισμού Μακρόν. Είναι γνωστή η περιπέτεια, π.χ., του Aquarious και άλλων σκαφών κατάφορτων με πρόσφυγες. Μετά τον ρατσιστή Σαλβίνι, Mάλτα, Γαλλία και Eλλάδα (με κυβέρνηση Συριζαίϊκη!) αρνούνται να δεχθούν το πλοίο να «δέσει» σε λιμάνι.
Είναι χαρακτηριστική του νέου σταδίου στο οποίο εισέρχονται οι πολιτικές των όλο και πιο κλειστών συνόρων της «Ευρώπης φρούριο», μια από τις ομόφωνες αποφάσεις που επιτεύχθηκε σ’ αυτή τη σύνοδο, η οποία αφορούσε την προώθηση συνομιλιών, που ήδη έχουν ξεκινήσει, ανάμεσα στην ΕΕ και το δικτατορικό καθεστώς του αλ-Σίσι στην Αίγυπτο (με το οποίο, ως γνωστόν, η κυβέρνηση Τσίπρα είναι σε συνεχή και αγαστή συνεργασία, από κοινού με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ) με σκοπό την οργάνωση μιας «συνόδου για τη μετανάστευση και την οικονομική συνεργασία με αραβικές χώρες», που σχεδιάζεται να γίνει τον Φεβρουάριο στην Αίγυπτο.
H Aίγυπτος έχει μέχρι τώρα δώσει αξιόπιστα πειστήρια ως προς την εξυπηρέτηση των Ευρωπαϊκών επιδιώξεων για μεταφορά των συνόρων πίσω στην ίδια την Αφρική και την Ασία: έχει πρακτικά σταματήσει την λεγόμενη «παράτυπη μετανάστευση» και τις προσφυγικές ροές από τις ακτές της. Μετά το 2016, κανένα πλεούμενο με μετανάστες δεν έχει φθάσει από εκεί στις ακτές χωρών-μελών της ΕΕ.
Ένα κρίσιμο σημείο αυτών συνομιλιών και της προσέγγισης με το καθεστώς του αλ-Σίσι είναι η προθυμία του, τελευταία, να δημιουργηθούν «πλωτές πλατφόρμες» για τους πρόσφυγες στα χωρικά ύδατα της Αιγύπτου. Και τι θα αφορούν αυτές οι «πλατφόρμες», που μέχρις στιγμής ανακοινώνονται με περισσή και σκόπιμη ασάφεια; Φαίνεται ότι μάλλον θα αφορούν την δημιουργία πλωτών hotspot/κέντρων κράτησης των προσφύγων. Δηλαδή, ούτε καν πάνω στη στεριά οι πρόσφυγες. Πιο διαχειρίσιμος ο έλεγχος, ο εγκλωβισμός και η επαναπροώθησή τους πάνω στην ίδια τη θάλασσα, στην οποία πνίγονται κάθε μέρα…. Πρόκειται για το από μακρού επιδιωκόμενο σχέδιο, το οποίο συναντάει ποικιλότροπες αντιστάσεις σε διάφορες χώρες της Αφρικής, να μεταφερθούν τα ευρωπαϊκά σύνορα στην ίδια την Αφρική και την Ασία, σε συνθήκες που σηματοδοτούνται από τα γνωστά σκλαβοπάζαρα στη Λιβύη και στα στρατόπεδα όπου ασφυκτιούν, βασανίζονται, βιάζονται και πεθαίνουν χιλιάδες πρόσφυγες, άντρες, γυναίκες, παιδιά.
Βέβαια, μια άλλη ομόφωνη απόφαση, αλλά με κάποιες επιφυλάξεις από κάποιες χώρες του Νότου (όπως, π.χ., η Ιταλία) ως προς τον τρόπο εφαρμογής της, αφορούσε την αύξηση των εκτελεστικών εξουσιών της Frontex, της Ευρωπαϊκής Ακτοφυλακής και Συνοριοφυλακής, με σκοπό τις απωθήσεις (πνιγμούς) των προσφύγων και τις μαζικότερες και συστηματικότερες επαναπροωθήσεις τους. H Frontex ζητά αύξηση των δυνάμεών της από 1.500 σε 10.000 άντρες.
Ένας από τους πιο διαπρύσιους υποστηριχτές της ενίσχυσης της Frontex ήταν ο Τσίπρας που δήλωσε ότι «η Ελλάδα θα στηρίξει την ταχεία συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής που θα συμπεριλαμβάνει ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών».
Λίγες μέρες πιο πριν, ο διευθυντής της Frontex Φαμπρίς Λεγκερί καλούσε τους ηγέτες των Ευρωπαϊκών χωρών να γίνουν πιο αυστηροί με τους «παράτυπους μετανάστες» που ήδη βρίσκονται στην Ευρώπη, εντείνοντας τις απελάσεις. Σε διαφορετική περίπτωση «δεν θα επιλύσουμε το πρόβλημα των μεταναστών», τόνιζε.
