του Λέοντα Τρότσκυ

Οι σοσιαλιστές -οι σοσιαλιστές με την κανονική σημασία του όρου, όχι οι σοσιαλσωβινιστές πατριδοκάπηλοι- καταδίκαζαν πάντοτε τους πολέμους για τη βαρβαρότητα και την αγριότητά τους. Ωστόσο, η θέση των σοσιαλιστών απέναντι στους πολέμους διαφέρει από τη θέση των ειρηνόφιλων αστών, των πασιφιστών, αλλά και των αναρχικών. Είμαστε κατά των πολέμων, όμως ξέρουμε ότι όλη η μέχρι σήμερα ιστορία, η ιστορία των ταξικών κοινωνιών, είναι ιστορία πολέμων – και επαναστάσεων. Απέναντι στην εθνική και ταξική υποδούλωση, την καταπίεση και την εκμετάλλευση, οι λαοί και η επαναστατική τάξη, το προλεταριάτο, είναι υποχρεωμένοι να πολεμήσουν για την εθνική και κοινωνική τους απελευθέρωση. Γιατί η ελευθερία δεν χαρίζεται αλλά κερδίζεται με την ένοπλη αντίσταση και πάλη.

Η θέση των μαρξιστών απέναντι στον πόλεμο έχει διατυπωθεί σε πολλά έργα των Μαρξ και Ένγκελς, του Λένιν και του Τρότσκυ και άλλων θεωρητικών. Δεν πρόκειται για γενική, αξιωματικού τύπου, θέση, αλλά για θέση που προκύπτει από μια συγκεκριμένη ανάλυση της φύσης των συγκεκριμένων πολέμων. Από αυτήν την ανάλυση προκύπτει η τοποθέτηση των μαρξιστών. Οι μαρξιστές ποτέ δεν έθεσαν όλους τους πολέμους στο ίδιο επίπεδο. Στην ιστορία υπάρχουν οι πόλεμοι των δούλων κατά των δουλοκτητών, των δουλοπάροικων χωρικών κατά των τσιφλικάδων, των μισθωτών εργατών κατά της κεφαλαιοκρατικής τάξης. Οι μαρξιστές πάντοτε υποστήριξαν τους πολέμους της ελευθερίας και ανεξαρτησίας, τους πολέμους των αποικιακών και μισοαποικιακών λαών.

Όμως, έγραφε ο Λένιν το 1915, στην μπροσούρα που έγραψε με τον Ζηνόβιεφ, «εμείς οι μαρξιστές διαφέρουμε τόσο από τους ειρηνιστές όσο και από τους αναρχικούς, διότι θεωρούμε απαραίτητο ιστορικά (από την άποψη του διαλεκτικού υλισμού του Μαρξ) να μελετήσουμε κάθε πόλεμο ξεχωριστά».

Ο πόλεμος έχει συγκεκριμένη ταξική φύση. Παλεύουμε ενάντια στον πόλεμο των καπιταλιστών και των ιμπεριαλιστών -και τέτοια είναι η αντιπαράθεση ΕλλάδαςΤουρκίας σήμερα, λυκοσυμμάχων στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού ΝΑΤΟ- με τις αρχές του επαναστατικού ντεφετισμού, θεωρώντας, όπως ο Καρλ Λίμπκνεχτ έλεγε, ότι ο βασικός εχθρός βρίσκεται στην δική μας χώρα. Αλλά υπερασπιζόμαστε τον πόλεμο μιας καταπιεσμένης χώρας απέναντι στους ιμπεριαλιστές. Λόγου χάρη, υπερασπιζόμαστε την πάλη του παλαιστινιακού λαού για την απελευθέρωσή του και την πάλη του κουρδικού λαού. Αυτή τη μέθοδο του ιστορικού υλισμού εφαρμόζει ο Τρότσκυ, στο κείμενο που παρουσιάζουμε, σε πρώτη ελληνική μετάφραση, για τον πόλεμο ΚίναςΙαπωνίας.

Για τη διαμόρφωση μιας επαρκούς θεωρίας και πολιτικής -οδηγού στην επαναστατική πράξη- απέναντι στους πολέμους που γεννώνται πάνω στο έδαφος της παρούσας παγκόσμιας κρίσης και παρακμής του καπιταλισμού, καθώς τα σύννεφα του πολέμου βαραίνουν πάνω από τη Μεσόγειο, και ο πόλεμος από την Μέση Ανατολή και την βόρεια-κεντρική Αφρική απλώνεται στον Καύκασο, είναι αναγκαίος ο θεωρητικός επανεξοπλισμός της μαρξιστικής διεθνιστικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης.

Το κείμενο του Λέοντα Τρότσκυ γράφτηκε τον Σεπτέμβριο 1937, λίγες εβδομάδες μετά το ξέσπασμα του Β’ Σινο-Ιαπωνικού Πολέμου, που διήρκεσε μέχρι το 1945 και την ολοσχερή ήττα της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τρότσκυ απευθύνεται στον κομμουνιστή ζωγράφο Ντιέγκο Ριβέρα που τον φιλοξενούσε στο Μεξικό.

Θόδωρος Κουτσουμπός

Από αριστερά οι Ντιέγκο Ριβέρα, Λέων Τρότσκυ και Αντρέ Μπρετόν.

(Σεπτέμβριος 1937)

Αγαπητέ Σύντροφε Ντιέγκο Ριβέρα

Τις τελευταίες μέρες, διάβασα μερικές απ’ τις ενδελεχείς μελέτες των Οελερικών1Χιούγκο Όελερ, Αμερικανός Κομμουνιστής. Ενεργός συνδικαλιστής, εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ στις πρώτες μέρες του, και το 1927 ήταν οργανωτής περιοχής για το Κόμμα στο Κάνσας. Στο 7ο Εθνικό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος των ΗΠΑ το 1930, απαίτησε αμφιλεγόμενα να επιτραπεί στους τροτσκιστές να επανέλθουν στο κόμμα, τερματίζοντας αιφνίδια την καριέρα του σ’ αυτό. Στην συνέχεια εντάχθηκε στην Κομμουνιστική Λίγκα της Αμερικής των Τζέιμς Π. Κάννον και Μαξ Σάχτμαν, την πρώτη τροτσκιστική ομάδα στις ΗΠΑ. Σύντομα εξελέγη στην εθνική της επιτροπή. Οργάνωσε άνεργους εργαζομένους στην διάρκεια της Απεργίας των Τίμστερς στην Μιννεάπολη του 1934. Το 1934, η Κομμουνιστική Ένωση συγχωνεύθηκε με το Αμερικανικό Εργατικό Κόμμα και έγινε το Εργατικό Κόμμα των Ηνωμένων Πολιτειών, το οποίο αργότερα εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αμερικής. Ο Όελερ έφερε αντιρρήσεις ως προς αυτόν τον εισοδισμό ως τακτική, πιστεύοντας ότι θα οδηγούσε στο να επηρεαστούν απ’ το ρεφορμισμό, αν και μόλις μπήκαν, υποστήριξε ότι δε θα έπρεπε να φύγουν, καθώς αυτό θα είναι χωρίς αρχές. Ως αποτέλεσμα, έφυγε απ’ το Εργατικό Κόμμα τον Νοέμβριο του 1935 για να σχηματίσει την Επαναστατική Εργατική Ένωση (RWL). Κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, η RWL υποστήριξε μόνο το Εργατικό Κόμμα της Μαρξιστικής Ενοποίησης (POUM). Ο ίδιος ο Όελερ επισκέφθηκε την Ισπανία για να γράψει εκθέσεις για την RWL, όπου συμμετείχε στους αγώνες της Βαρκελώνης τις μέρες του Μαΐου. Το 1937, έσπασε με τον Λέοντα Τρότσκυ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο Τρότσκυ είχε σπάσει απ’ τον Μαρξισμό το 1934. Το 1939, επέκρινε σοβαρά τη θέση του τελευταίου για μια ανεξάρτητη Ουκρανία. Με την διακήρυξη της Τροτσκιστικής Τέταρτης Διεθνούς, επικεντρώθηκε στην εύρεση διεθνών επαφών, τις οποίες ομαδοποίησε στην Προσωρινή Διεθνή Επιτροπή Επαφών για τη Νέα Κομμουνιστική (Τέταρτη) Διεθνή. Ωστόσο, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έδειξε την αρχή μιας δραματικής παρακμής για την RWL, η οποία φαίνεται να διαλύεται στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και ο ίδιος ο Όελερ να εξαφανίζεται (Σ.τ.Μ.). και των Αϊφελικών2Πωλ Κίρχχοφ, φευδώνυμο Άιφελ, Γερμανομεξικάνικος ανθρωπολόγος. Ξεκίνησε τις προπτυχιακές του σπουδές στην προτεσταντική θεολογία και την συγκριτική θρησκειολογία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έλαβε περαιτέρω σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας στην εθνολογία και την ψυχολογία, όπου ανέπτυξε για πρώτη φορά το μόνιμο ενδιαφέρον του για τους αυτόχθονες πολιτισμούς της Αμερικής, ολοκληρώνοντας τις σπουδές του το 1927. Ήταν συνιδρυτής της Εθνικής Σχολής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Μεξικού το 1938 και κατείχε ερευνητική θέση στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό της έννοιας της Μεσοαμερικής, μιας πολιτιστικής περιοχής που μοιράζεται έναν αριθμό κοινών χαρακτηριστικών στο μεγαλύτερο μέρος της προκολομβιανής ιστορίας, η οποία ορίζεται γεωγραφικά ως κεντρικό και νότιο Μεξικό και βόρεια Κεντρική Αμερική. Επίσης, ο Κίρχχοφ ήταν αριστερός κομμουνιστής, μέλος μιας ομάδας που ονομαζόταν Grupo de Trabajadores στο Μεξικό. Στο παρελθόν ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος της Γερμανίας (KAPD) και στη συνέχεια σχημάτισε μια τάση αντιπολίτευσης στην Επαναστατική Εργατική Ένωση (Οελερικοί) στις ΗΠΑ, η οποία στη συνέχεια προσχώρησε στην Αμερικανική Φράξια της Διεθνούς Κομμουνιστικής Αριστεράς (Σ.τ.Μ.). (ναι, υπάρχει μια τέτοια τάση!) για τον εμφύλιο πόλεμο στην Ισπανία και για τον Σινο-Ιαπωνικό πόλεμο. Ο Λένιν αποκαλούσε τις ιδέες αυτών των ανθρώπων «νηπιακές διαταραχές». Ένα άρρωστο παιδί προκαλεί τη συμπάθεια. Αλλά έχουν περάσει είκοσι χρόνια από τότε. Τα παιδιά έχουν γίνει βγάλει γένια και μάλιστα έχουν αποκτήσει και φαλάκρα. Αλλά δεν έχουν σταματήσει τα παιδιαρίσματα. Αντίθετα, έχουν αυξήσει στο δεκαπλάσιο όλα τους τα λάθη και όλη τους την ανοησία και έχουν προσθέσει σ’ αυτά ατιμώσεις. Μας ακολουθούν βήμα-βήμα. Δανείζονται ορισμένα απ’ τα στοιχεία της ανάλυσής μας. Παραμορφώνουν αυτά τα στοιχεία χωρίς όριο και τα αντιπαραβάλλουν στα υπόλοιπα. Μας διορθώνουν. Όταν ζωγραφίζουμε μια ανθρώπινη μορφή, προσθέτουν μια παραμόρφωση. Όταν είναι γυναίκα, τη στολίζουν με ένα παχύ μουστάκι. Όταν ζωγραφίζουμε έναν κόκορα, βάζουν ένα αυγό από κάτω του. Και αποκαλούν όλη αυτή την παρωδία Μαρξισμό και Λενινισμό.

Θέλω να σταματήσω, για να συζητήσω σ’ αυτήν την επιστολή μόνο τον Σινο-Ιαπωνικό Πόλεμο. Στην δήλωσή μου προς τον αστικό Τύπο, είπα ότι το καθήκον όλων των εργατικών οργανώσεων της Κίνας ήταν να συμμετέχουν ενεργά και στις πρώτες γραμμές του τρέχοντος πολέμου ενάντια στην Ιαπωνία, χωρίς να εγκαταλείψουν, για μια στιγμή, το δικό τους πρόγραμμα και την ανεξάρτητη δραστηριότητα. Αλλά αυτό είναι «σοσιαλπατριωτισμός!» κραυγάζουν οι Αϊφελικοί. Είναι συνθηκολόγηση με τον Τσιανγκ Καϊ-Σεκ! Είναι εγκατάλειψη της αρχής της ταξικής πάλης! Ο Μπολσεβικισμός κήρυξε επαναστατικό ντεφετισμό στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Τώρα, ο πόλεμος στην Ισπανία και ο Σινο-Ιαπωνικός πόλεμος είναι και οι δύο ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι. «Η θέση μας για τον πόλεμο στην Κίνα είναι η ίδια. Η μόνη σωτηρία των εργατών και των αγροτών της Κίνας είναι να αγωνιστούν ανεξάρτητα ενάντια στους δύο στρατούς, ενάντια στον κινεζικό στρατό με τον ίδιο τρόπο όπως και εναντίον του ιαπωνικού στρατού». Αυτές οι τέσσερις γραμμές, παρμένες από ένα ντοκουμέντο των Αϊφελικών της 10ης Σεπτεμβρίου 1937, μας αρκούν ολότελα για να πούμε: έχουμε να κάνουμε εδώ είτε με πραγματικούς προδότες είτε με εντελώς ηλίθιους. Αλλά η ηλιθιότητα, ανυψωμένη σ’ αυτό τον βαθμό, ισούται με προδοσία.

Εμείς δεν βάζουμε και δεν βάλαμε ποτέ όλους τους πολέμους στο ίδιο επίπεδο. Ο Μαρξ και ο Ένγκελς υποστήριξαν τον επαναστατικό αγώνα των Ιρλανδών ενάντια στη Μεγάλη Βρεταννία, των Πολωνών ενάντια στον τσάρο, παρ’ όλο που σε αυτούς τους δύο εθνικιστικούς πολέμους οι ηγέτες ήταν, ως επί το πλείστον, μέλη της αστικής τάξης και ακόμη της φεουδαρχικής αριστοκρατίας… σε κάθε περίπτωση, Καθολικοί αντιδραστικοί. Όταν ο Αμπντ ελ-Κριμ3Μοχάμεντ ιμπν Αμπντελκρίμ ελ-Χατταμπί, Μαροκινός πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης. Ηγήθηκε μιας εξέγερσης μεγάλης κλίμακας ενός συνασπισμού των Βερβέρων του Ριφ κατά του γαλλικού και του ισπανικού αποικισμού της περιοχής, στο βόρειο Μαρόκο. Οι αντάρτες ίδρυσαν τη βραχύβια Δημοκρατία του Ριφ. Οι ανταρτικές τακτικές του επηρέασαν το Χο Τσι Μινγ, τον Μάο Τσε-Τούνγκ και τον Τσε Γκεβάρα. (Σ.τ.Μ.) ξεσηκώθηκε εναντίον της Γαλλίας, οι δημοκράτες και οι Σοσιαλδημοκράτες μίλησαν με μίσος για τον αγώνα ενός «άγριου τυράννου» ενάντια στη «δημοκρατία». Το κόμμα του Λέον Μπλουμ υποστήριξε αυτήν την άποψη. Αλλά εμείς, οι Μαρξιστές και οι Μπολσεβίκοι, θεωρήσαμε τον αγώνα των Βερβέρων του Ριφ ενάντια στην ιμπεριαλιστική κυριαρχία ως προοδευτικό πόλεμο. Ο Λένιν έγραψε εκατοντάδες σελίδες που καταδεικνύουν την πρωταρχική ανάγκη διάκρισης μεταξύ ιμπεριαλιστικών εθνών και αποικιακών και ημιποικιακών εθνών που αποτελούν τη μεγάλη πλειοψηφία της ανθρωπότητας. Το να μιλάμε για «επαναστατικό ντεφετισμό» γενικά, χωρίς διάκριση μεταξύ εκμεταλλευτριών και εκμεταλλευομένων χωρών, σημαίνει να κάνουμε μια άθλια καρικατούρα του Μπολσεβικισμού και να θέτουμε αυτή την καρικατούρα στην υπηρεσία των ιμπεριαλιστών.

Στην Άπω Ανατολή έχουμε ένα κλασικό παράδειγμα. Η Κίνα είναι μια ημιαποικιακή χώρα την οποία η Ιαπωνία μετατρέπει, μπροστά στα μάτια μας, σε αποικιακή χώρα. Ο αγώνας της Ιαπωνίας είναι ιμπεριαλιστικός και αντιδραστικός. Ο αγώνας της Κίνας είναι χειραφετητικός και προοδευτικός.

Αλλά ο Τσιανγκ Καϊ-Σεκ; Πρέπει να μην έχουμε ψευδαισθήσεις για τον Τσιανγκ Καϊ-Σεκ, το κόμμα του, ή ολόκληρη την κυρίαρχη τάξη της Κίνας, όπως ακριβώς ο Μαρξ και ο Ένγκελς δεν είχαν ψευδαισθήσεις για τις άρχουσες τάξεις της Ιρλανδίας και της Πολωνίας. Ο Τσιανγκ Καϊ-Σεκ είναι ο δήμιος των Κινέζων εργατών και αγροτών. Αλλά σήμερα αναγκάζεται, ενάντια στον εαυτό του, να αγωνιστεί ενάντια στην Ιαπωνία για την εναπομείνασα ανεξαρτησία της Κίνας. Αύριο μπορεί και πάλι να προδώσει. Είναι δυνατόν. Είναι πιθανόν. Είναι έως και αναπόφευκτο. Αλλά σήμερα αγωνίζεται. Μόνο οι δειλοί, οι απατεώνες, ή οι πλήρως ηλίθιοι μπορεί να αρνηθούν να συμμετάσχουν σ’ αυτόν τον αγώνα.

Στρατιώτες του Κινεζικού Εθνικού Επαναστατικού Στρατού βαίνουν προς το μέτωπο. 1939

Ας χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα μιας απεργίας για να διευκρινίσουμε το ζήτημα. Δεν υποστηρίζουμε όλες τις απεργίες. Αν, για παράδειγμα, καλεστεί απεργία για τον αποκλεισμό των Νέγρων, Κινέζων ή Ιαπώνων εργατών από ένα εργοστάσιο, είμαστε ενάντια σ’ αυτή την απεργία. Αλλά αν μια απεργία στοχεύει στη βελτίωση -στο βαθμό που μπορεί- των συνθηκών των εργαζομένων, είμαστε οι πρώτοι που θα συμμετάσχουμε σ’ αυτήν, όποια κι αν είναι η ηγεσία. Στη συντριπτική πλειονότητα των απεργιών, οι ηγέτες είναι ρεφορμιστές, επαγγελματίες προδότες, πράκτορες του κεφαλαίου. Αντιτίθενται σε κάθε απεργία. Αλλά από καιρό σε καιρό, η πίεση των μαζών ή της αντικειμενικής κατάστασης τους αναγκάζει να πάρουν το μονοπάτι του αγώνα.

