Να τους δώσουμε την απάντηση που τους αξίζει
της Μαργαρίτας Κουτσανέλλου
Να ξεχάσουν το εργασιακό κάτεργο του 16ωρου που ονειρεύονται αφεντικά και κυβέρνηση – Να πάρουν την απάντηση που τους αξίζει από το ταξικό, ανεξάρτητο, συνδικαλιστικό κίνημα με σημαία το αίτημα της υπογραφής συλλογικών συμβάσεων εργασίας με μείωση του εργάσιμου χρόνου και ταυτόχρονες αυξήσεις των μισθών πάνω από τον πληθωρισμό
Ξύνεται στη γκλίτσα του τσοπάνη η αφιονισμένη και αλαζονική κυβέρνηση της ΝΔ με την προαναγγελία δια στόματος Α. Γεωργιάδη, της ψήφισης από τη Βουλή της 16ωρης εργασίας. Η αναμέτρηση της αστικής κοινοβουλευτικής κυβέρνησης μειοψηφίας, του 21%, με το ανεξάρτητο συνδικαλιστικό και εργατικό κίνημα είναι η μόνη δυνατή απάντηση από την πλευρά των εργαζόμενων και είναι θέμα χρόνου και μονόδρομος να αναφλεγεί μία οργανωμένη, δυναμική αντίδραση των σωματείων στην ακατάσχετη επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων.
Είναι ολοφάνερο ότι η νεόκοπη κυβέρνηση της ΝΔ, μεθυσμένη ακόμα από την πρόσφατη εκλογική νίκη της, σε ένα κοινοβουλευτικό γήπεδο στο οποίο έπαιξε χωρίς αντίπαλο, φαίνεται να έχει ξεχάσει, το πεδίο που στ’ αλήθεια δίνονται οι πολιτικές και κοινωνικές μάχες και αναδεικνύονται οι πραγματικοί νικητές. Και είναι ο στίβος αυτός, οι χώροι δουλειάς, εκεί που χτυπάει πραγματικά η καρδιά της παραγωγής και όχι τα κοινοβουλευτικά έδρανα.
Ο -ούτως ή άλλως ανεκδιήγητος- Άδωνις Γεωργιάδης, έχοντας την (ψευδ)αίσθηση ότι δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει την προέλαση της εργασιακής δυστοπίας που η κυβέρνησή του με την ακολουθούμενη πολιτική της, θέλει να επιβάλλει ως νέα «κανονικότητα», ανακοινώνει με την εξοργιστική αλαζονεία αυτού που μπορεί να μιλάει μόνος του από τα καλομπουκωμένα με εκατομμύρια ευρώ ΜΜΕ, τη θεσμοθέτηση της κατ’ ευφημισμό «δυνατότητας επιλογής» του εργαζόμενου να εργάζεται σε περισσότερους από έναν εργοδότες, έως και 16 ώρες την ημέρα. Το μέτρο έρχεται βέβαια στη Βουλή με τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία είναι το πραγματικό εργαστήριο όπου σχεδιάζονται και μεθοδεύονται όλες οι αντεργατικές πολιτικές που δίνονται ως οδηγίες στις περιφερειακές κυβερνήσεις για να τις ενσωματώσουν τυπικά στη δική τους έννομη τάξη.
Είναι αλήθεια ότι δεν θα μπορούσε παρά να ανοίξει η όρεξη στη συμμορία εργοδοτικού κεφαλαίου – κυβέρνησης για όσο γίνεται περισσότερες και όσο γίνεται πιο επιταχυνόμενες εφιαλτικές μεταλλάξεις του εργασιακού τοπίου, αφού αισθάνονται ότι η νομοθετική εξουσία της «δημοκρατίας τους», βρίσκεται υπό τον απόλυτο έλεγχό τους και μπορεί να βγάζει ό,τι φιρμάνια γουστάρει, ώστε να μετατρέψει την αγορά εργασίας, κυριολεκτικά σε σκλαβοπάζαρο.