Παρά τη μείωση των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών, φέτος, στους 75.000, από 1,2 εκ το 2015, ο Λεγκερί επιμένει ότι «οι χώρες μέλη πρέπει να λαμβάνουν περισσότερες ουσιαστικές αποφάσεις απέλασης, τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόζουν». Σύμφωνα με τους αριθμούς που έδωσε, ο αριθμός των μεταναστών που παραμένουν «παράτυπα» στο ευρωπαϊκό έδαφος «αυξάνεται διαρκώς», υποστηρίζοντας ότι πέρσι καταγράφηκαν 204.700 αφίξεις και έγιναν 151.000 απελάσεις. Επιχειρηματολογώντας εν προκειμένω, οι Βρυξέλλες βρίσκουν ότι το γεγονός ότι, το 2017, μόνο ένας στους τρεις «παράτυπους» μετανάστες (το 36,6 %) απελάθηκε με σχετική εντολή, είναι πολύ λίγο και θα πρέπει να αυξηθεί.
Μάλιστα, ο διευθυντής της Frontex προχώρησε, περαιτέρω, στη ρητορική της παραβατικότητας και εγκληματικότητας των μεταναστών και των προσφύγων, ισχυριζόμενος ότι υπάρχει κίνδυνος «να δημιουργήσουν σε ορισμένες συνοικίες ένα είδος παράλληλης κοινωνίας, που θα λειτουργεί με μαύρη οικονομία… και όπου δεν θα εφαρμόζεται ο νόμος». Καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνουν αυτές οι δηλώσει από τον ίδιο τον διευθυντή της Frontex για τον χαρακτήρα της αποστολής που έχει αναλάβει να υλοποιήσει και για την οποία ένας από τους σχεδιασμούς τους είναι ότι η Frontex θα μπορεί μελλοντικά να ενεργεί χωρίς τη συναίνεση της αντίστοιχης χώρας της Ε.Ε.
Άλλωστε, η ίδια η διαδικασία της δήθεν «αποσυμφόρησης» του κολαστήριου της Μόριας (όπου 9.000 άνθρωποι στοιβάζονται, υπό ακατανόμαστες συνθήκες, σχεδόν στρατοπέδου εξόντωσης, σε χώρο που μετά βίας χωράει 2.000 και συνολικά στα hotspot των νησιών 17.000 άνθρωποι στοιβάζονται σε χώρους για 6.000 το πολύ άτομα) δεν ήταν πρωτοβουλία και πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά προϊόν ευρωπαϊκών σχεδιασμών, όπως ανοιχτά έχει δηλωθεί εδώ και μέρες από αξιωματούχους της ΕΕ, όχι γιατί ενδιαφέρονται στο ελάχιστο «για το καλό» των προσφύγων, αλλά γιατί αναμένουν, πέρα απ’ όλες τις αυξημένες φετινές «ροές» από την Τουρκία, μια νέα προσφυγική κρίση με την επικείμενη επίθεση των δυνάμεων του Άσαντ στο Ιντλίμπ. Σύμφωνα με τους Financial Times, «οι Βρυξέλλες φέρονται να βρίσκονται σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση για τη μεταφορά χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων από τα κέντρα κράτησης των νησιών για να δημιουργηθεί χώρος για τις νέες αφίξεις». «Είναι σημαντικό να μειωθούν οι αριθμοί αυτοί» δήλωνε Ευρωπαίος αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι «Εάν έχουμε μαζικές νέες αφίξεις στην Ελλάδα θα είναι πολύ δύσκολα. Δεν υπάρχει χώρος».
Μιλάμε, δηλαδή, για μια μεταφορά που ήδη έχει ξεκινήσει σε καμπ (αλλά και σε διαμερίσματα που νοικιάζει η Ύπατη Αρμοστεία με συμβόλαια 7 μηνών) στην Βόρεια Ελλάδα την Ήπειρο και αλλού. Το πολύ 3.000, που γρήγορα θα πάρουν τη «θέση» τους στη Μόρια πολλοί περισσότεροι που αναμένεται να αφιχθούν ακόμα και χωρίς την πιθανή νέα προσφυγική κρίση. Αυτό που προσφέρεται δεν είναι παρά μια ανανέωση/διαιώνιση της στρατοπεδικής ζωής, κάπου αλλού και για κάποιες «ευάλωτες» ομάδες η ζωή σ΄ ένα διαμέρισμα για λίγους μήνες. Κανένα μέλλον, καμιά προοπτική. Συνθήκες που οδηγούν, όλο και πιο συχνά, σε αναπόφευκτες και απόλυτα δικαιολογημένες αντιστάσεις και εξεγέρσεις, όπως στη Μόρια, σε διάφορα άλλα καμπ, αλλά και σε δομές ΜΚΟ, όπως, π.χ. πρόσφατα σ’ αυτές της ΜΚΟ ΑΡΣΙΣ για ασυνόδευτους ανήλικους και άλλες ομάδες, στη Θεσσαλονίκη.
Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου
