Η αμερικάνικη χρηματοδότηση και οι πωλήσεις όπλων από το Ισραήλ
του Θόδωρου Κουτσουμπού
Η σύγκρουση Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν γνωρίζει νέα έξαρση από την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020, με το πυροβολικό και την αεροπορία και των δύο χωρών να χρησιμοποιούνται όχι μόνο κατά στρατιωτικών στόχων αλλά και κατά αμάχων. Εκατοντάδες είναι οι εκατέρωθεν νεκροί στο διαφιλονικούμενο Ναγκόρνο Καραμπάχ, μέσα στην πρωτεύουσά του Στεπανακέρτ και σε άλλες πόλεις. Ο άμαχος πληθυσμός, ο λαός της Αρμενίας και ο Αζέρικος λαός, πληρώνουν το βαρύ κόστος του αίματος – όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο,.
H διαμάχη Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν έχει τις ρίζες της στην ιστορία, που συχνά είναι βαμμένη με πολύ αίμα. Η αναζωπύρωση όμως της διαμάχης σε ανοιχτό –και αιματηρό- πόλεμο πυροδοτείται όχι από τα ζητήματα της ιστορίας όσο από τις σύγχρονες ανάγκες της γεωπολιτικής στρατηγικής των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων με τις οποίες συντονίζονται οι ντόπιες κυρίαρχες κλίκες και οικονομικο-πολιτικές ομάδες στην περιοχή του Καυκάσου – που τις περισσότερες φορές είναι οι παλιές γραφειοκρατικές νομενκλατούρες μετεξελιγμένες σε καπιταλιστικές παλινορθωτικές δυνάμεις. Η ενέργεια και οι οδοί διέλευσης των αγωγών, η προωθούμενη ιμπεριαλιστική επίθεση κατά του Ιράν και η περικύκλωση για διάλυση-αποικιοποίηση της Ρωσίας είναι στο κέντρο της στρατηγικής των ΗΠΑ και των συμμάχων της – αν και η.Ε.Ε. και ιδίως η Γερμανία δεν ταυτίζεται πλήρως μαζί τους καθώς αναπτύσσει τις δικές της στρατηγικές συνεργασίες. Επίσης, η τωρινή αναζωπύρωση δεν μπορεί να ειδωθεί ανεξάρτητα από τα τεκταινόμενα στη Λευκορωσία αυτήν την περίοδο…
Από μια ευρύτερη σκοπιά, η διαμάχη στον Μικρό Καύκασο δεν μπορεί να ξεχωριστεί και από τις ιμπεριαλιστικές και περιφερειακές διαμάχες στην Ανατολική Μεσόγειο στην παρούσα φάση της παγκόσμιας κρίσης και παρακμής που παροξύνεται λόγω της πανδημίας.
Η παρέμβαση του Τραμπ
Από το DefendDemocracyPress πληροφορούμαστε ότι:
Ο Τραμπ αύξησε κατά 25 φορές τη στρατιωτική βοήθεια στο Μπακού (Αζερμπαϊτζάν) πριν από τον πόλεμο. Οι ΗΠΑ χορήγησαν 100 εκατομμύρια δολάρια ως βοήθεια ασφαλείας στο Αζερμπαϊτζάν τα δύο προηγούμενα έτη 2018-19.Η κυβέρνηση Τραμπ έχει αυξήσει σημαντικά τη βοήθεια για την ασφάλεια στο Αζερμπαϊτζάν, ύψους άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων για τα οικονομικά έτη 2018-19, σύμφωνα με τα στοιχεία του Security Assistance Monitor, τμήματος του Κέντρου για τη Διεθνή Πολιτική, μια δεξαμενή σκέψης της Ουάσιγκτον. Η βοήθεια παρέχεται στο πλαίσιο της πολιτικής των ΗΠΑ για την αύξηση της πίεσης στο Ιράν και εστιάζει στα ιρανικά σύνορα του Αζερμπαϊτζάν, αλλά έχει επίσης επιπτώσεις στην Αρμενία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του προγράμματος «Building Partner Capacity» που εφαρμόστηκαν από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, το Αζερμπαϊτζάν επρόκειτο να λάβει 58,6 εκατομμύρια δολάρια το 2018 και 42,9 εκατομμύρια δολάρια το 2019. Αυτό αποτελεί τρομερή αύξηση της αμερικανικής βοήθειας προς το Αζερμπαϊτζάν, αν το συγκρίνει με το γεγονός ότι στη διετία 2016-17 η αμερικανική βοήθεια δεν ξεπερνούσε τα 3 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το υπουργείο Άμυνας στο Κογκρέσο στις 27 Απριλίου 2018, ξοδεύτηκαν 47,5 εκατομμύρια δολάρια για την «Ασφάλεια των συνόρων του Νότου στο Αζερμπαϊτζάν: επικοινωνίες, ηλεκτρονικά είδη, κατασκευές, εξοπλισμό θαλάσσιου ελέγχου και οχήματα», 11,1 εκατομμύρια δολάρια για την «Ασφάλεια στη θάλασσα για τη θάλασσα της Κασπίας» : επικοινωνίες, ηλεκτρονικά είδη, κατασκευές, εξοπλισμός θαλάσσιου ελέγχου και οχήματα» και 80.000 δολάρια για την «εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα»!
