Το κεντρικό θέμα στο νησί της Χίου τις τελευταίες εβδομάδες που μονοπωλεί το ενδιαφέρον, είναι ξανά το προσφυγικό. Με νωπές ακόμη τις μνήμες από την πρωτοφανή στρατιωτική-αστυνομική επιχείρηση της κυβέρνησης πέρσι τον Φεβρουάριο που σημαδεύτηκε από πρωτόγνωρα επεισόδιά σε όλα τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου. Και την κατά κράτος στρατιωτική ήττα της αστυνομίας από τους ντόπιους που την υποχρέωσε στην ατιμωτική υποχώρηση με όρους αγελαίας ντροπιασμένης συμμορίας.
Λίγους μήνες αργότερα, τον Σεπτέμβριο, κατέπεσαν σιωπηρά αλλά οριστικά οι αποφάσεις επίταξης των συγκεκριμένων θέσεων που είχαν δεσμευτεί τότε, για τα έργα τα οποία το μόνο που κατάφεραν ήταν να φτιάξουν σε Λέσβο και Χίο αντίστοιχα, δύο μεγάλες «απλάδες» σε κατάξερα οροπέδια, στις οποίες οι εκδρομείς και οι κτηνοτρόφοι της περιοχής θα μπορούν να κάνουν πικ νικ και πανηγύρια κατά τους θερινούς μήνες….
Το έναυσμα για την επαναφορά του θέματος στην επικαιρότητα, μετά από μια μακρά περίοδο νηνεμίας, δόθηκε ξανά από μεριάς του Υπουργού (αντί)μεταναστευτικής πολιτικής, του εκλεγόμενου στην Χίο, Νότη Μηταράκη με την αιφνιδιαστική ανακοίνωση στην ΔΙΑΥΓΕΙΑ, απόφασης χωροθέτησης στο νησί καταγωγής του, της νέας δομής ΠΡΟΚΕΚΑ με την διαδικασία του κατεπείγοντος, ξανά την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου. Η δομή αυτή θα είναι κλειστό, προαναχωρησιακό κέντρο για τις απελάσεις που επιθυμεί να κάνει η κυβέρνηση σε συνεργασία με τις υπηρεσίες ασύλου της ΕΕ για όσους πρόσφυγες δεν εγκριθεί η αίτηση ασύλου. Θεωρητικά και με βάση και τον αποφασισμένο από την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας σχεδιασμό, αυτό προϋποθέτει φυσικά την συνεργασία των δύο μερών για να λάβουν χώρα οι απελάσεις αυτές.
Παράλληλα, άλλες υπηρεσίες, πρώτης υποδοχής και ταυτοποίησης θα λειτουργούν επίσης σε αυτή την δομή. Υπηρεσίες που τώρα λειτουργούν στο κολαστήριο της ΒΙΑΛ.
Η δομή ΠΡΟΚΕΚΑ που καλείται να φτιαχτεί για πληθυσμό προσφύγων που θα αριθμεί 1500-2000 άτομα σχεδιάζεται να γίνει με αξιοποίηση ερημικής παραθαλάσσιας έκτασης του πολεμικού ναυτικού στο ακρωτήρι Θόλος Συκιάδας, 6 χλμ βόρεια της πόλης της Χίου, δίπλα από το τελευταίο καρνάγιο του νησιού. Μια έκταση που βρίσκεται δηλαδή σχετικά κοντά στην πόλη και στον βασικό οδικό άξονα που την συνδέει με τα Καρδάμυλα. Μάλιστα η απόφαση όριζε τον σχεδιασμό με ορίζοντα για υποβολή προτάσεων κατασκευής προς τις ενδιαφερόμενες εταιρίες μέχρι την 7η Φεβρουαρίου.
