Με την Ανατολή του φθινόπωρου, την 1η Σεπτέμβρη 2025, συμπληρώνονται 10 χρόνια από τότε που έφυγε από κοντά μας για το μακρινό ταξίδι ο σύντροφός μου στη ζωή και στους αγώνες, ο πατέρας, ο μπροστάρης Κομμουνιστής, Αντιφασίστας, Διεθνιστής, Επαναστάτης, Τροτσκιστής και μέλος του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος (ΕΕΚ) Γιάννης Γιαννατσής. Μέλος της ΕΔΕ από 19 ετών (τον πρόγονο του ΕΕΚ -που συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια από την ίδρυσή του το Νοέμβρη του 1985 και στο οποίο ήταν ιδρυτικός σύνεδρος). Με πυξίδα τον Επαναστατικό Μαρξισμό, αναπτύσσει μία πολύπλευρη πολιτική και κοινωνική δράση για όλα τα ζητήματα της καθημερινότητας βλέποντάς τα αξεχώριστα από τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα της εργατικής τάξης. Το πιο μικρό, φαινομενικά, κοινωνικό πρόβλημα είχε την τέχνη να το αναδεικνύει σε πολιτικό ζήτημα, να το συνδέει με τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα. Κοντά του δεν σκύψαμε το κεφάλι, δεν μιζεριάζαμε, το ίδιο κάνουμε και τώρα κι ας έχει δυσκολέψει η ζωή.
Τι να πρωτογράψω μετά από 35 ολόκληρα χρόνια κοινής πορείας στη ζωή, στους αγώνες, στο διεθνές κίνημα, την νεολαία. Πρωτοστάτησε για ανθρώπινες γειτονιές, για ελεύθερους χώρους, το περιβάλλον, την στέγη, την τροφή, την υγεία, την εργασία, τους πρόσφυγες, τον πολιτισμό, τα ζώα, τον Άνθρωπο !
Τι να πρωτοαναφέρω μετά από 10 χρόνια “απουσίας” από κοντά μας… αλλά παντοτεινής παρουσίας, ΠΑΝΤΑ ΠΑΡΩΝ!
Ξεκινώ με ένα απόσπασμα – απόπειρα ποιήματος γραμμένο 2 χρόνια μετά από τον Σεπτέμβρη του 2015.
Τρελαίνομαι
Σε κοιτάζω και τρελαίνομαι / νοιώθω αδύναμη που μου λείπεις
λυγάν τα γόνατα κι ακροπιάνομαι / στην παραζάλη της χαρμολύπης.
……..
Σεργιανίζω στο ρυθμό των σκέψεων / γιατί η ζωή έτσι κι αλλιώς συνεχίζει
γαληνεύω τις άκρες των βλέφαρων / και η μουσική μέσα μου ξαναρχίζει.
Ναι η “μουσική” ξανά άρχισε… γιατί ποτέ δεν ένοιωσα, ποτέ δεν νοιώσαμε όσοι/ες τον γνωρίσαμε ότι έφυγε από κοντά μας. Όταν γράφω για τον σύντροφο Γιάννη Γιαννατσή κάτι μαγικό και ταυτόχρονα αντιφατικό συμβαίνει! Γυρίζω πίσω, εκεί στα χρόνια που ζήσαμε μαζί και ενώ γράφω για την απώλειά του, με κυριεύει το συναίσθημα της πληρότητας που νιώθαμε για την προσφορά στο κίνημα, στη γειτονιά, για τους ελεύθερους χώρους, για την νεολαία, για τα διεθνή ζητήματα που μας απασχολούσαν.
Πήρε μέρος σε πολλές διεθνείς καμπάνιες και Ευρωπορείες. Έχτισε αυτοοργανωμένες κοινότητες αγώνα στις γειτονιές μας. Αγωνιζόταν ΠΑΝΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ με στόχο και με όραμα τη δημιουργία μιας άλλης πραγματικά ανθρώπινης κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Με υπερβάσεις προσωπικές και συλλογικές ακόμη και όταν επιχείρησαν φασίστες να τον χτυπήσουν θανάσιμα στον Προαστιακό τον Ιούλη του 2007, ακόμη και όταν προσπάθησαν τα συμφέροντα της νύχτας να μας κάψουν ζωντανούς το ξημέρωμα της 21ης Νοέμβρη του 2009.
