Στην αφαίρεση του αγάλματος ενός από τους σημαντικότερους διανοητές του 20ού αιώνα, του György Lukacs, προχώρησαν οι αρχές της Bουδαπέστης. Τώρα, φαίνεται πως έχει σειρά το Aρχείο του Λούκατς…
Aντίστοιχες ενέργειες για την «καθαρότητα» της γερμανικής σκέψης -και ράτσας- είχε κάνει το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία μετά το 1933. Tώρα, στην Oυγγαρία, το εθνικιστικό ακροδεξιό καθεστώς αποκαθάρει τη χώρα από το… μικρόβιο της κομμουνιστικής σκέψης.
H χώρα των μαγυάρων οδεύει, τα τελευταία χρόνια, με αυξανόμενη ταχύτητα προς μια φασιστική κατάσταση.
Το Δημοτικό Συμβούλιο της Βουδαπέστης αποφάσισε προ ολίγων εβδομάδων την αφαίρεση του αγάλματος του György Lukacs από το πάρκο Szent Istvan Park, ένα ήσυχο αστικό πάρκο, σε μια περιοχή που κάποτε αποτέλεσε ένα διεθνές γκέτο όπου πολλοί Εβραίοι επέζησαν κατά την διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.
Το άγαλμα του Λούκατς θα αντικατασταθεί από το άγαλμα του Αγίου Στεφάνου, ιδρυτή του ουγγρικού κράτους. Ο GyörgyLukacs, βέβαια, δεν μπορεί να είναι άγιος αφού είχε δυο θανάσιμα αμαρτήματα. Ήταν Εβραίος και Κομμουνιστής κάτι που δεν γίνεται ανεκτό στη σημερινή Ουγγαρία.
Πριν την απόφαση απομάκρυνσης του αγάλματος είχε αποφασιστεί το κλείσιμο του αρχείου του György Lukacs.
Σχετικά με το κλείσιμο του Aρχείου οι: δρ Péter Agárdi, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Lukács Foundation, ο δρ Tamás Krausz, συντάκτης της μαρξιστικής επιθεώρησης Eszmélet και Zoltán Mosóczi, απευθύνουν το παρακάτω μήνυμα ζητώντας διεθνή βοήθεια:
Αγαπητοί κυρίες/κύριοι
Μετά από χρόνια παρενοχλήσεων, η Ακαδημία Επιστημών της Ουγγαρίας υποκύπτοντας στις πολιτικές πιέσεις πήρε την απόφαση να κλείσει το Αρχείο του George Lukács (GLA). Θα ήταν περιττό να αναφέρουμε τη αξία του έργου ή τη σημασία της GLA: πρέπει να αναφέρουμε όμως ότι το Αρχείο έχει προσεκλύσει ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίοι ετοίμασαν χειρόγραφα προς δημοσίευση και συνέλεξαν έγγραφα για τον/ και από τον Lukács. Ήδη από το 2010 (δεν είναι τυχαίο ότι η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με αυτή της αλλαγής της κυβέρνησης) και ο τελευταίος συνάδελφος απολύθηκε από το Aρχείο, κάτω από αφόρητες συνθήκες. Τώρα, το διαμέρισμα του αποθανόντος φιλόσοφου, όπου το Αρχείο του λειτουργούσε και διατηρούνταν η βιβλιοθήκη και τα χειρόγραφά του, πρέπει να πωληθούν. Προφανώς για να μην υπάρξει καμιά πιθανότητα νέας έρευνας και μελέτης πάνω στο έργο του· τα βιβλία, χειρόγραφα και άλλα έγγραφα απ’ το αρχείο του θα βρουν καταφύγιο στην Ακαδημία – ακόμα κι αν αυτή η υπόσχεση βγει αληθινή, στο εγγύς μέλλον το υλικό θα είναι κλειστό για το κοινό. Η δικαιολογία ότι το κλείσιμο του Αρχείου ήταν η τελευταία θέληση του φιλόσοφου(!) είναι πολύ κυνική. Μαθητές, διάσημοι μελετητές, ακόμα και μέλη της Ακαδημίας διαμαρτυρήθηκαν ενάντια σε αυτό το αδίστακτο σχέδιο -αλλά μάταια. Κάποιοι απ’ τους διαμαρτυρόμενους εξέφρασαν την ιδέα να δημιουργηθεί ένα διεθνές ίδρυμα, ώστε η Ακαδημία να ξεφορτωθεί το βάρος του GLA, και αυτό το Ίδρυμα να είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία και τη συνέχεια του έργου του. Πρέπει να γίνει αποδεχτό πως πολλά εξαρτώνται από την Ακαδημία καθώς όπως είχε πει και ο ίδιος ο Lukács η Ακαδημία είναι ο διάδοχος (του Αρχείου), όμως αν πάρουμε τις αβέβαιες υποσχέσεις και την ευγενική ρητορική της Ακαδημίας στα σοβαρά (ότι δεσμεύονται στον στόχο του να διατηρήσουν το έργο του φιλόσοφου) τότε, ευτυχώς, οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ακαδημία και το Ίδρυμα δεν είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Όμως, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε τη λειτουργικότητα του Αρχείου, θα χρειαστούμε υποστήριξη και όχι μόνο οικονομική (προφανώς, το Ίδρυμα χρειάζεται και υλική βοήθεια) αλλά και από την εξουσία θεσμικών, επιστημονικών κοινοτήτων και άλλων φορέων, που να είναι διατεθειμένοι να έχουν μια συμβατική σχέση με το Αρχείο (όπου ο στόχος της θα είναι η συνεργασία) και όπου θα το υποστηρίξουν με το κύρος τους. Αυτή η υποστήριξη θα ήταν ουσιαστικής σημασίας για τις συζητήσεις με την Ακαδημία. Αν το Αρχείο μπορούσε να λειτουργήσει ως ένας συνεργαζόμενος φορέας με την Ακαδημία Επιστημών, θα ήταν μια αποδεκτή λύση για εμάς.
Οι υποστηρικτές αυτού του σχεδιαζόμενου Ιδρύματος είναι υπό τη πίεση του χρόνου καθώς τα υλικά πρέπει να μετακινηθούν απ’ τις αρχές του επόμενου χρόνου. Θα θέλαμε να ζητήσουμε την βοήθειά σας για τη θεσμική υποστήριξη του Ιδρύματος -ακόμα κι αν δεν μπορεί τίποτα ακόμα να εγγυηθεί την νίκη- επειδή η προσπάθεια από μόνη έχει αξία. Προφανώς, θα σας απαντήσουμε με χαρά σε όποιες απορίες έχετε και θα σας ενημερώσουμε σχετικά με τα μελλοντικά μας σχέδια.
Βουδαπέστη 22 Μάη 2016.
Γ. Φ. – Θ. K.