Ας φανταστούμε, για μια στιγμή, έναν εργαζόμενο που λέει στον εαυτό του: «Δε θέλω να συμμετάσχω στην απεργία, επειδή οι ηγέτες είναι πράκτορες του κεφαλαίου». Αυτό το δόγμα του υπεραριστερού ηλιθίου θα χρησιμεύσει στο να τον στιγματίσουμε με το πραγματικό του όνομα: απεργοσπάστης. Η περίπτωση του Σινο-Ιαπωνικού Πολέμου, είναι από αυτήν την άποψη, απολύτως ανάλογη. Αν η Ιαπωνία είναι ιμπεριαλιστική χώρα και αν η Κίνα είναι θύμα του ιμπεριαλισμού, τασσόμαστε με την Κίνα. Ο ιαπωνικός πατριωτισμός είναι η φρικτή μάσκα της παγκόσμιας ληστείας. Ο κινεζικός πατριωτισμός είναι θεμιτός και προοδευτικός. Το να μπουν οι δύο στο ίδιο επίπεδο και να μιλήσουμε για «σοσιαλπατριωτισμό» μπορεί να γίνει μόνο από εκείνους που δεν έχουν διαβάσει τίποτα από τον Λένιν, που δεν έχουν καταλάβει τίποτα για τη στάση των Μπολσεβίκων στη διάρκεια του ιμπεριαλιστικού πολέμου, και που μπορούν μόνο να συμβιβαστούν και να εκπορνεύσουν τις διδασκαλίες του Μαρξισμού. Οι Αϊφελικοί άκουσαν ότι οι σοσιαλπατριώτες κατηγορούν τους διεθνιστές ότι είναι πράκτορες του εχθρού και μας λένε: «Κάνετε το ίδιο πράγμα». Σε έναν πόλεμο μεταξύ δύο ιμπεριαλιστικών χωρών, δεν είναι ζήτημα ούτε δημοκρατίας ούτε εθνικής ανεξαρτησίας, αλλά καταπίεσης των καθυστερημένων μη-ιμπεριαλιστικών λαών. Σε έναν τέτοιο πόλεμο οι δύο χώρες βρίσκονται στο ίδιο ιστορικό επίπεδο. Οι επαναστάτες και στους δύο στρατούς είναι ντεφετιστές. Αλλά η Ιαπωνία και η Κίνα δε βρίσκονται στο ίδιο ιστορικό επίπεδο. Η νίκη της Ιαπωνίας θα σηματοδοτήσει την υποδούλωση της Κίνας, το τέλος της οικονομικής και κοινωνικής της ανάπτυξης και την τρομερή ενίσχυση του ιαπωνικού ιμπεριαλισμού. Η νίκη της Κίνας θα σημαίνει, αντίθετα, την κοινωνική επανάσταση στην Ιαπωνία και την ελεύθερη ανάπτυξη, δηλαδή χωρίς εμπόδια από εξωτερική καταπίεση, της ταξικής πάλης στην Κίνα.

Αλλά μπορεί ο Τσιανγκ Καϊ-Σεκ να εξασφαλίσει τη νίκη; Δεν το πιστεύω. Είναι αυτός όμως, που ξεκίνησε τον πόλεμο και σήμερα τον κατευθύνει. Για να μπορέσουμε να τον αντικαταστήσουμε, είναι απαραίτητο να αποκτήσουμε αποφασιστική επιρροή μεταξύ του προλεταριάτου και του στρατού, και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να μην μείνουμε μετέωροι στην άκρη αλλά να θέσουμε τον εαυτό μας μέσα στην πάλη. Πρέπει να κερδίσουμε επιρροή και κύρος στην στρατιωτική πάλη ενάντια στην ξένη εισβολή και στην πολιτική πάλη ενάντια στις αδυναμίες, τις ελλείψεις και την εσωτερική προδοσία. Σε ένα ορισμένο σημείο, το οποίο δεν μπορεί να καθοριστεί εκ των προτέρων, αυτή η πολιτική αντιπολίτευση μπορεί και πρέπει να μετατραπεί σε ένοπλη σύγκρουση, δεδομένου ότι ο εμφύλιος πόλεμος, όπως και ο πόλεμος γενικά, δεν είναι τίποτα περισσότερο από την συνέχιση του πολιτικού αγώνα. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε πότε και πώς να μετατρέψουμε την πολιτική αντιπολίτευση σε ένοπλη εξέγερση.

