100 Xρόνια από την Oκτωβριανή Eπανάσταση
H ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ
Διακήρυξη της Μπολσεβίκικης Ομάδας στη συνεδρίαση του Πρώτου Πανρωσικού Συνεδρίου των Σοβιέτ* για το ζήτημα της Στρατιωτικής Επίθεσης
ΛΕΩΝ ΤΡΟΤΣΚΙ
[Εισαγωγικό Σημείωμα: Αυτή η διακήρυξη της Μπολσεβίκικης Ομάδας του Πρώτου Πανρωσικού Συνέδριου των Σοβιέτ γράφτηκε από τον Τρότσκι αλλά διαβάστηκε από τον αντιπρόσωπο Π. Πόζερν στις 17 Ιούνη. Στο κείμενο αυτό οι Μπολσεβίκοι τάσσονται εναντίον της στρατιωτικής επίθεσης που είχε σχεδιάσει η Προσωρινή Κυβέρνηση και προειδοποιούν για τις καταστροφικές πολιτικές επιπτώσεις της. Η δήλωση δημοσιεύτηκε στην Πράβντα στις 20 Ιούνη του 1917[1].]
Εμείς, οι φράξιες, ομάδες και άτομα, αντιπρόσωποι του Συνεδρίου που έχουμε υπογράψει το παρακάτω, νιώθουμε ότι στο θεματολόγιο του Συνεδρίου θα πρέπει να εγείρουμε το ζήτημα πάνω στο οποίο βασίζεται η τύχη όχι μόνο του υπόλοιπου έργου του Συνεδρίου αλλά -με την πλήρη και κυριολεκτική σημασία της λέξης- και η τύχη ολόκληρης της Ρωσικής Επανάστασης: το ζήτημα δηλαδή της στρατιωτικής επίθεσης που προετοιμάζεται άμεσα. Ότι η επίθεση έχει αποφασιστεί και αναμένεται, μπορεί να αποδειχθεί ανοιχτά από πολλά αδιαμφισβήτητα γεγονότα και δηλώσεις, διαθέσιμες προς δημόσια επαλήθευση: με το σχηματισμό π.χ. ταγμάτων θανάτου, με τη διάλυση ορισμένων συνταγμάτων και εν τέλει με την άμεση δήλωση του Υπουργού Κερένσκυ όπου εξηγεί την απαγόρευση του Ουκρανικού Συνεδρίου.
Με δεδομένη την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, η επίθεση στο μέτωπο, που υπαγορεύεται από τους μεγιστάνες του συμμαχικού ιμπεριαλισμού, επιδιώκει ένα καθαρά πολιτικό στόχο: να απωθήσει και να εξαφανίσει ολοκληρωτικά από τη συνείδηση των πλατιών λαϊκών μαζών το αποτέλεσμα των διπλωματικών διαπραγματεύσεων με τους συμμάχους, που αποκάλυψαν τον βαθιά ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της ομάδας που περιλαμβάνει την προεπαναστατική Ρωσία (ζητήματα για την Αλβανία, Ελλάδα, Περσία, απαντητικά σημειώματα και δηλώσεις των συμμαχικών διπλωματών).
Ο στρατός δεν γνωρίζει τους διεθνείς στόχους για τους οποίους καλείται να χύσει το αίμα του στις δεδομένες συνθήκες. Παρόλα αυτά, έχοντας αντιμετωπίσει τόσο το λαό όσο και το στρατό με το γεγονός μιας επίθεσης με όλες της τις συνέπειες, οι αντεπαναστατικοί κύκλοι της Ρωσίας υπολογίζουν ότι η επίθεση θα καταλήξει σε μια συγκεντροποίηση εξουσίας στα χέρια των στρατιωτικών-διπλωματικών και καπιταλιστικών ομάδων που συνδέονται με τον Γαλλικό και Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και θα τους απελευθερώσει από την ανάγκη να αντιμετωπίσουν την οργανωμένη θέληση της Ρωσικής δημοκρατίας στο μέλλον.