Μου είχε γράψει σε ένα γράμμα -το 1985- 4 χρόνια μετά την γνωριμία μας, όταν ήταν φαντάρος σε ένα χωριό της Λέσβου : ” … Την εποχή που ζούμε δεν την διαλέξαμε, πιστεύω ότι μέχρι το τέλος του αιώνα ίσως να είναι η πιο σημαντική περίοδος για ολόκληρη την ανθρωπότητα και για το μέλλον της. Στις λίγες δεκαετίες που ζει ο άνθρωπος και που αποφασίσαμε να ζήσουμε μαζί, θα είναι δύσκολα αλλά και ωραία γιατί δεν θα είμαστε στην δίνη των καιρών, αλλά καθοριστικοί παράγοντες που καταλαβαίνουν τι γίνεται και φτιάχνουμε την ιστορία και το μέλλον …” και στη συνέχεια ” … Θέλω λοιπόν να ζήσουμε όσο αυτό είναι δυνατό στο επίπεδο της ιστορίας και της δημιουργίας της …, δίκαιο είχε κάποιος φίλος ( εννοούσε τον Λέοντα Τρότσκι ) που έλεγε ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στην εκμετάλλευση του παρόντος (ποιου παρόντος) –αναρωτήθηκε ο Γιάννης- αλλά στην δημιουργία του μέλλοντος … θέλω να ζήσουμε πάντα μαζί και η ζωή μας να έχει κάποιο νόημα – κάποιο περιεχόμενο, δεν θα είναι συνηθισμένη – μίζερη, αλλά θα ζήσουμε χαρές σε μια ζωή που θα αισθάνεσαι ότι ζεις – φτιάχνεις – δημιουργείς – αλλάζεις και όχι απλά επιβιώνεις…”
O Γιάννης Γιαννατσής ενεργούσε και κινητοποιούσε τον κόσμο του αγώνα, πριν τα γεγονότα και οι αποφάσεις της εκάστοτε κεντρικής και τοπικής εξουσίας, δημιουργήσουν συνθήκες που δεν μπορούν να αλλάξουν (Φιλοπάππου, Κορεάτικη Αγορά) χωρίς παραχωρήσεις και συμβιβασμούς. Δημιουργούσε κίνημα και μέσα απ’ αυτό ενεργοποιούσε αγωνιστές αλλά και απλό κόσμο που δεν είχε ασχοληθεί πιο πριν με τα κοινά, εξύψωνε το κίνημα, το εκπαίδευε και εκπαιδευόταν και ο ίδιος για να κερδίσει τις μάχες που δίναμε, το ενέπνεε, χωρίς να το καναλιζάρει. Είχε μία φυσική ροή η σκέψη και η πράξη του που ακόμη και οι πολιτικά αντίπαλοί του τον φοβόντουσαν και τον παραδέχονταν ταυτόχρονα.
Πίστευε ότι ο Άνθρωπος δεν είναι μόνος του, ξεκομμένος από τη φύση, αλλά ότι είναι μέρος ενός ζωντανού συστήματος στο κύκλο της ζωής. Παρέμεινε “ένας σπόρος” που φυτρώνει και ξανά φυτρώνει μέσα στο κίνημα, δίνει ανθούς και μεις “ζωντανοί ανθοί” πατάμε στα ίχνη του, πατάμε πάνω σε ό,τι μας έμαθε να πράττουμε συλλογικά, σε ό,τι μας άφησε “κληρονομιά” μέχρι να καταφέρουμε σαν κίνημα να απελευθερώσουμε την κοινωνία από τα δεσμά της.