Η γιγάντια αύξηση της χρηματοδότησης του Αζερμπαϊτζάν συνοδεύεται με την αντίστοιχη περικοπή της αμερικανικής βοήθειας προς την Αρμενία. Σε δημοσίευμα της 24Μαΐου 2017 αναφέρεται ότι ο Τραμπ περικόπτει τον προϋπολογισμό βοήθειας προς την Αρμενία κατά σχεδόν 70%!
Ο προϋπολογισμός που υποβλήθηκε […] από την κυβέρνηση Τραμπ θα επιφέρει δραστική μείωση 70% -69,6% για την ακρίβεια– της βοήθειας στην Αρμενία σε σχέση με τον προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2017, που διέθεσε 22,4 εκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια στην Αρμενία. Ο προϋπολογισμός του Τραμπ ζητούσε ένα πακέτο βοήθειας 6,8 εκατομμυρίων δολαρίων στην Αρμενία.
«Ανησυχούμε από την κακομεταχείριση και την παραπλανητική πρόταση του Προέδρου Τραμπ για την απότομη περικοπή της βοήθειας στην Αρμενία», δήλωσε ο Aram Hamparian, Εκτελεστικός Διευθυντής της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής της Αμερικής.
Και όπλα από το… Ισραήλ!
Σε δημοσίευμα της 30/9/2020 τονίζεται ότι «Το Ισραήλ στέλνει όπλα στο Αζερμπαϊτζάν καθώς οι μάχες με την Αρμενία συνεχίζονται», αναφέροντας ότι αεροσκάφη των Αζέρων πετούν συχνά στο Ισραήλ για τη μεταφορά όπλων.
Σε άρθρο που υπογράφεται από τον Dave DeCamp αναφέρεται ότι: «Τα ισραηλινά όπλα τροφοδοτούν τις μάχες του Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία στην αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο Χικμέτ Αλίγιεφ [γιος του παλιού γραφειοκράτη και καγκεμπίτη Αλίγιεφ, φίλου του Χαρίλαου Φλωράκη], βοηθός του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε σε ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ότι ο στρατός των Αζέρων χρησιμοποίησε τα Ισραηλινής κατασκευής αεροσκάφη-drones στην πρόσφατη βίαιη σύγκρουση.
Το Ισραήλ και το Αζερμπαϊτζάν είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι. Οι δύο χώρες έχουν υπογράψει αμυντικές συμφωνίες και πιστεύεται ότι το Ισραήλ παρέχει στον Αζερικό στρατό 60 τοις εκατό των όπλων του. Το Ισραήλ παίρνει επίσης μεγάλη ποσότητα πετρελαίου και φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. Αεροσκάφη των Αζερικών γραμμών εντοπίστηκαν πρόσφατα σε μια αεροπορική βάση στο νότιο Ισραήλ.