Κατά τη διάρκεια της κινεζικής επανάστασης του 1925–’27 επιτεθήκαμε στις πολιτικές της Κομιντέρν. Γιατί; Είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε καλά τους λόγους. Οι Αϊφελικοί ισχυρίζονται ότι αλλάξαμε τη στάση μας στο κινεζικό ζήτημα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι φουκαράδες δεν έχουν καταλάβει τίποτα από τη στάση μας το 1925-1927. Ποτέ δεν αρνηθήκαμε ότι ήταν καθήκον του Κομμουνιστικού Κόμματος να συμμετάσχει στον πόλεμο της μπουρζουαζίας και της μικροαστικής τάξης του Νότου ενάντια στους στρατηγούς του Βορρά, πράκτορες του ξένου ιμπεριαλισμού. Ποτέ δεν αρνηθήκαμε την αναγκαιότητα ενός στρατιωτικού μπλοκ μεταξύ του ΚΚ και του Κουομιντάνγκ. Αντιθέτως, ήμασταν οι πρώτοι που το προτείναμε. Απαιτήσαμε, ωστόσο, το ΚΚ να διατηρήσει όλη την πολιτική και οργανωτική ανεξαρτησία του, δηλαδή, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου ενάντια στους εσωτερικούς πράκτορες του ιμπεριαλισμού, όπως στον εθνικό πόλεμο ενάντια στον ξένο ιμπεριαλισμό, η εργατική τάξη, παραμένοντας στις πρώτες γραμμές του στρατιωτικού αγώνα, να προετοιμάσει την πολιτική ανατροπή της αστικής τάξης. Διατηρούμε τις ίδιες πολιτικές στον τρέχοντα πόλεμο. Δεν έχουμε αλλάξει στη στάση μας ούτε κατά ένα γιώτα. Οι Οελερικοί και οι Αϊφελικοί, απ’ την άλλη πλευρά, δεν έχουν καταλάβει ούτε ένα κομματάκι απ’ τις πολιτικές μας, ούτε από ‘κείνες του 1925–’27, ούτε απ’ τις σημερινές.

Μαζικός τάφος θυμάτων της Σφαγής της Ναντσίνγκ, 1937.
Φωτογραφία του Μοριγιάσου Μουράσε.

Στην διακήρυξή μου προς τον αστικό Τύπο στην αρχή της πρόσφατης σύγκρουσης μεταξύ Τόκιο και Ναντσίνγκ4Ναντσίνγκ, η πρωτεύουσα της Κίνας την περίοδο αυτή. Στις 13 Δεκεμβρίου 1937, κατά τη διάρκεια του δεύτερου Σινο-Ιαπωνικού πόλεμου, η πόλη αλώθηκε απ’ τα στρατεύματα του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Στρατού και ακολούθησαν μαζικές δολοφονίες, γενοκτονία και βιασμοί για μια περίοδο έξι εβδομάδων, γεγονός που έχει μείνει στην ιστορία ως η Σφαγή της Ναντσίνγκ (Σ.τ.Μ.)., τόνισα πάνω απ’ όλα την αναγκαιότητα της ενεργού συμμετοχής των επαναστατών εργατών στον πόλεμο ενάντια στους ιμπεριαλιστές καταπιεστές. Γιατί το έκανα; Γιατί πρώτα απ’ όλα είναι σωστό από μαρξιστική άποψη· γιατί, δεύτερον, ήταν αναγκαίο από την άποψη της ευημερίας των φίλων μας στην Κίνα. Αύριο η GPU, η οποία βρίσκεται σε συμμαχία με το Κουομιντάνγκ (όπως και με τον Νεγκρίν στην Ισπανία), θα παρουσιάσει τους Κινέζους φίλους μας ως «ντεφετιστές» και πράκτορες της Ιαπωνίας. Οι καλύτεροι απ’ αυτούς, με επικεφαλής τον Τσεν Ντου-Χσιου5Τσεν Ντου-Χσιου, Κινέζος επαναστάτης σοσιαλιστής, εκπαιδευτικός, φιλόσοφος και συγγραφέας, συνιδρυτής του Κινέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος το 1921, υπηρετώντας απ’ το 1921 ως το 1927 ως ο πρώτος Γενικός Γραμματέας του. Ηγετική προσωπικότητα τόσο στην Επανάσταση του Ξινχάι, η οποία ανέτρεψε τη δυναστεία των Τσινγκ, όσο και στο Κίνημα της Τέταρτης Μαΐου για τις επιστημονικές και δημοκρατικές εξελίξεις στην πρώιμη Δημοκρατία της Κίνας. Εκδιώχθηκε απ’ το Κομμουνιστικό Κόμμα το 1929 και ήταν για μια περίοδο ο ηγέτης του μικρού τροτσκιστικού κινήματος της Κίνας (Σ.τ.Μ.)., μπορεί να κινδυνεύσουν σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και να σκοτωθούν. Ήταν απαραίτητο να τονιστεί, ενεργητικά, ότι η Τέταρτη Διεθνής βρισκόταν στην πλευρά της Κίνας έναντι της Ιαπωνίας. Και προσέθεσα ταυτόχρονα: χωρίς να εγκαταλείψουν ούτε το πρόγραμμά τους ούτε την ανεξαρτησία τους.

