του Γιάννη Αγγέλη
Σύμφωνα με μία από τις τελευταίες δηλώσεις της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, μια νέα περίοδος (υψηλών) τιμών στα προϊόντα ενέργειας έχει ανοίξει με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η δήλωση αυτή που εκφράζει την δημόσια θέση του ΔΣ της ΕΚΤ επιχειρεί να κρύψει την πραγματικότητα, όπως και τις πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες του ευρωπαϊκού καπιταλισμού για την επόμενη περίοδο.
Η εύκολη αποκάλυψη του ψεύδους πίσω από την δήλωση αυτή, γίνεται χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, αν κοιτάξει κανείς ποιο ήταν το επίπεδο τιμών των προϊόντων ενέργειας και ειδικά στα ορυκτά καύσιμα μέχρι και την παραμονή (23/2/2022) της εισβολής των ρωσικών τανκς στην Ουκρανία.
Το φυσικό αέριο είχε δεκαπλάσια τιμή από εκείνη που είχε πριν από δύο χρόνια με ανάλογη αντιστοίχιση και για το πετρέλαιο ή την βενζίνη.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ήταν ήδη πάνω από το 7% και στην Ευρώπη είχε ήδη ξεπεράσει το 5,5%.
Όλα αυτά πριν καν κινηθούν έστω και ένα χιλιοστό τα ρωσικά τανκς…
Η αναμφισβήτητη αλήθεια που δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τις προπαγανδιστικές ομοβροντίες στα ΜΜΕ ή τις επίσης δηλώσεις των κεντρικών τραπεζών είναι ότι ο πληθωριστικός πυρετός ή η «άγρια τίγρης» όπως τον αποκάλεσε πριν από αρκετούς μήνες ο Andrew Haldane, επικεφαλής οικονομικής ανάλυσης της BoE, «έχει ξεφύγει από το κλουβί της» πριν αυτό αρχίσει να αποτυπώνεται στις δραματικές αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια και στις πρώτες ύλες…
Στα τέλη Φεβρουαρίου του 2021, πριν ένα χρόνο, η Νέα Προοπτική στη βάση των τελευταίων στοιχείων διαθέσιμης ανάλυσης στις αγορές ομολόγων είχε επισημάνει την δραματική αυτή αλλαγή, σε άρθρο με τίτλο «Πληθωρισμός… ξύπνησε – Οι κεντρικές Τράπεζες δεν μπορούν πλέον να κάνουν τον “Μάγο” του συστήματος».
Οι κεντρικοί τραπεζίτες «γνώριζαν» και επειδή ακριβώς γνώριζαν, είχαν επιχειρήσει (Fed 2018) να αποσύρουν τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης στις οποίες είχαν υποχρεωθεί να καταφύγουν μετά το 2008 για να κρατήσουν το σύστημα «όρθιο», αλλά υποχρεώθηκαν να υποχωρήσουν και πάλι απέναντι στην βίαιη αντίδραση του χρηματιστικού κεφαλαίου που είχαν… θρέψει μέσα από τις πολιτικές νομισματικού πληθωρισμού.
Η πανδημία στις αρχές του 2020 τους υποχρέωσε να τα αφήσουν όλα στην άκρη και να «πνίξουν» το σύστημα με νέους επιπλέον τεράστιους όγκους ρευστότητας πλασματικού κεφαλαίου προκειμένου να κρατήσουν το σύστημα ζωντανό έστω και στην «νομισματική ΜΕΘ».
Αυτό όμως αφορά στα όσα είχαν συμβεί «πριν»…
Οι οικονομικές συνέπειες όσων συνέβησαν μετά την 24η Φεβρουαρίου, δεν έχουν ακόμη ξεδιπλωθεί σαν υλική πραγματικότητα και από αυτή την άποψη τίποτα δεν έχει ακόμη συμβεί στην πραγματική του έκταση, από αυτά που έτσι κι αλλιώς θα ακολουθήσουν.