Σήμερα συνεχίζει να μας εμπνέει το σύνολο των δυνατοτήτων αυτού του Επαναστάτη που ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ και εμένα προσωπικά αλλά και ολόκληρο κίνημα και πέτυχε νίκες! Έπαιρνε πρωτοβουλίες, για κάθε ζήτημα, έβαζε ένα στόχο και αγωνιζόταν συλλογικά να τον κερδίσει, όχι επιλεκτικά, κατά πως τον βόλευε, χωρίς να διεκδικεί τιμητικές περγαμηνές για τις αποφάσεις του, χωρίς να απορρίπτει προτάσεις, αλλά πάντα πάνω σε αρχές μετά από συλλογικές συζητήσεις και διαδικασίες, τις περισσότερες φορές μέσα από Λαϊκές Συνελεύσεις (η 1η πανελλαδικά της οποίας ήταν εμπνευστής στις 3/11/2002 για τον λόφο Φιλοπάπππου – πολύ πριν τις Λαϊκές Συνελεύσεις του Συντάγματος το 2011), εμπνευσμένος από αυτές της εξέγερσης του Αργεντινάζο του 2001. Έτσι κερδίσαμε την υπόθεση του λόφου Φιλοπάππου, σε έναν αγώνα που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Έτσι κερδίσαμε να γίνει πάρκο ο χώρος της πρώην Κορεάτικης Αγοράς απέναντι από την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων.
Αν ήταν μαζί μας σήμερα στο δυστοπικό τοπίο που βιώνουμε, είμαι σίγουρη ότι θα είχε ξεσηκώσει, θα είχε ανακατέψει κυριολεκτικά, την τοπική κοινωνία και όχι μόνο, για τον φασισμό που θέλει να σηκώσει κεφάλι, το έγκλημα της Πύλου, τα δολοφονημένα παιδιά στα Τέμπη, την διάλυση της υγείας, τον πόλεμο του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, την γενοκτονία στην ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ !
Ένας νεολαίος σύντροφος είχε γράψει για την αποχαιρετιστήρια τελετή του Γιάννη Γιαννατσή στις 4/9/2015 στο Γ΄ κοιμητήριο: ” … Μετά την τελετή, κατηφορίζοντας προς την πύλη του νεκροταφείου, ένιωθες σαν να κινείται μαζί μας, ανάμεσα στους συντετριμμένους συντρόφους, κι ένας ψηλός τύπος, με γυαλιά και μούσι, που με τεράστιες δρασκελιές με τα ανοικονόμητα πόδια του, πήγαινε από πηγαδάκι σε πηγαδάκι, είτε με την έγνοια να δώσει μια συμβουλή, μια προτροπή, είτε για να ψιθυρίσει πονηρά ένα αστείο, για να ακολουθήσει αμέσως μετά, προλαβαίνοντας την αντίδραση του ομιλητή του, το βροντερό του γέλιο… Εικόνες ζωντανές, χαραγμένες στο μυαλό και στη καρδιά κάθε μέλους του ΕΕΚ, που γνώρισε έστω και για λίγο τον Γιάννη. ” Έτσι και σήμερα 10 χρόνια μετά, όσοι/ες σύντροφοι/ισες τον γνωρίσαμε από κοντά, κάνουμε αναφορές σ’ εκείνον και νιώθουμε ότι είναι κάπου και κάτι σκαρώνει ενάντια σ’ αυτούς που μας κλέβουν την ζωή …
Γιάννη μου/μας, αλησμόνητε σύντροφέ μας ! Πάντα παρών σε όλους τους αγώνες μας, ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ και ΖΩΗΣ !
Ξεγλίστρησα
Ξεγλίστρησα στου χιονιού το σεντόνι / ψάχνοντας καλυμμένες ελπίδες
που έσπρωξαν οι καιροί / στα κατάβαθα γκρεμίσματα της ζωής.
Και οι ελπίδες που κρατούσαν / τις λαχτάρες ζωντανές
στριμώχτηκαν απελπισμένες / πριν έλθει η στιγμή της εξύψωσης
μαζί με τις ανατολές του ήλιου / που προσμένουμε …
Μέχρις ότου η Παγκόσμια Επανάσταση των καταπιεσμένων ανοίξει τον δρόμο για την αυριανή ευτυχία του λαμπρού συλλογικού μέλλοντος του Παγκόσμιου Ελευθεριακού Κομμουνισμού !
Η Συντρόφισσα σου Τρισεύγενη Βαρελά – Γιαννατσή
