Σταματήστε τον τυχοδιωκτισμό στον Καύκασο μετά από αυτόν στην Ανατολική Μεσόγειο!

Έξω το NATO από τον Καύκασο!

Η τελική λύση είναι η Ομοσπονδία του Καυκάσου!

Η Κεντρική Επιτροπή του DIP (Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα – Τουρκία) συγκλήθηκε το Σαββατοκύριακο [3-4 Οκτωβρίου, Σ.τ.Μ.] και ενέκρινε μια ανακοίνωση για τον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια συντομευμένη έκδοση αυτής της ανακοίνωσης, παραλείποντας τις πιο απρόοπτες και μεταβαλλόμενες λεπτομέρειες και εξετάζοντας τις πιο δομικές και στέρεες πτυχές του ζητήματος.

1. Στις 27-28 Σεπτεμβρίου, αρχικά με την Αρμενία να χτυπά περιοχές που ελέγχονται από το Αζερμπαϊτζάν με κανόνια και όλμους και στη συνέχεια με την ολοκληρωτική αντεπίθεση του στρατού του Αζερμπαϊτζάν σε ολόκληρη την πρώτη γραμμή, ο πόλεμος ξανάρχισε και κλιμακώθηκε γρήγορα στο Ναγκόρνο- Καραμπάχ. Λέμε ότι ο πόλεμος ξανάρχισε επειδή ο πόλεμος που πέταξε τις πρώτες του σπίθες την περίοδο της παρακμής της Σοβιετικής Ένωσης το 1988 κι ο οποίος στη συνέχεια ξέσπασε το 1992, δεν τελείωσε ποτέ με ειρήνη παρά με την κατάπαυση πυρός το 1994, αφότου το Ναγκόρνο Καραμπάχ και οι γύρω περιοχές βρίσκονται ακόμη υπό πολιορκία από το στρατό της Αρμενίας.

2. Οι εργαζόμενοι της Τουρκίας δεν πρέπει να κοιτούν τον πόλεμο μέσα από το φακό της συμμαχίας μεταξύ των δικών τους κυβερνώντων τάξεων και των ολιγαρχών εισοδηματιών πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν. Διότι μέσω αυτού του φακού, δε μπορεί να ιδωθεί ο τεράστιος αγώνας του αρμενικού λαού ενάντια στο δεσποτικό αστικό καθεστώς του, ένα καθεστώς αρκετά παρόμοιο με εκείνο της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν. Από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, είναι σαφές ότι ο λαός του, του οποίου το μερίδιο από τα τεράστια κέρδη από το πετρέλαιο είναι απλώς η φτώχεια, βρίσκεται σε μια κατάσταση βαθιάς δυσαρέσκειας παρά τη βαριά καταστολή του δεσποτισμού του Αλίγιεφ, ακόμα κι αν αυτή (η κατάσταση δυσαρέσκειας, Σ.τ.Μ.) εκφράζεται σε μια παραμορφωμένη αστική αντιπολίτευση φιλελεύθερων φιλοδυτικών κομμάτων από τη μια και εθνικιστικών από την άλλη. Είτε ο αγώνας των λαών για ψωμί και ελευθερία καταπιέζεται όπως στο Αζερμπαϊτζάν και στην Τουρκία, είτε εκτροχιάζεται υπό διεφθαρμένη ηγεσία (Πασινιάν) μετά την ανατροπή ενός δεσποτικού ολιγάρχη (Σαργκσιάν) όπως στην Αρμενία το 2018, τελικά τα συμφέροντα των εργαζόμενων ανθρώπων είναι τα ίδια. Σήμερα η καταιγίδα που προκαλείται από τον πόλεμο χρησιμεύει για να κρύψει αυτό το γεγονός. Οι άρχουσες τάξεις της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, μέσω της δημαγωγίας «δύο κράτη, ένα έθνος», χρησιμοποιούν το σοβινισμό για να στρέψουν το θυμό των ανθρώπων τους οποίους εκμεταλλεύονται και καταπιέζουν απόλυτα, προς τον αρμενικό λαό.

3. Για εμάς, η Αρμενία σημαίνει τον Αρμενικό λαό που επαναστάτησε για ψωμί και ελευθερία το 2018. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τα αδέλφια μας. Έναν αιώνα μετά το 1915, είναι σαφές ότι η πιο πιεστική ευθύνη μας ως πρωτοπορία της εργατικής τάξης της Τουρκίας και ως σοσιαλιστές είναι να καταπολεμήσουμε το σοβινισμό που υποκινήθηκε εναντίον του αρμενικού λαού, προτού συζητήσουμε τα διάφορα στρατιωτικά, πολιτικά, διπλωματικά και άλλα θέματα. Διότι αν δε διεξάγουμε αυτόν τον αγώνα παρ’ όλες τις προκλήσεις του, αυτός ο πόλεμος όπως και οι προηγούμενοι πόλεμοι θα τελειώσουν με κάποιες αλλαγές συνόρων, με αποτέλεσμα μια νέα ισορροπία δυνάμεων, αλλά οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται εχθρότητα μεταξύ τους και οι κυρίαρχες τάξεις σε κάθε χώρα θα διατηρήσουν έτσι τα διεφθαρμένα καθεστώτα τους που έχουν την τάση να καταπιέζουν και να εξαθλιώνουν το λαό τους. Ο πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ που ξανάρχισε το 2020 δε θα έχει διαφορετικά αποτελέσματα υπό αυτές τις συνθήκες.

4. Απέναντι στην εξασθενημένη αλλά συνεχιζόμενη στρατιωτική και πολιτική επιρροή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην περιοχή μετά τη διάλυση της ΈΣΣΔ, η επιρροή του δυτικού ιμπεριαλισμού στην Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν καθώς και στην Αρμενία μέσω της αρμενικής διασποράς στη Γαλλία και τις ΗΠΑ είχε ως αποτέλεσμα μια ορισμένη ισορροπία. Σε αυτήν την ισορροπία, η Αρμενία ήταν πιο κοντά στη Ρωσία ενώ το Αζερμπαϊτζάν ήταν πιο κοντά στο δυτικό ιμπεριαλισμό και την Τουρκία. Ενώ το Αζερμπαϊτζάν έγινε μέλος της GUAM (Οργάνωση για τη Δημοκρατία και την Οικονομική Ανάπτυξη Σ.τ.Μ.), η οποία ιδρύθηκε το 1997 μετά τη διάλυση της ΈΣΣΔ από πρώην

Σοβιετικές δημοκρατίες, πλέον υπό τον έλεγχο του δυτικού ιμπεριαλισμού, η Αρμενία έγινε μέρος του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας που ιδρύθηκε από χώρες υπό ρωσική επιρροή όπως η Αρμενία, το Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Λευκορωσία. Η Αρμενία φιλοξενεί επίσης μια ρωσική στρατιωτική βάση στην πόλη Γκιουμρί.

5. Παρόλο που ο Καύκασος εξακολουθεί να βρίσκεται στη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, παρατηρούμε ότι η στρατιωτική ανάπτυξη του Αζερμπαϊτζάν ξεπέρασε εκείνη της Αρμενίας λόγω της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ. Όλα αυτά καθιστούν το Αζερμπαϊτζάν πρώτο υποψήφιο για επέκταση του ΝΑΤΟ στον Καύκασο, αμέσως μετά τη Γεωργία. Επιπλέον, το γεγονός ότι η κυρίαρχη προπαγανδιστική ρητορική των ΜΜΕ του Αζερμπαϊτζάν χαρακτηρίζει «υποστηριζόμενες από τη Ρωσία τις αρμένικες δυνάμεις» και ότι παρόμοιες εκφράσεις αρθρώνονται από την κυβέρνηση της Τουρκίας, δείχνει μια επιθυμία ο πόλεμος στο Ναγκόρνο Καραμπάχ να παρουσιαστεί, ως μέρος της έντασης Ρωσίας-ΝΑΤΟ.

6. Από την άλλη πλευρά, η μειονότητα του Αζερμπαϊτζάν στο Ιράν υπήρξε πάντα θέμα διαμάχης μεταξύ αυτών των δύο χωρών.

Το Ισραήλ εκμεταλλεύεται αυτό το ρήγμα για να αναπτύξει στενότερους δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν, ενώ το Ιράν κάνει το ίδιο με την Αρμενία. Ειδικότερα από το 2014-2015, το Ισραήλ ξεπέρασε τη Ρωσία, η οποία υπήρξε από καιρό ο κύριος προμηθευτής όπλων στην περιοχή, και έγινε ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων στο Αζερμπαϊτζάν.

7. Στο παρελθόν, η Τουρκία απέφυγε να ανοίξει ένα άλλο μέτωπο στον Καύκασο, ενώ παρέμεναν σοβαρές στρατιωτικές εντάσεις με την Αίγυπτο και τη Ρωσία στη Λιβύη, και με την Eλλάδα και τη Γαλλία στην Ανατολική Μεσόγειο, κι ενώ το μέτωπο του Ιντλίμπ ήταν ακόμη ενεργό· ωστόσο, μεταξύ της 13ης Ιουλίου (όταν υπήρχε μια σύντομη διαμάχη μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν) και της 27ης Σεπτεμβρίου, η Τουρκία αποσύρθηκε σε μεγάλο βαθμό από την Ανατολική Μεσόγειο, αναγκάστηκε να αποδεχτεί την κατάπαυση του πυρός που υπογράφηκε στη Λιβύη παρά τις επιθυμίες της, σταμάτησε τη διαμάχη της με την Eλλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο αναθέτοντάς τη στο ΝΑΤΟ και τελικά τράβηξε το πλοίο Ορούτς Ρέις πίσω στο λιμάνι της Αττάλειας. Καθώς η υποχώρηση στην Ανατολική Μεσόγειο μετατράπηκε σε άτακτη φυγή, οι αντιφάσεις μεταξύ Ρωσίας και Αρμενίας θεωρήθηκαν ως μια νέα ευκαιρία. Φαίνεται ότι η τουρκική κυβέρνηση προέβλεψε ότι η Ρωσία θα παραμείνει σιωπηλή εάν η αντεπίθεση του Αζερμπαϊτζάν αποκτήσει τον έλεγχο των εδαφών που δεν αντιβαίνουν στο ειρηνευτικό πλαίσιο της συμφωνίας του Μινσκ.

8. Υπάρχουν δυνάμεις μακριά από τη ζώνη του πολέμου που έχουν πολύ λίγα να χάσουν και πολλά να κερδίσουν. Eιδικότερα, ο βρετανικός ιμπεριαλισμός, ο οποίος ουσιαστικά έχει ένα νέο ψυχρό πόλεμο εναντίον της Ρωσίας τελευταία, μπορεί να έχει μια τέτοια τάση. Η Βρετανία είναι εντυπωσιακά το μόνο κράτος μεταξύ των δυτικών δυνάμεων που απέφυγε να ζητήσει εκεχειρία στο Καραμπάχ. Οι ΗΠΑ, οι οποίες ζήτησαν κατάπαυση του πυρός και συγκράτηση, δεν επιθυμούν ίσως να δημιουργήσουν μια νέα σύγκρουση με τη Ρωσία εκτός των δικών τους πρωτοβουλιών, αλλά θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι θα προσεγγίσουν αυτή τη σύγκρουση στο πλαίσιο της επέκτασης του ΝΑΤΟ στον Καύκασο.

9. Το Ισραήλ επίσης τρίβει τα χέρια και βλέπει τον πόλεμο ως αύξηση της έντασης μεταξύ του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν. Δεν είναι επίσης μυστικό σε κανέναν ότι η Τουρκία, η οποία έκανε υποχώρηση στην Ανατολική Μεσόγειο, προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να κάνει συμφωνία με το Ισραήλ. Οι συζητήσεις σχετικά με την «εξομάλυνση των σχέσεων με την Αίγυπτο» διατηρούνται συνεχώς στην ημερήσια διάταξη από τους πολιτικούς του ΑΚΡ και τα μέσα ενημέρωσής τους ως προοίμιο για την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ.

Είναι αρκετά ξεκάθαρο ότι η σχέση μεταξύ Ισραήλ και Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο δεν κρύβεται, αλλά τονίζεται από αρθρογράφους και σχολιαστές θιασώτες του AKP. Δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε την εκμετάλλευση της ρατσιστικής και σοβινιστικής εχθρότητας κατά των Αρμενίων ως προώθηση του Σιωνισμού. Η συνεργασία με τα σιωνιστικά λόμπι στις ΗΠΑ και στην Eυρώπη για την απόρριψη της γενοκτονίας των Αρμενίων στα κοινοβούλια συζητείται συχνά με τεράστιους επαίνους. Τέλος, το Ισραήλ είναι επίσης μία από τις δυνάμεις που βρίσκονται στην πλευρά της κλιμάκωσης του πολέμου για την αύξηση των εντάσεων μεταξύ του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν και για την ενθάρρυνση των αποσχιστικών τάσεων της μειονότητας του Αζερμπαϊτζάν στο Ιράν.