Οι ηλίθιοι Αϊφελικοί προσπαθούν να αστειευτούν μ’ αυτήν την «επιφύλαξη». «Οι Τροτσκιστές», λένε, «θέλουν να υπηρετήσουν τον Τσιανγκ Καϊ-Σεκ στη δράση και το προλεταριάτο στα λόγια». Η συμμετοχή ενεργά και συνειδητά στον πόλεμο δεν σημαίνει «να υπηρετήσουμε τον Τσιανγκ Καϊ-Σεκ» αλλά να υπηρετήσουμε την ανεξαρτησία μιας αποικιακής χώρας παρά τον Τσιανγκ Καϊ-Σεκ. Και οι λέξεις που στρέφονται εναντίον του Κουομιντάνγκ είναι τα μέσα εκπαίδευσης των μαζών για την ανατροπή του Τσιανγκ Καϊ-Σεκ. Συμμετέχοντας στον στρατιωτικό αγώνα υπό τις διαταγές του Τσιανγκ Καϊ-Σεκ, καθώς δυστυχώς είναι αυτός που έχει την ηγεσία στον πόλεμο για ανεξαρτησία – για να προετοιμάσει πολιτικά την ανατροπή του Τσιανγκ Καϊ-Σεκ… αυτή είναι η μόνη επαναστατική πολιτική. Οι Αϊφελικοί αντιτάσσουν την πολιτική της «ταξικής πάλης» στην «εθνικιστική και σοσιαλπατριωτική» πολιτική. Ο Λένιν πολεμούσε αυτήν την αφηρημένη και στείρα αντιπολίτευση σε όλη του τη ζωή. Γι’ αυτόν, τα συμφέροντα του παγκόσμιου προλεταριάτου υπαγόρευαν το καθήκον βοήθειας των καταπιεσμένων λαών στον εθνικοπατριωτικό αγώνα τους ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Εκείνοι που δεν το έχουν καταλάβει αυτό ακόμη, σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο και είκοσι χρόνια μετά την επανάσταση του Οκτώβρη, πρέπει να απορριφθούν ανελέητα από την επαναστατική πρωτοπορία ως οι χειρότεροι εκ των έσω εχθροί. Αυτό ισχύει ακριβώς για τον Άιφελ και το είδος του!

Λ. Τρότσκυ

Γράφτηκε: 23 Σεπτεμβρίου 1937
Πρωτοδημοσιεύτηκε: Εσωτερικό Δελτίο, Οργανωτική Επιτροπή για το Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Κόμματος (Νέα Υόρκη), Νο. 1, Οκτώβριος 1937.
Πηγή: Ευχαριστούμε την συλλογή της Εργατικής Βιβλιοθήκης Holt για τα εσωτερικά τροτσκιστικά δελτία συζήτησης απ’ το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Μεταγραφή/Σήμανση HTML: David Walters.
CopyLeft: Διαδικτυακό Αρχείο Λέων Τρότσκυ (www.marxists.org) 2009.
Δίνεται άδεια για αντιγραφή ή/και διανομή αυτού του εγγράφου σύμφωνα με τους όρους της αδείας GNU Free Documentation License. Παρακαλώ αναφέρετε την διεύθυνση και τους συντάκτες, διορθωτές ή/και μεταγραφείς που αναφέρονται παραπάνω.

Μετάφραση-σημειώσεις: Γιαν. Σιμ.

Υποσημειώσεις[+]