Είναι κοινό μυστικό ότι αυτό ονειρεύονται, επιθυμούν και επιδιώκουν οι επιχειρηματίες – αφεντικά και έχουν δίπλα τους σε αυτό τους το όραμα, ως αμέριστο ενεργούμενο, τους αστικούς θεσμούς, Κράτος και Κυβερνήσεις. Πόσο μάλλον όταν τη συγκεκριμένη κυβέρνηση απαρτίζουν πρόσωπα που ορκίζονται με φανατισμό στο νεοφιλελεύθερο δόγμα και αποτάσσονται μετά βδελυγμίας τη σωματειακή οργάνωση και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις για τη ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας. Ας μη ξεχνάμε τις ακροδεξιές, φασίζουσες καταβολές του νυν Υπουργού Εργασίας, Γεωργιάδη, ο οποίος έσπευσε να μας σερβίρει ανενδοίαστα τη γνωστή καραμέλα περί «ελεύθερης επιλογής» του εργαζόμενου να δουλεύει νύχτα-μέρα για να βγάλει με το ζόρι, τα προς το ζην. Την ίδια «ελεύθερη επιλογή» που ακούσαμε να εκστομίζεται από τον ίδιο, πριν λίγες ημέρες για το σερβιτόρο-κολυμβητή της Ρόδου, την ίδια «ελεύθερη επιλογή» συμπληρώνουμε εμείς που ανάγκαζε τον ποδηλάτη-ντελιβερά της Χαλκίδας, Γιώργο Πατρινό να εργάζεται επί χρόνια ανασφάλιστος και αδήλωτος. Την ίδια επιλογή που τον οδήγησε τις ημέρες του καύσωνα να εργάζεται μέχρι θανάτου γιατί είχε ανάγκη το μεροκάματο. Την ίδια θανάσιμη, ελεύθερη δήθεν επιλογή που κάνουν χιλιάδες, εκατομμύρια εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο, αιώνες τώρα, μεταξύ τού να πεθάνουν από την πείνα ή να πεθάνουν δουλεύοντας.
Η Μαχόμενη Εργατική Κίνηση τάσσεται με το στρατόπεδο αυτών που λένε ότι καμία επιλογή και μάλιστα ελεύθερη δεν υπάρχει στο να μετατρέψουν οι εργαζόμενοι «οικειοθελώς» τους εαυτούς τους σε σκλάβους, για να καλύψουν τις ανάγκες διαβίωσής τους. Και ούτε πρόκειται να μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια για να αγιάσουν μέχρι να τους σφάξει ο Αγάς, Άδωνις Γεωργιάδης και η κοινοβουλευτική παρέα του, στην ποδιά των αχόρταγων για κέρδος αφεντικών-συνεταίρων τους.
Το απαράδεκτο μέτρο που η αποθρασυμένη λυκοσυμμαχία των δύο, είναι έτοιμη να επισημοποιήσει μέσω του κοινοβουλευτικού σφαγείου της ρυθμισμένης εργασίας, έχει δύο αναγνώσεις:
Η μία αφορά τη «διέξοδο» που θέλουν να υποδείξουν στους εργαζόμενους ως εναλλακτική λύση για να αντιμετωπίσουν το τσουνάμι της αβάσταχτης ακρίβειας. Τους δίνεται λοιπόν η δυνατότητα να δουλέψουν περισσότερο, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε πιο πολλά αφεντικά, έως και δύο 8ωρα την ημέρα! Τι μπορεί όμως αυτό να ωφελεί άραγε τους εργοδότες, όταν μάλιστα γνωρίζουμε ότι αποτελεί κανόνα από την πλευρά τους, να απαιτούν από τον εργαζόμενο να δουλέψει περισσότερες ώρες από τις συμφωνημένες με τη μεταξύ τους σύμβαση; Ποιο αφεντικό θα είναι ευχαριστημένο όταν ο μισθωτός σκλάβος του θα του λέει ότι πρέπει να φύγει στην ώρα του, γιατί πρέπει να πάει να δουλέψει σε άλλη βάρδια, σε ένα άλλο αφεντικό (επειδή προφανώς ο μισθός που του δίνει ο πρώτος, δεν φτάνει ούτε για δύο από τις τέσσερις εβδομάδες του μήνα);