Σύντομα «κύκλοι» του υπουργείου –που στην καθημερινότητα της κλειστής κοινωνίας του νησιού από το οποίο κατάγεται ο υπουργός δεν μπορούν καν να κρύψουν την ανωνυμία τους– άφησαν να εννοηθεί με νόημα πως η συγκεκριμένη απόφαση ήταν εντελώς προσχηματική με μοναδικό σκοπό να δεσμευθούν από μεριάς υπουργείου κάποιοι κοινοτικοί πόροι που προβλέπονταν για την κατασκευή τέτοιου είδους δομών που είχαν προθεσμίες λήξης. Και πως «αν χρειαστεί θα αλλάξει η χωροθέτηση σε συνεννόηση με την τοπική κοινωνία και τις δημοτικές αρχές, αλλά ας δεσμευτούν πρώτα τα κονδύλια και βλέπουμε…» όπως έλεγαν αυτές οι πηγές που με δυσκολία κρύβονταν. Έτσι επιχειρούσαν να κλείσουν το μάτι στα τοπικά παπαγαλάκια του υπουργού, που θα τον παρουσίαζαν ως δήθεν ασκούντα μια «μεγαλοφυή τακτική κίνηση για να φέρει λεφτά στον τόπο».
Ήδη με το άκουσμα των πρώτων αντιδράσεων από τους κατοίκους των χωριών της περιοχής –που ας σημειωθεί εδώ, με αυξημένη παρουσία δυνάμεων της αριστεράς δεν επέτρεψαν αυτή την φορά να κυριαρχήσουν οι ξενοφοβικές φωνές– φάνηκε να ξεδιπλώνεται καλύτερα αυτός ο αντιπερισπασμός που εκπορεύονταν από το υπουργείο.
Την μέρα που, στις 3 Φεβρουαρίου, εκατοντάδες κάτοικοι από τα Καρδάμυλα, την Λαγκάδα, τον Αγρελωπό, την Συκιάδα, το Παντουκιός και τα άλλα χωριά της περιοχής, κατέβηκαν σε συμβολική κινητοποίηση και κατάληψη του χώρου μαζί με το Εργατικό Κέντρο Χίου, την ΑΔΕΔΥ και πλήθος εργατικών σωματείων και οργανώσεων της αριστεράς, αλληλέγγυων και του αντιεξουσιαστικού χώρου, οι τοπικοί κομματάρχες της ΝΔ και της Άκρας Δεξιάς καλούσαν «λαϊκή» συνέλευση κατοίκων στο Χαλκειός και στα χωριά του Κάμπου.
Εκεί δηλαδή που βρίσκεται η τωρινή δομή-κολαστήριο της ΒΙΑΛ και όπου η χρόνια κόπωση και η στοχευμένη ρατσιστική ρητορεία από μεριάς τους έχει βρει γόνιμο έδαφος και μαζική απήχηση μέσα στους κατοίκους των συγκεκριμένων χωριών. Σε αυτήν οι εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής αφού επανέλαβαν και έταξαν ξανά την πρόθεσή τους να κλείσει η ΒΙΑΛ, ανέφεραν πως αυτό θα γίνει όταν ο δήμος θα ορίσει ο ίδιος, σε συνεργασία με το υπουργείο, τον χώρο που θα πρέπει να φτιαχτεί η νέα δομή.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 6 Φεβρουαρίου, είχαμε την μεγάλη μοτοπορεία των κατοίκων των βορειόχωρων, στην οποία πάλι τον τόνο έδωσαν οι δυνάμεις της αριστεράς με αντιρατσιστικό περιεχόμενο. Τα συνθήματα που κυριάρχησαν μιλούσαν για καμιά αποθήκη ψυχών ποτέ και πουθενά.
