Στις 29 Μαρτίου την ίδια ημέρα που έχει επιλεγεί για την ενεργοποίηση του Brexit και την “έξοδο” της Βρετανίας από την Ε.Ε., το διεθνές τραπεζικό σύστημα με μια απόφαση της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) πρόκειται να κάνει μια χωρίς προηγούμενο εδώ και 48 χρόνια «κίνηση»: να επαναφέρει τον χρυσό ως νομισματικό ισοδύναμο στο τραπεζικό σύστημα.
Η πράξη αυτή της BIS (που αποκαλείται όχι άδικα “Κεντρική Τράπεζα των Κεντρικών Τραπεζών) και η οποία έχει προωθηθεί από τις πέντε ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, στο πλαίσιο των αποφάσεων της Βασιλεία 3, επιχειρεί να επαναφέρει τον χρυσό σαν «Cash Equivalent» (ισοδύναμο ρευστότητας) στο πλαίσιο του αποκαλούμενου και «Gold Remonetization» στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών.
Τι ακριβώς είναι αυτή η «κίνηση», την ίδια στιγμή που φουντώνουν οι θεωρίες και οι οπαδοί της Μοντέρνας Νομισματικής Πολιτικής (ΜΜΤ);
Με την πράξη αυτή της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών οι Κεντρικές Τράπεζες θα λογίζουν τα αποθέματα χρυσού που θα διαθέτουν στα θησαυροφυλάκιά τους οι εμπορικές τράπεζες ως «ίδια κεφάλαια». Θα μπορούν δηλαδή να έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους όχι μόνο παράγωγα χρυσού σαν επενδύσεις (που συνοδεύονται με ρίσκο), αλλά χρυσό σε φυσική μορφή, ως νομισματικό ισοδύναμο το οποίο μάλιστα θα είναι “risk free” (χωρίς κίνδυνο), κάτι που συμβαίνει προς το παρόν μόνο με τις καταθέσεις και τα κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους και τα οποία αποτελούν μέχρι σήμερα περιουσιακό στοιχείο ισοδύναμο με την ονομαστική τους αξία. Είναι για πρώτη φορά από τότε που εγκαταλείφθηκε το «στάνταρτ χρυσού» που οι εμπορικές τράπεζες θα ξαναβάλουν τον χρυσό ως κεφαλαιακό απόθεμα στα χαρτοφυλάκιά τους.
Ήδη οι περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες όχι μόνο της Ευρώπης αλλά και της Ασίας έχουν προβεί – τα τελευταία χρόνια – σε τεράστιες αγορές χρυσού σε φυσική μορφή.
Το ίδιο έχει συμβεί και στην Ευρώπη όπου οι αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες έχουν φτάσει το 2018 στους 640 τόνους, ποσό διπλάσιο από τις αντίστοιχες αγορές του 2017.
Το ποσό αυτό αποτελεί τον μεγαλύτερο όγκο αγορών χρυσού από το 1971, όταν με απόφαση του Νίξον κόπηκε ο “ομφάλιος λώρος” μεταξύ χρυσού δολλαρίου που είχε αποτελέσει την ραχοκοκαλιά της Συμφωνίας του Μπρέττον Γούντς.
Στις 29 Μαρτίου πρόκειται να πραγματοποιηθεί μία πράξη που στην ουσία της επιχειρεί με άλλους όρους να επαναφέρει την σταθερή σχέση μεταξύ νομισμάτων και χρυσού, χωρίς βέβαια να μπορεί να ταυτισθεί με την επιστροφή του νομισματικού συστήματος στο “Gold Standart”.
