Ναι, ξέρουμε, ο κορονοϊός δεν έχει ταξικό κριτήριο. Προσβάλλει όλους, φτωχούς και πλούσιους, προλετάριους και αφεντικά. Όμως, τα κρούσματα από τον ιό, και οι αντίστοιχοι θάνατοι, είναι υπερπολλαπλάσια στις κοινότητες των φτωχών και των προλετάριων απ’ ό,τι στους πλούσιους και τα αφεντικά.
H αιτία προφανώς πρέπει να αναζητηθεί στις συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Εκατοντάδες Ανατολικοευρωπαίοι εργάτες σε γερμανικά σφαγεία, κτηνοτροφικές ή γεωργικές μονάδες, οι σύγχρονοι γκασταρμπάιτερ, έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Γερμανικά ΜΜΕ αναφέρουν την περίπτωση του Κόσφελντ, στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Μέσα σε λίγες μέρες 151 από τους 1.200 εργαζόμενους στα σφαγεία της εταιρείας Westfleisch προσβλήθηκαν από τον κορωνοϊό. Οι τοπικές αρχές έθεσαν σε εφαρμογή τον«μηχανισμό έκτακτης ανάγκης» αναβάλλοντας για μία εβδομάδα την περίφημη «επιστροφή στην κανονικότητα». Έτσι, στο Κόσφελντ η «επιστροφή στην κανονικότητα», δηλαδή η επαναλειτουργία εστιατορίων, γυμναστηρίων κ.λπ., αντί της προγραμματισμένης 11 Μαΐου, αναβλήθηκε για την Δευτέρα 18 Μαΐου.
Σε μια άλλη περιοχή, στο Μπαντ Μπράμστεντ, της βόρειας Γερμανίας, τουλάχιστον 109 εργαζόμενοι στα σφαγεία της εταιρείας Vion προσβλήθηκαν από τον ιό μέσα σε λίγες μέρες, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να διακόψει την παραγωγή της. Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι από τους ασθενήσαντες χρησιμοποιούσαν ως κατοικία τις εγκαταστάσεις ενός παλαιού στρατοπέδου.
Στα μέσα Απριλίου, επίσης, γερμανικά μέσα ενημέρωσης είχαν κάνει λόγο για μαζική διάδοση του κορονοϊού σε Ρουμάνους, οι οποίοι εργάζονταν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου σε μονάδα επεξεργασίας κρέατος (Müller Fleisch) στο Πφόρτσχαιμ της Βάδης Βυρτεμβέργης. Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι τουλάχιστον 600 εργαζόμενοι στη βιομηχανία κρέατος έχουν προσβληθεί από τον ιό. Υπολογίζεται ότι στα σφαγεία της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας απασχολούνται τουλάχιστον 17.000 εργαζόμενοι, προερχόμενοι κατά πλειοψηφία από την Ανατολική Ευρώπη.
Κάθε χρόνο χιλιάδες εργαζόμενοι από την Ανατολική Ευρώπη μεταναστεύουν στη Γερμανία ως εποχικοί εργάτες ή με σύμβαση ορισμένου χρόνου κυρίως σε αγροτικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Τον περασμένο μήνα Απρίλιο οι γερμανικές αρχές, παρά τα μέτρα για τον περιορισμό του κορονοϊού επέτρεψαν, κατ’ εξαίρεση, την είσοδο εκατοντάδων τέτοιων εργατών από την Πολωνία, Ρουμανία και Βουλγαρία, για να μαζέψουν τα… σπαράγγια, ένα εποχικό προϊόν με τεράστια ζήτηση στη γερμανική αγορά. «Χωρίς αυτούς δεν θα βγάζαμε τη χρονιά», δήλωσε ο πρόεδρος της Γερμανικής Ένωσης Αγροτών Γιόαχιμ Ρούκβιντ.
Κυβερνητικοί παράγοντες παραδέχθηκαν ότι τα αυξημένα κρούσματα συνδέονται με τις (άθλιες – δεν τις αποκάλεσαν όμως έτσι) συνθήκες διαμονής. Όπως και σε παλαιότερες εποχές, στις δεκαετίες του 1950 και ιδίως του ’60, οι ξένοι εργάτες υποχρεώνονται να διαμένουν ομαδικά σε γκέτο, σε ομαδικά καταλύματα, με κοινόχρηστες τουαλέτες και μπάνια. Το αποτέλεσμα είναι, στις παρούσες συνθήκες της πανδημίας να εξαπλώνεται ο ιός ανεξέλεγκτα.
Υπό αυτές τις συνθήκες φαντάζει ειρωνία η εντολή στις υγειονομικές αρχές να ελέγξουν αν στα ομαδικά καταλύματα τηρούνται τα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό. Γιατί πώς μπορούν να τηρηθούν;
Να σημεωθεί ότι το φθινόπωρο του 2019 οι υγειονομικές αρχές είχαν εντοπίσει εξόφθαλμες παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Σε τουλάχιστον 900 περιπτώσεις δεν είχαν τηρηθεί τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της υγείας των εργαζομένων και σε τουλάχιστον 3.000 περιπτώσεις διαπιστώθηκε καταστρατήγηση του προβλεπόμενου ωραρίου, καθώς οι βάρδιες έφταναν ακόμη και τις 16 ώρες ημερησίως! Στα τέλη της περασμένης χρονιάς ο υπουργός υγείας ζήτησε να αυξηθούν τα πρόστιμα για παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, τα οποία σήμερα δεν ξεπερνούν τα 15.000 ευρώ – ένα ποσό «που μάλλον γέλιο προκαλεί στους επιχειρηματίες του κλάδου», όπως επισημαίνει ο ίδιος υπουργός.
Το Συνδικάτο Τροφίμων και Ποτών (NGG) έχει επανειλημμένα επισημάνει ότι ο κλάδος προσπαθεί να μειώσει το κόστος όσο το δυνατόν περισσότερο και το αποτέλεσμα είναι ότι «εισάγουμε φτηνή εργατική δύναμη και εξάγουμε φτηνό κρέας». Μόλις το 2014 θεσπίστηκε ελάχιστο μικτό ωρομίσθιο 8,75 ευρώ στη βιομηχανία κρέατος, ενώ το 2017 νομοθετήθηκαν μέτρα για την προστασία της υγείας των εργαζομένων. Η Κάτια Μαστ, αντιπρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), δηλώνει ότι “αν αυτά τα μέτρα δεν επαρκούν, θα πρέπει να ακολουθήσουν και άλλα”».
Που προφανώς θα είναι τόσο… αποτελεσματικά όσο τα τωρινά! Γιατί το κριτήριο είναι η ελαχιστοποίηση του εργασιακού κόστους και η μεγιστοποίηση των κερδών. Γκασταρμπάιτερ μπορούν να φέρουν και άλλους. Και μαζί με το βοδινό κρέας μπορούν να «σφάζουν» και εργάτες.
Θ.Κ.