Ξεκάθαρα αναμένοντας μια τέτοια ευνοϊκή μετατόπιση προς όφελος των ιδιοκτητριών τάξεων στο συσχετισμό δυνάμεων, ο Ροντζιάνκο συσπειρώνει τις αντιδραστικές δυνάμεις στην Πετρούπολη, πιστεύοντας ότι η παλιά κρατική Δούμα μπορεί να αντιπαρατεθεί αποτελεσματικά εναντίον των Αντιπροσώπων των Σοβιέτ Εργατών και Στρατιωτών και θα μπορούσε να εγγυηθεί την πορεία ενός ισχυρού και αποφασιστικού ιμπεριαλισμού, αποφασιστικού κυρίως εναντίον της επανάστασης και της δημοκρατίας.
Οι παρασκηνιακοί, αντεπαναστάτες υποκινητές της επίθεσης, που δεν σταματούν -για να χρησιμοποιήσουμε τη δικαιολογημένη έκφραση του Συνεδρίου του Κόμματος των Σοσιαλεπαναστατών- ενώπιον του «στρατιωτικού τυχοδιωκτισμού» συνειδητά προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την αποσύνθεση του στρατού που προκλήθηκε από ολόκληρη την εσωτερική και διεθνή κατάσταση του έθνους. Επιδιώκοντας τους στόχους αυτούς, εμποτίζουν στα απελπισμένα στοιχεία της δημοκρατίας τη λανθασμένη ιδέα ότι το ίδιο το γεγονός μιας επίθεσης είναι ικανό να «αναζωογονήσει» το στρατό και με αυτό το μηχανικό τρόπο πιστεύουν ότι εξουδετερώνουν την απουσία ενός σαφούς προγράμματος δράσης για τον τερματισμό του πολέμου. Εν τω μεταξύ, είναι προφανές ότι μια τέτοια επίθεση μπορεί να αποδιοργανώσει ολοκληρωτικά το στρατό, θέτοντας κάποια μέρη του στρατού εναντίον κάποιων άλλων μερών του.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το Συνέδριο των Σοβιέτ των Αντιπροσώπων των Εργατών και των Στρατιωτών έχει μια τεράστια ιστορική ευθύνη. Το Συνέδριο δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλό για το πλήγμα που προετοιμάζεται ανοιχτά και οργανώνεται πλήρως εναντίον της διεθνούς επαναστατικής πάλης για την ειρήνη, ένα πλήγμα εναντίον των θέσεων που κέρδισε και οργάνωσε η Ρωσική δημοκρατία. Το Συνέδριο θα πρέπει να απωθήσει άμεσα την αντεπαναστατική επίθεση, της οποίας το μονοπάτι η επίθεση υποτίθεται θα ανοίξει. Διαφορετικά, το Συνέδριο θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για αυτήν την πολιτική πλήρως και ανοιχτά.
Προειδοποιώντας την εργατική τάξη, το στρατό και την αγροτιά εναντίον της απειλής που αιωρείται πάνω από την χώρα, επιμένουμε ότι το ζήτημα αυτό θα πρέπει να αποτελέσει το πρώτο θέμα συζήτησης του Συνεδρίου.
Π. Πόζερν, Αντιπρόσωπος των Εργατών και Στρατιωτών του Μινσκ
Το Γραφείο της Ομάδας του Ρωσικού Σοσιαλδημοκρατικού Εργατικού Κόμματος (Μπολσεβίκοι) στο Συνέδριο
Γραφείο των Ενωμένων Σοσιαλδημοκρατών Διεθνιστών
«Πράβντα Νούμερο 75, 7/20 Ιουνίου 1917
* Συνήλθε στην Πετρούπολη από τις 3 – 24 Iουνίου 1917. Oι «συμφιλιωτές» (με την αστική τάξη) Mενσεβίκοι και Σοσιαλεπαναστάτες κυριαρχούσαν ακόμη στα σοβιέτ.
ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΏΝ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΟΥΝ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ
[ Εισαγωγικό σημείωμα: Το παρακάτω κείμενο δείχνει πως στρατιωτικές μονάδες στο μέτωπο απλά αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τις διαταγές να προελάσουν, ιδιαίτερα μόλις η Ρωσική επίθεση άρχισε να βαλτώνει. Το κείμενο είναι η έκθεση που έστειλε στις 8 Ιούλη του 1917, ο Σ.Λ. Μαρκόφ, αξιωματικός του Στρατιωτικού Επιτελείου του Δυτικού Μετώπου στο Μινσκ, στο Στρατηγό Α.Σ. Λουκόμσκι στο Στρατιωτικό Επιτελείο της Ανώτατης Διοίκησης. Ο Μαρκόφ περιγράφει ένα γεγονός όπου οι στρατιωτικοί διοικητές έστρεψαν τα πυρά ενάντια στους ίδιους τούς στρατιώτες τους, οι οποίοι αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τις διαταγές για προέλαση. ]
Η 28η Μεραρχία δεν έχει αναχωρήσει για να λάβει τη θέση της στο μέτωπο, έχοντας εξηγήσει ότι αρνείται να συνεχίσει να έχει απώλειες κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Υποσχέθηκε να λάβει τη θέση της σήμερα τη νύχτα.
Το 1ο Στρατιωτικό Σώμα Σιβηρίας αρνήθηκε να προελάσει όπως και το 62ο Σύνταγμα Σιβηρίας, το μεγαλύτερο μέρος του 63ου Συντάγματος και σχεδόν 300 στρατιώτες από το 3ο Σύνταγμα. Από την 175η Μεραρχία, η διάθεση στο 689ο Σύνταγμα βελτιώθηκε αφού συνελήφθησαν οι υποκινητές.
Από το 42ο Σύνταγμα της 11ης Μεραρχίας Σιβηρίας, 246 τυφεκιοφόροι αρνήθηκαν να προελάσουν, έχουν συλληφθεί και αποσπασθεί.
Αποφασίστηκε η διάλυση και αναμόρφωση του 673ου και 675ου Συντάγματος της 1689ης Μεραρχίας υπό το φως μιας σειράς περιστατικών και της απόλυτης άρνησής τους όχι μόνο να προελάσουν αλλά και να εκτελέσουν διαταγές γενικά. Αυτό έγινε με την άμεση συμμετοχή του επιτρόπου του μετώπου, Λοχαγού Καλίνιν. Όταν αυτά τα μέτρα δεν βοήθησαν, το πυροβολικό άνοιξε πυρ κατά των αντιστεκόμενων συνταγμάτων. Οι απώλειες ήταν ασήμαντες. Το βράδυ της 7ης – 8ης Ιούλη το αφοπλισμένο σύνταγμα οδηγήθηκε στο σιδηροδρομικό σταθμό, ώστε να αποσπαστεί στη Δεύτερη και Τρίτη Στρατιά. Καμιά από τις μονάδες δεν κινήθηκε.