Το σενάριο της εργασίας έως και ένα επιπλέον 8ωρο σε άλλο εργοδότη που μας σερβίρουν, είναι κάτι πολύ περισσότερο από το «φεύγω από τη μία δουλειά και πάω σε μία άλλη για να συμπληρώσω το εισόδημά μου». Στην πραγματικότητα -και αυτή είναι η κύρια ανάγνωση του μέτρου- πρόκειται για έμμεση κατάργηση της υπερωριακής εργασίας, αφού είναι γνωστό ότι οι επιχειρηματικές νομικές οντότητες που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στο ιδανικό θεσμικό περιβάλλον που φροντίζουν να εξασφαλίζουν γι’ αυτές, Ευρωπαϊκή Ένωση, Κυβέρνηση και λοιποί θεσμοί του αστικού κράτους, κρύβουν από πίσω τους τους ίδιους -μία χούφτα κεφαλαιοκράτες- οι οποίοι είναι το ένα και μοναδικό αφεντικό για τα συμφέροντα και τις υποθέσεις του οποίου δουλεύουν οι εργαζόμενοι των διάφορων ομίλων, μητρικών και θυγατρικών εταιρειών, είτε έχουν προσληφθεί στη μία ή την άλλη εταιρεία τους. Με τα δύο 8ωρα εργασία, ο μισθωτός θα τελειώνει την πρώτη βάρδια στη μία εταιρεία του αφεντικού και θα συνεχίζει στη δεύτερη, υπαγόμενος τυπικά σε άλλη σύμβαση με άλλο νομικό πρόσωπο ως εργοδότη, ενώ στην πραγματικότητα αυτό που θα συμβαίνει είναι ότι αντί να πληρώνεται ο μισθωτός την υπερωριακή εργασία και βέβαια με το πλαφόν που ισχύει γι’ αυτή, ως προς τον ανώτατο χρόνο (8ωρο + 3 h), το αφεντικό θα έχει το ελεύθερο να κρατά όσο θέλει στο κάτεργό του τον υπάλληλο, ο οποίος δήθεν θα εργάζεται σε άλλο νομικό πρόσωπο – εργοδότη!
Τα όρια στη διάρκεια του χρόνου εργασίας
Θυμίζουμε καταρχάς ότι δεν υπάρχει απεριόριστη δυνατότητα εργασίας. Ο εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας μετά και τον εκτρωματικό νόμο Χατζηδάκη το 2021, είναι έως και 45 ώρες την εβδομάδα και οι μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς, δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τρεις (3) ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση εκατόν πενήντα (150) ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%).» (ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας).
Για όλες αυτές τις προβλέψεις υπάρχει η δυνατότητα συνολικής διευθέτησης του χρόνου εργασίας, που σημαίνει ακόμη και 10 ώρες απασχόλησης ημερησίως για ένα διάστημα, υπό την προϋπόθεση ότι εν συνεχεία θα υπάρχουν και περίοδοι μειωμένης απασχόλησης.
Ο συνδυασμός όλων των προβλέψεων για τη μέγιστη ημερήσια διάρκεια της εργασίας με τη ρητή πρόβλεψη ότι ακόμη και εάν κανείς εργάζεται σε περισσότερους εργοδότες ο συνολικός του χρόνος ημερήσιας απασχόλησής του δεν μπορεί να υπερβεί τη μέγιστη νόμιμη προβλεπόμενη διάρκεια της εργασίας που παραμένει στις 9 ώρες ως γενικός κανόνας και μόνο για μικρά διαστήματα στις 10 ώρες (και οριακά, σε περίπτωση πραγματοποίησης υπερωρίας, τις 11 ώρες).