Τo ότι τα αεροσκάφη των Αζέρων προσγειώνονται σε αυτή τη βάση είναι ένα σχετικά κοινό μυστικό, αλλά ο χρόνος και η συχνότητα των πρόσφατων πτήσεων δείχνουν ότι τα ισραηλινά όπλα τροφοδοτούν τη σύγκρουση. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, δύο μεταγωγικά των Αζέρων Ilyushin Il-76 προσγειώθηκαν στη βάση την περασμένη Πέμπτη [24/9/2020], λίγες μέρες πριν από το ξέσπασμα των μαχών. Δύο ακόμη μεταγωγικά έφτασαν την Τρίτη και την Τετάρτη, πράγμα που σημαίνει ότι οι δυνάμεις των Αζερίων θα μπορούν να αναπληρώσουν τα όπλα τους.
Ο Αλίγιεφ είπε ότι οι Αζέροι «εκτιμούν πάρα πολύ τη συνεργασία με το Ισραήλ, ειδικά την αμυντική συνεργασία». Μέχρι στιγμής, το Ισραήλ έχει παραμείνει σιωπηλό για τις μάχες στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Όταν ρωτήθηκε αν αυτή η σιωπή ενοχλούσε τους Αζέρους, ο Αλίγιεφ είπε: «Όχι, όχι, το Ισραήλ και το Αζερμπαϊτζάν κατανοούν την κατάστασή μας» και ανέφερε πολλές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε αυτήν την αιματηρή σύγκρουση το Ισραήλ έχει πολύ ενεργητική ανάμιξη. Στα ζητήματα της Μεσογείου η κυβέρνηση Μητσοτάκη στην Ελλάδα, η αξιωματική αντιπολίτευση του Τσίπρα και τα «παπαγαλάκια» τους ισχυρίζονται ότι τάχα το Ισραήλ τάσσεται υπέρ… της Ελλάδας. Στη διαμάχη για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όμως, το Ισραήλ εργάζεται μαζί με την Τουρκία στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν. Το εκ πρώτης όψεως παράδοξο της συνεργασίας του Ερντογάν με τον εχθρό-του Νετανιάχου, του υποτιθέμενου προστάτη των Παλαιστινίων με τον θανάσιμο διώκτη τους, έχει την εξήγησή του. Η λύση του «αινίγματος» της συνεργασία στον Καύκασο έχει την εξήγησή της στις στρατηγικές επιδιώξεις του Ισραήλ, πέρα από τις ενεργειακές ανάγκες και τις πωλήσεις όπλων: ο στόχος είναι το Ιράν. To Iσραήλ στηρίζει το Μπακού αποσκοπώντας να υποκινήσει αποσχιστικές τάσεις στον Αζέρικο πληθυσμό του βόρειου Ιράν ελπίζοντας ότι θα εξασθενίσει την Τεχεράνη… Για όσους διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική βασιζόμενοι σε λυκοφιλίες είναι ένα διδακτικό παράδειγμα.
Τουρκία
Βέβαια, η χώρα με την πιο ωμή ανάμιξη στη διαμάχη για το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι η Τουρκία υπό την προεδρία του Ερντογάν που θέλει να παρουσιάζεται ως προστάτης του μουσουλμανικού κόσμου και δη των Αζέρων που είναι τουρκογενείς, αν και θρησκευτικά σιΐτες και όχι σουνίτες όπως ο Ερντογάν.
Σύμφωνα με καταγγελίες της Αρμενίας, σκάφος F-16 της τουρκικής αεροπορίας, μοίρα της οποίας σταθμεύει στο Αζερμπαϊτζάν, κατέρριψε αεροσκάφος της πολεμικής αεροπορίας της Αρμενίας SU-25 ρωσικής κατασκευής. Η Τουρκία (και το Αζερμπαϊτζάν) αρνήθηκε την κατηγορία. Πληροφορίες πάντως αναφέρουν ότι η Άγκυρα, εκτός της αεροπορικής συνδρομής έχει στείλει μισθοφόρους τζιχαντιστές συνεργάτες της από τη βόρεια Συρία ως μισθοφόρους στον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ στο πλευρό των Αζέρικων δυμάμεων, όπως ήδη έχει κάνει και στη Λιβύη.