Από την επόμενη κιόλας άρχισαν να διαρρέονται, από μεριάς των ίδιων «κύκλων» συγκοινωνούντων δοχείων μεταξύ υπουργείου και δημοτικής αρχής τα σενάρια για κατασκευή της νέας δομής σε άλλη περιοχή και συγκεκριμένα στην θέση Αντρόλακος Μπαμπακιές στα νοτιοδυτικά του Αίπους. Η συγκεκριμένη θέση, ενδεικτική της μισανθρωπίας αυτών που έκαναν την πρόταση, βρίσκεται σε υψόμετρο 720 μέτρα, με πιο κοντινό οικισμό το σχεδόν ακατοίκητο μεσαιωνικό διατηρητέο χωριό του Ανάβατου στα 7 χλμ (2 μόνιμοι κάτοικοι) και απόσταση από την πόλη της Χίου στα 25 χλμ περίπου.
Μια περιοχή κατάξερη, αφιλόξενη, ακατοίκητη και εκτεθειμένη στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες χειμώνα και καλοκαίρι. Και επιπλέον μια περιοχή με ανεξερεύνητο ακόμη αρχαιολογικό ενδιαφέρον και αναρίθμητα σκόρπια ευρήματα, που ξεκινούν από την Πρωτο-Ελλαδική εποχή και φτάνουν μέχρι την κλασσική αρχαιότητα. Και που συν τοις άλλοις είναι και περιοχή NATURA και «Προστατευόμενου φυσικού κάλλους» και άρα απαγορεύει εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας σύμφωνα με την κείμενη εθνική αλλά και κοινοτική νομοθεσία.
Aλλά είναι και μια περιοχή που εδώ και χρόνια επιχειρούν να την αποχαρακτηρίσουν από αυτούς τους περιορισμούς, τα μεγάλα συμφέροντα που λυμαίνονται τον χώρο της αιολικής ενέργειας και που επιδιώκουν να δημιουργήσουν θηριώδη πάρκα ανεμογεννητριών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Για να προχωρήσουν τα σχέδια τους επιθυμούν την κατασκευή εκτεταμένων υποδομών οδοποιΐας, ηλεκτρικών δικτύων, ύδρευσης-αποχέτευσης, τηλεφωνίας κ.λπ. που οι ίδιες οι εταιρίες δεν θα ήθελαν να αναλάβουν ως κόστος. Αλλά ένας αποχαρακτηρισμός και μια κεντρικά σχεδιασμένη κρατική παρέμβαση, με την διαδικασία του κατεπείγοντος και την επίκληση λόγων «ανωτέρας βίας» με πρόσχημα το προσφυγικό, θα μπορούσε να φτιάξει τζάμπα τις σχετικές υποδομές για τα κρατικοδίαιτα καπιταλιστικά λαμόγια των εταιριών αυτών.
Αυτή η έκταση που ανήκει στον δήμο ως τέως κοινοτικός βοσκότοπος βρίσκεται μέσα στην καρδιά της ζώνης της παραδοσιακής κτηνοτροφίας της περιοχής, και σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού τύπου στις 12 Φεβρουαρίου, θα αποτελούσε την επίσημη υπόδειξη της δημοτικής αρχής Χίου προς το Υπουργείο. Για αυτόν τον σκοπό έχει προγραμματιστεί για τις 15 Φεβρουαρίου έκτακτο δημοτικό συμβούλιο με μοναδικό αντικείμενο αυτή την πρόταση.
Ωστόσο, τα πολλά τεχνικά, περιβαλλοντικά, αρχαιολογικά κ.λπ. κωλύματα της συγκεκριμένης περιοχής καθιστούν το σχετικό σχέδιο εξαιρετικά απίθανο να εγκριθεί, τουλάχιστον σε σύντομο χρονικό διάστημα για να μπορέσει να δώσει την επιθυμητή για το υπουργείο λύση.
Πολλοί είναι αυτοί που εκτιμούν ότι εν γνώσει τους οι Μηταράκης και Δήμος Χίου παίζουν την κολοκυθιά με σκοπό να αποσπάσουν κοινοτικούς πόρους, νομικές ρυθμίσεις με αποχαρακτηρισμούς εκτάσεων, απευθείας αναθέσεις εργολαβιών κάθε είδους με μηδενικό αποτέλεσμα.