10. Δεν υπάρχει τίποτα στο φάσμα των πιθανών αποτελεσμάτων ενός πολέμου μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν προς όφελος των εργαζομένων των δύο χωρών ή άλλων χωρών της περιοχής. Η Τουρκία δεν πρέπει να ρίχνει λάδι στη φωτιά. Eάν η Τουρκία μετέφερε μερικές από τις μισθοφορικές δυνάμεις από τη Συρία στην περιοχή του Καραμπάχ ή εάν η Τουρκία συμμετέχει στον πόλεμο παρέχοντας πρακτική στρατιωτική υποστήριξη στο Αζερμπαϊτζάν, θα πρέπει να σταματήσει αμέσως τις δραστηριότητές της. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν σοβαρές αντιφάσεις ανάμεσα στην επίσημη απόρριψη των ισχυρισμών που δόθηκαν σε άλλα κράτη, από τη μία πλευρά, και στα σχόλια ορισμένων συριακών οργανώσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την αλαζονική προπαγάνδα που διατρέχει τους κύκλους κοντά στο πολιτικό Ισλάμ, από την άλλη.

11. Η πραγματικότητα των νέων δεσμών που τίθενται στους λαούς του Καυκάσου από τις μεγάλες δυνάμεις πρέπει να μας κατευθύνει για να ψάξουμε τον υπαινιγμό της λύσης, αν όχι την ίδια τη λύση, στη μακραίωνη ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή μετά την Οκτωβριανή Eπανάσταση. Το παρελθόν μας δεν αποτελείται μόνο από εχθρότητα, σφαγή και γενοκτονία! Ας μην ξεχνάμε ότι από την «Επανάσταση της Ελευθερίας» του 1908 στην Τουρκία έως την Κομμούνα του Μπακού και από εκεί μέχρι το Συνέδριο των Λαών της Ανατολής, οι λαοί της Αρμενίας, της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν όχι μόνο δεν πολέμησαν ο ένας τον άλλο αλλά έκαναν και επαναστάσεις μαζί!

12. Κάθε αναταραχή στο απέραντο τοπίο που περιλαμβάνει τον Καύκασο μεταμορφώθηκε σε εθνικές σφαγές εντός του ίδιου του Καυκάσου κατά τη σύγχρονη ιστορία. Αυτό συνέβη στη ρωσική επανάσταση του 1905. Τους μήνες μετά την επανάσταση του 1917, το επαναστατικό έμβλημα που κρατούσε η Κομμούνα του Μπακού λερώθηκε με αίμα από τις συγκρούσεις Αρμενίων-Αζερμπαϊτζάν. Το Ναχιτσεβάν και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ προκαλούσαν πάντα πρόβλημα μεταξύ των δύο εθνών στην πρώιμη Σοβιετική περίοδο. Καθώς οι μεταρρυθμίσεις του Γκορμπατσόφ χαλάρωσαν την πολιτική ατμόσφαιρα, η Σουμγκαγίτ, το Χόγιαλι και το Ναγκόρνο Καραμπάχ εξερράγησαν σε συγκρούσεις η μια μετά την άλλη, μετατρέποντας τον Καύκασο σε πολεμική ζώνη. Πάνω από 30 χρόνια μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η ένταση Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν εξακολουθεί να κρύβει όλα τα άλλα πολιτικά ζητήματα. Το γεγονός ότι καμία από τις τουρκικές κυβερνήσεις κατά το τελευταίο τέταρτο ενός αιώνα δεν κατάφερε να διορθώσει τις σχέσεις με την Αρμενία οφείλεται εν μέρει στην παραλυτική επίδραση των εντάσεων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν. Όμως, στην Ανατολία, το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι τουρκο-αρμενικές εντάσεις. Μέρος της επικράτειας που θεωρείται πατρίδα για τους Αρμένιους θεωρείται και για τους Κούρδους. Επομένως, η ίδια περιοχή έχει τρεις διαφορετικές αντικρουόμενες αξιώσεις. Ομοίως, η τουρκική μειονότητα του Αζερμπαϊτζάν στο Ιράν προκαλείται συνεχώς από τον ιμπεριαλισμό και το σιωνισμό.