Η «πράξη» αυτή της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών που γίνεται σε συνεργασία με τις Κεντρικές Τράπεζες που συμμετέχουν σ’ αυτή προετοιμάσθηκε και προωθείται η υλοποίησή της σιωπηρά, καθώς η ισχυρή τάση διολίσθησης σε μία φάση συντονισμένης επιβράδυνσης της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ένα νέο «κράχ» χρέους στο τραπεζικό σύστημα ποιοτικά υπέρτερο του 2008. Αυτή την φορά η φούσκα αφορά στο κρατικό χρέος (ομόλογα) και το ιδιωτικό (δάνεια). Το τραπεζικό σύστημα «κάθεται» πάνω σε ένα διπλό βουνό χρέους από τα βάθη του οποίου ήδη ακούγεται το απειλητικό «τικ – τακ»… Η ύφεση έρχεται να πυροδοτήσει αυτή την ωρολογιακή βόμβα. Χαρακτηριστική ήταν ως προς αυτό η απάντηση του Μάριο Ντράγκι στις ερωτήσεις για το κατά πόσο τα πρόσφατα μέτρα που ανακοίνωσε είναι επαρκή για την κατάσταση που έχει αρχίσει να διολισθαίνει η ευρωπαϊκή οικονομία. «Ήμαστε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο», είπε «και κάνουμε μικρές κινήσεις, δεν μπορούμε να κινηθούμε με γρήγορα βήματα»… Πράγματι λίγο πριν είχε ανακοινώσει ότι η ΕΚΤ μειώνει δραστικά τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της οικονομίας το 2019 στην Ευρώπη (από 1,7% σε 1,1%), τον πληθωρισμό (μόλις 1,2%), ενώ ο ρυθμός επέκτασης των δανείων από τις τράπεζες έχει σχεδόν παγώσει στα προηγούμενα επίπεδα.
Γιατί επαναφέρουν τον χρυσό στις τράπεζες;
Η απόφαση αυτή έρχεται –χωρίς αυτό να αναφέρεται ή να υποστηρίζεται αρμοδίως– σαν συνεπακόλουθο της άμεσης προοπτικής αλλαγής της αξιολόγησης του κινδύνου των κρατικών ομολόγων (λόγω της επερχόμενης κρίσης) που συσσωρεύουν σαν εγγύηση κεφαλαιακής επάρκειας οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους.
Τα κρατικά ομόλογα συσσωρεύονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ως «risk free» (χωρίς κίνδυνο χρεοκοπίας) μέχρι σήμερα εφ’ όσον παραμένουν σε «investment grade» βαθμίδες (δηλαδή αξιολογούνται ως επιλέξιμα για επενδύσεις από τους Οίκους αξιολόγησης), κάτι που έχει χάσει η Ελλάδα λόγω του χρεοστασίου του 2010. Καθώς όμως η κρίση χρέους παραμένει κεντρικό ζήτημα ειδικά στην Ευρώπη με την Ιταλία, την Πορτογαλία και άλλες χώρες να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, ετοιμάζεται η μετάβαση σε ένα καθεστώς που τα κρατικά ομόλογα θα συνοδεύονται από το «country risk» (κίνδυνος κρατικού χρεοστασίου) του οποίου η αξιολόγηση θα υποχρεώνει τις τράπεζες σε αντίστοιχες προβλέψεις. Έτσι για παράδειγμα σε τράπεζες π.χ. όπως οι ιταλικές που έχουν συσσωρεύσει περί τα 400 δις ευρώ κρατικού χρέους στα χαρτοφυλάκιά τους η αναγνώριση του κινδύνου αυτού θα φέρει πολλές σε θέση άμεσης ανάγκης ενίσχυσης των κεφαλαίων τους ή χρεοκοπίας.
Η απόφαση να επιτραπεί στις τράπεζες να εισάγουν τον χρυσό σαν νομισματικό ισοδύναμο – μέσω των Κεντρικών τραπεζών – στο τραπεζικό σύστημα σε αντικατάσταση ενός μέρους των κρατικών ομολόγων, «πιστοποιεί» την βεβαιότητα των Κεντρικών Τραπεζών για την επερχόμενη κρίση και ταυτόχρονα την παραδοχή της απόλυτης αδυναμία τους να ξεφύγουν από τον νόμο της Αξίας στην λειτουργία του κεφαλαίου.
Υπό την σκιά αυτής της βεβαιότητας της επερχόμενης κρίσης, οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης έχουν αρχίσει να φορτώνουν τα θησαυροφυλάκιά τους με χρυσό εν όψη της κρίσης τα επόμενα χρόνια.
Ενδιαφέρον είναι οτι η τιμή του χρυσού παρά την φρενίτιδα αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες, στο ίδιο χρονικό διάστημα σημείωσε μία πτώση αντί άνοδο της τιμής του, διευκολύνοντας έτσι τις “αγορές”. Η εξήγηση αυτού του παράδοξου βρίσκεται στο γεγονός οτι στο διάστημα των υπεραγορών χρυσού χρησιμοποιήθηκαν από τις κεντρικές τράπεζες τεχνικές με μεγάλους όγκους παραγώγων χρυσού για να κρατηθούν οι τιμές ή και να συμπιεσθούν προς τα κάτω…
Γ. Aγγ.