Μαρκόφ
ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΘΥΣΙΑΣΩ ΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ;
[ Εισαγωγικό Σημείωμα: Το πολιτικό κεφάλαιο που είχαν κερδίσει οι Μενσεβίκοι και οι Σοσιαλεπαναστάτες με την Επανάσταση του Φεβρουαρίου χάθηκε με την καταστροφική στρατιωτική επίθεση που ξεκίνησε στις 18 Ιούνη. Υπήρξαν μαζικές ανταρσίες και στάσεις που επηρέασαν όλο το μέτωπο. Οργή και απογοήτευση με την ηγεσία, πολιτική και στρατιωτική, ήταν διάχυτη παντού, στο μέτωπο, στους στρατώνες στα μετόπισθεν. Το μίσος όμως και η εχθρότητα απέναντι στην ηγεσία ήταν ιδιαίτερα έντονο στην πρωτεύουσα. Το πιο μαχητικό και επαναστατικό τμήμα του στρατού στην πρωτεύουσα ήταν το Σύνταγμα Πυροβολικού της Πετρούπολης. Οι στρατιώτες του τμήματος αυτού θα έπαιζαν σημαντικό ρόλο στις κινητοποιήσεις στις 3 και 4 Ιούλη. Οι θέσεις τους εκφράστηκαν ιδιαίτερα κυρίως μέσα από την εφημερίδα Soldatskaya Pravda, όπως το γράμμα που παραθέτουμε στη συνέχεια. ]
Σύντροφοι! Με το αίμα των αδερφών μας έχουμε κερδίσει την ελευθερία του τύπου – και τι βλέπουμε τώρα; Μας ζητάνε να σιωπήσουμε και δεν μας επιτρέπουν να μιλήσουμε. Μιλάνε μόνο οι μορφωμένοι και οι πλούσιοι που ουρλιάζουν για πόλεμο μέχρι την τελική νίκη. Όταν τους ρώτησα όμως γιατί δεν πάνε στο Μέτωπο, αν χρειάζονται ένα πόλεμο τόσο πολύ, και γιατί Εγώ, όχι αυτοί, θα πρέπει να θυσιάσω τη ζωή μου, μου ουρλιάζουν, ανήκεις στη συμμορία του Λένιν, «θα πρέπει να σε φυλακίσουν». Δεν είμαι Λενινιστής και δεν γνωρίζω το Λένιν. Απλά εκφράζω την άποψη μου.
Σύντροφοι, μην ξεχνάτε την 27η και 28η Φεβρουαρίου όταν βγήκαμε στους δρόμους για να διεκδικήσουμε την υπέροχη ελευθερία μας! Τώρα που την έχουμε, θα την παραδώσουμε στους εχθρούς μας, την αστική τάξη;
Σύντροφοι! Μην ανησυχείτε για το αν συλληφθείτε. Να λέτε παντού αυτό που σκέφτεστε. Μην αφήνετε την αστική τάξη να σας εξαπατήσουν με τις γλυκερές ομιλίες τους.
Κ.Κ. στρατιώτης του 2ου Λόχου του 2ου Συντάγματος Πυροβολικού της Πετρούπολης
Mετάφραση Aρ. Mα.
Eπιμέλεια Θ.K.
[1] Σημειώσεις από τους εκδότες των Απάντων του Τρότσκι:
Το γεγονός ότι η διακήρυξη αυτή ανήκει στην πένα του Τρότσκι βεβαιώνεται από το ακόλουθο απόσπασμα από το βιβλίο του με τις αναμνήσεις του για τον Λένιν:
«Θυμάμαι ότι πρότεινα να απαιτήσουμε από το Συνέδριο των Σοβιέτ να θέσει άμεσα το ζήτημα της επίθεσης στο μέτωπο, η οποία προετοιμαζόταν. Ο Λένιν ενέκρινε την ιδέα αλλά προφανώς ήθελε να το συζητήσει περαιτέρω με άλλα μέλη της Kεντρικής Επιτροπής. Στην Πρώτη Συνεδρίαση του Συνεδρίου, ο σύντροφος Κάμενεφ παρουσίασε το σχέδιο της διακήρυξης των Μπολσεβίκων για την επίθεση που είχε γράψει βιαστικά ο Λένιν. Δεν γνωρίζω αν αυτό το κείμενο έχει διατηρηθεί. Τόσο οι Μπολσεβίκοι που συμμετείχαν στο Συνέδριο όσο και οι Διεθνιστές, δεν θυμάμαι για ποιο λόγο, δεν θεώρησαν το κείμενο κατάλληλο για το Συνέδριο. Ο Πόζερν, που θέλαμε να διαβάσει το κείμενο, επίσης τάχθηκε εναντίον του κειμένου. Έγραψα ένα δεύτερο κείμενο, που στη συνέχεια διαβάστηκε δυνατά».