Δεν είναι και λίγοι αυτοί που ισχυρίζονται ότι στο τέλος θα εξαναγκάσουν τους ίδιους τους ευκολόπιστους οπαδούς και ψηφοφόρους τους, που τους εξέλεξαν από τα χωριά γύρω από την ΒΙΑΛ με προεκλογική δέσμευση να την κλείσουν, να την δεχτούν τελικά ως αναπόφευκτο τετελεσμένο του χάους και του αδιεξόδου που οι ίδιοι ενορχήστρωσαν.
Για να γίνει αυτό εφικτό, τις τελευταίες μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη μια «μαζική αποσυμπίεση» του προσφυγικού πληθυσμού στην ΒΙΑΛ. Έτσι στις αρχές Φεβρουαρίου η υφυπουργός Βούλτεψη ανακοίνωνε, απαντώντας σε επίκαιρη επερώτηση στην βουλή, πως στη Χίο βρίσκονται συνολικά 2700 πρόσφυγες στην ΒΙΑΛ. Από αυτούς οι 183 με οριστική απόφαση απέλασης που παραμένει φυσικά ανεκτέλεστη διότι η ΕΕ δεν μπορεί να συμφωνήσει με την Τουρκία ή τις χώρες καταγωγής.
Αλλά το εντυπωσιακό είναι πως υπάρχουν και 501 με αναγνωρισμένο άσυλο που είχαν παραμείνει εκεί εξαιτίας της αποτυχίας του προγράμματος μεταστέγασης HELIOS. Αυτοί πρέπει να φύγουν από την ΒΙΑΛ και να προωθηθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα κακήν κακώς ακόμη και αν κοιμούνται στους δρόμους της Αθήνας. Έτσι τις τελευταίες μέρες πάνω από 350 πρόσφυγες προωθήθηκαν από την ΒΙΑΛ προς την Αθήνα σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία.
Η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι και την στιγμή που γράφονται αυτές τις γραμμές και μερικές εκατοντάδες ακόμη έχουν ειδοποιηθεί πως θα κάνουν rapid test κορωνοϊού για να επιβιβαστούν στα πλοία της ακτοπλοΐας. Η κυβέρνηση που τόσο καιρό είχε καταδικάσει αυτόν τον πληθυσμό να είναι φυλακισμένος στην ΒΙΑΛ, χωρίς πρόσβαση στον έξω κόσμο –και ειδικά τα μικρά παιδιά χωρίς πρόσβαση στην εκπαίδευση– γιατί αρνιόταν να κάνει τεστ ιχνηλάτησης, βρίσκει τρόπο να τα κάνει τώρα, μόνο και μόνο για να τους ξεφορτωθεί.
Ο προφανής στόχος είναι να πέσει ο συνολικός πληθυσμός κάτω από 2000 πρόσφυγες έτσι ώστε η τωρινή «ανοιχτή» δομή να μετατραπεί στην κλειστή δομή που επιδιώκει η πολιτική του υπουργείου. Ακόμη και αν αυτό σημαίνει περίφραξή της εκεί που βρίσκεται – και αφού πρώτα θα έχουν σκορπίσει ένα σκασμό λεφτά σε κολλητούς και ημέτερους εργολάβους στο νησί.
Ο σχεδιασμός αυτός φαίνεται πως επιβεβαιώνεται και από τον ανάλογο που λαμβάνει χώρα στη γειτονική Λέσβο. Εκεί όπου το δημοτικό συμβούλιο Μυτιλήνης πήρε μια πρωτοφανή απόφαση με οριακή πλειοψηφία των δυνάμεων της ΝΔ (16 έναντι 15). Με βάση αυτή την απόφαση «εγκρίθηκε η κατασκευή της νέας δομής» που όμως είναι αγνώστου χωροθέτησης. Αυτή θα προκύψει μέσα από διαβούλευση με το υπουργείο. Και εκεί οι προθεσμίες για την δέσμευση των σχετικών κονδυλίων υπαγόρευσαν την υφαρπαγή μιας απόφασης «γουρούνι στο σακί».