Σε όλα αυτά προστίθεται και η πρόβλεψη για υποχρεωτικό ελάχιστο χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης, δηλαδή, στην πράξη, τον ελάχιστο χρόνο στον οποίο δεν μπορεί να δουλεύει ένας άνθρωπος μέσα σε ένα 24ωρο. Με το ΠΔ 88/1999, ο ελάχιστος χρόνος ανάπαυσης ορίστηκε στις 12 ώρες. Με το μνημονιακό νόμο 4093 το 2012, ο ελάχιστος χρόνος ανάπαυσης περιορίστηκε στις 11 ώρες ημερησίως, το δε 24ωρο, σε όλες τις περιπτώσεις υπολογίζεται ως το διάστημα από 00:01 έως 24:00. Αυτό σημαίνει ότι πέραν του ανώτατου νόμιμου χρόνου εργασίας υπάρχει και υποχρεωτικό διάστημα 11 ωρών ανάμεσα στο τέλος της τελευταίας απασχόλησης τη μία μέρα και την εκ νέου απασχόληση την επόμενη. Ως εκ τούτου, γίνεται σαφές ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορεί κανείς να εργαστεί 16 ώρες σε δύο εργοδότες σε μία μέρα, ακόμη και εάν εφαρμοστεί η ευρωπαϊκή οδηγία.
– Παρά τον αλλεπάλληλο βιασμό που έχουν υποστεί τα εργασιακά δικαιώματα από τα μνημονιακά κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις που στηρίζουν εδώ και δεκαπέντε χρόνια, με στόχο την απορρύθμιση και την ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας με διευθέτηση του χρόνου εργασίας, με «σπάσιμο» του 8ωρου (ή και του 9ωρου πλέον).
– Παρά το γεγονός ότι τα ανώτατα όρια ημερήσιας απασχόλησης και τα ελάχιστα όρια ημερήσιας ανάπαυσης, έχουν να κάνουν εκτός από την παραβίαση του δικαιώματος στον ελεύθερο χρόνο, με θέματα υγιεινής και ασφάλειας στην εργασίας, καθώς η υπέρβασή τους σημαίνει υπερβολική καταπόνηση και αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων και παρά τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνουν γι’ αυτό.
Η έννοια του ανώτατου ημερήσιου χρόνου εργασίας εξακολουθεί να υφίσταται θεσμικά και από αυτό το βραχνά προσπαθούν να απαλλαγούν, ΕΕ, Κυβέρνηση και αφεντικά.
Η προέλαση αυτών των αντεργατικών πολιτικών είναι επείγον και επιτακτικό καθήκον του οργανωμένου εργατικού κινήματος και του ανεξάρτητου, ταξικού συνδικαλιστικού να αναχαιτιστεί. Κανείς δεν δικαιούται να πει ότι δεν κατάλαβε και δεν ήξερε μέχρι τη στιγμή που οι εργαζόμενοι βρεθούν στην άβυσσο της εργασιακής ζούγκλας, μία πτώση που έχει ήδη ξεκινήσει και τίποτα δεν θα τη σταματήσει, εάν δεν σταματήσει από εμάς τους ίδιους. «Το 16ωρο απελευθερώνει» δημοσίευσε σε ένα πολύ εύστοχο φωτογραφικό σχόλιο του, ένας βουλευτής, παρά το γεγονός ότι έσπευσε να το ανακαλέσει αμέσως, αφού φρόντισε να τον επαναφέρει αμέσως στην αστική τάξη, το μνημονιακό κόμμα του (ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ).
Η εργατική τάξη πρέπει να σχεδιάσει το δικό της ανεξάρτητο πρόγραμμα πάλης για ολομέτωπη αντιπαράθεση και σύγκρουση με την πολιτική και τις κυβερνήσεις που μεθοδεύουν την εξαθλίωση και την δουλοποίηση των εργαζόμενων. Με όπλο τη Γενική Πολιτική Απεργία Διαρκείας, να δώσει τέρμα σε ένα κατήφορο που θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αναχαιτιστεί, όσο μεγαλώνει η απόσταση του εργαζόμενου από την κατάσταση του ελεύθερου ανθρώπου και πλησιάζει αυτή του σκλάβου.
Η Μαχόμενη Εργατική Κίνηση θα συμμετέχει στη συγκρότηση των αναγκαίων μετώπων και θα είναι παρούσα στους εργατικούς αγώνες για υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας με αυξήσεις στους μισθούς και μείωση του εργάσιμου χρόνου, που είναι η πιο ρεαλιστική εξέλιξη, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες δυνατότητες και ανάγκες της κοινωνίας.