Τώρα η κατάσταση είναι πράγματι διαφορετική, αλλά όχι σαν συνέχεια του «προ-πολεμικού» πληθωρισμού.
Τα όσα έχουν μεσολαβήσει από την 24η Φεβρουαρίου έχουν προκαλέσει ένα χωρίς προηγούμενο, ποιοτικά νέο και διαφορετικό ρήγμα στις προσπάθειες «αποκατάστασης» της κατακερματισμένης από την πανδημία παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Τα πρώτα αδύναμα σημάδια αυτής της νέας κατάστασης αποτυπώνονται κατ’ αρχήν σε μία πολλαπλάσια της αναμενόμενης αναστροφή της οικονομικής ανάκαμψης που προβλεπόταν σαν συνέπεια εκτόνωσης της πανδημίας.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει το φάσμα της ύφεσης σε συνθήκες πληθωρισμού, με αιχμή δύο από τα πλέον επικίνδυνα πεδία πληθωρισμού, την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Η «αφαίρεση» μέσω των περιβόητων κυρώσεων στη Ρωσία, της παραγωγής φυσικού αερίου, πετρελαίου, σιτηρών, λιπασμάτων και βασικών για την βιομηχανία μετάλλων (σιδηρομεταλλεύματα, νικέλιο, κ.λπ.) από την βασική αλυσίδα τροφοδοσίας της Ευρωζώνης έχει προκαλέσει μία χωρίς προηγούμενη «οικονομική επιβράδυνση» της οποίας οι συνέπειες χαρακτηρίζονται άμεσες και μακροπρόθεσμες. Για το θέμα της ενέργειας οι συνέπειες είναι προφανείς.
Ειδικά όμως στον τομέα της γεωργικής παραγωγής και επισιτιστικής επάρκειας –που και τα δύο εκτινάσσουν στα ύψη τις τιμές των γεωργικών προϊόντων– η ζημιά σύμφωνα με την νορβηγική εταιρεία παραγωγής λιπασμάτων Yara, μπορεί στις ακραίες της συνέπειες να φτάσει ακόμα και σε μείωση της γεωργικής παραγωγής κατά 50%.
Οι συνέπειες αυτής της κρίσης με άλλα λόγια, ακόμα και αν σταματούσε αύριο το πρωί ο πόλεμος στην Ουκρανία, δεν πρόκειται να σταματήσουν να ξεδιπλώνονται…
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον με την «άγρια τίγρη» απέναντί τους, οι κεντρικοί τραπεζίτες, παρ’ όλα αυτά επιχειρούν, όπως έδειξε η απόφαση της Fed μία πρώτη αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25% με πρόβλεψη να φτάσουν τα επιτόκια μέχρι τα τέλη του 2023 κάπου μεταξύ του 2,75% και 3,25%. Στην ίδια κατεύθυνση επιχειρεί να κινηθεί και η ΕΚΤ.
Αυτό σημαίνει ότι με την σταδιακή απόσυρση των πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης, το ακριβότερο και –κυρίως– πιο δυσεύρετο διαθέσιμο χρήμα θα οδηγήσει σε μαζική καταστροφή θέσεων εργασίας καθώς επιχειρήσεις που επιβίωναν από τις πολιτικές νομισματικής και δημοσιονομικής χαλάρωσης θα οδηγηθούν σε κλείσιμο.
Για την Ελλάδα οι προβλέψεις αναφέρουν 30 – 40 χιλιάδες επιχειρήσεις…
Αυτή η προοπτική σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό, οδηγεί σε μαζική «φτωχοποίηση» εργαζόμενων (των οποίων σύμφωνα με το ΙΝΕ – ΓΣΕΕ η αγοραστική δύναμη μειώθηκε τον Φεβρουάριο κατά 14%), μικροαστών και αγροτών.
Αυτή η κρίση δεν ήρθε για να… περάσει.
Η ανατροπή των σχέσεων παραγωγής που την έχουν γεννήσει είναι μοναδική προϋπόθεση για να υπερασπισθούμε το δικαίωμα στην ζωή.