Το μόνο σίγουρο είναι πως η κυβέρνηση της ΝΔ με αυτόν τον τρόπο θα προκαλέσει ένα νέο γύρο σκληρής και βίαιης έκρηξης στα νησιά που αυτή την φορά μπορεί να πάρει και χαρακτήρα τοπικιστικής αντιπαράθεσης ανάμεσα σε χωριά πράγμα που αντικειμενικά και ανεξάρτητα από τις προθέσεις της θα σπάσει στην πράξη το κλίμα της εθνικής ομοψυχίας και ενότητας.
Αλλά την ίδια στιγμή κυβέρνηση και ΕΕ φαίνεται πως έχουν βρει την δική τους αντι-προσφυγική ομοψυχία κάνοντας μαζικά παράνομες επαναπροωθήσεις. Σύμφωνα με τις καταγγελίες που είδαν το φως της δημοσιότητας από την Mare Liberum που είναι μια μη κυβερνητική οργάνωση διασωστών και ναυαγοσωστών, από τον Μάρτιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020 η Ελλάδα έκανε 321 παράνομες επαναπροωθήσεις που αφορούσαν κατ’ εκτίμηση 9.789 πρόσφυγες από τα θαλάσσια σύνορα του Ανατολικού Αιγαίου προς την Τουρκία. Οι σχετικές καταγγελίες που δημοσιεύθηκαν στην ΕΦΣΥΝ στις 12 Φεβρουαρίου, εμπλέκουν όχι μόνο το Ελληνικό κράτος, αλλά και τις δυνάμεις της FRONTEX υπό ΝΑΤΟϊκή Γερμανική διοίκηση. Αναφέρονται χαρακτηριστικά περιπτώσεις όπως του Γερμανικού πολεμικού περιπολικού πλοίου Uckermark που στις 10 Αυγούστου 2020 έκανε παράνομη επαναπροώθηση 40 προσφύγων. Για αυτές τις καταγγελίες η συγκεκριμένη οργάνωση βρέθηκε στο στόχαστρο της ελληνικής αστυνομίας και είναι μια από τις 3 οργανώσεις των οποίων οι εθελοντές περιλαμβάνονται στην δικογραφία περί κατασκοπείας και τράφικινγκ που συνέταξαν οι ελληνικές αρχές πριν λίγους μήνες.
Γ.Χ.
Update 16/2: Με ψήφους 29-13 το χθεσινοβραδινό ολονύχτιο δημοτικό συμβούλιο Χίου απέρριψε την πρόταση Μηταράκη για το Θόλος καθώς και την πρόταση του δήμαρχου Κάρμαντζη για Μπαμπακιές-Αντρόλακος (μια περιοχή που την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι η μοναδική στην Χίο που έχει αποκλειστεί από την χιονόπτωση που είχε τοπικό χαρακτήρα). Επιβεβαίωσε επίσης απόφαση άμεσου κλεισίματος του κολαστηρίου της ΒΙΑΛΗ απόφαση της πλειοψηφίας που στράφηκε ταυτόχρονα ενάντια στον υπουργό και στον δήμαρχο, επικύρωσε παλαιότερη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για μία μικρή δομή μόνο 500 ατόμων ως κέντρο υποδοχής, ταυτοποίησης και ολιγοήμερης παραμονής. Η δημοτική αρχή απώλεσε μάλιστα και έναν ακόμη δημοτικό σύμβουλο που συντάχθηκε με την αντιπολίτευση. Πλέον η σύγκρουση με την κυβέρνηση θα πάρει μορφή κατά μέτωπο αγώνα το επόμενο διάστημα.
Πηγές ρεπορτάζ
από την κινητοποίηση στο Θόλος
από την νέα πρόταση του δήμου για την έκταση του Αντρόλακου Μπαμπακιές