13. Ένα παρόμοιο μοτίβο παρατηρείται επίσης στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή. Eθνικά, εθνοτικά και θρησκευτικά ρήγματα διασχίζουν τα σύνορα των χωρών και σέρνουν την περιοχή σε ατελείωτες συγκρούσεις, βάζοντάς την μόνιμα υπό την επιρροή και τις επεμβάσεις του ιμπεριαλισμού. Από την άλλη πλευρά, την εποχή της ύπαρξης των εργατικών κρατών στα Βαλκάνια και τον Καύκασο, το γεγονός ότι οι λαοί που παρουσιάζονται σήμερα ως εχθροί από αμνημονεύτων χρόνων, στην πραγματικότητα ζούσαν μαζί σε ομοσπονδιακές δομές και η ύπαρξη σχετικής ειρήνης και ηρεμίας παρά τα πολλά προβλήματα μας δείχνει ότι η εχθρότητα μεταξύ των λαών των Βαλκανίων και του Καυκάσου δεν είναι ούτε μόνιμη ούτε αιώνια. Eπομένως, το εθνικό πρόβλημα κατά μήκος της γραμμής Ανατολικής Ανατολίας – Μέσης Ανατολής – Καυκασίας μπορεί να λυθεί μόνο μέσω μιας ομοσπονδίας. Eίναι αδύνατο να επιλυθούν οι αρχαίες αντιφάσεις μεταξύ Τούρκων (Αζερμπαϊτζάν) – Αρμενίων – Κούρδων και Φαρσί με δίκαιο, μόνιμο και σταθερό τρόπο όταν καθένας από αυτούς βρίσκεται σε ανεξάρτητα έθνη-κράτη. Όπως φαίνεται από τις σφαγές και τους αγώνες τουλάχιστον από το 1894-96 και μετά, οι αντιφάσεις έχουν στρατηγικό χαρακτήρα. Η λύση μπορεί να βρεθεί μόνο από την ένωση των λαών του Καυκάσου υπό μια σοσιαλιστική ομοσπονδία. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για μια λύση στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή, καθώς και για τον εργαζόμενο λαό ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τις κυρίαρχες τάξεις.

14. Το DIP (Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα), μαζί με συντρόφους από το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν, οι οποίοι επίσης προσπαθούν να οργανωθούν σε επαναστατική μαρξιστική βάση, κάλεσαν ένα «δεύτερο Μπακού» λιγότερο από ένα μήνα πριν, με την ευκαιρία της εκατονταετίας του Συνεδρίου των Λαών της Ανατολής στο Μπακού. Αυτή ήταν μια προκαταρκτική έκκληση για τη συλλογική οργάνωση των εργατικών τάξεων, των αγροτών και των φτωχών λαών της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου για να συνεργαστούν σε διεθνιστική βάση. Η δήλωσή μας διακήρυσσε: «Οι μάζες, οι εργάτες, οι φελάχοι, οι φτωχοί των πόλεων και οι νέοι έχουν δείξει, ξανά και ξανά, ότι είναι έτοιμοι να αγωνιστούν για να ανατρέψουν τα μισητά πολιτικά καθεστώτα που καταπιέζουν τους λαούς της περιοχής μας και την εκμεταλλευτική κοινωνικοοικονομική τάξη που μας φτωχαίνει μέρα με τη μέρα. Εναπόκειται σε εμάς τους σοσιαλιστές, τους κομμουνιστές, τους επαναστάτες να δώσουμε ηγεσία στις μάζες που έχουν εξεγερθεί. Χρειαζόμαστε ηγεσία για να μην χάσουμε αυτές τις επαναστάσεις την επόμενη φορά. Υπάρχει μια απόλυτη ανάγκη για μια συνεπή πολιτική ηγεσία που να λαμβάνει την τροφή της από τον μαρξισμό». Η λαϊκή εξέγερση που πυροδοτήθηκε από τις διαδηλώσεις του Γκεζί στην Τουρκία, η λαϊκή εξέγερση του 2018 στην Αρμενία, μια ατέλειωτη ροή εξεγέρσεων, απεργιών και αγώνων που κορυφώθηκε στη λαϊκή εξέγερση του Νοεμβρίου 2019 στο Ιράν, όλα απέτυχαν να προχωρήσουν λόγω της έλλειψης μιας μαρξιστικής ηγεσίας και σήμερα το πληρώνουμε με ένα σοβινιστικό πόλεμο που απειλεί να επεκταθεί περαιτέρω. Για άλλη μια φορά καλούμε όλες τις αντιιμπεριαλιστικές και αντι-σοβινιστικές προλεταριακές δυνάμεις σε κάθε χώρα της περιοχής να κάνουν ένα βήμα προς τη διεθνιστική ενότητα.

Η Κεντρική Επιτροπή του DIP (Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα)

4 Οκτωβρίου 2020

Μετάφραση Γιαν. Σιμ.