Με δηλώσεις του ο Ερντογάν ζήτησε να πάψουν να αναμιγνύονται στην περιοχή η Γαλλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ (οι λεγόμενες “εγγυήτριες” δυνάμεις της συμφωνίας του Μινσκ). Φαίνεται πως διεκδικεί την αποκλειστικότητα της ανάμιξης…
Ρωσία
Στη διαμάχη στον Καύκασο η Ρωσία παίζει διφορούμενο ρόλο, πρώτον, για να έχει ένα χαρτί στις διαπραγματεύσεις με τους ιμπεριαλιστές ΝΑΤΟ, ΕΕ και ΗΠΑ, και δεύτερον, γιατί το 2018 το φιλορωσικό καθεστώς στην Αρμενία ανατράπηκε από τα κάτω και έγινε συμβιβασμός -να υπαρξει φιλοδυτική κυβέρνηση χωρίς όμως να θιγούν τα συμφέροντα της Ρωσίας. Στην Αρμενία η Ρωσία διατηρεί την στρατιωτική βάση 102, στην πόλη Gyumri, κοντά στα τουρκικά σύνορα, τη μεγαλύτερη βάση εκτός των συνόρων της. Εκτός αυτής έχει μια ισχυρή αεροπορική βάση, την 426, κοντά στην πρωτεύουσα Ερεβάν η οποία διαθέτει Mig-29, Sukhoi, ελικόπτερα Mi-24, και Mi-8. Συνολικά, 5.000 Ρώσοι στρατιωτικοί βρίσκονται στην Αρμενία ενώ η Ρωσία ελέγχει το 5% των αμυντικών εταιρειών της Αρμενίας.
Αλλά οι στενές σχέσεις με την Αρμενία δεν εμποδίζουν τη Ρωσία να διατηρεί σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, να εμφανίζεται ως… αναγκαίος διαιτητής και συγχρόνως να πωλεί όπλα!
Διεθνιστική λύση
Η πολεμική πυρκαγιά που έχει ανάψει στον Καύκασο, στις παρούσες συνθήκες παγκόσμιας κρίσης και έξαρσης των πολεμικών εντάσεων, απειλεί να ρίξει τα δικά της δυναμικά στα ήδη συσσωρευμένα φορτία μιας ευρύτερης ανάφλεξης.
Οι λαοί του Καυκάσου απειλούνται με καταστροφή όσο στην περιοχή βρίσκονται τα κοράκια του πολέμου, οι προμηθευτές όπλων και δανείων.
Το εργατικό και λαϊκό κίνημα πρέπει να απαιτήσει να σταματήσουν άμεσα οι εχθροπραξίες. Να φύγουν όλες οι ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις από τον Καύκασο Το ότι οι Αζέροι είναι τουρκογενείς δεν δίνει στον Ερντογάν κανένα δικαίωμα επέμβασης.
Η λύση πρέπει να βρεθεί στη βάση του δικαιώματος των λαών στην αυτοδιάθεση – μέχρι την πλήρη ανεξαρτησίας τους, σύμφωνα με τις αρχές του Λένιν (και όχι του Στάλιν που καταπίεσε τους λαούς και δυσφήμισε τον “προλεταριακό διεθνισμό” και τον σοσιαλισμό υπονομεύοντας την ενότητα των λαών και πυροδοτώντας εθνικές και εθνικιστικές αντιπαραθέσεις).
Αντί να είναι υποχείρια των ιμπεριαλιστών που με τη βοήθεια των ντόπιων αστικών κλικών έρχονται για να ληστέψουν τον πλούτο της περιοχής, οι εργάτες και οι λαοί πρέπει να συνεργαστούν στη βάση του διεθνισμού και της αναγέννησης του σοσιαλισμού που ο σταλινισμός έθαψε και δυσφήμισε με τις γραφειοκρατικές του μεθόδους. Αντί της αλληλοεξόντωσης και αποικιοποίησης από τους ιμπεριαλιστές οι πρωτοπόροι εργάτες πρέπει να παλέψουν για μια νέα διεθνιστική συνεργασία, με τη μορφή μιας Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας των λαών του Καυκάσου, μέσα στην οποία θα διατηρούνται οι εθνικές ιδιαιτερότητες και ο πολιτισμός τους στην προοπτική μιας αναγεννημένης σοσιαλιστικής δημοκρατίας, τμήμα της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας κοινωνίας των ελεύθερων παραγωγών και των ελεύθερων λαών.
